Ο εκδότης και διευθυντής της εφ. «Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΠΕΝΔΥΤΗ» κ. Νίκος Φελέκης, σημειώνει στη στήλη του στο φύλλο της 18-19/7/2009 («Πορεία με νέο αζιμούθιο»), αναφορικά με το ζήτημα της εξόδου της ελληνικής κοινωνίας απ’ τα σημερινά της προβλήματα, ότι «Το πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας σήμερα δεν μπορεί να περιγραφεί με την παροιμία «το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι».
Είναι μάλιστα λάθος να εντοπίζεται μόνον κυρίαρχα στις κάθε λογής ηγεσίες. Πρέπει να αναζητηθεί και πιο κάτω. Στους αρμούς, στους μεσοσπόνδυλους της κοινωνίας… Η Ελλάδα σήμερα είναι «χαλασμένη», το ίδιο και οι περισσότεροι πολίτες της. Η Ελλάδα του «κονέ» ουδεμία σχέση έχει με την Ελλάδα όπως ήταν ακόμη και πριν από 20 χρόνια…» για να καταλήξει στον... επίλογο, μετά από μια διεξοδική τοποθέτησή του στα στοιχεία εκείνα που συνηγορούν και υποστηρίζουν αυτό που υπονοεί άλλωστε ο ίδιος ο τίτλος του άρθρου του, «Επανάσταση παντού : Βεβαίως, και για να είμαστε δίκαιοι, η προσπάθεια για να αναστοχαστεί το έθνος και να υπάρξει ανατροπή του υφιστάμενου φθισιακού καθεστώτος δεν μπορεί να γίνει από έναν άνθρωπο ή μια κομματική ή κυβερνητική ηγετική ομάδα. Απαιτείται και η συνδρομή όλων όσων διαπιστώνουν το αδιέξοδο. Χρειάζεται εκ παραλλήλου με την πολιτικο-κομματική αντιπαράθεση να στηθούν παντού δίκτυα, κάθε μορφής, που με τις πρωτοβουλίες τις οποίες θα αναλαμβάνουν και τα αιτήματα τα οποία θα διατυπώνουν να λειτουργούν είτε ως δοκοί αντιστήριξης είτε ως χειροβομβίδες ανατίναξης των συμβιβασμών και των εκπτώσεων που θα εμφανίζονται. Χρειάζεται μια μορφωτική, πολιτιστική, αξιακή, αισθητική, παιδαγωγική επανάσταση, η οποία θα βαδίζει πλάι-πλάι με την πολιτική ανατροπή και την παραγωγική ανασυγκρότηση.»
Λόγοι που έχουν να κάνουν με την οικονομία ενός άρθρου θα αντιπαρέλθω το αν το «ψάρι βρωμάει από το κεφάλι», διότι δεν είναι αυτό το θέμα του δικού μου άρθρου, σημειώνοντας απλώς ότι η παροιμία νομίζω ότι είναι «το ψάρι βρωμάει πρώτα από το κεφάλι» (δεν έχει και μεγάλη σημασία βέβαια αν είναι έτσι ή αλλιώς), και, όπερ και το σπουδαιότερο, λέγοντας ότι το ψάρι «βρωμάει (πρώτα [;]) από το κεφάλι», εγώ το ερμηνεύω όχι μόνο ως μια προσπάθεια «ιεράρχησης» της συμμετοχής του καθένα στο συνολικό πρόβλημα, μα και να εστιάσουμε στο ζήτημα της «παραγωγής» του προβλήματος, δηλαδή, ποιος είναι ο «εγκέφαλος» (ή σε ποιο τμήμα του «κοινωνικού σώματος» κατοικοεδρεύει ο κακοήθης εγκέφαλος που (σαν όλους τους εγκεφάλους), δεν «παράγουν» μόνο «εντολές» ή «νόρμες συμπεριφοράς» μα και «καθοδηγούν» τα υπόλοιπα «μέλη του σώματος», που ενίοτε εκόντα άκοντα ενεργούν ακόμη και με τρόπο μη αποδεκτό (ας χρησιμοποιήσω τούτον τον γενικό όρο) από τα ίδια.
Και φυσικά, δεν μπορεί να μην εκφράσω ακόμα πιο έντονα την διαφωνία μου με τη θέση του ότι «Η Ελλάδα σήμερα είναι «χαλασμένη», το ίδιο και οι περισσότεροι πολίτες της…» Αυτοί οι περισσότεροι πολίτες, για να είναι όντως «περισσότεροι», πρέπει να είναι κάποια εκατομμύρια, και θα ήμουν πράγματι περίεργος, πώς θα μπορούσε κανείς να μου αποδείξει μια τέτοια θέση, διότι φυσικά, η φράση αυτή, είναι μια γενική αναφορά, δεν είναι καν διαπίστωση. Εγώ πάντως, βλέπω εκατομμύρια ανθρώπων να αγωνίζονται (κυριολεκτικά να αγωνίζονται) για την καθημερινή τους επιβίωση, και εν πάσει περιπτώσει τα «κονέ», δεν αφορούν τη τεράστια πλειοψηφία των Ελλήνων εργαζόμενων και πολιτών γενικότερα, μα κάποιες πολύ συγκεκριμένες και πολύ προνομιούχες μειοψηφίες, που έχουν κάθε λόγο να γενικεύουν μια σήψη που τους αφορά, αλλά, εγώ υποστηρίζω, ότι η σήψη αφορά αποκλειστικά αυτές τις μειοψηφίες. Το ότι τώρα το μήνυμα που στέλνεται σε κάθε «ενδιαφερόμενο» είναι ότι χωρίς «κονέ» δεν μπορεί κανείς να έχει στον ήλιο μοίρα, αυτό είναι ένα άλλης τάξεως ζήτημα, όπως άλλης τάξεως ζήτημα είναι και το πόσοι «τσιμπάνε» το δόλωμα (και συχνά με ποιο ουσιαστικό αντίτιμο –πιθανότατα κανένα, εξόν απ’ την «έκθεση» του ούτως πως «αλιευθέντος» κομματικού πελάτη).
Θα συμφωνήσω όμως, (χωρίς άλλη αιτιολόγηση, ως κάτι το αυτονόητο), με τη θέση του : «Χρειάζεται μια μορφωτική, πολιτιστική, αξιακή, αισθητική, παιδαγωγική επανάσταση, η οποία θα βαδίζει πλάι-πλάι με την πολιτική ανατροπή και την παραγωγική ανασυγκρότηση.» (Ο αναγνώστης που ενδιαφέρεται να διαβάσει το πλήρες άρθρο του, μπορεί βεβαίως να ανατρέξει στην άνω μνημονευόμενη πηγή).
Επομένως, μένει να δούμε το πώς θα φτάσουμε εκεί, σχολιάζοντας το άρθρο του κ. Φελέκη, με δεδομένη πάντα της θέση του ότι «το ψάρι δεν βρωμάει απ’ το κεφάλι», σε συνδυασμό με τη θέση του ότι «…η προσπάθεια για να αναστοχαστεί το έθνος και να υπάρξει ανατροπή του υφιστάμενου φθισιακού καθεστώτος δεν μπορεί να γίνει από έναν άνθρωπο ή μια κομματική ή κυβερνητική ηγετική ομάδα. Απαιτείται και η συνδρομή όλων όσων διαπιστώνουν το αδιέξοδο. Χρειάζεται εκ παραλλήλου με την πολιτικο-κομματική αντιπαράθεση να στηθούν παντού δίκτυα, κάθε μορφής, που με τις πρωτοβουλίες τις οποίες θα αναλαμβάνουν και τα αιτήματα τα οποία θα διατυπώνουν να λειτουργούν είτε ως δοκοί αντιστήριξης είτε ως χειροβομβίδες ανατίναξης των συμβιβασμών και των εκπτώσεων που θα εμφανίζονται.»
Κατ’ αρχήν, να σημειώσω ότι ο κ. Φελέκης μιλά για επανάσταση, ούτε καν για εξέγερση. Μιλά προφανώς ενσυνείδητα, για να δηλώσει την «οριστική ρήξη με το παρελθόν», διότι μια τέτοια «ρήξη», μόνο μια επανάσταση μπορεί να επιφέρει. Τώρα το ζήτημα του αν μια επανάσταση μπορεί ή όχι να γίνει από έναν άνθρωπο ή μια ηγετική ομάδα, εξαρτάται πώς χειρίζομαι το ρήμα «κάνω [επανάσταση]» ως και κάθε άλλη σχετική έκφραση. Όμως το ζήτημα δεν είναι ποιος «κάνει» (με την έννοια του «εκτελώ» ή και «συμμετέχω») μια επανάσταση, μα ποιος «σχεδιάζει» και ακόμα πιο σημαντικό, ποιος είναι αυτός ή αυτοί που δημιουργούν το απαραίτητο ιδεολογικό υπόβαθρο μιας επανάστασης. Επαναστάσεις στο χώρο των πραγματικών κοινωνιών, δεν γνωρίζω πολλές που να έγιναν «εκ των κάτω». Αντίθετα, το στοιχείο της ηγεσίας (είτε στο πρόσωπο ενός ανθρώπου –αυτό είναι το πλέον σύνηθες-, είτε στο επίπεδο μιας ολιγομελούς ηγετικής ομάδας –όπου όμως κι εκεί σπάνια λείπει μια ατομική ηγετική φυσιογνωμία), είναι πανταχού παρόν (και τα πάντα πληρόν). Η «οργάνωση» του αγώνα από πολλούς, και το κυριότερο, από όλους όσους θα επιθυμούσαν να συμμετάσχουν σ’ αυτόν, επί του παρόντος μου φαίνεται ως κάτι το εξαιρετικά ανέφικτο.
Τώρα, επανάσταση χωρίς να μας λέει, ποια κοινωνία θέλει να χρίσει στη θέση αυτής που επιχειρεί να γκρεμίσει, και κύρια ενάντια ποιών συμφερόντων στρέφεται και πώς αντιλαμβάνεται τη διαχείριση των συμφερόντων στη νέα κοινωνία που οραματίζεται, ΕΙΝΑΙ ΑΚΑΤΑΝΟΗΤΗ.
Χρειαζόμαστε λοιπόν μια «επανάσταση»; Αν η απάντησή μας είναι ναι, ΠΡΕΠΕΙ να καθορίσουμε τις απαντήσεις στα δυο ερωτήματα που προηγήθηκαν. Διότι αν δεν απαντηθούν ΕΚ ΤΩΝ ΠΡΟΤΕΡΩΝ τα ερωτήματα αυτά, κάθε συζήτηση για «επανάσταση», είναι πρωθύστερη και από άποψη ουσίας προβληματική, όσο δεν της προσδίνουμε το απαραίτητο ιδεολογικό (και εν συνεχεία πολιτικό της) περιεχόμενο. Ένα επαναστατικό σχέδιο ακόμα, πρέπει με σαφήνεια να καθορίζει τα πολιτικά «μέσα» του αγώνα ανάλογα με τις συνθήκες, τις συγκυρίες και τις εξελίξεις. Πρέπει να διασφαλίζει –όσο αυτό είναι δυνατό- πώς ένα νέο επαναστατικό κίνημα δεν θα εκφυλιστεί, δεν θα καπελωθεί, διότι το πρόβλημα, όταν ξεκινά μια «επανάσταση», δεν είναι η «λαϊκή συμμετοχή» -εφόσον η «επανάσταση» είναι ώριμη, η «συμμετοχή» αυτή είναι μάλλον εξασφαλισμένη- μα πώς –γι’ ακόμα μια φορά- ο λαός δεν θα χρησιμοποιηθεί απλά ως όργανο και τίποτα παραπάνω.
Ειδικότερα δε, σε ό,τι αφορά τις σημερινές συνθήκες, πρέπει να σημειώσουμε ότι έχουν μια ιδιαιτερότητα που δεν υπήρχε στο παρελθόν σ’ αυτό το βαθμό και σ’ αυτή την έκταση.
Ας ξεκινήσω λοιπόν, με ένα ερώτημα : Τι το κοινό έχουν οι διαμαρτυρίες των Ελλήνων γεωργών με τους αντίστοιχους Γάλλους συναδέλφους τους, κι αυτών όλων με τους αντίστοιχους λοιπούς Ευρωπαίους; Τι το κοινό έχουν οι διαμαρτυρίες των Ελλήνων εργατών, μαθητών, συνταξιούχων, μισθωτών, με τους αντίστοιχους Γάλλους συναδέλφους τους, κι αυτών όλων με τους αντίστοιχους λοιπούς Ευρωπαίους;
Τι το κοινό έχουν οι διαμαρτυρίες διαφόρων κοινωνικών και επαγγελματικών τάξεων σχεδόν σ’ όλες τις χώρες του κόσμου;
Το κοινό σημείο τους είναι τούτο : πως διαμαρτύρονται ενάντια σε εξουσίες που νομίζουν ότι είναι αυτές υπεύθυνες για τα προβλήματά τους, ενώ δεν είναι. Έτσι τα αιτήματά τους, τουλάχιστον «επίσημα» ποτέ δεν φτάνουν στους αποδέκτες τους, στα πραγματικά κέντρα εξουσίας, που συνήθως είναι η κοινωνικά και πολιτικά ανομιμοποίητη τεχνοκρατική ελίτ που έχει υποκαταστήσει τη πολιτική βούληση και δράση, μια βούληση και δράση που υπόκειται κατ΄ ουσίαν στις επιταγές των τεχνοκρατών, κάτι που «ευδοκιμεί» κύρια σε κατάσταση «κενού ηγεσίας».
Μια εξέγερση μπορεί να είναι δίκαια αλλά ταυτόχρονα και παράλογες. Βρισκόμαστε ακριβώς σ’ αυτό το χρονικό σημείο. Δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αφορά σχεδόν όλο τον κόσμο.
Αυτό το «νεφέλωμα», είναι κάτι που ένα «επαναστατικό» σχέδιο, το περιπλέκει ακόμα περισσότερο. Ο στόχος γίνεται σχεδόν αόρατος. Μπορεί να ξοδεύεις –και στις μέρες μας αυτό πράγματι γίνεται- ενέργεια και διάθεση διεκδίκησης στοχεύοντας όμως λάθος, και αφήνοντας άτρωτη και αλώβητη την πραγματική εξουσία που καθόλου δεν στοχεύεται.
Κατά τα λοιπά, θεωρώ πράγματι πολύ χρήσιμο κάθε προβληματισμό αναφορικά με το ζήτημα του παλέματος αυτού που πολύ ορθά ο κ. Φελέκης αποκαλεί «φθισικό καθεστώς», ανεξάρτητα αν είναι συγκλίνουσες ή όχι οι απόψεις, διότι τέτοιοι προβληματισμοί ένα είναι βέβαιο : ακόμα κι αν ΜΟΝΟ επισημαίνουν το πρόβλημα, αυτό από μόνο του είναι σημαντικό.
Λόγοι που έχουν να κάνουν με την οικονομία ενός άρθρου θα αντιπαρέλθω το αν το «ψάρι βρωμάει από το κεφάλι», διότι δεν είναι αυτό το θέμα του δικού μου άρθρου, σημειώνοντας απλώς ότι η παροιμία νομίζω ότι είναι «το ψάρι βρωμάει πρώτα από το κεφάλι» (δεν έχει και μεγάλη σημασία βέβαια αν είναι έτσι ή αλλιώς), και, όπερ και το σπουδαιότερο, λέγοντας ότι το ψάρι «βρωμάει (πρώτα [;]) από το κεφάλι», εγώ το ερμηνεύω όχι μόνο ως μια προσπάθεια «ιεράρχησης» της συμμετοχής του καθένα στο συνολικό πρόβλημα, μα και να εστιάσουμε στο ζήτημα της «παραγωγής» του προβλήματος, δηλαδή, ποιος είναι ο «εγκέφαλος» (ή σε ποιο τμήμα του «κοινωνικού σώματος» κατοικοεδρεύει ο κακοήθης εγκέφαλος που (σαν όλους τους εγκεφάλους), δεν «παράγουν» μόνο «εντολές» ή «νόρμες συμπεριφοράς» μα και «καθοδηγούν» τα υπόλοιπα «μέλη του σώματος», που ενίοτε εκόντα άκοντα ενεργούν ακόμη και με τρόπο μη αποδεκτό (ας χρησιμοποιήσω τούτον τον γενικό όρο) από τα ίδια.
Και φυσικά, δεν μπορεί να μην εκφράσω ακόμα πιο έντονα την διαφωνία μου με τη θέση του ότι «Η Ελλάδα σήμερα είναι «χαλασμένη», το ίδιο και οι περισσότεροι πολίτες της…» Αυτοί οι περισσότεροι πολίτες, για να είναι όντως «περισσότεροι», πρέπει να είναι κάποια εκατομμύρια, και θα ήμουν πράγματι περίεργος, πώς θα μπορούσε κανείς να μου αποδείξει μια τέτοια θέση, διότι φυσικά, η φράση αυτή, είναι μια γενική αναφορά, δεν είναι καν διαπίστωση. Εγώ πάντως, βλέπω εκατομμύρια ανθρώπων να αγωνίζονται (κυριολεκτικά να αγωνίζονται) για την καθημερινή τους επιβίωση, και εν πάσει περιπτώσει τα «κονέ», δεν αφορούν τη τεράστια πλειοψηφία των Ελλήνων εργαζόμενων και πολιτών γενικότερα, μα κάποιες πολύ συγκεκριμένες και πολύ προνομιούχες μειοψηφίες, που έχουν κάθε λόγο να γενικεύουν μια σήψη που τους αφορά, αλλά, εγώ υποστηρίζω, ότι η σήψη αφορά αποκλειστικά αυτές τις μειοψηφίες. Το ότι τώρα το μήνυμα που στέλνεται σε κάθε «ενδιαφερόμενο» είναι ότι χωρίς «κονέ» δεν μπορεί κανείς να έχει στον ήλιο μοίρα, αυτό είναι ένα άλλης τάξεως ζήτημα, όπως άλλης τάξεως ζήτημα είναι και το πόσοι «τσιμπάνε» το δόλωμα (και συχνά με ποιο ουσιαστικό αντίτιμο –πιθανότατα κανένα, εξόν απ’ την «έκθεση» του ούτως πως «αλιευθέντος» κομματικού πελάτη).
Θα συμφωνήσω όμως, (χωρίς άλλη αιτιολόγηση, ως κάτι το αυτονόητο), με τη θέση του : «Χρειάζεται μια μορφωτική, πολιτιστική, αξιακή, αισθητική, παιδαγωγική επανάσταση, η οποία θα βαδίζει πλάι-πλάι με την πολιτική ανατροπή και την παραγωγική ανασυγκρότηση.» (Ο αναγνώστης που ενδιαφέρεται να διαβάσει το πλήρες άρθρο του, μπορεί βεβαίως να ανατρέξει στην άνω μνημονευόμενη πηγή).
Επομένως, μένει να δούμε το πώς θα φτάσουμε εκεί, σχολιάζοντας το άρθρο του κ. Φελέκη, με δεδομένη πάντα της θέση του ότι «το ψάρι δεν βρωμάει απ’ το κεφάλι», σε συνδυασμό με τη θέση του ότι «…η προσπάθεια για να αναστοχαστεί το έθνος και να υπάρξει ανατροπή του υφιστάμενου φθισιακού καθεστώτος δεν μπορεί να γίνει από έναν άνθρωπο ή μια κομματική ή κυβερνητική ηγετική ομάδα. Απαιτείται και η συνδρομή όλων όσων διαπιστώνουν το αδιέξοδο. Χρειάζεται εκ παραλλήλου με την πολιτικο-κομματική αντιπαράθεση να στηθούν παντού δίκτυα, κάθε μορφής, που με τις πρωτοβουλίες τις οποίες θα αναλαμβάνουν και τα αιτήματα τα οποία θα διατυπώνουν να λειτουργούν είτε ως δοκοί αντιστήριξης είτε ως χειροβομβίδες ανατίναξης των συμβιβασμών και των εκπτώσεων που θα εμφανίζονται.»
Κατ’ αρχήν, να σημειώσω ότι ο κ. Φελέκης μιλά για επανάσταση, ούτε καν για εξέγερση. Μιλά προφανώς ενσυνείδητα, για να δηλώσει την «οριστική ρήξη με το παρελθόν», διότι μια τέτοια «ρήξη», μόνο μια επανάσταση μπορεί να επιφέρει. Τώρα το ζήτημα του αν μια επανάσταση μπορεί ή όχι να γίνει από έναν άνθρωπο ή μια ηγετική ομάδα, εξαρτάται πώς χειρίζομαι το ρήμα «κάνω [επανάσταση]» ως και κάθε άλλη σχετική έκφραση. Όμως το ζήτημα δεν είναι ποιος «κάνει» (με την έννοια του «εκτελώ» ή και «συμμετέχω») μια επανάσταση, μα ποιος «σχεδιάζει» και ακόμα πιο σημαντικό, ποιος είναι αυτός ή αυτοί που δημιουργούν το απαραίτητο ιδεολογικό υπόβαθρο μιας επανάστασης. Επαναστάσεις στο χώρο των πραγματικών κοινωνιών, δεν γνωρίζω πολλές που να έγιναν «εκ των κάτω». Αντίθετα, το στοιχείο της ηγεσίας (είτε στο πρόσωπο ενός ανθρώπου –αυτό είναι το πλέον σύνηθες-, είτε στο επίπεδο μιας ολιγομελούς ηγετικής ομάδας –όπου όμως κι εκεί σπάνια λείπει μια ατομική ηγετική φυσιογνωμία), είναι πανταχού παρόν (και τα πάντα πληρόν). Η «οργάνωση» του αγώνα από πολλούς, και το κυριότερο, από όλους όσους θα επιθυμούσαν να συμμετάσχουν σ’ αυτόν, επί του παρόντος μου φαίνεται ως κάτι το εξαιρετικά ανέφικτο.
Τώρα, επανάσταση χωρίς να μας λέει, ποια κοινωνία θέλει να χρίσει στη θέση αυτής που επιχειρεί να γκρεμίσει, και κύρια ενάντια ποιών συμφερόντων στρέφεται και πώς αντιλαμβάνεται τη διαχείριση των συμφερόντων στη νέα κοινωνία που οραματίζεται, ΕΙΝΑΙ ΑΚΑΤΑΝΟΗΤΗ.
Χρειαζόμαστε λοιπόν μια «επανάσταση»; Αν η απάντησή μας είναι ναι, ΠΡΕΠΕΙ να καθορίσουμε τις απαντήσεις στα δυο ερωτήματα που προηγήθηκαν. Διότι αν δεν απαντηθούν ΕΚ ΤΩΝ ΠΡΟΤΕΡΩΝ τα ερωτήματα αυτά, κάθε συζήτηση για «επανάσταση», είναι πρωθύστερη και από άποψη ουσίας προβληματική, όσο δεν της προσδίνουμε το απαραίτητο ιδεολογικό (και εν συνεχεία πολιτικό της) περιεχόμενο. Ένα επαναστατικό σχέδιο ακόμα, πρέπει με σαφήνεια να καθορίζει τα πολιτικά «μέσα» του αγώνα ανάλογα με τις συνθήκες, τις συγκυρίες και τις εξελίξεις. Πρέπει να διασφαλίζει –όσο αυτό είναι δυνατό- πώς ένα νέο επαναστατικό κίνημα δεν θα εκφυλιστεί, δεν θα καπελωθεί, διότι το πρόβλημα, όταν ξεκινά μια «επανάσταση», δεν είναι η «λαϊκή συμμετοχή» -εφόσον η «επανάσταση» είναι ώριμη, η «συμμετοχή» αυτή είναι μάλλον εξασφαλισμένη- μα πώς –γι’ ακόμα μια φορά- ο λαός δεν θα χρησιμοποιηθεί απλά ως όργανο και τίποτα παραπάνω.
Ειδικότερα δε, σε ό,τι αφορά τις σημερινές συνθήκες, πρέπει να σημειώσουμε ότι έχουν μια ιδιαιτερότητα που δεν υπήρχε στο παρελθόν σ’ αυτό το βαθμό και σ’ αυτή την έκταση.
Ας ξεκινήσω λοιπόν, με ένα ερώτημα : Τι το κοινό έχουν οι διαμαρτυρίες των Ελλήνων γεωργών με τους αντίστοιχους Γάλλους συναδέλφους τους, κι αυτών όλων με τους αντίστοιχους λοιπούς Ευρωπαίους; Τι το κοινό έχουν οι διαμαρτυρίες των Ελλήνων εργατών, μαθητών, συνταξιούχων, μισθωτών, με τους αντίστοιχους Γάλλους συναδέλφους τους, κι αυτών όλων με τους αντίστοιχους λοιπούς Ευρωπαίους;
Τι το κοινό έχουν οι διαμαρτυρίες διαφόρων κοινωνικών και επαγγελματικών τάξεων σχεδόν σ’ όλες τις χώρες του κόσμου;
Το κοινό σημείο τους είναι τούτο : πως διαμαρτύρονται ενάντια σε εξουσίες που νομίζουν ότι είναι αυτές υπεύθυνες για τα προβλήματά τους, ενώ δεν είναι. Έτσι τα αιτήματά τους, τουλάχιστον «επίσημα» ποτέ δεν φτάνουν στους αποδέκτες τους, στα πραγματικά κέντρα εξουσίας, που συνήθως είναι η κοινωνικά και πολιτικά ανομιμοποίητη τεχνοκρατική ελίτ που έχει υποκαταστήσει τη πολιτική βούληση και δράση, μια βούληση και δράση που υπόκειται κατ΄ ουσίαν στις επιταγές των τεχνοκρατών, κάτι που «ευδοκιμεί» κύρια σε κατάσταση «κενού ηγεσίας».
Μια εξέγερση μπορεί να είναι δίκαια αλλά ταυτόχρονα και παράλογες. Βρισκόμαστε ακριβώς σ’ αυτό το χρονικό σημείο. Δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αφορά σχεδόν όλο τον κόσμο.
Αυτό το «νεφέλωμα», είναι κάτι που ένα «επαναστατικό» σχέδιο, το περιπλέκει ακόμα περισσότερο. Ο στόχος γίνεται σχεδόν αόρατος. Μπορεί να ξοδεύεις –και στις μέρες μας αυτό πράγματι γίνεται- ενέργεια και διάθεση διεκδίκησης στοχεύοντας όμως λάθος, και αφήνοντας άτρωτη και αλώβητη την πραγματική εξουσία που καθόλου δεν στοχεύεται.
Κατά τα λοιπά, θεωρώ πράγματι πολύ χρήσιμο κάθε προβληματισμό αναφορικά με το ζήτημα του παλέματος αυτού που πολύ ορθά ο κ. Φελέκης αποκαλεί «φθισικό καθεστώς», ανεξάρτητα αν είναι συγκλίνουσες ή όχι οι απόψεις, διότι τέτοιοι προβληματισμοί ένα είναι βέβαιο : ακόμα κι αν ΜΟΝΟ επισημαίνουν το πρόβλημα, αυτό από μόνο του είναι σημαντικό.
