Το δικό τους συνωστισμό (όπως οι Σμυρνιοί το 1922 στην προκυμαία της πόλης, σύμφωνα με την κ.Ρεπούση) είχαν το 1913 στο Σιδηρόκαστρο, ο μητροπολίτης Κωνσταντίνος και 100 κάτοικοι της πόλης, που δολοφονήθηκαν άγρια απο τα βουλγαρικά στρατεύματα κατοχής κατά τον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο.
Αν και πλέον οι ελληνοβουλγαρικές σχέσεις έχουν ομαλοποιηθεί πλήρως, με τη Βουλγαρία εταίρο και σύμμαχο στη μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια, οι γείτονες αρνούνται πεισματικά, να αποδεχτούν πως τμήμα του ελληνικού πληθυσμού της πόλης, σφαγιάστηκε απο τμήμα του βουλγαρικού στρατού και βεβαίως να προχωρήσουν στην αυτοκριτική τους για τα γεγονότα εκείνα, όπως είχε ζητήσει παλαιότερα ο μητροπολίτης Σιδηροκάστρου Μακάριος.
Για τη βουλγαρική ιστοριογραφία, δεν υπήρξε οργανωμένη σφαγή του ελληνικού πληθυσμού, αλλά οι δολοφονίες ήταν αποτέλεσμα συγκρούσεων μεταξύ του βουλγαρικού στρατού με το ένοπλο τμήμα που είχε δημιουργήσει ο μητροπολίτης Κωνσταντίνος με Έλληνες κατοίκους του Σιδηροκάστρου.
Στη βουλγαρική έκδοση της δημοφιλούς wikipedia, για την ιστορία της πόλης και τα γεγονότα του 1913, αναφέρει συγκεκριμένα : "Κατά τη διάρκεια του Β΄ Βαλκανικού Πολέμου, στις 25 Ιουνίου στο Σιδηρόκαστρο, οι Έλληνες υπό την ηγεσία του Έλληνα Επισκόπου Κωνσταντίνου, επιτέθηκαν κατά των Βουλγάρων, με αποτέλεσμα να ακολουθήσει συμπλοκή όπου σκοτώθηκαν 250 Βούλγαροι και 71 Έλληνες, ανάμεσά τους και ο Επίσκοπος Κωνσταντίνος, στις 27 Ιουνίου 1913".
Ασφαλώς απο τις ελληνικές και ξένες πηγές, πουθενά δεν προκύπτει πως η σφαγή στο Σιδηρόκαστρο ήταν αποτέλεσμα "αντάρτικου" που οργάνωσε ο μητροπολίτης Κωνσταντίνος κατά των βουλγαρικών δυνάμεων κατοχής. Η σφαγή του μητροπολίτη και των 100 κατοίκων της πόλης, ανάμεσά τους γυναίκες και μωρά, ήταν αντίποινα στην προέλαση του ελληνικού στρατού προς τα στενά του Κλειδιού και τη βουλγαρική ενδοχώρα στη συνέχεια.
Με τηλεγραφημά του προς το ελληνικό επιτελείο, ο μέραρχος της έκτης Μεραρχίας Δελαγραμμάτινας, αναφέρει για τα όσα πληροφορήθηκε και αντίκρυσε στο Σιδηρόκαστρο, μετά την άτακτη φυγή του βουλγαρικού σταρτούσ στις 27/6/1913.
"Λαμβάνω την τιμή να αναφέρω ότι μετά τις πληροφορίες που λάβαμε για σφαγές στο Δεμίρ Ισσάρ, εστάλη αξιωματικός του Επιτελείου που εξακρίβωσε τα παρακάτω:
Ο Βούλγαρος λοχαγός της χωροφυλακής Μίκτα Μίλεγκώφ με την υπόδειξη τριών βουλγαρόφωνων κατοίκων συνέλαβε το Μητροπολίτη Κωνσταντίνο, τον ιερέα Παπασταύρο, τον προύχοντα Θωμά Παπαζαχαρίου και πλέον των εκατό άλλων ομογενών, του οποίους έκλεισε στον περίβολο της βουλγαρικής Σχολής.
Όλους αυτούς τη νύχτα της 25ης προς 26 τρέχοντος μηνός (1913) Βούλγαροι στρατιώτες και χωροφύλακες τους σκότωσαν. Αγγάρεψαν, μάλιστα, Τούρκους χωρικούς και τους έθαψαν στον περίβολο της Σχολής, έξω από τον ανατολικό μαντρότοιχο αυτής.
Ο αξιωματικός του επιτελείου μου διέταξε την εκταφή αυτών για να βεβαιωθεί για το αποτρόπαιο γεγονός. Πράγματι, σε βάθος πλέον των δύο μέτρων βρέθηκαν μαζεμένα τα πτώματα αυτών που έσφαξαν.
Εκτός από τις σφαγές, αξιωματικοί αλλά και στρατιώτες του βουλγαρικού στρατού βίασαν πολλές παρθένους. Μία, μάλιστα, από αυτές, ονομαζόμενη Αγαθή Θωμά, κόρη κηπουρού, αντιστάθηκε και την έσφαξαν. Τα καταστήματα της πόλης καταστράφηκαν και διαρπάχθηκαν καθώς και όλα τα σκεύη των σπιτιών των ομογενών, πολλούς από αυτούς έσωσαν οι Τούρκοι που τους έκρυψαν στα σπίτια τους.
Γενικά η πόλη παρουσιάζει οικτρό θέαμα καταστροφής και η πείνα απειλεί να την συμπληρώσει".
Σήμερα συμπληρώνονται 96 χρόνια απο την μέρα εκείνη. Το απόγευμα της 27ης Ιουνίου 1913, μια ίλη ιππικού με διοικητή τον ανθυπολοχαγό Ιωαννίδη, μπήκε στο μαρτυρικό Σιδηρόκαστρο. Η γαλανόλευκη υψώθηκε στο βυζαντινό κάστρο και ο θρήνος της σφαγής των 100 κατοίκων της πόλης από τους Βούλγαρους, καλύφθηκε από τα δάκρυα χαράς και τα επιφωνήματα αυτών που έζησαν την τραγωδία.
infoserres