Ρεπορτάζ: Γιάννης Η. Κάκανος
http://www.yanniskakanos.gr/
Ούτε ένα, ούτε δύο, ούτε τρία, αλλά τριάντα τρία χρόνια έχουν περάσει από τότε, που σε ηλικία 19 ετών η Υπηρεσία με τοποθέτησε στη Σίφνο των Κυκλάδων, ένα μικρό και άγνωστο ακόμα, νησάκι για πολλούς. Τα χρόνια πέρασαν, μα οι θύμησες έμειναν για να με συντροφεύουν στο υπόλοιπο της ζωής μου. Η Σίφνος, όπως άλλωστε και μετέπειτα η Σέριφος που γνώρισα και έζησα άλλα δύο χρόνια,
είχαν και συνεχίζουν να έχουν καλό, εργατικό και φιλόξενο πληθυσμό. Νοικοκύρηδες οι άνθρωποι.
Για όλα τα νησιά των Κυκλάδων και όχι μόνο έχουμε αφιερώσει στα «Χ.Ν.» πολλές σελίδες γιατί είναι τόποι ξεκούρασης και ξεχωριστού αγώνα που πρέπει να... προβάλλεται μιας και πολλά από αυτά που είναι μικρά και απόμακρα, οι κάτοικοι τους παραμένουν άγρυπνοι φρουροί… Με αφορμή μια πρόσφατη παραλαβή προερχόμενη από τη Σίφνο, αφορά το νόστιμο και πικάντικο τυρί τους, το «μανούρι» ή «μανούρα» όπως αποκαλείται εκεί. Ένα τυρί που αρέσει σε όλους με αυτή τη διαφορετική από άλλα τυριά γεύση. Είναι τυρί της παρέας και καταναλώνεται με ευχαρίστηση είτε σκέτο είτε τριμμένο στα μακαρόνια. Η υπερβολική κατανάλωση φέρνει ευθυμία γιατί είναι ποτισμένο στην ύλη που έχουν τα κρασοβάρελα. Φτιάχνεται από πρόβειο και κατσικίσιο γάλα σε αναλογίες 70 και 30%, αντίστοιχα. Μετά το πήξιμο του γάλακτος το τυρόπηγμα που λένε κι’ εκεί όπως εδώ, το τοποθετούν σε καλαθάκια τα λεγόμενα «τυροβόλια» για να στραγγίσει. Το φρέσκο «μανούρι» ονομάζεται και «χλωρομανούρι», ενώ οι υπόλοιπες ποσότητες, όπως προαναφέρω, ωριμάζουν μέσα σε «λάσπη» από κρασί γι’ αυτό και έχουν ένα πορφυρό χρώμα καθώς επίσης κι’ ένα ξεχωριστό άρωμα. Συνηθίζεται να έχουν βάρος για κάθε κεφάλι από 500 έως 700 γραμμάρια. Αξίζει, όμως να εξιστορήσω μια προσωπική εμπειρία που έζησα εκείνη την περίοδο στη Σίφνο. Η Χερρόνησος είναι ένα ψαροχώρι και βρίσκεται στο πιο βόρειο ακραίο σημείο του νησιού, αντικριστά από τη Σέριφο. Η απόσταση της από το κέντρο του νησιού, δηλαδή την Απολλωνία είναι 15 χιλιόμετρα. Εκείνα τα χρόνια δεν είχε διανοιχθεί δρόμος και μπορούσες να πας με βάρκα ή ακολουθώντας ένα μονοπάτι αμέσως μετά το χωριό Αρτεμώνα. Διατάχθηκα να εκτελέσω υπηρεσία στη Χερρόνησο… Ο καιρός δεν ήταν καλός για να πήγαινα με καΐκι και έτσι ξεκίνησα ένα πρωινό ακολουθώντας το μονοπάτι. Κουρασμένος μετά από περπάτημα 3,5 ωρών, αντίκρισα τα πρώτα σπίτια ενός μικρού αγροτικού οικισμού που λέγεται Τρουλάκι.
Οι μοναδικές οικογένειες που ζούσαν όλο το χρόνο σε αυτό το χωριουδάκι ήταν ελάχιστες. Φώναξα δυνατά και για καλή μου τύχη βρήκα εκεί την οικογένεια του Γεωργίου Πατριάρχη, άνθρωποι με αισθήματα και πολύ νοικοκυροσύνη. Με καλοδέχτηκαν και με περιποιήθηκαν όπως και όσο μπορούσαν. Μέσα σε λίγη ώρα στρώθηκε το τραπέζι. Στο σημείο αυτό ταιριάζουν λίγοι στίχοι του αείμνηστου Σιφνιού ποιητή Νίκου Σταφυλοπάτη:
“Εκεί χαρούμενος, γλυκός,
με μια γαλήνη στη ματιά του,
σαν πατριάρχης βιβλικός
μεσ’ στην τρανή τη φαμελιά του,
με καλοδέχτηκε ο βοσκός.
Κι’ έξω στην άκρη της αυλής,
κάτω απ’ τη γέρικη ελιά,
τραπέζι στρώθηκε ευθύς
κι’ η λυγερή του η κοπελιά
άπλωσε κρίθινο ψωμί
κι’ έφερε αθότυρο, μυζήθρα
κι’ απ’ το διψέλι το γερτό
μέλι χρυσό με την κερήθρα.
Φάε, μια κι’ ήρχες α-ο-πά,
φάε και πιε να το θυμάσαι,
η νύχτα πέφτει κι’ επαδά,
αν θες σου στρώνω και κοιμάσαι.
Κι’ είχα τη γλύκα του μελιού
μεσ’ στα φλογάτα μου τα χείλη,
την ευωδιά του θυμαριού
κι’ όλη την άνοιξη τα’ Απρίλη
και μια γαλήνη μυστικιά
από την πλάση ολόγυρά μου
ένιωθα ν’ άρχεται γλυκά
να πλημμυρίζει την καρδιά μου”.
Αμέσως μετά, ξεκούραστος πλέον, αλλά ευδιάθετος, προφανώς από το… τυρί που κατανάλωσα συνέχισα την πορεία μου προς το παραδοσιακό ψαροχώρι, τη Χερρόνησο. Πέρασαν αρκετά χρόνια για να διανοιχθεί ο δρόμος, όμως από τότε μέχρι σήμερα και για πάντα, θα μείνουν αλησμόνητες οι σχέσεις μας με την οικογένεια του κ. Γεωργίου Πατριάρχη στο Τρουλάκι της Σίφνου, όπως άλλωστε συμβαίνει και με πολλές άλλες οικογένειες από τη Σίφνο και όλα τα μέρη που υπηρέτησα. Άλλωστε, η καλύτερη επιτυχία στη ζωή ενός ανθρώπου και μάλιστα ένστολου, είναι να έχει την εκτίμηση των κοινωνιών που υπηρέτησε με συνέπεια. Η Σίφνος, λοιπόν, εκτός από νησί ξακουστών ποιητών και φημισμένων αγγειοπλαστών, είναι γενέτειρα του αείμνηστου μεγάλου μάγειρα Νίκου Τσελεμεντέ που για πολλά χρόνια, ακόμα και σήμερα, τ’ όνομά του συνδέεται με το βιβλίο που είχε κυκλοφορήσει για μαγειρικές και ζαχαροπλαστικές συνταγές…
http://www.yanniskakanos.gr/
Ούτε ένα, ούτε δύο, ούτε τρία, αλλά τριάντα τρία χρόνια έχουν περάσει από τότε, που σε ηλικία 19 ετών η Υπηρεσία με τοποθέτησε στη Σίφνο των Κυκλάδων, ένα μικρό και άγνωστο ακόμα, νησάκι για πολλούς. Τα χρόνια πέρασαν, μα οι θύμησες έμειναν για να με συντροφεύουν στο υπόλοιπο της ζωής μου. Η Σίφνος, όπως άλλωστε και μετέπειτα η Σέριφος που γνώρισα και έζησα άλλα δύο χρόνια,
είχαν και συνεχίζουν να έχουν καλό, εργατικό και φιλόξενο πληθυσμό. Νοικοκύρηδες οι άνθρωποι.
Για όλα τα νησιά των Κυκλάδων και όχι μόνο έχουμε αφιερώσει στα «Χ.Ν.» πολλές σελίδες γιατί είναι τόποι ξεκούρασης και ξεχωριστού αγώνα που πρέπει να... προβάλλεται μιας και πολλά από αυτά που είναι μικρά και απόμακρα, οι κάτοικοι τους παραμένουν άγρυπνοι φρουροί… Με αφορμή μια πρόσφατη παραλαβή προερχόμενη από τη Σίφνο, αφορά το νόστιμο και πικάντικο τυρί τους, το «μανούρι» ή «μανούρα» όπως αποκαλείται εκεί. Ένα τυρί που αρέσει σε όλους με αυτή τη διαφορετική από άλλα τυριά γεύση. Είναι τυρί της παρέας και καταναλώνεται με ευχαρίστηση είτε σκέτο είτε τριμμένο στα μακαρόνια. Η υπερβολική κατανάλωση φέρνει ευθυμία γιατί είναι ποτισμένο στην ύλη που έχουν τα κρασοβάρελα. Φτιάχνεται από πρόβειο και κατσικίσιο γάλα σε αναλογίες 70 και 30%, αντίστοιχα. Μετά το πήξιμο του γάλακτος το τυρόπηγμα που λένε κι’ εκεί όπως εδώ, το τοποθετούν σε καλαθάκια τα λεγόμενα «τυροβόλια» για να στραγγίσει. Το φρέσκο «μανούρι» ονομάζεται και «χλωρομανούρι», ενώ οι υπόλοιπες ποσότητες, όπως προαναφέρω, ωριμάζουν μέσα σε «λάσπη» από κρασί γι’ αυτό και έχουν ένα πορφυρό χρώμα καθώς επίσης κι’ ένα ξεχωριστό άρωμα. Συνηθίζεται να έχουν βάρος για κάθε κεφάλι από 500 έως 700 γραμμάρια. Αξίζει, όμως να εξιστορήσω μια προσωπική εμπειρία που έζησα εκείνη την περίοδο στη Σίφνο. Η Χερρόνησος είναι ένα ψαροχώρι και βρίσκεται στο πιο βόρειο ακραίο σημείο του νησιού, αντικριστά από τη Σέριφο. Η απόσταση της από το κέντρο του νησιού, δηλαδή την Απολλωνία είναι 15 χιλιόμετρα. Εκείνα τα χρόνια δεν είχε διανοιχθεί δρόμος και μπορούσες να πας με βάρκα ή ακολουθώντας ένα μονοπάτι αμέσως μετά το χωριό Αρτεμώνα. Διατάχθηκα να εκτελέσω υπηρεσία στη Χερρόνησο… Ο καιρός δεν ήταν καλός για να πήγαινα με καΐκι και έτσι ξεκίνησα ένα πρωινό ακολουθώντας το μονοπάτι. Κουρασμένος μετά από περπάτημα 3,5 ωρών, αντίκρισα τα πρώτα σπίτια ενός μικρού αγροτικού οικισμού που λέγεται Τρουλάκι.
Οι μοναδικές οικογένειες που ζούσαν όλο το χρόνο σε αυτό το χωριουδάκι ήταν ελάχιστες. Φώναξα δυνατά και για καλή μου τύχη βρήκα εκεί την οικογένεια του Γεωργίου Πατριάρχη, άνθρωποι με αισθήματα και πολύ νοικοκυροσύνη. Με καλοδέχτηκαν και με περιποιήθηκαν όπως και όσο μπορούσαν. Μέσα σε λίγη ώρα στρώθηκε το τραπέζι. Στο σημείο αυτό ταιριάζουν λίγοι στίχοι του αείμνηστου Σιφνιού ποιητή Νίκου Σταφυλοπάτη:
“Εκεί χαρούμενος, γλυκός,
με μια γαλήνη στη ματιά του,
σαν πατριάρχης βιβλικός
μεσ’ στην τρανή τη φαμελιά του,
με καλοδέχτηκε ο βοσκός.
Κι’ έξω στην άκρη της αυλής,
κάτω απ’ τη γέρικη ελιά,
τραπέζι στρώθηκε ευθύς
κι’ η λυγερή του η κοπελιά
άπλωσε κρίθινο ψωμί
κι’ έφερε αθότυρο, μυζήθρα
κι’ απ’ το διψέλι το γερτό
μέλι χρυσό με την κερήθρα.
Φάε, μια κι’ ήρχες α-ο-πά,
φάε και πιε να το θυμάσαι,
η νύχτα πέφτει κι’ επαδά,
αν θες σου στρώνω και κοιμάσαι.
Κι’ είχα τη γλύκα του μελιού
μεσ’ στα φλογάτα μου τα χείλη,
την ευωδιά του θυμαριού
κι’ όλη την άνοιξη τα’ Απρίλη
και μια γαλήνη μυστικιά
από την πλάση ολόγυρά μου
ένιωθα ν’ άρχεται γλυκά
να πλημμυρίζει την καρδιά μου”.
Αμέσως μετά, ξεκούραστος πλέον, αλλά ευδιάθετος, προφανώς από το… τυρί που κατανάλωσα συνέχισα την πορεία μου προς το παραδοσιακό ψαροχώρι, τη Χερρόνησο. Πέρασαν αρκετά χρόνια για να διανοιχθεί ο δρόμος, όμως από τότε μέχρι σήμερα και για πάντα, θα μείνουν αλησμόνητες οι σχέσεις μας με την οικογένεια του κ. Γεωργίου Πατριάρχη στο Τρουλάκι της Σίφνου, όπως άλλωστε συμβαίνει και με πολλές άλλες οικογένειες από τη Σίφνο και όλα τα μέρη που υπηρέτησα. Άλλωστε, η καλύτερη επιτυχία στη ζωή ενός ανθρώπου και μάλιστα ένστολου, είναι να έχει την εκτίμηση των κοινωνιών που υπηρέτησε με συνέπεια. Η Σίφνος, λοιπόν, εκτός από νησί ξακουστών ποιητών και φημισμένων αγγειοπλαστών, είναι γενέτειρα του αείμνηστου μεγάλου μάγειρα Νίκου Τσελεμεντέ που για πολλά χρόνια, ακόμα και σήμερα, τ’ όνομά του συνδέεται με το βιβλίο που είχε κυκλοφορήσει για μαγειρικές και ζαχαροπλαστικές συνταγές…
