Στη διάρκεια της Ελληνικής Επαναστάσεως ο Βορειοηπειρώτης οπλαρχηγός Χατζημιχάλης Νταλιάνης έφθασε μέχρι το Λίβανο και τη Συρία για να...
Γράφει ο Κωνσταντίνος Χολέβας- Πολιτικός Επιστήμων
... ξεσηκώσει την Ορθόδοξη Χριστιανική κοινότητα της περιοχής κατά των κατακτητών Οθωμανών. Ο Χατζημιχάλης, ο οποίος τελικά φονεύθηκε μαχόμενος στο Φραγκοκάστελλο της Κρήτης, εστάλη από τους επαναστατημένους Έλληνες για να εντάξει στη μεγάλη Ελληνική Επανάσταση φιλικούς πληθυσμούς, οι οποίοι δεν μιλούν ελληνικά, αλλά θεωρούν εαυτούς απογόνους της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, της Ρωμανίας. Οι Έλληνες του 19ου αιώνος είχαν πλήρη συνείδηση ότι η βυζαντινή κληρονομιά τούς συνέδεε με το ποίμνιο του Πατριαρχείου Αντιοχείας, τους Ρουμ Ορτοντόξ (Ρωμηούς Ορθοδόξους) της Συρίας και του Λιβάνου.
Τώρα που δυσάρεστα γεγονότα ξαναφέρνουν τη Συρία στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος είναι χρήσιμο να εστιάσουμε την προσοχή μας –και την προσευχή μας- στους ομοδόξους αδελφούς μας. Το Πατριαρχείο Αντιοχείας έχει το όνομα μιάς ιστορικής πόλεως των Ελληνιστικών και Βυζαντινών Χρόνων, αλλά εδρεύει στη Δαμασκό της Συρίας. Η Αντιόχεια είναι πλέον τουρκική πόλη, μετά από μία περίεργη συνεργασία Γάλλων και Τούρκων εις βάρος της Συρίας κατά τις παραμονές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η περιοχή αυτή λέγεται στα αραβικά Χατάυ και στα τουρκικά Ισκεντερούν Σαντζάκ (νομός Αλεξανδρέττας). Θεωρείται από τη Συρία ως έδαφος παρανόμως κατεχόμενο υπό των Τούρκων.
Η Συρία και ο Λίβανος σήμερα είναι δύο διαφορετικά κράτη, αλλά επί αιώνες αποτελούσαν μία ενιαία γεωγραφική και πολιτιστική περιοχή. Σε παλαιότερα κείμενα αναφέρονται ως Κοίλη Συρία και ως «γόνιμη ημισέληνος», διότι διασχίζεται από ποτάμια και έχει σχήμα μισοφέγγαρου. Το ποίμνιο του Πατριαρχείου Αντιοχείας αποτελεί μειονότητα και στις δύο χώρες, αλλά διακρίνεται για το μορφωτικό του επίπεδο και την εμπορική του δραστηριότητα. Οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί με την ονομασία Ρουμ Ορτοντόξ διαλαλούν ότι είναι απόγονοι του Βυζαντίου, της Ελληνορθόδοξης Αυτοκρατορίας. Η λέξη Ρουμ χρησιμοποιήθηκε από Άραβες και Τούρκους για να υποδηλώσει κάθε τι σχετικό με τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Προέρχεται από τη Νέα Ρώμη –Κωνσταντινούπολη και από τη λέξη Ρωμανία, που ήταν επί 11 αιώνες το επίσημο όνομα της Αυτοκρατορίας. Οι Ρουμ Ορτοντόξ της περιοχής ζουν από τον 7ο αιώνα μ.Χ. μέσα σε μία πλημμυρίδα μουσουλμάνων, Αράβων και Τούρκων. Παρά ταύτα διετήρησαν με πείσμα την πίστη τους και τις παραδόσεις τους.
Σήμερα όλοι μιλούν την αραβική γλώσσα, αλλά στη Θεία Λειτουργία χρησιμοποιούν και τα ελληνικά. Στο μοναστήρι της Παναγίας Σεντνάγια κοντά στη Δαμασκό άκουσα πριν από 30 χρόνια χορωδία μικρών παιδιών που έψαλλε και στις δύο γλώσσες. Το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Αντιοχείας διοικεί το Ορθόδοξο Πανεπιστήμιο του Λιβάνου με την περίφημη Θεολογική Σχολή «Άγιος Ιωάννης Δαμασκηνός», η οποία εδρεύει στο όρος Μπαλαμάν (Μπελεμέντειος Σχολή). Στα τέσσερα χρόνια φοίτησης οι σπουδαστές μαθαίνουν καλά τα Αρχαία και τα Νέα Ελληνικά. Εξ άλλου βάσει του Συντάγματος του Λιβάνου οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί ορίζουν πάντα τον Υπουργό Εξωτερικών και έναν ακόμη Υπουργό. Βάσει της κατανομής μεταξύ θρησκευτικών ομάδων ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι Καθολικός Μαρωνίτης, ο Πρωθυπουργός Μουσουλμάνος Σουνίτης και ο Πρόεδρος της Βουλής Μουσουλμάνος Σιίτης. Το ποσοστό των Ελληνορθοδόξων ανέρχεται στο 5% του συριακού πληθυσμού και στο 12% του Λιβανικού πληθυσμού.
Οι περισσότεροι Μητροπολίτες του Πατριαρχείου Αντιοχείας έχουν σπουδάσει στην Ελλάδα και γνωρίζουν άριστα τη γλώσσα μας. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται και ο Πατριάρχης Ιωάννης καθώς και ο απαχθείς αδελφός του, Μητροπολίτης Βεροίας (Χαλεπίου) Παύλος. Ο τίτλος του θυμίζει ότι το σημερινό αραβικό Χαλέπι ήταν στην ελληνιστική περίοδο η Βέροια της Μακεδονικής Δεκαπόλεως.
Πρώτιστη μέριμνα της Ελλάδος πρέπει να είναι η προστασία της Ελληνορθόδοξης μειονότητας από ενδεχόμενες αγριότητες των ισλαμιστών ή άλλων φανατικών. Να στηρίξουμε τους απογόνους του Αλεξάνδρου και του Βυζαντίου.
Κ.Χ. 31.8.2103
