18 Οκτ 2025
Το ΔΝΤ παραδέχεται λάθος εκτιμήσεις για την Ουκρανία –Χρειάζονται 100 δισ. δολάρια ετησίως
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, με το οποίο πρόσφατα το Κίεβο υπέγραψε ένα νέο δανειακό πρόγραμμα, πριν ακόμα ολοκληρωθεί το προηγούμενο, σημείωσε πως οι αρχικές εκτιμήσεις του για τις χρηματοδοτικές ανάγκες του ουκρανικού προϋπολογισμού και του ισοζυγίου πληρωμών για την τετραετία έως το 2027 ύψους 150 δισ. δολάρια ήταν… υπερβολικά αισιόδοξες.
Όπως εξηγεί ο Τίμοθι Ας, οι οικονομικές προβλέψεις της χρηματοδότησης της Ουκρανίας αποδείχθηκαν λανθασμένες γιατί στηρίχτηκαν εξ αρχής σε μια εσφαλμένη παραδοχή: Ότι ο πόλεμος θα αποκλιμακωνόταν από το 2025 και κατά συνέπεια σταδιακά οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ουκρανίας θα μειώνονταν σημαντικά, και συγκεκριμένα στο μισό το 2026 και σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα το 2027.
Αυτή η μάλλον «ηρωική» εκτίμηση, όπως την χαρακτηρίζει ο Τίμοθι Ας, αποδείχτηκε εντελώς άστοχη και καθώς ο πόλεμος συνεχίζεται – οδεύοντας για τη συμπλήρωση τεσσάρων χρόνων – οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ουκρανίας αυξάνονται και σε μέγεθος, αλλά και σε διάρκεια.
Παρά τα τεράστια κεφάλαια που δίνονται στο Κίεβο, η Ουκρανία καταγράφει ετησίως δημοσιονομικά ελλείμματα της τάξης των 3-4 δισ. δολαρίων τον μήνα, που καλύπτονται κυρίως από τη βοήθεια της Δύσης και το ΔΝΤ. Ετησίως αυτό μεταφράζεται σε ένα δημοσιονομικό έλλειμμα που κινείται μεταξύ 36 έως και 48 δισ. δολάρια. Πρόκειται για κεφάλαια που πρέπει να καλυφθούν, πέραν της οικονομικής βοήθειας που ήδη προσφέρεται.
«Η Δύση θα πρέπει να δίνει 100 δισ. ετησίως στην Ουκρανία»
Ωστόσο και αυτή η εκτίμηση – που προέρχεται από το υπουργείο Οικονομικών της Ουκρανίας – ενδέχεται να αποδειχθεί σημαντικά χαμηλότερη από το πραγματικό κόστος. Όπως γράφει το Τίμοθι Ας, «σύμφωνα με τις δικές μου εκτιμήσεις, με βάση δεδομένα από το Ινστιτούτο Παγκόσμιας Οικονομίας του Κιέλου, το ετήσιο κόστος για τη Δύση ώστε να στηρίξει την Ουκρανία στον πόλεμο προσεγγίζει τα 100 δισ. δολάρια — υπερδιπλάσιο από τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ».
Πρέπει να σημειωθεί ότι το ΔΝΤ υιοθετεί μια πολύ περιορισμένη – αν όχι τυφλή – προσέγγιση στην εκτίμηση των χρηματοδοτικών αναγκών της Ουκρανίας, εστιάζοντας μόνο στις ανάγκες του προϋπολογισμού και του ισοζυγίου πληρωμών, αποκλείοντας τη στρατιωτική στήριξη που είναι ουσιώδης.
Για να εγκριθεί το πρόγραμμα του ΔΝΤ από τους μετόχους του, πρέπει να υπάρχει διαβεβαίωση ότι μπορεί να χρηματοδοτηθεί. Με απλά λόγια, πρέπει να διαπιστωθεί ότι τα νούμερα βγαίνουν. Ακόμη και για να καλυφθούν οι περιορισμένες ανάγκες του προγράμματος, η Δύση θα πρέπει να εξασφαλίσει νέα χρηματοδότηση ύψους έως 37 δισ. δολαρίων, μόνο και μόνο για να φτάσει η Ουκρανία ως το τέλος του τρέχοντος προγράμματος τον Μάρτιο του 2027.
«Κατά τη γνώμη μου», τονίζει ο Τίμοθι Ας, «το ΔΝΤ – και γενικότερα η Δύση – θα πρέπει να ξεκινήσει από μια πιο ρεαλιστική εκτίμηση: ότι θα χρειαστούν 100 δισ. δολάρια ετησίως για τα επόμενα δύο έως τρία χρόνια. Δυστυχώς, με την κυβέρνηση Τραμπ να δηλώνει ότι δεν θα συνεχίσει να χρηματοδοτεί την Ουκρανία, το μεγαλύτερο μέρος αυτής της τεράστιας απαίτησης θα πέσει στις πλάτες της Ευρώπης (υπό τον Μπάιντεν, οι ΗΠΑ κάλυπταν το 40% των αναγκών της Ουκρανίας)».
«Η Ευρώπη δεν μπορεί να επωμιστεί αυτό το βάρος»
«Με βάση αυτά τα στοιχεία, ο Τίμοθι Ας στο άρθρο του τονίζει: «Η Ευρώπη δεν μπορεί – και δεν θα – επωμιστεί αυτό το βάρος. Η σκληρή πολιτική, κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα στην ήπειρο καθιστά αδύνατη μια τέτοια μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση. Η Ευρώπη αντιμετωπίζει αυξανόμενα δημοσιονομικά ελλείμματα, υποτονική ανάπτυξη, ανταγωνιστικές ανάγκες σε άμυνα και κοινωνικές δαπάνες, καθώς και μια λαϊκιστική στροφή που απαιτεί επενδύσεις στο εσωτερικό».
«Η κατάσταση είναι πλέον σοβαρή. Είναι πιθανό το ΔΝΤ να μην εξασφαλίσει τις απαιτούμενες εγγυήσεις χρηματοδότησης για να συνεχίσει το πρόγραμμά του, οδηγώντας σε κρίση χρηματοδότησης για την Ουκρανία και αμφιβολίες για το κατά πόσον μπορεί να συνεχίσει να αμύνεται έναντι των ρωσικών επιθέσεων».
Ξανά το σενάριο για τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια…
Καταλήγοντας ο Τίμοθι Ας επισημαίνει πως η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με έναν τρομακτικό κίνδυνο και επαναλαμβάνει την «μοναδική», όπως ισχυρίζεται, «λύση» στο αδιέξοδο, την «κατάσχεση και αξιοποίηση των 330 δισ. δολαρίων που ανήκουν στη Ρωσική Κεντρική Τράπεζα και βρίσκονται σε δυτικές δικαιοδοσίες».
Σημειώνεται πως ο Τίμοθι Ας υπήρξε ένας από τους «θιασώτες» αυτού του σεναρίου, το οποίο ωστόσο απορρίπτεται από ευρωπαϊκά κράτη, όπως το Βέλγιο, τη Γαλλία, αλλά και από τη Euroclear (τον χρηματοπιστωτικό οργανισμό με έδρα τις Βρυξέλλες που έχει στην κατοχή του το μεγαλύτερο ποσοστό των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων) και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Όπως επισημαίνουν η χρήση των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στην Ευρώπη, αφήνοντάς την εκτεθειμένη, νομικά αλλά και οικονομικά.
Η Μόσχα έχει τονίσει πως η κατάσχεση των περιουσιακών της στοιχείων είναι «ξεκάθαρη κλοπή» και θα κινηθεί κατά ευρωπαϊκών χωρών με «όλους τους δυνατούς τρόπους». Οι ρωσικές καταγγελίες φαίνεται πως δεν είναι αβάσιμες, καθώς ευρωπαίοι αξιωματούχοι, αρμόδιοι θεσμοί και ειδικοί, προειδοποιούν πως μια τέτοια ενέργεια θα παραβίαζε τους διεθνούς κανόνες και η Ευρώπη θα μπορούσε να βρεθεί υπόλογη με υποχρέωση αποζημιώσεων μέσω αγωγών. Επιπλέον θα υπονομεύσει και την αξιοπιστία της ως ασφαλούς καταφυγίου για επενδυτές.
Είναι χαρακτηριστικές οι δηλώσεις του Γάλλου Προέδρου, Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος απορρίπτοντας τέτοιου είδους σχέδια τόνισε: «Είμαστε όλοι βαθιά δεσμευμένοι στο να σεβόμαστε τους διεθνείς κανόνες. Δεν μπορείς να κατασχέσεις τα περιουσιακά στοιχεία μιας κεντρικής τράπεζας, ακόμη και σε μια τέτοια κατάσταση. Είναι ζήτημα αξιοπιστίας». «Όταν δεν σεβόμαστε το διεθνές δίκαιο… αυτό είναι η αρχή μιας πλήρους αναρχίας. Επομένως, θα σεβαστούμε το διεθνές δίκαιο. Τηρούμε τα προβλεπόμενα και δεν θα κάνουμε παράνομες ενέργειες με αυτά τα παγωμένα περιουσιακά στοιχεία», πρόσθεσε.
Η Κομισιόν πάντως δεν έχει εγκαταλείψει το σχέδιο για χρηματοδότηση της Ουκρανίας μέσω των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, παρότι δεν κατάφερε να εξασφαλίσει στήριξη στην τελευταία Σύνοδο στην Κοπεγχάγη, με αρκετά κράτη-μέλη να αντιδρούν, θα συνεχίσει να πιέζει προς αυτή την κατεύθυνση, καθώς οι ευρωπαϊκές «πολεμικές ιαχές» συνεχίζονται, αλλά τα ταμεία αδειάζουν.
ieidiseis.gr