Τραπεζούντας Ορλωφικά

του Γιώργου Γεωργιάδη
δημοσιογράφου, αυτόπτη μάρτυρα

Η κοιλάδα της Ματσούκας στην Τραπεζούντα του Πόντου είναι πανέμορφη, καταπράσινη και δροσερή. Τα τελευταία χρόνια πληγώνεται σοβαρά από τις ανθρώπινες δραστηριότητες στις όχθες του Δαφνοπόταμου: τσιμεντοβιομηχανίες, βιοτεχνίες, οικοδομικές εργασίας, μπάζωμα ρεμάτων κ.λπ. Τα οικολογικά μηνύματα της Δύσης δε

βρίσκουν πρόσφορο έδαφος ακόμη σ' αυτήν την επαρχία της βορειανατολικής Τουρκίας.

Εδώ και 10-15 χρόνια χιλιάδες Ελλαδίτες Πόντιοι - ιδίοις εξόδοις - κάθε καλοκαίρι ανηφορίζουν την κοιλάδα της Ματσούκας, γεμίζουν τις πλατείες της Τραπεζούντας, της Κερασούντας, τα χωριά της Αργυρούπολης τονώνοντας την τοπική οικονομία της Μαύρης Θάλασσας. Αυτό έχει ευεργετικές συνέπειες στους ντόπιους Μαυροθαλασσίτες κατοίκους που πολλοί εξ αυτών μιλούν ποντιακά και είναι κληρονόμοι της ρωμαίικης εξισλαμισθέντων Ελλήνων της Τραπεζούντας.

Η συνύπαρξη, η συζήτηση και η ανάπτυξη σχέσεων μαζί τους εκ μέρους των Ελλαδιτών Ποντίων σε προσωπικό επίπεδο, μακριά από πολιτικές, διπλωματικές στοχεύσεις των δύο κυβερνήσεων έχουν δημιουργικά αποτελέσματα.

Υλοποιούν δηλαδή στην πράξη τη διπλωματία των πολιτών επί της ουσίας μακριά από κουμπαριές και στεφάνια στο Μουσταφά Κεμάλ. Όλα πήγαιναν εξαιρετικά καλά. Μέχρι και συγκρότημα Μωμόγερων παρουσιάστηκε στη Λιβερά Τραπεζούντος, ανοιχτά στην πλατεία χωρίς απολύτως κανένα πρόβλημα, με τη στήριξη μάλιστα των τοπικών αρχών και ιδιωτών επιχειρηματιών.

Πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις από Ελλαδίτες σε χωριά Ποντιόφωνων που μέχρι πριν από πέντε χρόνια ήταν αδιανόητο λόγω των μέτρων ασφαλείας. Γενικά, η περιοχή άρχισε να αναπνέει, να προσβλέπει στη Δύση μέσω των Ελλαδιτών Ποντίων, γεγονός υψίστης σημσίας για την εξομάλυνση των σχέσεων των δύο χωρών, καθώς η περιοχή της Τραπεζούνας εθεωρείτο προπύργιο της εθνικιστικής Ακροδεξιάς και πυλώνας του κεμαλικού κατεστημένου για όλη την Τουρκία. Τώρα τα πράγματα έχουν γυρίσει με την πολιτική του Μαυροθαλασσίτη πρωθυπουργού Ερντογάν, ο οποίος πήρε κεφάλι στην επαρχία και άφησε λάσκα τα λουριά αρκετά.

Βρισκόμασταν, σ'αυτό το σημείο μέχρι το Σάββατο 15 Αυγούστου 2009. Στον περίβολο του ναού συναντηθήκαμε με τον ιερέα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, Π. Βησσαρίωνα, ο οποίος βρέθηκε ενώπιον Ρώσων ιερέων, που επιθυμούσαν να τελέσουν παράκληση στον ιερό χώρο.

Ο Π. Βησσαρίων τους επίσημανε τα όρια της πνευματικής δικαιοδοσίας των δύο πατριαρχείων, Φαναρίου και Μόσχας, στο ιστορικό μοναστήρι. Οι Ρώσοι ιερείς είχαν στα χέρια τους το αντίγραφο της ιεράς εικόνας της Παναγίας Σουμελά που την έλαβαν, όπως είπαν, δια χειρός του σεβσμιότατου μητροπολίτη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμονος, παρουσία του αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος, κ. Ιερώνυμου. Ο πατήρ Βησσαρίων, άριστος γνώστης της ρωσικής, ξεκαθάρισε το εκκλησιαστικό στάτους κβο, έβαλε τα άμφια και άρχισε την παράκληση. Δύο φορές τον διέκοψε η Τουρκάλα υπεύθυνη του χώρου και αυτός υπακούοντας αποχώρησε, καθώς το Φανάρι σέβεται τους νόμους, οι οποίοι προϋποθέτουν την έκδοση ειδικής άδειας από τις τοπικές αρχές.

Τη σκυτάλη πήρε ο νομάρχης Θεσσαλονίκης Π. Ψωμιάδης, ο οποίος, στηριζόμενος στο ρωσόφωνο και ρωσικό πλήθος που βρισκόταν εκεί και θεωρώντας, προφανώς, ότι βρίσκεται στο Σοχό και τον Άγιο Αθανάσιο, άρχισε το σόου μπροστά σε δεκάδες κάμερες και φλας. Σε γλώσσα αργκό μίλησε στην Τουρκάλα υπάλληλο, η οποία ήταν αποφασισμένη να διακόψει την παράκληση. Στη συνέχεια ο νομάρχης έψαλε σαν καλός ψάλτης το "Υπερμάχω" και αργότερα, όταν παραλίγο να γίνει μεγάλο μπέρδεμα με σπρωξίματα ρωσόφωνων και Τούρκων, αυτός άρχισε ως μαέστρος να άδει τον ελληνικό εθνικό ύμνο.

Η ένταση ήταν μεγάλη. Οι περισσότεροι Ελλαδίτες δυσφόρησαν γιατί απειλήθηκε η ασφάλεια γερόντων, παιδιών και γυναικών που είχαν στριμωχθεί σε έναν πολύ μικρό χώρο και κάθε έξαρση θα μπορούσε να ήταν μοιραία. Τελικώς φύγαμε προς τα κάτω στο ποτάμι και μάθαμε αργότερα ότι οι Ρώσοι και οι Ρωσόφωνοι τέλεσαν την παράκληση εντός μάλιστα του ιερού ναού.

Εκτιμούμε ότι το πρόβλημα Τούρκων και Ρώσων ήταν - ίσως - η παρουσία του Έλληνα ιερέα Βησσαρίωνα, γιατί στον ιερό ναό δε γίνεται τίποτα χωρίς τον έλεγχο των Τουρκικών αρχών. Η Ρωσία λοιπόν κέρδισε μία νίκη με τη φίλη της την Τουρκία. Οι Ελλαδίτες πολιτικοί που ήταν εκεί και κάποιοι ποντιοπαράγοντες που τους στήριξαν ποιον δυνάμωσαν; Τον Οικουμενικό Πατριάρχη ή τον Πατριάρχη της Μόσχας; Πέρυσι έγινε λειτουργία από τους Ρώσους χωρίς γραπτή άδεια από τη νομαρχία Τραπεζούντας, αλλά με προφορική ανοχή. Ειπώθηκε ότι είχαν "ευλογία" από τον Οικουμενικό. Κάτι που διαψεύδεται από τον π. Βησσαρίων. Φέτος δε ζητήθηκε ξανά η "ευλογία". Όλοι καταλάβαμε τι έγινε. Αυτοί που έχουν να μάθουν πολλά είναι οι Έλληνες πολιτικοί από την ιστορία του ελληνικού γένους του 1770. Από τα Ορλωφικά.

Πηγή: "Αγγελιοφόρος" 28-08-2009


e-pontos