Η στρατηγική ενεργειακής μετάβασης ΕΕ-ΗΠΑ, κύριοι, αποδείχθηκε παιδαριώδης…

Οι λόγοι για τους οποίους η Ευρώπη κινείται προς τη μεγαλύτερη μεταπολεμική ύφεση θα’ πρεπε αν όχι να πανικοβάλλουν τους παρατηρητές των εξελίξεων, τουλάχιστον να τους προβληματίσουν. Να τους προβληματίσουν για τη... διορατικότητα και την ικανότητα κοινωνιών και πολιτικών ηγεσιών να σχεδιάσουν μια ασφαλή πορεία στο μέλλον.

Γράφει ο ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΟΥΠΑΣ
ΠΗΓΗ: CAPITAL

Η “μόδα” του περιβαλλοντισμού και των “πράσινων κομμάτων” τις τελευταίες δεκαετίες έχει γοητεύσει μια σημαντική μερίδα των κοινωνιών της Δύσης. Η επιρροή των ιδεών αυτών μπορεί να είναι ισχυρότερη στην αριστερά αλλά απλώνεται σε ολόκληρο το πολιτικό φάσμα. Στο σημείο αυτό να ξεκαθαρίσουμε πως η στήλη αποδέχεται και την ύπαρξη της κλιματικής αλλαγής η οποία οφείλεται σε ανθρωπογενή αίτια και τα προβλήματα της ρύπανσης του περιβάλλοντος και της εξάντλησης πολλών πόρων.

O τρόπος που το οικολογικό κίνημα με τη δυναμική παρουσία του συμπαρέσυρε ολόκληρο το πολιτικό σκηνικό να διαχειριστεί το ζήτημα της πυρηνικής ενέργειας στη Γερμανία και της ενεργειακής μετάβασης λόγω κλιματικής αλλαγής στη Δύση, οδηγεί ακριβώς στα αντίθετα αποτελέσματα.

Τις τελευταίες εβδομάδες η μία μετά την άλλη οι ευρωπαϊκές χώρες βάζουν μπροστά όσες μονάδες ρυπογόνου άνθρακα μπορούν ακόμη να λειτουργήσουν προκειμένου να αποφύγουν το μπλακ-αουτ. Να επισημάνουμε στο σημείο αυτό πως η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ακολούθησε και πολλαπλασίασε την ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη η οποία είχε ξεκινήσει νωρίτερα από τα μέσα του 2021.

Η στρατηγική της ενεργειακής μετάβασης προκειμένου να επιβραδυνθεί και να αναστραφεί η κλιματική αλλαγή ήταν όπως αποδείχτηκε παιδαριώδης… Θεσμοθέτησαν τα τέλη ρύπων έτσι ώστε να καταστήσουν την κατανάλωση ορυκτών καυσίμων ακριβότερη, προκειμένου η αγορά να δώσει ώθηση στη ζήτηση καθαρών μορφών ενέργειας από ΑΠΕ.

Η αύξηση της ζήτησης για ΑΠΕ όντως μείωσε το κόστος παραγωγής των μονάδων αυτών. Από την άλλη πλευρά όμως κανένας δεν είναι σε θέση να εκτιμήσει ποιο θα είναι το κόστος για τον καταναλωτή αν θα γίνουν και οι απαιτούμενες επενδύσεις σε μονάδες αποθήκευσης και νέα δίκτυα μεταφοράς προσαρμοσμένα στις ΑΠΕ.

Από την άποψη της μείωσης των ρύπων στον πλανήτη συνολικότερα το μέτρο αυτό ήταν αμφισβητούμενο, γιατί οι χώρες του τρίτου κόσμου όπως και οι αναπτυσσόμενες συνεχίζουν ή και αυξάνουν την κατανάλωση άνθρακα…

Εν μέσω των φαραωνικών αυτών επιδοτούμενων επί της ουσίας σχεδίων, οι Γερμανοί προχώρησαν στο σταδιακό κλείσιμο των πυρηνικών μονάδων την παραγωγή των οποίων υποκατέστησαν με φυσικό αέριο που θα εισάγουν από τη Ρωσία.

Την ίδια περίοδο στην Ευρώπη και τη Δύση συνολικότερα μετά την επικράτηση των “πρασινόπληκτων” Δημοκρατικών στις ΗΠΑ έθεταν επιπλέον εμπόδια στην αναζήτηση και ανάπτυξη κοιτασμάτων υδρογονανθράκων.

Αν και οι περισσότερες μελέτες έδειχναν πως ακόμη και αν το σχέδιο της μετάβασης και της αύξησης της συμμετοχή των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα προχωρούσε δυναμικά, περί το 2050 οι δυτικές οικονομίες θα χρειάζονταν ακόμη περίπου τη μισή από την ποσότητα υδρογονανθράκων που καταναλώνουν σήμερα, δεν πρόβλεψαν όμως τη μείωση προσφοράς ταχύτερα από τη μείωση της ζήτησης…

Αν π.χ. το 2050 η κατανάλωση υδρογονανθράκων μειωθεί στο 50% οι τιμές θα πέσουν και αυτοί που θα επωφεληθούν θα είναι οι χώρες του κόλπου οι οποίες έχουν πολύ χαμηλό κόστος εξόρυξης.

Οι εταιρείες εξερεύνησης και ανάπτυξης κοιτασμάτων της Δύσης λοιπόν, επειδή φοβήθηκαν τις συνέπειες της μείωσης της κατανάλωσης σταμάτησαν τις επενδύσεις και πολλές στράφηκαν σε επενδύσεις σε ΑΠΕ. Ξαφνικά από τα μέσα της περσινής Άνοιξης, μετά το άνοιγμα των οικονομιών της Δύσης από την περίοδο της πανδημικής καραντίνας, άρχισε να γίνεται αισθητή η αναντιστοιχία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης.

Η άπνοια στον βορρά μείωσε την παραγωγή των αιολικών με αποτέλεσμα να καταναλώσουν μέρος των ποσοτήτων που αποθηκεύουν για τον Χειμώνα εκείνη την περίοδο. Η εξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία είχε γίνει εν τω μεταξύ ασφυκτική. Τον Χειμώνα που πέρασε η Ρωσία αποφάσισε να εισβάλει στην Ουκρανία υπολογίζοντας πως η Ευρώπη αν επιβάλει κυρώσεις θα υποστεί τεράστιες ζημιές από την ενεργειακή της εξάρτηση.

Πλέον είναι προφανές πως ο σχεδιασμός της ενεργειακής μετάβασης ήταν πρόχειρος και βιαστικός καθώς στηριζόταν σε ιδεολογικές εμμονές και όχι σε ρεαλιστική προσέγγιση της πραγματικότητας.

Το αποτέλεσμα τώρα είναι:
– Οι συνθήκες της κλιματικής αλλαγής θα επιδεινωθούν και ο χρονικός ορίζοντας του ελέγχου θα μετατεθεί πολύ αργότερα με υλικές συνέπειες στο περιβάλλον, την οικονομία και τις κοινωνίες.

– Η Ευρώπη οδηγείται σε πρωτοφανή ύφεση η οποία μπορεί να ενεργοποιήσει κοινωνικές αναταράξεις και πολιτικές ανατροπές.

– Η Δύση και η Ευρώπη υπόκεινται σε μια γεωπολιτική ήττα και ταπείνωση αφού δεν είναι σε θέση να τιμωρήσουν αποτελεσματικά τη Ρωσία η οποία με την εισβολή στην Ουκρανία εγκαινιάζει έναν κύκλο γεωπολιτικών ανακατατάξεων με αλλαγές συνόρων.

Το πρόβλημα το αντιμετωπίζει κυρίως η Ευρώπη καθώς εισάγει το μεγαλύτερο μέρος των υδρογονανθράκων που καταναλώνει. Οι ΗΠΑ διαθέτουν πλεόνασμα υδρογονανθράκων καθώς και αυτάρκεια στις περισσότερες βασικές πρώτες ύλες.