Κεντρικά δημοσιεύματα σε δυτικά ΜΜΕ προοιωνίζονται το τέλος του Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Η άμμος στην κλεψύδρα για τον Ουκρανό Πρόεδρο φαίνεται πως αδειάζει με αφορμή τη διαφθορά και τον αυταρχισμό στη χώρα και κυρίως την απόφασή του να καταργήσει επί της ουσίας την ανεξαρτησία... δύο κομβικών φορέων (NABU και SAPO), που δημιουργήθηκαν υπό την αιγίδα των ΗΠΑ και της ΕΕ για να ελέγχουν την κατάχρηση κεφαλαίων στην Ουκρανία.
Ωστόσο, οι αντιδράσεις στο εσωτερικό της Ουκρανίας αλλά και από τους Ευρωπαίους για τον σχετικό νόμο που υπέγραψε ο Ζελένσκι, αντανακλούν σε μεγάλο βαθμό και τους έντονους προβληματισμούς για τα αδιέξοδα του πολέμου και το τέλμα στις διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία, που οδηγούν σε μια αέναη σύγκρουση, η οποία απλώς θα πρέπει να χρηματοδοτείται από την Ευρώπη, χωρίς να διαφαίνεται κάποιος ρεαλιστικός στόχος.
Αναλυτές δεν αποκλείουν το ζήτημα της διαφθοράς – έστω και ως αφορμή – να αποβεί μοιραίο για τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Υπενθυμίζεται πως η θητεία του έχει τυπικά λήξει από τον Μάιο του 2024, ωστόσο παραμένει στην εξουσία, χωρίς εκλογές, λόγω του στρατιωτικού νόμου.
Η απώλεια της εμπιστοσύνης από τους δυτικούς συμμάχους θα μπορούσε να πυροδοτήσει ραγδαίες εξελίξεις και αλλαγές στην ουκρανική ηγεσία, δημιουργώντας νέα δεδομένα στη σύγκρουση και τις διαπραγματεύσεις. Το κλίμα που διαμορφώνεται σε δυτικά ΜΜΕ τις τελευταίες ημέρες είναι εξαιρετικά αρνητικό για τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος παρουσιάζεται – λίγο έως πολύ – ως «βαρίδι» εξαιτίας των ενεργειών του για τη διαφθορά στη χώρα.
Υπενθυμίζεται πως η Μόσχα έχει διαμηνύσει ότι οποιαδήποτε συμφωνία για τερματισμό του πολέμου θα πρέπει να φέρει την υπογραφή ενός νόμιμα εκλεγμένου Προέδρου ώστε να μην μπορεί να αμφισβητηθεί. Ανάλογη θέση είχε εκφράσει το προηγούμενο διάστημα και ο Λευκός Οίκος, με τις διαρροές να αναφέρουν πως στο παρασκήνιο βρίσκονταν σε εξέλιξη διεργασίες για τη διεξαγωγή εκλογών και προετοιμασίες για τη διάδοχη κατάσταση στην Ουκρανία.
Δυτικά ΜΜΕ «τελειώνουν» τον Ζελένσκι
Ενδεικτικό του κλίματος είναι σημερινό βασικό ρεπορτάζ του Politico (24/7) με τίτλο: «Ο ύπουλος εχθρός της Ουκρανίας: Η ίδια της ηγεσία», ενώ ο Economist τονίζει πως «ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έκανε ένα «στρατηγικό λάθος», προειδοποιώντας πως «η υπομονή των πολιτών στη Δύση δεν είναι ανεξάντλητη» και «σε μεγάλο μέρος της Δύσης η στήριξη προς την Ουκρανία φθίνει». «Μετά από τριάμισι χρόνια πολέμου, χωρίς ορατό τέλος, οι ηγέτες δυσκολεύονται να δικαιολογήσουν την κλίμακα της εμπλοκής και το κόστος της υποστήριξης», σημειώνει ο Economist στο editorial του και προσθέτει:
«Αν η Ουκρανία αρχίσει να θυμίζει το διεφθαρμένο, αυταρχικό καθεστώς από το οποίο προσπαθούσε να ξεφύγει, τότε οι δυτικοί πολιτικοί θα δυσκολευτούν να πείσουν τους πολίτες τους ότι η υπόθεση αξίζει την υποστήριξή τους […] Η Δύση φέρει κι αυτή μέρος της ευθύνης. Οι ηγέτες της ηρωοποίησαν τον Ζελένσκι για την καθοριστική του στάση στην αρχή του πολέμου, και αυτό τους έκανε να παραβλέπουν τις αυξανόμενες αποτυχίες του και τις διώξεις πολιτικών αντιπάλων του».
Η Kyiv Independent, που από την έναρξη του πολέμου λειτουργεί ως μέσο προπαγάνδας υπέρ της Ουκρανίας, έγραψε χαρακτηριστικά: «Ο Ζελένσκι μόλις πρόδωσε τη δημοκρατία της Ουκρανίας — και όλους όσοι παλεύουν γι’ αυτήν».
Ο δημοσιογράφος του Bloomberg Μαρκ Τσάμπιον έγραψε: «Ποτέ δεν είναι καλό σημάδι όταν κυβερνήσεις που κατηγορούνται για διαφθορά κυνηγούν τους φορείς που προσπαθούν να τις ελέγξουν». Το Spectator σε πρόσφατο ρεπορτάζ σχετικά με τα σκάνδαλα διαφθοράς και τις πολιτικές διώξεις φιλοξενούσε δηλώσεις πρώην ανώτατου αξιωματούχου της κυβέρνησης Ζελένσκι, ο οποίος ανέφερε πως ο πρόεδρος της Ουκρανίας «παρατείνει τον πόλεμο απλώς για να παραμείνει στην εξουσία».
Η Wall Street Journal κατηγόρησε το Κίεβο για «επίθεση στους θεσμούς κατά της διαφθοράς» και προειδοποίησε ότι οι εγγυήσεις προς τους δυτικούς φορολογούμενους ότι τα κονδύλια προστατεύονται απειλούνται. Ο ακτιβιστής κατά της διαφθοράς Βιτάλι Σαμπούνιν δήλωσε στην εφημερίδα ότι οι κατηγορίες εις βάρος του αποσκοπούν στο να στείλουν το μήνυμα: «Όποιος ερευνήσει τη διαφθορά στο γραφείο του Ζελένσκι, θα τιμωρηθεί».
Ο ανταποκριτής των Financial Times Κρίστοφερ Μίλερ σημείωσε ότι η απόφαση για την κατάργηση της ανεξαρτησίας των θεσμών κατά της διαφθοράς ήταν προσχεδιασμένη και ο νόμος ήρθε απευθείας από το γραφείο του προέδρου, επισημαίνοντας ότι πέρασε τόσο γρήγορα που κάποιοι βουλευτές συμμετείχαν μέσω βιντεοκλήσης.
Ο Όλιβερ Κάρολ από τον Economist χαρακτήρισε «σοκαριστικές» τις αποφάσεις και προειδοποίησε ότι η αλαζονεία του Ζελένσκι θέτει σε κίνδυνο την εμπιστοσύνη της διεθνούς κοινής γνώμης. Ο Γιάροσλαβ Τροφίμοφ της Wall Street Journal δήλωσε πως πρόκειται για «δώρο τεράστιας αξίας στη ρωσική προπαγάνδα» και στους Δυτικούς που αντιτίθενται σε περαιτέρω στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία.
Μια ιστορία διαφθοράς και αυταρχισμού
Η διαφθορά στην Ουκρανία είναι ένα διαχρονικό φαινόμενο. Τι άλλαξε λοιπόν τις τελευταίες ημέρες; Ποια ήταν η αφορμή για τον διεθνή ξεσηκωμό; Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι αποφάσισε να την «επισφραγίσει» υπογράφοντας το νόμο που στην πράξη καταργεί την ανεξαρτησία του Εθνικού Γραφείου Κατά της Διαφθοράς (NABU) και την Ειδική Εισαγγελία κατά της Διαφθοράς (SAPO). Και οι δύο ανεξάρτητες αρχές, οι οποίες δημιουργήθηκαν το 2015 κατόπιν πίεσης της ΕΕ και των ΗΠΑ για να αντιμετωπιστεί η βαθιά ριζωμένη διαφθορά, είχαν καταλυτικό ρόλο στις έρευνες για υποθέσεις κατάχρησης των αμυντικών κονδυλίων που προσφέρονταν ως βοήθεια, γίνονται πλέον «δέσμιες» της πολιτικής εξουσίας.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι προχώρησε σε αυτή την ενέργεια με πρόσχημα τη «ρωσική διείσδυση» στους ανεξάρτητους φορείς. Ανεξάρτητες αρχές, οργανισμοί και ακτιβιστές που αποκαλύπτουν φαινόμενα διαφθοράς βρίσκονται εδώ και καιρό στο στόχαστρο ως «πράκτορες» των Ρώσων.
Ωστόσο όλο και περισσότεροι αντιλαμβάνονται πλέον πως στόχος της ουκρανικής ηγεσίας δεν είναι η εθνική ασφάλεια αλλά η υπονόμευση των ανεξάρτητων αρχών, ώστε να συνεχίζονται απρόσκοπτα οι στενές σχέσεις της πολιτικής εξουσίας με τη νέα ολιγαρχία που έχει αναδυθεί μέσα στα χρόνια του πολέμου, συγκεντρώνοντας τεράστιο πλούτο με συμβάσεις και κεφάλαια που εισέρρευσαν από τη Δύση.
► Ο Ζελένσκι στα «σxοινιά» – Πυρ ομαδόν από Τραμπ, Ευρωπαίους και Δυτικά ΜΜΕ για τη διαφθορά στην Ουκρανία
Σημειώνεται πως ο νόμος ψηφίστηκε όταν έγινε σαφές πως η NABU, στο πλαίσιο των ερευνών για τα σκάνδαλα, πλησίαζε όλο και περισσότερο στον στενό κύκλο του Ουκρανού Προέδρου, αποκαλύπτοντας δύσοσμες υποθέσεις για πρόσωπα όπως ο Ολέξι Τσερνισόφ, πρώην αντιπρόεδρος και στενός συνεργάτης του Ζελένσκι.
Μάλιστα πραγματοποιήθηκε και έφοδος στα γραφεία της NABU, κατά την οποία κατασχέθηκαν αρχεία και συνελήφθησαν μέλη της ανεξάρτητης αρχής, ακόμη και ο επικεφαλής της, με την κατηγορία των σχέσεων με τη Ρωσία. «Αυτό είναι το αποκορύφωμα της εσωτερικής καταστολής. Το νέο αφήγημα είναι απλό: Ή είσαι με τον Ζελένσκι ή είσαι Ρώσος πράκτορας», ανέφερε πρώην υπουργός του Ζελένσκι μιλώντας στο Politico υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Ο Economist γράφει χαρακτηριστικά: «Ο νέος νόμος παραχωρεί ευρείες εξουσίες στον Γενικό Εισαγγελέα της Ουκρανίας – διορισμένο από τον πρόεδρο και υπόλογο μόνο στο γραφείο του – να παρεμβαίνει, να αναθέτει εκ νέου ή ακόμα και να τερματίζει έρευνες για διαφθορά. Καμία υπόθεση δεν θα είναι πλέον ασφαλής αν αγγίζει “λάθος” πρόσωπα. Η επίσημη δικαιολογία, ότι οι υπηρεσίες έχουν διεισδύσει από φιλορώσους, δεν συνοδεύεται από αποδείξεις και μοιάζει περισσότερο με πρόσχημα».
Την Τρίτη πραγματοποιήθηκαν συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας σε κεντρικές πόλεις της Ουκρανίας, όπως στο Κίεβο, στη Λβιβ, στο Ντνίπρο και στην Οδησσό. Οι διαδηλωτές δηλώνουν εξοργισμένοι τόσο με τις μεθοδεύσεις της ουκρανικής ηγεσίας για τη διαφθορά, όσο και με τις διώξεις και εκκαθαρίσεις ακτιβιστών και αξιωματούχων των ανεξάρτητων οργανισμών, που κατήγγειλαν και αποκάλυψαν σχετικά σκάνδαλα.
► Η δυτική βοήθεια στο «πηγάδι» της ουκρανικής διαφθοράς: Θυμός για Ζελένσκι – Το Κίεβο ξανά στο ΔΝΤ
Οι «φίλοι» γυρίζουν την πλάτη στον Ζελένσκι
Αξιωματούχοι της ΕΕ έχουν εκφράσει και στο παρελθόν ενστάσεις και απογοήτευσή για απομακρύνσεις στελεχών που διατηρούσαν στενές σχέσεις με τους Ευρωπαίους, όπως του Υπουργού Εξωτερικών Ντμίτρο Κουλέμπα και του αρχηγού Ενόπλων Δυνάμεων, Βαλέρι Ζαλούζνι, ο οποίος ήρθε σε ανοιχτή ρήξη με τον Ζελένσκι για ζητήματα στρατηγικής στον πόλεμο με τη Ρωσία. Παρασκηνιακά εξέφραζαν την ανησυχία τους για ένα κυνήγι «προδοτών» που παραπέμπει σε πολιτικές διώξεις και εκκαθαρίσεις αντιπάλων.
Όμως αυτή τη φορά, και καθώς ο «λογαριασμός» για την υποστήριξη της Ουκρανίας διαρκώς αυξάνεται ιδιαίτερα μετά και την απόσυρση των ΗΠΑ, οι αντιδράσεις δεν έμειναν πίσω από τις κλειστές πόρτες. Αρκετοί ευρωπαίοι αξιωματούχοι προχώρησαν σε δημόσιες δηλώσεις, ενώ και η ηγεσία της ΕΕ κάλεσε επίσημα τον Ζελένσκι να αποδείξει ότι «παραμένει προσηλωμένος στις ευρωπαϊκές δημοκρατικές αξίες».
«Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επικοινώνησε με τον Πρόεδρο Ζελένσκι για τις τελευταίες εξελίξεις», δήλωσε στο Politico ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Γκιγιόμ Μερσιέ. «Η πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν εξέφρασε έντονες ανησυχίες για τις συνέπειες των τροποποιήσεων και ζήτησε εξηγήσεις από την ουκρανική κυβέρνηση. Ο σεβασμός στο κράτος δικαίου και η μάχη κατά της διαφθοράς είναι θεμελιώδεις αρχές της ΕΕ. Ως υποψήφια χώρα, η Ουκρανία καλείται να τηρεί πλήρως αυτά τα πρότυπα. Δεν μπορεί να υπάρξει καμία έκπτωση», πρόσθεσε.
Επίσης ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, μετέφερε τις ανησυχίες του στον Ζελένσκι και ζήτησε διευκρινίσεις, ενώ η επίτροπος Διεύρυνσης Μάρτα Κος ανέφερε ότι και αυτή εξέφρασε τις «σοβαρές ανησυχίες της για τις τελευταίες εξελίξεις στο Κράτος Δικαίου» σε ανώτατους αξιωματούχους του Κιέβου. «Ανεξάρτητοι φορείς όπως η NABU και η SAPO είναι απαραίτητοι για την πορεία της Ουκρανίας προς την ΕΕ. Το κράτος δικαίου παραμένει στο επίκεντρο των ενταξιακών διαπραγματεύσεων», προειδοποίησε.
«Σε καιρό πολέμου, η εμπιστοσύνη ανάμεσα στον λαό και την ηγεσία είναι πιο σημαντική και από τα πιο σύγχρονα όπλα — δύσκολα χτίζεται και εύκολα χάνεται με ένα μόνο λάθος», σημείωσε από την πλευρά του ο επίτροπος Άμυνας Αντριους Κουμπίλιους, ενώ ο Γάλλος υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Μπενιαμίν Χαντάντ, δήλωσε με νόημα πως «δεν είναι πολύ αργά για τους Ουκρανούς να ανακαλέσουν αυτήν την απόφαση».
Και το Γερμανικό Υπουργείο Εξωτερικών αναφέρθηκε στις εξελίξεις στην Ουκρανία. «Η ανεξαρτησία και η ισχύς των θεσμών καταπολέμησης της διαφθοράς ήταν καθοριστικής σημασίας για τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες. Η Ουκρανία θα συνεχίσει να αξιολογείται με βάση την πρόοδό της», τόνισε το Βερολίνο, στέλνοντας σαφή προειδοποίηση.
► Ακόμη και οι «φίλοι» αγανάκτησαν με τον Ζελένσκι για τη διαφθορά στην Ουκρανία
«Η Ουκρανία ανήκει στην Ευρώπη και η στήριξή μας αφορά τον λαό της. Όμως η υποστήριξή μας δεν υπήρξε ποτέ και δεν θα γίνει ποτέ λευκή επιταγή προς την κυβέρνηση», έγραψε ο Τσέχος Υπουργός Εξωτερικών Γιαν Λιπαβσκί, προσθέτοντας ότι διαβίβασε το μήνυμα στον Ουκρανό ομόλογό του. Ο Επίτροπος Οικονομίας, Βάλντις Ντομπρόβσκις, δήλωσε στους Financial Times ότι η οικονομική στήριξη προς την Ουκρανία είναι «υπό όρους διαφάνειας, δικαστικής μεταρρύθμισης και δημοκρατικής διακυβέρνησης».
Η Σουηδή Υπουργός Εξωτερικών, Μαρία Μάλμερ Στένεργκαρντ, εκ των πιο ένθερμων υποστηρικτών της ένταξης της Ουκρανίας στην ΕΕ τόνισε πως «ο νέος νόμος που θέτει τα θεσμικά όργανα κατά της διαφθοράς υπό τον έλεγχο της Γενικής Εισαγγελίας εγείρει σοβαρά ερωτήματα για την ανεξαρτησία τους».
H αντιπροσωπεία της Επιτροπής Ελέγχου του Προϋπολογισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η οποία βρίσκεται στο Κίεβο για διήμερη επίσκεψη, προειδοποίησε σε σχετική ανακοίνωση ότι η νομοθεσία «κινδυνεύει να υπονομεύσει την ανεξαρτησία» της NABU και της SAPO. «Η ανεξαρτησία των φορέων καταπολέμησης της διαφθοράς είναι το κλειδί για την επιτυχία τους». «Η καταπολέμηση της διαφθοράς και ο σεβασμός του Κράτους Δικαίου, αποτελούν θεμελιώδη απαίτηση για τη διαδικασία ένταξης στην ΕΕ», τόνισαν.
► Η Ουκρανία έχει τελειώσει, ο Ζελένσκι παρατείνει τον πόλεμο για να μένει στην εξουσία
Επιπλέον, σε ανακοίνωσή τους, οι απεσταλμένοι της G7 για την Ουκρανία δήλωσαν ότι έχουν «σοβαρές ανησυχίες και σκοπεύουν να συζητήσουν αυτές τις εξελίξεις με τους ηγέτες της κυβέρνησης». Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) απέστειλε την Τρίτη επιστολή στο γραφείο του Ουκρανού προέδρου, προειδοποιώντας ότι η κίνηση υπονομεύει τη φήμη της χώρας και μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τις επενδύσεις σε άμυνα και ανοικοδόμηση.
Υποσχέσεις Ζελένσκι για να κατευνάσει τους Ευρωπαίους
Σε ανάρτησή του στο Telegram, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι οι Ουκρανοί έχουν έναν μόνο «κοινό εχθρό» του «Ρώσους κατακτητές». «Όλοι ακούμε τι λέει η κοινωνία. Βλέπουμε τι περιμένουν οι άνθρωποι από τους κρατικούς θεσμούς να διασφαλίσουν τη δικαιοσύνη και την αποτελεσματικότητα κάθε θεσμού», είπε.
Θέλοντας να καθησυχάσει – κυρίως τους Ευρωπαίους οι οποίοι αποτελούν το τελευταίο του στήριγμα στον πόλεμο με τη Ρωσία – υποσχέθηκε έναν νέο συνολικό νομοσχέδιο για την καταπολέμηση της διαφθοράς και ισχυρίστηκε πως οι υπηρεσίες NABU και SAP θα συνεχίσουν ανεπηρέαστες το έργο τους πλην «όμως χωρίς οποιαδήποτε ρωσική επιρροή». «Πρέπει να γίνει σε όλα εκκαθάριση», είπε.
► Ο Τραμπ παίζει monopoly και ο Πούτιν σκάκι – Οι Ευρωπαίοι πληρώνουν τον λογαριασμό
https://www.ieidiseis.gr/
.jpg)
