Με ποιά κριτήρια επιλέγονται οι ποδοσφαιριστές στις "μικρές" Εθνικές;

Ένα τυχαίο γεγονός πριν από 2 μήνες περίπου, στάθηκε η αφορμή να ασχοληθώ με το θέμα των κλήσεων στις "μικρές" Εθνικές ομάδες ποδοσφαίρου. Βρέθηκα ομοτράπεζος σε κάποια παρέα με ανθρώπους που...

με τον έναν ή τον άλλο τρόπο έχουν άποψη -με επιχειρήματα μπορώ να ομολογήσω- πως στις κλήσεις παιδιών στις Εθνικές ομάδες "παίζονται παιχνίδια".

Αρχικά αντιμετώπισα το θέμα με ιδιαίτερο σκεπτικισμό αλλά η περιέργεια μου με οδήγησε να ασχοληθώ λίγο περισσότερο με το παραπάνω θέμα. Πρέπει να ξεκαθαρίσω εξ αρχής πως δεν υπάρχει διάθεση να κρίνω αγωνιστικά κανένα από τα ποδοσφαιρικά ταλέντα που έχουν κληθεί, απλά να εκφράσω, με τη μορφή απορίας, ορισμένα ερωτήματα στους εκλέκτορες της Εθνικής.

Αναζήτησα μέσω διαδικτύου και βρήκα όλες τις κλήσεις που αφορούσαν στην νεοσύστατη Εθνική ποδοσφαίρου Κ-16. Ο πρώτος λόγος που με οδήγησε να ασχοληθώ με αυτή την κατηγορία είναι πως αν και νεοσύστατη είναι αρκετά δραστήρια (προπονήσεις, φιλικά, τουρνουά κλπ) και υπήρχε αρκετό υλικό (οπτικό, αναφορές από διαφορετικούς ιστοχώρους κλπ) για να καταφέρω να κάνω την έρευνά μου. Ο δεύτερος λόγος ήταν η τυχαία όπως ανέφερα παρουσία μου στη συζήτηση. Η μικρή ανάμιξή μου με τα ποδοσφαιρικά δρώμενα με ανάγκασε να ασχοληθώ και λόγω εντοπιότητας με τις ομάδες της Θεσσαλονίκης. Ανέθεσα σε συνεργαζόμενο δημοσιογράφο να ψάξει το θέμα ανατρέχοντας στις κλήσεις του κοντινού παρελθόντος, από σύστασης της Εθνικής Κ-16 και να συγκεντρώσει στοιχεία σε σχέση με την "ποσόστωση" συμμετοχών ανά σωματείο. Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά και εύλογα δημιουργούν ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο επιλογής και τα κριτήρια που στηρίχθηκαν οι κλήσεις αυτές. Λόγω εντοπιότητας είχα και τη δυνατότητα να συγκεντρώσω στοιχεία (και αγωνιστικά) για τους μικρούς ποδοσφαιριστές της Θεσσαλονίκης, βλέποντας βίντεο αγώνων, διαβάζοντας συνθέσεις και κριτικές, ποδοσφαιριστών και ομάδων ρωτώντας παράλληλα και ανθρώπους σχετικούς με το άθλημα στις μικρές ηλικίες.

Αρχικά ξεκίνησα να ψάχνω στοιχεία για τον μηχανισμό "αλίευσης" ταλέντων για την Εθνική ομάδα. Μία εκδήλωση (http://www.sports-academies.gr/nationalteams/5385-sports) που είχε λάβει χώρα στις εγκαταστάσεις του ΦΩΣΤΗΡΑ στην Αθήνα πριν από μερικούς μήνες, είχε αποκαλύψει εν μέρει μερικά από τα κριτήρια επιλογής παιδιών (υπάρχουν σχετικά βίντεο/αποσπάσματα στο διαδίκτυο). Συμμετοχές των ποδοσφαιριστών στις ομάδες τους, πρωτάθλημα στο οποίο αγωνίζονται, αγωνιστική και εξωαγωνιστική συμπεριφορά, αθλητική νοοτροπία, σωματικά προσόντα, τεχνική, προοπτικές εξέλιξης κλπ. Όπως επίσης και τη δομή λειτουργίας των εκλεκτόρων.

Στη συζήτηση της οποίας ήμουν αυτήκοος μάρτυρας υπήρξαν αναφορές για ανάμειξη ποδοσφαιρικών manager και πιέσεις από τις ίδιες τις ομάδες που έχουν προσβάσεις στις διαδικασίες αυτές, για την κλήση ποδοσφαιριστών τους, ενώ σε μία περίπτωση το όνομα ποδοσφαιριστή που βρισκόταν στις κλήσεις συσχετίστηκε εύκολα με συγγένεια 1ου βαθμού με προπονητή που ασκεί τα καθήκοντά του σε ΕΠΣ μεγάλης πόλης. Επίσης άλλη αναφορά έγινε για μικρό ποδοσφαιριστή με 1ου βαθμού συγγένεια με άμεσο συνεργάτη της Εθνικής ανδρών. Επίσης η πολύ κοντινή συγγένεια παιδιού, που υπήρχε στις κλήσεις, με γνωστό χορηγό πρώην φραγκάτο και νυν κατηγορούμενο για χρέη προς το Δημόσιο, που στο πρόσφατο τουρνουά της Χαλκίδας ακούστηκαν διαμαρτυρίες για τη συμμετοχή του εν λόγω παιδιού. Φανταστείτε πως αυτά όλα αυτά προέκυψαν μέσα σε μία ώρα και κάτι, σε μία τυχαία συζήτηση, αλλά και με ψάξιμο μόνο μερικών ημερών μέχρι και πριν μερικές μέρες !!! Παλαιότερο άρθρο (http://www.gavros.gr/article/14289/myrizei-prasino-h-epo/) σε ιστοχώρο που υποστηρίζει τον Ολυμπιακό Πειραιώς κατηγορεί την διοίκηση του Ολυμπιακού ότι άφησε την ΕΠΟ σε "πράσινα" χέρια. Φαίνεται τελικά πως οι παραινέσεις τους έπιασαν τόπο και ο Ολυμπιακός άρχισε να δίνει σημασία στο περιβάλλον της ΕΠΟ με ότι αυτό συνεπάγεται για τις προσκλήσεις στις μικρές Εθνικές ομάδες.

Ερευνώντας το θέμα διαπίστωσα πως έγιναν ημερίδες ενημέρωσης ανά την Ελλάδα για το "σχέδιο" Σάντος (http://www.football-academies.gr/national-sp/4302--photos.html) που αφορά στις υποδομές των Εθνικών ομάδων από τις μικρές ηλικίες. Το σχέδιο έτσι όπως παρουσιάστηκε (πήρα και άποψη σχετικού με τις διαδικασίες αυτές) έχει όλα εκείνα τα στοιχεία που θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη και στήριξη των Εθνικών ομάδων ποδοσφαίρου με στόχο την αξιοποίηση του έμψυχου Ελληνικού ποδοσφαιρικού υλικού και την συνέχιση των επιτυχιών της Εθνικής ανδρικής ομάδας ποδοσφαίρου.

Τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν με αρκετό ψάξιμο στο διαδίκτυο ήταν ιδιαιτέρως χρήσιμα. Βλέποντας τους συλλόγους/ΠΑΕ που έχουν την τιμή να κληθούν ποδοσφαιριστές τους στην νεοσύστατη Εθνική Κ16 παρατήρησα πως μεγάλη πλειοψηφία αυτών, προέρχονται από ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ, ΠΑΟΚ, ΑΕΚ, ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΚΟ με τον τελευταίο να έχει μείωση στις συμμετοχές των παιδιών του στην τελευταία κλήση σε σχέση με παλαιότερα αλλά για λόγους συμμετοχής της ομάδας στο διεθνές τουρνουά "ΠΟΥΣΚΑΣ". Επίσης ηχηρή απουσία στις κλήσεις αυτές έχει ο ΑΡΗΣ Θεσσαλονίκης, ο Απόλλων Καλαμαριάς, ενώ ο Ηρακλής Θεσσαλονίκης αντιπροσωπεύεται από έναν ποδοσφαιριστή. Μια προσεκτικότερη ματιά στις πρώτες κλήσεις της κατηγορίας αυτής δείχνει πως για τον ΑΡΗ Θεσσαλονίκης καθώς και τον Απόλλωνα Καλαμαριάς υπήρξαν κλήσεις (από μία για κάθε ομάδα) που ίσως γίνανε για "ξεκάρφωμα" ή το blanco πήρε φωτιά, μιας και δεν είχαν συνέχεια. Αντίθετα άλλες ΠΑΕ του κέντρου ή της Πελοποννήσου έχουν πάντα παιδιά/εκπροσώπους στις κλήσεις.

Δείτε παρακάτω τον συγκεντρωτικό πίνακα προσκλήσεων με τον αριθμό (διαφορετικών παικτών) ανά ομάδα και τις συνολικές συμμετοχές αυτών (μέχρι και τις κλήσεις στο τέλος του Μαρτίου) :(Πίνακας Α)

Ο επόμενος πίνακας (χωρίς να αποκαλύπτονται τα ονόματα παιδιών) αναφέρεται στις συμμετοχές ανά ποδοσφαιριστή και σε ποια ομάδα ανήκει : (Πίνακας Β1 και Β2)

Σε όλα τα παραπάνω θα μπορούσαν να προστεθούν ως στοιχεία των παιδιών, σε ποια ομάδα αγωνίζονται (Κ17, Νέων, ερασιτεχνικό) κάτι που δείχνει την ανταγωνιστικότητα/επίπεδο του πρωταθλήματός τους, τις συμμετοχές τους στις ομάδες τους, τον χρόνο συμμετοχής (δηλ. πόσο υπολογίζονται από τις ίδιες τις ομάδες τους) κ.α. που και εκεί θα διαπιστώνατε αποκλίσεις από τα κριτήρια επιλογών που αναφέρθηκαν στα παραπάνω βίντεο.

Είναι γεγονός πως οι μεγάλες ΠΑΕ έχουν αναπτύξει -με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο- ένα εκτεταμένο δίκτυο με scouters και αργά ή γρήγορα τα ποδοσφαιρικά ταλέντα ανά την επικράτεια συνήθως καταλήγουν στα τμήματα των υποδομών τους. Έτσι το φαινόμενο της υπερσυγκέντρωσης ελπιδοφόρων ποδοσφαιριστών στις ΠΑΕ είναι ως ένα σημείο δικαιολογημένο. Το ερώτημα που πηγάζει όμως από τους παραπάνω πίνακες -και είναι εύλογο- εάν αυτό είναι προνόμιο μόνο μερικών ΠΑΕ, ώστε να αγνοούνται επιδεικτικά οι υπόλοιπες; Στις τελευταίες δεν συγκεντρώνονται ταλέντα; Υπάρχουν παιδιά που κλήθηκαν να συμμετάσχουν σε προπονήσεις ή αγώνες, που ανήκουν σε συλλόγους που η πλειοψηφία των αναγνωστών θα αναρωτιούνται που βρίσκονται γεωγραφικά (το ίδιο αναρωτήθηκα κι εγώ), σε ποιο πρωτάθλημα αγωνίζονται, πόσο ανταγωνιστικό είναι και τι επίπεδο προπονητικό προσφέρουν σε αυτά ώστε να είναι ικανά να κινήσουν το ενδιαφέρον των ανθρώπων της Εθνικής παιδικής ομάδας.

Για να έχω ιδία άποψη του προπονητικού επιπέδου και των διαφορών που υπάρχουν από ομάδα σε ομάδα (ΠΑΕ, ακαδημία, σύλλογος), παρακολούθησα έχοντας μαζί μου κάποιον έμπειρο γυμναστή/προπονητή, 2 προπονήσεις ομάδας Κ17 μεγάλης ΠΑΕ της Θεσσαλονίκης, 2 προπονήσεις νέων ακαδημίας (γεν.'96 και '97) και 2 προπονήσεις ερασιτεχνικού σωματείου ομάδας νέων (γεν.'96 και '97). Σημειωτέον τα δύο από τα τρία παραπάνω φυτώρια είχαν τουλάχιστον μία πρόσκληση για παιδιά των τμημάτων αυτών. Οι διαφορές στις προπονήσεις ήταν εμφανέστατες. Σε ένταση, ασκησιολόγιο, τακτική κλπ. όπου η ΠΑΕ προπονητικά βρίσκεται στην πολύ μπροστά και με μεγάλη διαφορά από τους υπόλοιπους δύο (ακαδημία, ερασιτεχνικό σωματείο). Άρα δικαιολογημένα ακούγονται ψίθυροι σχετικά με το επίπεδο των παιδιών που καλούνται στις μικρές Εθνικές ομάδες. Τα προηγούμενα χρόνια οι ψίθυροι είχαν γίνει φωνές για την εκμετάλλευση των προσκλήσεων αυτών για δημόσιες σχέσεις στο "τρίγωνο" ομάδες-managers-εθνική με την τελευταία να λειτουργεί ως πασαρέλα παικτών των διαμεσολαβητών με απώτερο στόχο την προώθηση παιδιών/παικτών σε ομάδες με καλά συμβόλαια αλλά και των ομάδων για να μοσχοπουλήσουν τους πολλά υποσχόμενους ποδοσφαιριστές τους. Αναρωτιέμαι εύλογα, ποιες είναι οι νέες διαδικασίες που βάζουν τέρμα στη λειτουργία αυτού του αμαρτωλού "τριγώνου"; Είναι σε θέση να γνωρίζει ο κάθε ομοσπονδιακός προπονητής την εξέλιξη των παιδιών που έχουν μπει στο στόχαστρο της εκάστοτε Εθνικής; Υπάρχουν άνθρωποι που παρακολουθούν τα παιδιά και δεν επηρεάζονται οι τελικές τους κρίσεις από ποδοσφαιρικούς παράγοντες και managers; Στην πορεία των ερευνών σε γήπεδα της Θεσσαλονίκης διαπιστώσαμε πως υπάρχει τουλάχιστον ένας που "οργώνει" στην κυριολεξία τα γήπεδα της Κεντρικής Μακεδονίας βλέποντας παιδιά από την ηλικία των 14 ετών έως και την ηλικία των 20. 

Κοινό σημείο των απόψεων -από ανθρώπους διαφόρων συλλόγων και από διαφορετικές θέσεις ο καθένας- ήταν πως ο συγκεκριμένος, είναι άνθρωπος με ποδοσφαιρική κουλτούρα, μη επηρεαζόμενος και "ερωτευμένος" με τη δουλειά του. Έχει περάσει από τις ακαδημίες μεγάλων ΠΑΕ και άφησε σπουδαία παρακαταθήκη στον τομέα οργάνωσης υποδομών. Ψίθυροι όμως τον θέλουν να έχει δεχθεί κρίσεις (από την Αθήνα) για την μεγάλη αδυναμία που δείχνει σε ομάδες τις Θεσσαλονίκης και γενικότερα της Βορείου Ελλάδος (σε αυτή τη γεωγραφική περιοχή κινείται άλλωστε). Σαν αποτέλεσμα αυτών των κρίσεων (τις οποίες αναφέρω με κάθε επιφύλαξη) ήταν η μείωση του αριθμού των παιδιών προερχόμενα από Βόρεια Ελλάδα και την αντικατάστασή τους με παιδιά μεγάλων ΠΑΕ των Αθηνών και όχι μόνο. Χρονικά αυτή η μείωση συνέπεσε με την αλλαγή προπονητή στην Εθνική ποδοσφαίρου Κ16-Κ17 και την ανάληψή καθηκόντων σε αυτή του πρώην υπευθύνου ακαδημιών του Ολυμπιακού Πειραιώς. Φυσικά κανένας επαγγελματίας του ποδοσφαίρου δεν προέκυψε από παρθενογένεση. Όλοι από κάπου ξεκίνησαν και κάπου κατέληξαν. Αλλά μερικές συμπτώσεις δείχνουν περίεργες. 

Σε επικοινωνία με δημοσιογράφους στην Αθήνα που παρακολουθούν από κοντά τα δρώμενα των εθνικών ομάδων και ειδικότερα των "μικρών", μας ανέφεραν πως ένας πολύ καλός τρόπος για να προωθηθεί ένα παιδί στις Εθνικές ομάδες, είναι η εκπροσώπηση του με κάποιον από τους 3-4 managers που έχουν άμεση πρόσβαση σε πρόσωπα και καταστάσεις "εντός των τειχών". Χαρακτηριστική φράση την οποία σας μεταφέρουμε όπως ακριβώς ειπώθηκε ήταν: "Εάν παραβρεθείτε στις προπονήσεις θα δείτε τους συγκεκριμένους managers να βρίσκονται εκεί σχεδόν μόνιμα, είναι σχεδόν πάντα οι ίδιοι". Στις συζητήσεις ακούστηκαν και διάφορα περί κουμπαριών μεταξύ διαμεσολαβητών και προπονητών (αλίμονο... στην Ελλάδα είμαστε). Μάλλον "η γυναίκα του Καίσαρα" εξακολουθεί να μη δείχνει τίμια, για το αν είναι πραγματικά θα μας δείξει το μέλλον, μιας και όπως διαπιστώσαμε το θέμα έχει μεγάλες προεκτάσεις και όπως μπορείτε να φανταστείτε έχει και πολιτικές.

Πέτρος Συριόπουλος / syriopoulos@mailinator.com