να βάλει μυαλό – ούτε φυσικά να διδαχθεί από την ιστορία της που μοιάζει με ποινικό μητρώο. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να βρεθεί μία λύση στο πρόβλημα, σε συνεργασία με τις άλλες χώρες – επειδή είναι όλες εγκλωβισμένες, όπως φαίνεται καθαρά από το BREXIT, πολύ περισσότερο αυτές που έχουν ως νόμισμα το ευρώ.
Ανάλυση
Ενώ η Ευρώπη φαίνεται να οδηγείται ξανά σε ύφεση και αποπληθωρισμό, με την αύξηση των τιμών καταναλωτή να επιβραδύνεται σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Η.Π.Α., της Κίνας και της Μ. Βρετανίας, η Γερμανία σχεδιάζει να καταλάβει έναν ακόμη «βασιλικό πύργο» στις Ευρωεκλογές – αυτόν της προεδρίας της Κομισιόν, με επόμενο στόχο την κατάληψη της ΕΚΤ.
Οφείλουμε να σημειώσουμε εδώ για όσους δεν γνωρίζουν πως ο πληθωρισμός δεν αφορά τις γενικές αυξήσεις των τιμών, αλλά την αύξηση της προσφοράς χρήματος. Με απλά λόγια, όταν η προσφορά χρήματος αυξάνεται περισσότερο από την προσφορά αγαθών, τότε έχουμε πληθωρισμό – ενώ όταν συμβαίνει το αντίθετο, η οικονομία οδηγείται σε αποπληθωρισμό.
Για παράδειγμα, εάν η προσφορά χρήματος αυξάνεται κατά 5% και η ποσότητα προϊόντων κατά 10%, τότε οι τιμές θα μειωθούν κατά 5% – οπότε έχουμε αποπληθωρισμό. Με δεδομένο λοιπόν το ότι, οι κεντρικές τράπεζες έχουν σταματήσει να αυξάνουν την προσφορά χρήματος μέσω των QE, ενώ οι εμπορικές δεν δίνουν περισσότερα δάνεια την πραγματική οικονομία, είναι εύλογες οι μειώσεις των τιμών καταναλωτή. Το μεγάλο πρόβλημα βέβαια της ύφεσης και του αποπληθωρισμού είναι η αύξηση των χρεών – κάτι που ίσως αποδειχθεί μοιραίο για τον υπερχρεωμένο πλανήτη και το χρηματοπιστωτικό του σύστημα, πόσο μάλλον για την Ελλάδα
Επανερχόμενοι στη Γερμανία, ο κ. Weber και το πολύ δεξιό κόμμα του (CSU), μαζί με αυτό της κυρίας Merkel (CDU), διεκδικεί την προεδρία της ΕΕ – ενώ, σύμφωνα με το πρόγραμμα του (όλες οι χώρες βαδίζουν προς τις ευρωεκλογές με προγράμματα που έχουν σχέση με την ΕΕ, εκτός από την Ελλάδα), θα απαιτήσει πολύ πιο αυστηρούς κανόνες για τη νομισματική ένωση και το ευρώ. Εάν τώρα τα καταφέρει, κατά πολλούς δεν θα σταθεροποιήσει την Ευρωζώνη έτσι ώστε να αντιμετωπίσει σωστά την επόμενη κρίση αλλά, αντίθετα, θα την οδηγήσει στη διάλυση της – μεταξύ άλλων επειδή τα σχέδια του στηρίζονται σε μία εσφαλμένη διάγνωση της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους του 2010.
Η σωστή διάγνωση της κρίσης
Ειδικότερα, η εντύπωση που επικρατεί στη Γερμανία είναι πως για την κρίση ευθύνονται οι Πολίτες της ευρωπαϊκής περιφέρειας που υπερχρεώθηκαν – είτε οι ίδιοι, όπως στην περίπτωση της Ιρλανδίας και της Ισπανίας, είτε τα κράτη τους, όπως της Ελλάδας και της Ιταλίας, είτε οι τράπεζες τους (Κύπρος – η Πορτογαλία είναι κάτι ενδιάμεσο). Επομένως πρέπει να τιμωρηθούν για να μην το επαναλάβουν – έναν ρόλο που επωμίσθηκε ο κ. Σόιμπλε, με μακράν μεγαλύτερο θύμα του την Ελλάδα.
Εν τούτοις, η εντύπωση των Γερμανών είναι το προϊόν της χειραγώγησης από την κυβέρνηση τους – η οποία, ενώ στην κυριολεξία πλούτισε από την κρίση, στη συνέχεια τη χρησιμοποίησε για να μετατρέψει την Ευρώπη σε γερμανική. Με απλά λόγια, η κρίση δεν οφειλόταν σε καμία περίπτωση στους ανεύθυνους Ευρωπαίους Πολίτες της περιφέρειας, αλλά μεταξύ άλλων στα εξής:
(α) Στις τράπεζες που έπρεπε να διασωθούν λόγω της κερδοσκοπίας τους με τα ακίνητα και με τα υψηλού κινδύνου δάνεια που παρείχαν (πιστωτικές κάρτες κλπ.) – κάτι που δεν ήταν χαρακτηριστικό μόνο της Ευρώπης, αλλά πολλών χωρών του πλανήτη. Ειδικά στην περίπτωση της Ιρλανδίας και της Ισπανίας φαίνεται καθαρά το γεγονός, αφού οι δύο χώρες είχαν αφενός μεν πολύ χαμηλά δημόσια χρέη, αφετέρου πλεονάσματα στους προϋπολογισμούς τους – χρέη που σχεδόν τετραπλασιάσθηκαν ως προς το ΑΕΠ τους λόγω της διάσωσης των τραπεζών, καθώς επίσης των ελλειμμάτων που τους δημιούργησαν, σε συνδυασμό με την ύφεση που προκλήθηκε.
Ποιός ήταν αλήθεια ο βασικός υπεύθυνος για τη λειτουργία των τραπεζών; Δεν ήταν η ευρωπαϊκή κεντρική (ΕΚΤ) καθώς επίσης οι εθνικές κεντρικές τράπεζες, όπως για παράδειγμα η Τράπεζα της Ελλάδας; Γιατί λοιπόν πρέπει να τιμωρηθούν οι Πολίτες και όχι οι τράπεζες; Δεν ήταν η ΕΚΤ αυτή που προκάλεσε την άνοδο των χρεών των χωρών της περιφέρειας, κυρίως μέσω των μαζικών εισροών ρευστότητας από τα κράτη του κέντρου και ειδικά από τη Γερμανία, την οποία στήριξε εις βάρος όλων των άλλων; (άρθρο μας «Το βρώμικο μυστικό»).
(β) Στη διεύρυνση και ανεξαρτητοποίηση της κρίσης, επειδή το συνολικό τραπεζικό σύστημα είχε βυθιστεί σε μία «λανθάνουσα χρεοκοπία» από το 2008 – ενώ οι αχαλίνωτοι κερδοσκόποι αποφάσισαν έκτοτε να καταφύγουν μαζικά σε ασφαλή περιουσιακά στοιχεία. Έτσι βύθισαν στο χάος τις αγορές και ειδικά αυτήν των ομολόγων, χωρίς να αντιδράσει καθόλου η ΕΚΤ ως όφειλε, έως το 2012 – ενώ μόλις το 2015 δρομολόγησε το QE, όταν η Fed πολλά χρόνια πριν.
(γ) Στον πανικό που προκάλεσε η διαχείριση της ελληνικής κρίσης το 2010, όπου φάνηκε η έλλειψη αλληλεγγύης των ευρωπαϊκών χωρών μεταξύ τους και στο έγκλημα του PSI – όπου για να διασωθούν οι γερμανικές και γαλλικές τράπεζες θυσιάστηκε η Ελλάδα, ενώ παράλληλα μεταφέρθηκαν τα χρέη της από τους ιδιώτες επενδυτές στους Πολίτες των χωρών της Ευρωζώνης. Επειδή δε δημιουργήθηκαν σοβαρές αμφιβολίες σχετικά με τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος, ενώ φάνηκαν τα «κατασκευαστικά» προβλήματα του ευρώ (ανάλυση), πιέσθηκαν ακόμη και χώρες όπως η Ολλανδία ή η Αυστρία – κυρίως όμως η Ιταλία και η Ισπανία, στις οποίες επιβλήθηκαν άτυπα μνημόνια που κάποια στιγμή θα πληρώσουν πανάκριβα.
(δ) Στο θηριώδες σφάλμα της επιβολής προγραμμάτων λιτότητας στις χώρες που είχαν βυθιστεί στην κρίση, εν μέσω ενός γενικότερου πανικού – όπου αναγκάσθηκαν να μειώσουν τις δαπάνες τους και να αυξήσουν τους φόρους, με αποτέλεσμα να ενταθεί η ύφεση και να αποδυναμωθούν ακόμη περισσότερο οι οικονομίες τους.
Στο παράδειγμα της Ελλάδας, η μείωση του ΑΕΠ κατά περίπου 60 δις € περιόρισε τα δημόσια έσοδα κατά 17 δις € ετήσια (το κράτος εισπράττει περί το 28% του ΑΕΠ), τα οποία αντισταθμίσθηκαν στον προϋπολογισμό κυρίως με την αύξηση των φορολογικών συντελεστών – οδηγώντας δεκάδες χιλιάδες επιχειρήσεις και νοικοκυριά στη χρεοκοπία, εκτοξεύοντας την ανεργία στα ύψη, προκαλώντας την κατάρρευση των τιμών της ακίνητης περιουσίας, επίσης των τραπεζών κλπ.
(ε) Στη μανία των γερμανών υπουργών οικονομικών να εκβιάζουν τις εκλεγμένες κυβερνήσεις των άλλων χωρών, υποχρεώνοντας τες να δρομολογούν μέτρα που στραγγαλίζουν τις οικονομίες τους – χωρίς να απολογούνται οι ίδιοι στους Πολίτες των χωρών για τις αποφάσεις τους, αποτελώντας τη σκιώδη εξουσία.
Οι λύσεις
Συνεχίζοντας, με βάση τα παραπάνω θα πρέπει να ληφθούν άλλα μέτρα από την ΕΕ, έτσι ώστε να αποφευχθούν ανάλογα δράματα στο μέλλον – όπως για παράδειγμα τα παρακάτω:
(α) Αυστηρότερη επιτήρηση των τραπεζών αντί των κρατών, καθώς επίσης των ιδιωτικών εξωτερικών χρεών – ως αποτέλεσμα των ελλειμματικών ισοζυγίων τρεχουσών συναλλαγών που όμως οφείλονται στη γερμανική πολιτική της φτωχοποίησης του γείτονα, η οποία πρέπει να σταματήσει. Ήδη πάντως οι δύο μεγάλες γερμανικές τράπεζες κινδυνεύουν, στην αγορά ακινήτων της Γερμανίας έχει δημιουργηθεί μία φούσκα μεγάλων διαστάσεων, ενώ η βιομηχανική της παραγωγή υποχωρεί συνεχώς – οπότε συμβαίνουν πλέον στο εσωτερικό της αυτά, για τα οποία κατηγορούσε τους άλλους.
(β) Υιοθέτηση μέτρων που θα εμποδίζουν τους κερδοσκόπους και δεν θα επιτρέπουν τη δημιουργία συνθηκών πανικού ή/και τη μαζική αποχώρηση τους από τις εκάστοτε χώρες – παράλληλα με την εύρεση μεθόδων που δεν θα καθιστούν δυνατή τη μετάδοση της κρίσης από το ένα κράτος στο άλλο, όπως είναι η δρομολόγηση των ευρωομολόγων.
(γ) Η κοινή ευρωπαϊκή εγγύηση καταθέσεων και το κοινό ταμείο ανεργίας – καθώς επίσης η θεσμοθέτηση ενός Ευρωπαίου υπουργού οικονομικών που θα συντονίζει όλα τα κράτη, με βασικό στόχο την οικονομική τους σύγκλιση.
(δ) Η μετατροπή της ΕΚΤ σε μία πραγματική κοινή κεντρική τράπεζα που θα αγοράζει σε περιπτώσεις ανάγκης κρατικά ομόλογα – για να διατηρεί χαμηλά τα επιτόκια δανεισμού και να διασώζει το νόμισμα.
(ε) Η ελαστικότητα όσον αφορά τα ελλείμματα των προϋπολογισμών, έτσι ώστε να μην επιδεινώνονται τυχόν υφέσεις, όπως στην επιτυχημένη περίπτωση της Ισπανίας το 2014 – όχι η επιβολή κυρώσεων που εντείνουν τα προβλήματα.
(στ) Η μη υιοθέτηση ενός δικαίου χρεοκοπίας για τα κράτη μέλη που ήδη προετοιμάζεται από το γερμανικό Euro Group – αφού κάτι τέτοιο θα οδηγούσε τους κερδοσκόπους να στοιχηματίζουν στην πτώχευση μίας χώρας, λειτουργώντας ως μία αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
(ζ) Το πάγωμα ενός μέρους των δημοσίων χρεών με την εξαγορά τους από την ΕΚΤ, το οποίο θα αύξανε τη ρευστότητα όπως στην περίπτωση της Ιαπωνίας, αλλά δεν θα προκαλούσε μεγάλο πληθωρισμό σύμφωνα με την ιαπωνική εμπειρία – επίσης η ίδρυση μίας ευρωπαϊκής εταιρείας αξιολόγησης κοκ.
Επίλογος
Εν τούτοις, γνωρίζοντας πόσο μεγάλη είναι η γερμανική διαστροφή, δεν θα συμβεί τίποτα από τα παραπάνω αλλά, αντίθετα, θα δρομολογηθούν ακριβώς τα αντίθετα – τεκμηριώνοντας ακόμη μία φορά πως το πρόβλημα δεν είναι η ΕΕ και το ευρώ, αλλά η Γερμανία, η οποία δεν πρόκειται ποτέ να βάλει μυαλό. Ούτε φυσικά να διδαχθεί από την ιστορία της που μοιάζει με ποινικό μητρώο.
Ως εκ τούτου, θα πρέπει να βρεθεί μία λύση στο πρόβλημα, σε συνεργασία με τις άλλες χώρες – επειδή είναι όλες εγκλωβισμένες, όπως φαίνεται καθαρά από το BREXIT, πολύ περισσότερο αυτές που έχουν ως νόμισμα το ευρώ.
analyst.gr
