της Λιάνας ΓούταΗ κουβέντα για τη μετεγκατάσταση της ΔΕΘ φούντωσε πάλι. Για ένα τόσο κρίσιμο ζήτημα ανάπτυξης, περιβάλλοντος και παράδοσης της πόλης, σπεύδουν όλοι να διατυπώσουν γνώμη, ειδικοί και μη ειδικοί, συχνά με προφανή κίνητρα πολιτικού οφέλους ή ακόμα και για να διεκδικήσουν απλά κάποιο μερίδιο δημοσιότητας.
Έχοντας εργασθεί πολλά χρόνια στη βιομηχανία, γνωρίζω ότι αποφάσεις αναπτυξιακές και επενδυτικές πολύ μικρότερου μεγέθους και σημασίας από αυτήν, χρειάζονται εκτενείς και σε βάθος μελέτες, διαφόρων εναλλακτικών σεναρίων, προκειμένου να συγκριθούν ως προς τα οικονομικά, τα περιβαλλοντικά, τα αναπτυξιακά τους στοιχεία ώστε να μπορέσει να τεκμηριωθεί η επιλογή. Πόσο πολύ περισσότερο σε κάτι που αφορά το παρόν και το μέλλον, την προοπτική, την ίδια τη ζωή μιας πόλης.
Έτσι, θέλω να σταθώ σε δυο καίρια σημεία:
Πρώτον, στην πολύτιμη έκταση της ΔΕΘ και στην επιτακτική ανάγκη πρασίνου.
Μια στάση στον περιφερειακό για να δούμε τη Θεσσαλονίκη από ψηλά, αρκεί για να... καταγράψει τον τρομακτικό βαθμό τσιμεντοποίησης της πόλης! Ούτε ένας πνεύμονας ούτε μια κουκίδα πρασίνου! Ακόμα και στην Αθήνα οι νησίδες του Εθνικού Κήπου, του πεδίου του Άρεως, του Φιλοπάππου, ακόμα και του κατάφυτου Ψυχικού δίνουν μικρές πράσινες ανάσες. Στη Θεσσαλονίκη αντιθέτως, καμία!
Η απελευθέρωση μιας τόσο σημαντικής έκτασης όπως αυτή της ΔΕΘ, στην καρδιά της πόλης, δίνει μια μοναδική ευκαιρία να αποκτήσουμε επιτέλους τον πρώτο πράσινο πνεύμονα όπως τα μεγάλα πάρκα των ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων. Αλλά να είναι πραγματικά πνεύμονας πρασίνου, με δένδρα και νερά, χωρίς άλλες ‘τσιμεντένιες’ χρήσεις.
Ελπίζοντας ο χώρος της ΔΕΘ να είναι μόνο η αρχή. Η αρχή για εκστρατείες...‘κατάληψης’ κάθε ελεύθερης σπιθαμής από δένδρα και χώμα! Για επιβράβευση ή και επιδότηση του ξηλώματος του τσιμέντου και της αντικατάστασης του με πράσινο.
Δε θέλουμε άλλο τσιμέντο, ούτε για διαμόρφωση πλατειών ούτε για ανάπλαση παραλιών! Αντί για έργα καλλωπισμού, έχουμε μεγαλύτερη ανάγκη για λίγα έστω δένδρα και οξυγόνο! Όπου μπορούμε! Σε πλατείες, σε αυλές σχολείων και δημόσιων κτιρίων, σε δημόσιες εκτάσεις και πρώην στρατόπεδα, κατά μήκος της παραλίας, στο λιμάνι! Με τη ΔΕΘ να αποτελεί όπως είπαμε το πρώτο παράδειγμα!
Δεύτερο σημαντικό σημείο, το γενικότερο αναπτυξιακό σχέδιο της πόλης.
Ναι, να βρούμε νέα θέση για τη ΔΕΘ... Αλλά μαζί με αυτήν να δούμε και όλο τον σχεδιασμό της πόλης για τις επόμενες δεκαετίες!
Σήμερα αναζητείται χώρος για τη ΔΕΘ, χθες για τη Ζώνη Καινοτομίας, προχθές για το Διεθνές Πανεπιστήμιο, εδώ και χρόνια, τρόπος επέκτασης της οικιστικής ζώνης που ασφυκτιά εδώ και δεκαετίες! Κι ενώ οι συζητήσεις γίνονται αποσπασματικά και ευκαιριακά, συσσωρεύοντας εκρηκτικά προβλήματα, οι επιχειρηματικές δραστηριότητες εξαπλώνονται με άλλες ταχύτητες, εν μία νυκτί, καταλαμβάνοντας πολύτιμους ζωτικούς χώρους και αποκόπτοντας ολόκληρες περιοχές της πόλης!
Έχετε μήπως περπατήσει στην παραλία με την άμμο (ναι, άμμο!....) πίσω από τα νεόκτιστα εμπορικά κέντρα της περιοχής πριν από το αεροδρόμιο? Κοντοσταθήκατε ποτέ να δείτε την μαγευτική θέα της πόλης από εκεί? Μάλλον όχι. Αφού η περιοχή είναι είτε απροσπέλαστη είτε το ‘πίσω μέρος’ εμπορικών κέντρων.
Πριν από δεκαετίες ακούγαμε ότι η πόλη δε μπορούσε να επεκταθεί προς το αεροδρόμιο γιατί μεσολαβούσε μια μικρή βιομηχανική ζώνη. Και τώρα που η βιομηχανική ζώνη συρρικνώθηκε, δημιουργήθηκε –με συνοπτικές διαδικασίες-, μια ολοκαίνουρια εμπορική! Κι έτσι χάσαμε ξανά το εκπληκτικό παραλιακό μέτωπο από το Καραμπουρνάκι ως το αεροδρόμιο, που θα μπορούσε να εξελιχθεί είτε στην καλύτερη αστική περιοχή της πόλης (μια ‘Βουλιαγμένη’ της Θεσσαλονίκης) είτε να αξιοποιηθεί για δημόσια χρήση, πάρκα και πράσινο! Λίγο παρακάτω, σε επίσης εκπληκτική θέση, το κτήμα της Γεωργικής Σχολής, που προτάθηκε για τη μετεγκατάσταση της ΔΕΘ! Μα δε κοιτάει κανείς προς τη θάλασσα? Μόνο για την παλιά παραλία έχουμε ευαισθησίες? Όλα αυτά τα χιλιόμετρα υπέροχης ακτής, ο κόλπος όλος, μας είναι αδιάφορα, για πέταμα και για αχρηστία?
Να μιλήσουμε λοιπόν για την μετεγκατάσταση της ΔΕΘ, αλλά όχι αποσπασματικά. Να ζητήσουμε από όσους παίρνουν τις αποφάσεις μια απόφαση ενταγμένη στο σχέδιο και το όραμα για την Θεσσαλονίκη των επόμενων δεκαετιών. Δε μας ενδιαφέρει μόνο η ΔΕΘ, μας ενδιαφέρει η πόλη όλη και η ζωή μας σ’ αυτήν, με ανθρώπινους, σύγχρονους και ευρωπαϊκούς όρους!
Έχοντας εργασθεί πολλά χρόνια στη βιομηχανία, γνωρίζω ότι αποφάσεις αναπτυξιακές και επενδυτικές πολύ μικρότερου μεγέθους και σημασίας από αυτήν, χρειάζονται εκτενείς και σε βάθος μελέτες, διαφόρων εναλλακτικών σεναρίων, προκειμένου να συγκριθούν ως προς τα οικονομικά, τα περιβαλλοντικά, τα αναπτυξιακά τους στοιχεία ώστε να μπορέσει να τεκμηριωθεί η επιλογή. Πόσο πολύ περισσότερο σε κάτι που αφορά το παρόν και το μέλλον, την προοπτική, την ίδια τη ζωή μιας πόλης.
Έτσι, θέλω να σταθώ σε δυο καίρια σημεία:
Πρώτον, στην πολύτιμη έκταση της ΔΕΘ και στην επιτακτική ανάγκη πρασίνου.
Μια στάση στον περιφερειακό για να δούμε τη Θεσσαλονίκη από ψηλά, αρκεί για να... καταγράψει τον τρομακτικό βαθμό τσιμεντοποίησης της πόλης! Ούτε ένας πνεύμονας ούτε μια κουκίδα πρασίνου! Ακόμα και στην Αθήνα οι νησίδες του Εθνικού Κήπου, του πεδίου του Άρεως, του Φιλοπάππου, ακόμα και του κατάφυτου Ψυχικού δίνουν μικρές πράσινες ανάσες. Στη Θεσσαλονίκη αντιθέτως, καμία!
Η απελευθέρωση μιας τόσο σημαντικής έκτασης όπως αυτή της ΔΕΘ, στην καρδιά της πόλης, δίνει μια μοναδική ευκαιρία να αποκτήσουμε επιτέλους τον πρώτο πράσινο πνεύμονα όπως τα μεγάλα πάρκα των ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων. Αλλά να είναι πραγματικά πνεύμονας πρασίνου, με δένδρα και νερά, χωρίς άλλες ‘τσιμεντένιες’ χρήσεις.
Ελπίζοντας ο χώρος της ΔΕΘ να είναι μόνο η αρχή. Η αρχή για εκστρατείες...‘κατάληψης’ κάθε ελεύθερης σπιθαμής από δένδρα και χώμα! Για επιβράβευση ή και επιδότηση του ξηλώματος του τσιμέντου και της αντικατάστασης του με πράσινο.
Δε θέλουμε άλλο τσιμέντο, ούτε για διαμόρφωση πλατειών ούτε για ανάπλαση παραλιών! Αντί για έργα καλλωπισμού, έχουμε μεγαλύτερη ανάγκη για λίγα έστω δένδρα και οξυγόνο! Όπου μπορούμε! Σε πλατείες, σε αυλές σχολείων και δημόσιων κτιρίων, σε δημόσιες εκτάσεις και πρώην στρατόπεδα, κατά μήκος της παραλίας, στο λιμάνι! Με τη ΔΕΘ να αποτελεί όπως είπαμε το πρώτο παράδειγμα!
Δεύτερο σημαντικό σημείο, το γενικότερο αναπτυξιακό σχέδιο της πόλης.
Ναι, να βρούμε νέα θέση για τη ΔΕΘ... Αλλά μαζί με αυτήν να δούμε και όλο τον σχεδιασμό της πόλης για τις επόμενες δεκαετίες!
Σήμερα αναζητείται χώρος για τη ΔΕΘ, χθες για τη Ζώνη Καινοτομίας, προχθές για το Διεθνές Πανεπιστήμιο, εδώ και χρόνια, τρόπος επέκτασης της οικιστικής ζώνης που ασφυκτιά εδώ και δεκαετίες! Κι ενώ οι συζητήσεις γίνονται αποσπασματικά και ευκαιριακά, συσσωρεύοντας εκρηκτικά προβλήματα, οι επιχειρηματικές δραστηριότητες εξαπλώνονται με άλλες ταχύτητες, εν μία νυκτί, καταλαμβάνοντας πολύτιμους ζωτικούς χώρους και αποκόπτοντας ολόκληρες περιοχές της πόλης!
Έχετε μήπως περπατήσει στην παραλία με την άμμο (ναι, άμμο!....) πίσω από τα νεόκτιστα εμπορικά κέντρα της περιοχής πριν από το αεροδρόμιο? Κοντοσταθήκατε ποτέ να δείτε την μαγευτική θέα της πόλης από εκεί? Μάλλον όχι. Αφού η περιοχή είναι είτε απροσπέλαστη είτε το ‘πίσω μέρος’ εμπορικών κέντρων.
Πριν από δεκαετίες ακούγαμε ότι η πόλη δε μπορούσε να επεκταθεί προς το αεροδρόμιο γιατί μεσολαβούσε μια μικρή βιομηχανική ζώνη. Και τώρα που η βιομηχανική ζώνη συρρικνώθηκε, δημιουργήθηκε –με συνοπτικές διαδικασίες-, μια ολοκαίνουρια εμπορική! Κι έτσι χάσαμε ξανά το εκπληκτικό παραλιακό μέτωπο από το Καραμπουρνάκι ως το αεροδρόμιο, που θα μπορούσε να εξελιχθεί είτε στην καλύτερη αστική περιοχή της πόλης (μια ‘Βουλιαγμένη’ της Θεσσαλονίκης) είτε να αξιοποιηθεί για δημόσια χρήση, πάρκα και πράσινο! Λίγο παρακάτω, σε επίσης εκπληκτική θέση, το κτήμα της Γεωργικής Σχολής, που προτάθηκε για τη μετεγκατάσταση της ΔΕΘ! Μα δε κοιτάει κανείς προς τη θάλασσα? Μόνο για την παλιά παραλία έχουμε ευαισθησίες? Όλα αυτά τα χιλιόμετρα υπέροχης ακτής, ο κόλπος όλος, μας είναι αδιάφορα, για πέταμα και για αχρηστία?
Να μιλήσουμε λοιπόν για την μετεγκατάσταση της ΔΕΘ, αλλά όχι αποσπασματικά. Να ζητήσουμε από όσους παίρνουν τις αποφάσεις μια απόφαση ενταγμένη στο σχέδιο και το όραμα για την Θεσσαλονίκη των επόμενων δεκαετιών. Δε μας ενδιαφέρει μόνο η ΔΕΘ, μας ενδιαφέρει η πόλη όλη και η ζωή μας σ’ αυτήν, με ανθρώπινους, σύγχρονους και ευρωπαϊκούς όρους!
