Θεωρία Παιγνίων και μη συμβατικό στρατηγικό management

Νίκος Λυγερός

Η αρχή της θεωρίας παιγνίων είναι η δημοσίευση της γόνιμης εργασίας των von Neumann και Morgenstern με τίτλο Theory of Games and Economic Behavior όμως τα θεμέλιά της είναι το έργο του Nash. Αρχικά η βάση της θεωρίας ήταν η ιδέα της συνεργασίας. Σ’ αυτό το πλαίσιο οι παίκτες έχουν την ικανότητα να κάνουν συμφωνίες ή να δημιουργούν συμμαχίες και η επίλυση του συστήματος ονομάζεται ευσταθές σύνολο. Στο πλαίσιο της μη συνεργασίας οι von Neumann και Morgenstern ασχολήθηκαν

μόνο με παίγνια δύο ατόμων μηδενικού αθροίσματος. Όμως από τη μια πλευρά τα ευσταθή σύνολα δεν ήταν δυνατόν να βρεθούν για όλα τα παίγνια και από την άλλη τα παίγνια μηδενικού αθροίσματος είχαν πολύ περιορισμένες εφαρμογές. Οι τρεις ριζοσπαστικές συνεισφορές του έργου του Nash είναι ο σαφής διαχωρισμός όσον αφορά στα παίγνια συνεργασίας και μη συνεργασίας, η έννοια επίλυσης των σημείων ισορροπίας γνωστή ως ισορροπίες Nash για τα παίγνια μη συνεργασίας και η έννοια επίλυσης γνωστή ως διαπραγματευτική λύση Nash για τα παίγνια συνεργασίας δύο ατόμων. Ωστόσο μόνο η ισορροπία Nash που αποτελείται από ένα σύνολο στρατηγικών για τους παίκτες, σε ένα παίγνιο στο οποίο η στρατηγική του κάθε παίκτη αντιπροσωπεύει τη βέλτιστη απόκρισή του στις στρατηγικές των άλλων παικτών, είχε τόσο μεγάλη επιρροή στην οικονομική έρευνα. Και αυτό εξηγείται με την ιδέα γνωστή ως πρόγραμμα Nash δηλαδή ότι τα παίγνια συνεργασίας είναι δυνατόν να επαναμορφοποιηθούν και αναλυθούν ως παίγνια μη συνεργασίας και ενώ το αρχικό έργο του Nash ήταν ο διαχωρισμός, το τελικό αποτέλεσμα της επανανακάλυψης του προγράμματος Nash είναι η ενσωμάτωση των παιγνίων συνεργασίας στα παίγνια μη συνεργασίας. Η ουσία αυτής της ιδέας δηλαδή η μη επιρροή της έννοιας της συνεργασίας στη δημιουργία του έργου αποτελεί μία από τις βάσεις του μη συμβατικού στρατηγικού management. Σ’ αυτό το νέο πλαίσιο δεν υπάρχει ο συμβατικός διαχωρισμός των ανταγωνιστών της επιχείρησης. Όλοι λειτουργούν μέσα στο ίδιο πεδίο ελιγμών και πλαίσιο δόγματος άρα δεν υπάρχει γνωστικός λόγος διαχωρισμού. Σημασία δεν έχει να βρούμε ποιος εργάζεται συνειδητά ή όχι για έναν κοινό στόχο μα η ύπαρξη του έργου. Συνεπώς τα συμβατικά σύνορα δεν υπάρχουν πια και η δομή είναι ένα σύμπλεγμα πολύπλοκων δικτύων το οποίο μπορεί να ερμηνευτεί ως ένα μοναδικό ολιστικό πολύπλοκο δίκτυο με τη δική του δυναμική όπου καταρρέει η γραμμική ανάλυση των δεδομένων. Και μέσα σ’ αυτό το ενοποιημένο πεδίο, το μόνο πραγματικό εργαλείο που απομένει είναι η στοχαστική νοημοσύνη με βάση ιδεών όπως brainstorming και lateral thinking σε πλαίσια τύπου problem solving και decision making. Συνεπώς το μη συμβατικό στρατηγικό management δεν αποφεύγει ούτε αποκλείει ανορθολογικές στρατηγικές διότι χρησιμοποιεί και τα γενικά αποτελέσματα των νευρωνικών συστημάτων και των γενετιστικών αλγορίθμων για την επίλυση δύσκολων προβλημάτων όσον αφορά στην εξέλιξη και στην ανάπτυξη της επιχείρησης. Το μη συμβατικό στρατηγικό management αναδεικνύει την αρχή ότι η δυσκολία δεν προέρχεται από την πράξη αλλά από την επινόησή της.

http://www.lygeros.org