Αλέξης Παπαχελάς: η ζούγκλα και το ειρηνοδικείο

 

Αλέξης Παπαχελάς

20.07.2025 • 20:13 

Ηελληνική εξωτερική πολιτική βρίσκεται στο πιο δύσκολο σημείο καμπής εδώ και δεκαετίες. Περνάμε μια περίοδο απανωτών επεισοδίων, τα οποία δεν έχουν ευτυχή κατάληξη. Διαβάζαμε επί μήνες κλιμακούμενες δηλώσεις ότι βρισκόμασταν ένα βήμα πριν από μια συμφωνία με την

Τουρκία για παραπομπή των διαφωνιών μας στο Διεθνές Δικαστήριο με βάση μια «καλή διευθέτηση». Οι γνωρίζοντες ομιλούν, όμως, για σκλήρυνση των τουρκικών θέσεων, πως, δηλαδή, είναι πολύ πίσω από όσα είχαν κατ’ αρχήν συμφωνήσει Αποστολίδης – Σινιρλίογλου προ εικοσαετίας. Σηκώθηκε σκόνη που εξαφανίστηκε όσο εύκολα σηκώθηκε. Η κυβέρνηση σήκωσε το θέμα Μπελέρη και η Αθήνα πίστεψε τις διαβεβαιώσεις Ράμα για την παραμονή του στη θέση όπου νόμιμα εξελέγη, ενώ εξίσου εύπιστοι σταθήκαμε απέναντι στο Κάιρο για τη Μονή Σινά. Και τελευταία, βιώσαμε τα συνεχή επεισόδια με τη Λιβύη. Η πορεία είναι πάντοτε ίδια. Κάθε φορά σηκώθηκε ο πήχυς πολύ ψηλά και περάσαμε από κάτω. Για κάποιο λόγο διαβάσαμε λάθος τις προθέσεις των απέναντι, αγοράζοντας το «καλό σενάριο» σε μια γεωπολιτική γειτονιά, όπου πάντοτε φρόνιμο είναι να βεβαιώνεσαι ότι έχεις ακόμη το πορτοφόλι σου στην τσέπη βγαίνοντας από το παζάρι. Στην κοινή γνώμη επικρατεί ένα κλίμα απογοήτευσης και ενδεχομένως θυμού· μας πιάνει εκείνο το παραδοσιακό «πάλι φάπες τρώμε από όλους», που μπορεί να γίνει πολιτικά δηλητηριώδες.

Κανείς δεν λέει ότι τα πράγματα είναι εύκολα ή ότι υπάρχουν έτοιμες λύσεις. Πρέπει, όμως, να προσέχουμε ποιο θέμα ανεβάζουμε, πόσο ανεβάζουμε τον πήχυ και πώς διαβάζουμε τον αντίπαλο.

Η ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΙΣΧΥΡΗ ΧΩΡΑ, ΑΛΛΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΑΘΟΥΜΕ ΝΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΜΕ ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΔΡΑΣΗ, ΠΟΥ ΕΙΤΕ ΠΕΙΘΕΙ ΕΙΤΕ ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ ΤΗ ΘΕΛΗΣΗ ΤΗΣ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ. ΑΛΛΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ.

Είμαστε στην εποχή της απόλυτης γεωπολιτικής ζούγκλας, όπου η ισχύς επιβάλλεται σε μεγάλο βαθμό με μυστικές επιχειρήσεις, …βαλίτσες και πολύ τσαμπουκά. Α ναι, και έναν ιδιωτικό τομέα που λειτουργεί σαν μακρύ χέρι ενός κράτους σε δύσκολες χώρες. Το παιχνίδι αυτό το ξέρουν καλά οι υπόλοιποι παίκτες στη γειτονιά μας, ο Ερντογάν, ο Ράμα, οι πολέμαρχοι της Λιβύης. Αν εμείς πάμε απέναντι σε τέτοιους παίκτες επισείοντας το διεθνές δίκαιο, είναι σαν να βρισκόμαστε στην πιο άγρια ζούγκλα και να πηγαίνουμε να ζητήσουμε το δίκιο μας από το τοπικό ειρηνοδικείο. Αν πάλι πάμε απέναντι, θεωρώντας ότι η συμμετοχή μας στην Ε.Ε. μας δίνει κάποιον ιδιαίτερο μοχλό πίεσης, ζούμε κάπου αλλού. Η Ε.Ε. δεν ήταν ποτέ στιβαρός γεωπολιτικός παίκτης, κανείς δεν τη φοβάται ιδιαίτερα.

Η Ελλάδα είναι μια ισχυρή χώρα με ερείσματα και συμμάχους, αλλά πρέπει να μάθουμε να λειτουργούμε όπως άλλοι ισχυροί παίκτες στην περιοχή μας. Με λίγα λόγια και δράση, που είτε πείθει είτε επιβάλλει τη θέλησή της στο πεδίο. Σε αυτήν τη γειτονιά, στον νέο κόσμο που ξημερώνει, άλλος τρόπος επιβίωσης δεν υπάρχει.

Καθημερινή