Προσέξτε την φωτογραφία (Το ένα% που λείπει τί είναι? δυσκολεύονται να κάνουν σωστά μία μέθοδο των τριών?)
Άρθρο του Γιώργου Επιτήδειου
Η διοργάνωση μιας online δημοσκόπησης αποτελεί ένα από τα ευκολότερα πράγματα που θα μπορούσαν να ζητηθούν σε κάποιον WebMaster. Τα περισσότερα πακέτα content management έχουν ενσωματωμένη αυτή τη δυνατότητα και η δημοσίευση ενός ερωτήματος μαζί με μερικές προτεινόμενες απαντήσεις δεν απαιτεί περισσότερα από 5 λεπτά.
Έτσι, το Web γέμισε ερωτήματα καθώς κάθε portal, news site ή blog που σέβεται τον εαυτό του θεωρεί πλέον καθήκον του να μας παρουσιάζει κάθε τόσο και από ένα νέο δίλημμα. Οι πιο σοβαροί φυσικά προσθέτουν συνήθως μια υποσημείωση που αναφέρει ότι τα αποτελέσματα της έρευνας δεν είναι επιστημονικά ακριβή καθώς δεν αντικατοπτρίζουν το σύνολο του πληθυσμού.
Ωστόσο, «ένα γράφημα αξίζει όσο χίλιες λέξεις» και η επίδραση αυτών των δημοσκοπήσεων στην κοινή γνώμη είναι μεγάλη. Γι’ αυτό και με ικανοποίησε ιδιαίτερα η απόφαση των συναδέλφων μου στο In.gr να διοργανώσουν πριν από λίγο καιρό (προ Windows Vista) στο δημοφιλέστερο Portal στην Ελλάδα μια δημοσκόπηση με θέμα «Ποιο λειτουργικό σύστημα χρησιμοποιείτε»;
Φαινομενικά το ερώτημα αυτό δεν παρουσιάζει κανένα ενδιαφέρον. Η μεγάλη του αξία όμως βρίσκεται στο γεγονός ότι από τα στατιστικά επισκεψιμότητας του In.gr γνωρίζουμε επακριβώς τα ποσοστά χρήσης κάθε λειτουργικού συστήματος όσων επισκέπτονται το In.gr Με άλλα λόγια γνωρίζαμε ήδη την πραγματική απάντηση πολύ πριν ψηφίσουν οι χρήστες.
Έτσι, είχαμε τη δυνατότητα να συγκρίνουμε τι λένε όσοι χρήστες ψηφίζουν σε σχέση με ότι πράττει το σύνολο του πληθυσμού τους.
Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήξαμε είναι ότι στις online δημοσκοπήσεις οι ακραίες θέσεις και απόψεις εμφανίζονται με πολύ μεγαλύτερη βαρύτητα από ό,τι στην πραγματικότητα. Στη δημοσκόπηση οι χρήστες των Windows αποτελούσαν την πλειοψηφία με ποσοστό 86,5%. Αυτό όμως είναι αρκετά χαμηλότερο του 99,14% που είναι η πραγματική χρήση για τους επισκέπτες του In.gr. Αντίθετα, το 7,27% δήλωσε ότι χρησιμοποιεί Linux (το πραγματικό νούμερο είναι 0,3%), ενώ το 3,12% δήλωσε Macintosh (στην πραγματικότητα μόνο 0,34%).
Μην νομίσετε όμως ότι τα δεδομένα αλλοιώθηκαν μόνο από τους φανατικούς για Linux και Mac. Στη δημοσκόπηση οι χρήστες των ιδεολογικά ουδέτερων Windows 95 εμφανίζονται κι αυτοί υπερδιπλάσιοι απ’ ό,τι στην πραγματικότητα (0,78% αντί για 0,28%).
Είναι φανερό λοιπόν ότι όσοι συμμερίζονται την κεντρική τάση κάθε ερωτήματος δεν συμμετέχουν τόσο ενεργά στις δημοσκοπήσεις αφού θεωρούν ότι θα αντιπροσωπευτούν από τους άλλους. Αντίθετα, οι «μειονότητες» αναγνωρίζουν έστω και υποσυνείδητα την περιορισμένη τους απήχηση και κινητοποιούνται ώστε να εμφανιστεί όπου είναι δυνατό και η δική τους πλευρά της πραγματικότητας.
Αυτή η ενισχυμένη προβολή των ακραίων θέσεων δεν ενοχλεί πολύ όταν συζητούμε για λειτουργικά συστήματα. Μπορεί όμως να δημιουργήσει σοβαρές παρανοήσεις όταν τόσο οι δημοσιογράφοι όσο και το ευρύ κοινό βασίζουν σε αυτά τα δεδομένα τις απόψεις τους για σημαντικά κοινωνικοπολιτικά ζητήματα.
Οι δημοσκοπήσεις online δεν είναι απλώς μη επιστημονικές. Είναι παραπλανητικές.
Γιώργος Επιτήδειος / http://blogs.in.gr/gepitidios/Default.aspx
