Η σκόνη του Kantor ως τοποστρατηγικό μοντέλο

Γράφει ο καθηγητής στρατηγικής Νίκος Λυγερός

Στην τοπολογία αλλά και στη μορφοκλασματική ανάλυση, η σκόνη του Kantor ή το τριαδικό μοντέλο, παρουσιάζεται ως το ισοδύναμο του συνόλου των πραγματικών αριθμών. Στην πραγματικότητα, μέσω της προσέγγισης του Benoît Mandelbrot, αποτελεί ένα τοπολογικό...

ενδιάμεσο μεταξύ των σημείων και της ευθείας. Ως συμπαγές σύνολο, δηλαδή ως κλειστό και φραγμένο, δεν έχει τίποτα το ιδιαίτερο. Αποκτά την ιδιομορφία του με την ιδιότητα της συσσώρευσης. Πιο συγκεκριμένα, κάθε σημείο της σκόνης του Kantor είναι σημείο συσσώρευσης. Με άλλα λόγια, για οποιαδήποτε γειτονιά ενός σημείου, υπάρχει πάντα ένα άλλο σημείο του συνόλου. Αυτή η ιδιότητα δεν είναι μόνο γεωμετρικά σημαντική, αλλά τοπολογικά θεμελιακή. Αν εξετάσουμε αυτή την τοπολογική οντότητα μέσω της νοητικής γεωστρατηγικής, τότε μας δίνει μία εξήγηση της ανθεκτικότητάς της ως μαθηματικής δομής. Όταν μία δομή δέχεται ένα πλήγμα και διατηρεί την τάξη της, την ονομάζουμε ανθεκτική. Τοπολογικά, αυτό που χαρακτηρίζει αρνητικά τη σκόνη του Kantor είναι η έλλειψη συνεκτικότητας. Ενώ τοποστρατηγικά, αυτή η έλλειψη δεν είναι παρά μόνο φαινομενική. Μία σκληρή δομή δεν θα αντέξει μία επίθεση πάνω από ένα όριο. Επομένως, ακόμα και αν διαθέτουμε μία τέτοια δομή, πρέπει να γνωρίζουμε ότι είναι ευάλωτη. Έτσι ένα μονοκόμματο κομμάτι φαίνεται ως πιο ισχυρό, αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα και πιο ανθεκτικό. Ο πάγος είναι πιο σκληρός από το νερό σε υγρή μορφή αλλά είναι λιγότερο ανθεκτικός όταν δέχεται πίεση. Αυτή η διαφοροποίηση είναι ουσιαστική για να κατανοήσουμε τοποστρατηγικά την ανθεκτικότητα του Αιγαίου. Το τελευταίο παρουσιάζεται ως ένα πεπερασμένο στάδιο της επαγωγής που δημιουργεί τη σκόνη του Kantor. Με αυτόν τον τρόπο, όταν εξετάζουμε τα 3000 νησιά, μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε ως τοποστρατηγικό μοντέλο. Έτσι σε περίπτωση ισχυρού πλήγματος, που ισοδυναμεί με ένα νοητικό κύμα όπως είναι το τσουνάμι, τα νησιά μας είναι πιο ανθεκτικά. Στην ουσία, η ιδέα είναι η εξής, καθώς παρουσιάζεται στο βιβλίο μας Νοητική Στρατηγική http://www.lygeros.org/Books/NS.htm , η θραύση ενός σίδερου ή ενός ξύλου φαίνεται δύσκολη ενώ η θραύση ενός σύννεφου είναι ανέφικτη. Η ανθεκτικότητα του Αιγαίου δεν προέρχεται από το συμπαγές, αλλά από την έλλειψη συνεκτικότητας, η οποία έχει ως παράδοξη επίπτωση τη μη δημιουργία ενός μετώπου. Δίχως μέτωπο δεν υπάρχει το πρόβλημα του σπασίματος. Το κομματιασμένο δεν φοβάται το σπάσιμο. Έτσι η συμβολή της τοποστρατηγικής είναι η υπέρβαση της τοπολογίας μέσω δημιουργίας ενός δικτύου που δεν βασίζεται πια στα κλασικά δεδομένα.