Γλυκιά, γιατί κουβαλάει μνήμες, χρώματα, ήχους κι αρώματα από την παιδική ηλικία, όταν η εικόνα της πόλης που πλημμύριζε από επισκέπτες, περίπτερα από όλα τα μέρη της Γης, γιορτές και μουσικές φάνταζε μαγική κι αγαπημένη.
Πικρή, γιατί η εικόνα εκείνη που υποσχόταν νέους ορίζοντες, εμπορικούς και επιχειρηματικούς, τελικά θάμπωσε. Ο διεθνής εμπορικός και οικονομικός χαρακτήρας της εκδήλωσης υποχώρησε κι έμεινε το ετήσιο πολιτικό ραντεβού απολογισμών και εξαγγελιών κυβέρνησης κι αντιπολίτευσης.
Κυρίως όμως θάμπωσε το όνειρο της πόλης να επανακτήσει τον ιστορικό της ρόλο, ως επίκεντρο οικονομίας και πολιτισμού. Οχι, δεν είναι που «μεγαλοπιανόταν» με την ιδέα της πρωτεύουσας των Βαλκανίων. Είναι όμως που κουβαλάει μνήμες από μια αδιάλειπτη πορεία 23 αιώνων, με κυρίαρχο και πρωταγωνιστικό ρόλο, και αναζητά σήμερα μια νέα θέση στο χάρτη των εξελίξεων. Μια πόλη που άντλησε γοητεία, αίγλη και πρόοδο από την προνομιακή γεωπολιτική της θέση, αλλά και από την πολυπολιτισμικότητα που τη χαρακτήριζε πάντα. Μια πόλη-χωνευτήρι λαών, πολιτισμών και κουλτούρας. Μια «Νύμφη» με μεγάλη προίκα…
Τον τελευταίο αιώνα, έχασε αυτό το ρόλο και το χαρακτήρα και «μίκρυνε». Οι πολιτικές ανακατατάξεις στο βορρά της την αποκόψανε από την Ευρώπη και οι δρόμοι του εμπορίου και του πολιτισμού έκλεισαν.
Σήμερα, που πολλές ισορροπίες επαναπροσδιορίζονται, αγωνιά για το μέλλον της και για μια καινούργια ταυτότητα, παγιδευμένη μάλλον σε μια εικόνα κλειστή που νιώθει ότι δεν της αξίζει και που την κάνει να ασφυκτιά από όλες τις απόψεις, οικιστικά, κυκλοφοριακά, επιστημονικά, καλλιτεχνικά, πολιτιστικά.
Κι ας μην παγιδευόμαστε από το μύθο της «όμορφης, ερωτικής πόλης»!
Κοιτάζοντάς την από ψηλά, πνιγμένη στο τσιμέντο και φρακαρισμένη από αυτοκίνητα, αναρωτιέται κανείς τι άραγε έχει απομείνει που να την κάνει γοητευτική. Μόνο η επαφή της με τη θάλασσα, ναι, κι ο Ολυμπος απέναντι ίσως.
Η Θεσσαλονίκη μεγάλωσε απότομα και άναρχα και χρειάζεται επειγόντως τα μεγάλα έργα που έχουν ξεκινήσει, νέα μέσα μεταφοράς, θαλάσσιες και εναέριες συνδέσεις, χώρους ελεύθερους, πράσινο. Χρειάζεται να αξιοποιήσει το θαλάσσιο μέτωπο και όσες φυσικές ομορφιές έχουν απομείνει, για να ξαναγίνει βιώσιμη για τους κατοίκους της. Και, τέλος, χρειάζεται να αξιοποιήσει τη γεωγραφική της θέση-κλειδί, αναπτύσσοντας δραστηριότητες με
Βαλκάνια κι Ευρώπη, Μεσόγειο και Ανατολή, και να αφομοιώσει και να κερδίσει από την πληθυσμιακή διαφορετικότητα και ποικιλία, όπως έκανε τόσους αιώνες.
Δημιουργικές δυνάμεις υπάρχουν. Χρειάζεται να εντοπιστούν, να συντονιστούν και με το κατάλληλο περιβάλλον να αποδώσουν καρπούς.
Η πόλη των φοιτητών και των ερευνητών, του βραβείου Descartes και της νανοτεχνολογίας, του Πεντζίκη και του Αναγνωστάκη, του κινηματογράφου και των γεύσεων πρέπει να αναζητήσει το νέο της πρόσωπο και να αξιοποιήσει προκλήσεις όπως αυτή της Ζώνης Καινοτομίας και του Διεθνούς Πανεπιστημίου. Να πρωτοπορήσει και να καινοτομήσει, αναζητώντας φρέσκες ιδέες, αφήνοντας την απομόνωση και την εσωστρέφεια, να βαδίσει με αισιοδοξία και δημιουργικότητα, με σύγχρονους στόχους και όραμα στην οικονομία, στην επιστήμη, τον πολιτισμό, να γίνει ξανά κοσμοπολίτισσα, με ανοιχτό πνεύμα και κουλτούρα. Κι αυτό δεν είναι κάτι που θα της χαριστεί από τα «αθηναϊκά και άλλα κέντρα», που συχνά ακούμε, αλλά πρέπει να το κερδίσει η ίδια. Γιατί αυτό της αξίζει!
l.v.gouta@hellenic-petroleum.gr
www.lianagouta.gr
*Χημικός μηχανικός, σύμβουλος σε θέματα Ενέργειας, Περιβάλλοντος και Ανάπτυξης
