Μια ενδιαφέρουσα ανάπλαση στη Θεσσαλονίκη

Mια πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη, που κέρδισε το 1ο βραβείο σχετικού διαγωνισμού και αφορά την ανάπλαση της περιοχής Βούλγαρη - Πάρκο Νέας Ελβετίας - Κεραμεία Αλατίνι, παρουσίασε ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης Βασίλης Παπαγεωργόπουλος, σε τηλεοπτική εκπομπή και μας κίνησε το ενδιαφέρον. Αυτό που έχουμε προς το παρόν είναι σχετικό δημοσίευμα στο site του Δήμου, ενώ περιμένουμε την αναλυτική μακέτα, από το masterplan για να δούμε καλύτερα τι πρόκειται να γίνει.

Η μελέτη έγινε από τα ΣΥΜΠΡΑΤΤΟΝΤΑ ΓΡΑΦΕΙΑ: «Γιαννακού Αθηνά, PROAP LDA, ΒΑΣΙΣ-ΣΥΣΜ ΑΕ, Ηρ.Βαλιούλης & Συνεργάτες ΕΕ, Μιχαήλ Ρωμανός»
Ειδικοί σύμβουλοι: Ρένα Σακελλαρίδου + Μόρφω Παπανικολάου & συνεργάτες, οι οποίοι -συνοπτικά- παρουσιάζουν το έργο ως εξής:

Η ανάγνωση του τόπου και των στοιχείων που τον συνθέτουν (ο κενός χώρος, το έντονο ανάγλυφο, ο χώρος επαφής με το συμπαγές τμήμα της πόλης), καθώς και η αντίθεση ανάμεσα στο σκληρό αστικό τοπίο και το ήπιο μαλακό εσωτερικό κενό αποτελούν το πλαίσιο διαμόρφωσης της κεντρικής ιδέας. Το αστικό κενό, ο ενδιάμεσος και μεταβατικός χώρος είναι το σύνορο και το σημείο επαφής μεταξύ δύο κόσμων σε διάσταση. Ο αστικός χώρος σχεδιασμένος ως δημόσιος χώρος με διαπερατό χαρακτήρα συγκροτεί την κεντρική ιδέα της συνθετικής προσέγγισης.

Η περιοχή σχεδιάζεται ως ένας από τους βασικούς πόλους υπερτοπικού χαρακτήρα για το σύνολο της πόλης με κεντρικό πυρήνα το πάρκο Ν. Ελβετίας. Η θέση και έκταση του χώρου λειτουργούν ως καταλύτης στη δημιουργία δικτύου πρασίνου που συνδέει την πόλη με τα φυσικά της όρια, το βουνό και τη θάλασσα. Όλη η ανάπτυξη συνδυάζεται με τα μέσα μαζικής μεταφοράς, ενώ η συγκέντρωση στοιχείων κεντρικότητας, σε λειτουργικό και τοπολογικό επίπεδο, αξιοποιείται για τη δημιουργία ενός αστικού χώρου με στοιχεία μείξης των λειτουργιών και εναλλαγής όγκων και χρήσεων. Η περιοχή αποκτά μεικτό χαρακτήρα με τον συνδυασμό χρήσεων πολιτισμού, αθλητισμού, εμπορικών δραστηριοτήτων, αναψυχής, διοίκησης και κατοικίας:
Η προτεινόμενη στρατηγική εξειδικεύεται με τις ακόλουθες βασικές επεμβάσεις:
Ένταξη της εκτός σχεδίου περιοχής του Δήμου Θεσσαλονίκης στο σχέδιο πόλης.
Ανασχεδιασμός του χώρου πρασίνου με την αξιοποίηση της εισφοράς σε γη και ένταξή του σε ένα οργανωμένο δίκτυο ανοικτών χώρων-πλατειών, πεζοδρόμων και ποδηλατοδρόμων, το οποίο συνδέει τις επιμέρους περιοχές-χρήσεις μεταξύ τους και εξασφαλίζει τη σύνδεση της περιοχής μελέτης με σημαντικούς πόλους και ελεύθερους χώρους της ευρύτερης περιοχής (π.χ. ζώνη ανάπλασης Περιφερειακής Τάφρου, προγραμματιζόμενο κέντρο διοίκησης στο χώρο του πρώην στρατ. Φαρμάκη, παραλιακό μέτωπο).
Αναδιάταξη της σχέσης φυσικού στοιχείου και τεχνητού όγκου με τρόπο ώστε το πάρκο να συνδέει τα μέτωπα πρασίνου της πόλης, κάθετα προς τον βασικό, διαμήκη άξονά της.
Ενίσχυση της αστικής ταυτότητας της περιοχής με πύκνωση των διαδραστικών σχέσεων μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου χώρου.
Δημιουργία υπόγειου σταθμού μετρό και σταθμού μετεπιβίβασης αστικών λεωφορείων και εξασφάλιση δυνατότητας υπόγειας στάθμευσης για την εξυπηρέτηση αναγκών στάθμευσης και επιβίβασης με τον χαρακτήρα του «park and ride».
Δημιουργία αθλητικού πυρήνα, σε σημείο με άμεση πρόσβαση από τα μέσα μαζικής μεταφοράς, πλησίον του χώρου υπερτοπικού πρασίνου και, παράλληλα, αξιοποίηση της έκτασης του χώρου πρασίνου με τρόπο ώστε να εξυπηρετηθούν ανάγκες αθλητικών δραστηριοτήτων, χωρίς να καταργείται ο ανοικτός χώρος και το πράσινο.
Αξιοποίηση του συνόλου του διατηρητέου κτιρίου των Κεραμείων «Αλλατίνη» για τη δημιουργία μουσείου και κέντρου πολιτισμού και αναψυχής, με τη λογική της ήπιας επέμβασης στο κέλυφος και της δημιουργίας αναστρέψιμων κατασκευών στο εσωτερικό του, ώστε να λειτουργεί ως ζωντανός χώρος πολιτισμού πολλαπλών επιλογών.
Οργάνωση της έκτασης που απομένει προς δόμηση μετά την εισφορά σε γη, με τρόπο ώστε να παραλάβει χρήσεις εμπορικών δραστηριοτήτων σε στενή σύνδεση με τον κόμβο μέσων μαζικής μεταφοράς, κατοικία υψηλής ποιότητας και χώρους γραφείων.
Ανασχεδιασμός της οδού Μ. Ψελλού με τρόπο ώστε να αποτελεί την κύρια πρόσβαση στην περιοχή από όλες τις κατευθύνσεις, να λειτουργεί ως «αστική λεωφόρος» χωρίς να αποκόπτει την ενότητα της περιοχής.
Κατάργηση τμήματος της οδού Υψηλάντου
Εξασφάλιση όλων των απαιτούμενων θέσεων στάθμευσης με τη δημιουργία απαραίτητης υποδομής υπογείως, καθώς και υποδομής για τη λειτουργία χώρων στάθμευσης με σκοπό τη μετεπιβίβαση σε άλλο μέσο μεταφοράς.
Εφαρμογή πολεοδομικών εργαλείων (κοινωνικός συντελεστής) με σκοπό την αποκατάσταση των ρυμοτομούμενων εκτάσεων του πάρκου Ν. Ελβετίας.
Βελτιστοποίηση του δυναμικού των προς δόμηση γηπέδων με επιλογή μορφών δόμησης κάτω από το έδαφος και ενός σχετικά συνεκτικού μοντέλου πυκνοτήτων. Η αξιοποίηση χώρων κάτω από τις πλατείες για χώρους κυρίας χρήσης ελαχιστοποιεί την ορατή μάζα, μεταλλάσσοντας τους όγκους του προγράμματος σε μέτωπα. Τα κατακόρυφα στοιχεία διαμορφώνονται σε τοπόσημα της περιοχής.