Πόσο "έξω" από την σημερινή κυβέρνηση είναι ο Σημίτης; Θυμηθείτε το παρασκήνιο.. και πως έγινε η διαδοχή του ΠΑΣΟΚ από τον Ανδρέα στον Σημίτη!

ΓΑΠ προς Κώστα Σημίτη…. Η εκδίκηση είναι ένα πιάτο που τρώγεται κρύο!
Θυμηθείτε το παρασκήνιο.. και πως έγινε η διαδοχή του ΠΑΣΟΚ από τον Ανδρέα στον Σημίτη!
Γ. ΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
Το ΒΗΜΑ, 08/02/1998 , Σελ.: A24
Κωδικός άρθρου: B12467A241
http://parafoniades.wordpress.com
Στις 25 Αυγούστου 1995 ο Κ. Σημίτης καλεί στο υπουργείο Βιομηχανίας μια ομάδα βουλευτών σε μια σύσκεψη που έμελλε να είναι η τελευταία που έκανε στη ζωή του ως υπουργός. Στις 10 Σεπτεμβρίου θα ξεσπάσει η μεγάλη κρίση. Την προηγουμένη ο Α. Παπανδρέου εκφωνεί την επίσημη ομιλία του προς τη ΔΕΘ και ο Κ. Σημίτης τον ακούει και καπνίζει συνέχεια. Οταν βγαίνει στον διάδρομο δεν τον πλησιάζει κανένας, εκτός από τον διοικητή του ΟΑΕ Τ. Κεραμλόγλου. Ο Πρωθυπουργός πάντως δεν αφήνει τον παραμικρό υπαινιγμό εναντίον του και ο υπουργός Βιομηχανίας αναχωρεί ήσυχος για την Αθήνα. Την επομένη στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου της Θεσσαλονίκης ο Α. Παπανδρέου δείχνει να βρίσκεται σε πολύ καλή κατάσταση και απαντά σε ερωτήσεις με άνεση. Βεβαιώνει ότι «ο ίδιος κυβερνά και όχι η σύζυγός του». Για τον Θ. Πάγκαλο ­ που ήδη έχει αποχωρήσει από την ΚΕ ­ λέει «ας κάνει ότι τον φωτίσει ο Θεός». Και όταν ερωτάται αν είναι ικανοποιημένος με τους χειρισμούς του υπουργού Βιομηχανίας στην υπόθεση των ναυπηγείων, θα τον αποδοκιμάσει ευθέως.

«Οχι, δεν είμαι».

Είναι μεσημέρι και ο Κ. Σημίτης παρακολουθεί τη συνέντευξη από την τηλεόραση στο σαλόνι του, στην οδό Αναγνωστοπούλου. Αναχωρεί εσπευσμένα για το εξοχικό του στους Αγίους Θεοδώρους και δεν μιλάει σε κανέναν. Η σύζυγός του σηκώνει το τηλέφωνο και προειδοποιεί ότι «μόνο αν πρόκειται για έσχατη ανάγκη θα τον φωνάξει». Οσοι τηλεφωνούν καταλαβαίνουν ότι γράφει την παραίτησή του. Αργά το βράδυ οι πιο στενοί συνεργάτες του καταφέρνουν να επικοινωνήσουν μαζί του.

«Θα σας ειδοποιήσω» απαντά σε όλους χωρίς να δίνει λεπτομέρειες.

Η τελευταία σύσκεψη

Τη Δευτέρα 11 Σεπτεμβρίου 1995 συγκαλεί στο υπουργείο Βιομηχανίας την τελευταία σύσκεψη των επιτελών του ως υπουργός. Είναι εκεί οι Α. Μαντέλης, Θ. Τσουκάτος, Ν. Χριστοδουλάκης, Αντ. Αγγελίδης, Αννα Διαμαντοπούλου, Ρ. Σπυρόπουλος, Ν. Θέμελης. Ολοι συμφωνούν:

«Παραίτηση! Είναι ευκαιρία και δεν πρέπει να τη χάσουμε».
Ο Κ. Σημίτης....



παίρνει τον λόγο τελευταίος και χωρίς δραματικούς τόνους ανοίγει τα χαρτιά του. «Γίνεται μια προσπάθεια εδώ και καιρό να δημιουργηθεί ένα αρνητικό κλίμα γύρω από μένα. Ο στόχος είναι να τσαλακωθώ. Το θέμα δεν θα σταματήσει εδώ, θα υπάρξει και συνέχεια. Ο Ανδρέας Παπανδρέου χθες ενίσχυσε αυτό το κλίμα. Είναι προφανές ότι δεν μπορώ να επιβιώσω ως μέλος της κυβέρνησης, η οποία άλλωστε φθείρεται ραγδαία. Ισως η επιδίωξη είναι ένας ανασχηματισμός που θα με άφησε απέξω, ως απόρροια αυτού του κλίματος που καλλιεργείται συστηματικά σε βάρος μου. Είναι η στιγμή να υποβάλω την παραίτησή μου». Ο Ν. Θέμελης, ο Ρ. Σπυρόπουλος και η Αννα Διαμαντοπούλου διερωτώνται αν είναι σκόπιμο να παραιτηθεί και από το ΕΓ. Είναι ανένδοτος.

«Δεν μπορώ πλέον να παίξω κανένα ρόλο σε αυτό το όργανο. Και θέλω με την παραίτησή μου και από το ΕΓ να δώσω ένα σαφές στίγμα».

Η γιάφκα της οδού Ακαδημίας

Ο κύβος είχε ήδη ριφθεί όταν μπήκε στην αίθουσα ο Θ. Τσουκάτος και ανακοίνωσε ότι «έκανε πάνω από 100 τηλεφωνήματα στην επαρχία και το κλίμα είναι σαφώς υπέρ της παραίτησης». Η σύσκεψη τελειώνει και ο Κ. Σημίτης ενημερώνει τη Βάσω Παπανδρέου, τον Θ. Πάγκαλο και τον Π. Αυγερινό. Μετά στέλνει με αγγελιαφόρο την παραίτησή του από την κυβέρνηση στον Α. Λιβάνη και μια επιστολή παραίτησης στο ΕΓ. Το απόγευμα θα συναντήσει 20 βουλευτές και 25 στελέχη και θα τους ενημερώσει για την απόφασή του. Την άλλη μέρα αρχίζει η μετεγκατάσταση του στρατηγείου στην οδό Ακαδημίας. Κατά σύμπτωση ο αδελφός του Σπ. Σημίτης είχε εκκενώσει εκείνες τις ημέρες το γραφείο του στον έκτο όροφο, ακριβώς πάνω από το γραφείο του παραιτηθέντος υπουργού. Οι δύο όροφοι διαμορφώθηκαν στην πιο διάσημη «γιάφκα - μεζονέτα» των τελευταίων ετών. Εκεί θα συνεχισθούν οι συναντήσεις και οι συσκέψεις στελεχών.

Η παραίτηση του Κ. Σημίτη έφερε πιο κοντά τον ανασχηματισμό, που ήδη από τον Αύγουστο είχε προαναγγείλει ο Α. Παπανδρέου. Στο νέο Υπουργικό Συμβούλιο δεν μετέχει ο Δ. Τσοβόλας και ­ μάλλον από παρεξήγηση ­ η Βάσω Παπανδρέου για την οποία δημιουργήθηκε ειδικώς το υπερυπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, το οποίο απεδέχθη εν τέλει ο Στ. Τζουμάκας. Ο Α. Τσοχατζόπουλος γίνεται υπερυπουργός Δημόσιας Διοίκησης, Εσωτερικών και Αποκέντρωσης, άρα θα φύγει από το κόμμα. Ο Α. Λιβάνης μπαίνει για πρώτη φορά στην κυβέρνηση ως υπουργός Επικρατείας. Το κλίμα όμως δεν αλλάζει. Ο Μ. Σταυρακάκης επισκέπτεται την Εκάλη και αφήνει μια επιστολή των «λοχαγών» με την οποία ζητούν να αποσυρθεί από το προσκήνιο η Δήμητρα Λιάνη. Στην Ακαδημίας εγκαινιάζεται η μέθοδος του «πρωινού καφέ». Κάθε πρωί συγκεντρώνονται ο Κ. Σημίτης, ο Ν. Θέμελης, ο Θ. Τσουκάτος, ο Γ. Πανταγιάς και σπανίως η Μαρία Πλευράκη. Αργότερα καταφθάνει η ευρύτερη επιτελική ομάδα και τα στελέχη που έχουν εκτεθεί πλέον υπέρ των «τεσσάρων».

Στις 13 Σεπτεμβρίου συγκαλείται η πέμπτη πανελλαδική σύσκεψη και αποφασίζεται να ξεκινήσει μια εκστρατεία ενημέρωσης. Αρχίζουν από τον Βορρά: στις 14 του μήνα γίνεται σύσκεψη στελεχών της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης, στις 15 σύσκεψη στη Θεσσαλονίκη. Και κατεβαίνουν: στις 18 Σεπτεμβρίου οργανώνεται σύσκεψη στην Πάτρα και στις 19 στην Α’ Αθήνας. Στις 20 Σεπτεμβρίου σε ένα σπίτι που έχει ο Θ. Κολιοπάνος στον Μύτικα Πρεβέζης πραγματοποιείται μια ευρεία σύσκεψη υπό τον Γ. Δρυ στελεχών από έξι νομούς της Δυτικής Ελλάδας. Για πρώτη φορά παίρνουν μέρος και στελέχη από την Κέρκυρα και τη Θεσπρωτία. Την ίδια ημέρα πραγματοποιείται μια σύσκεψη συνδικαλιστικών στελεχών στην Αθήνα.

Ακούγεται ότι θα υπάρξει ανασύνθεση του ΕΓ και ο Α. Παπανδρέου θα επιχειρήσει να εγκλωβίσει και κάποιους από τους «τέσσερις» στη νέα σύνθεση. Ηδη έχει δεσμευθεί ότι στην ΚΟ θα συνταχθεί κανονισμός λειτουργίας. Αρχίζουν τα ρήγματα. Ολοι εκτιμούν ότι το κλίμα από την παραίτηση του Κ. Σημίτη είναι θετικό και καρποφορεί. Το κεντρικό επιτελείο συσκέπτεται συνεχώς και σκληραίνει τη θέση του, αποφασίζοντας ένα πλαίσιο τριών κινήσεων: θα πάνε σε ελεγχόμενη αναμέτρηση με το δίλημμα «εκσυγχρονισμός ή παπανδρεϊσμός;»· θα σκληρύνουν την αναμέτρησή τους με τη ΝΔ ώστε να μην κατηγορηθούν ότι συμπλέουν· θα διευρυνθούν όσο γίνεται περισσότερο και θα… περιμένουν. Ηδη έχει ληφθεί απόφαση να μην ασχοληθούν ιδιαίτερα με το ΕΓ λόγω της μειοψηφίας τους στην ΚΕ, αλλά να ρίξουν το βάρος τους στην ΚΟ. Στις 26 Σεπτεμβρίου συνέρχεται το «οργανωτικό» των βουλευτών, το οποίο αποτελούν οι Α. Μπαλτάς, Λ. Αποστολίδης, Ι. Γιαννάκης, Λ. Παπαδήμας, Φρ. Παπαδέλης, Θ. Κολιοπάνος, Γ. Πασχαλίδης, Ι. Ζαφειρόπουλος, Ευ. Μαλέσιος, Παρ. Φουντάς, Εμμ. Λουκάκης, Στ. Σουμάκης, Β. Λάλος. Συζητούν πολλές ώρες με τους Κ. Σημίτη, Ν. Θέμελη, Α. Μαντέλη και Θ. Τσουκάτο.

«Είσθε κύκλος αυτοκαταστροφής»

Στις 21 Σεπτεμβρίου ο Α. Παπανδρέου αναχωρεί για τη Μαγιόρκα και από εκεί τρεις ημέρες αργότερα θα πάει στην Πάτμο, προκειμένου να παραστεί στις τελετές για τα 1.900 χρόνια από τη συγγραφή της Αποκάλυψης του Ιωάννη, στις οποίες έχει εμπλακεί άμεσα η Δήμητρα Λιάνη. Εκεί θα φανεί η σωματική αδυναμία του και στις 26 Σεπτεμβρίου θα αναχωρήσει εσπευσμένα για την Αθήνα. Δύο ημέρες αργότερα, και προκειμένου να διαψευσθούν οι φήμες για επιδείνωση της υγείας του, συγκαλεί την ΚΟ εν όψει της νέας περιόδου της Βουλής.

Το επιτελείο του Κ. Σημίτη καταγράφει την κατάσταση και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο ίδιος πρέπει να συμπεριφέρεται πλέον ως αυτόνομος ηγέτης. Ετσι, όταν ανοίγει τις εργασίες της η Βουλή κάνει ειδική προσωπική δήλωση: «Βρισκόμαστε σε περίοδο γενικευμένης αμφιβολίας». Στις 3 Οκτωβρίου πάει ένα βήμα παραπέρα: ζητά δημοσίως από τον Α. Παπανδρέου να κινήσει τις διαδικασίες της διαδοχής του. Απορρίπτει όμως την πρόταση του Π. Αυγερινού να επιδιωχθεί έκτακτο συνέδριο. Αν ο Α. Παπανδρέου είχε κάνει ό,τι του ζητούσε τότε ο υπ’ αριθμόν ένα δελφίνος, τα πράγματα μπορεί να άλλαζαν. Ζώντος του Α. Παπανδρέου η επικράτηση του Κ. Σημίτη ήταν μάλλον αδύνατη.

Στις 11 Οκτωβρίου ο Α. Παπανδρέου συγκαλεί την ΚΕ και βάλλει εναντίον των «τεσσάρων» αποκαλώντας τους αυστηρά «μικρό κύκλο κεντρικών στελεχών που γίνεται κύκλος αυτοκαταστροφής και διάλυσης». Και τονίζει ότι «δεν προσφέρεται για πρωθυπουργός και πρόεδρος του ΠαΣοΚ υπό κηδεμονία», ίσως απαντώντας στη Βάσω Παπανδρέου που είχε ζητήσει «να συζητήσουμε με τον Α. Παπανδρέου τον ρόλο του στη νέα εποχή». Ο ίδιος έχει επιλέξει να κάνει μια εμφάνιση ισχύος και δεν επιτρέπει αντίλογο παρουσία του. Ο Κ. Σημίτης έχει ετοιμάσει μια ομιλία με την οποία θα ζητήσει να γίνει εκτεταμένη συζήτηση, αλλά δεν θα την κάνει ποτέ γιατί ο Α. Παπανδρέου μετά την ομιλία του έφυγε και δεν επέστρεψε. Προηγουμένως η Βάσω Παπανδρέου διέσχισε την αίθουσα και άφησε μπροστά του ένα σημείωμα γραμμένο στον ενικό:

«Αυτά που είπες με θίγουν και θέλω τον λόγο επί προσωπικού».

Ο Α. Παπανδρέου έριξε μια ματιά, είπε μόνο ένα απαξιωτικό «μάλιστα» και συνέχισε την ομιλία του, θυμίζοντας μια αντίδραση του Γεωργίου Παπανδρέου στη Βουλή πριν από τη δικτατορία. Οταν, επί του βήματος, τον διέκοψε απειλητικά ένας βουλευτής της ΕΡΕ, ρώτησε σταματώντας την αγόρευσή του: «Ποιος το είπε αυτό;». Και όταν ο βουλευτής του είπε «εγώ», ο «Γέρος» απάντησε αδιάφορα: «Τότε δεν έχει καμία σημασία».

Οι «τέσσερις» έχουν αποφασίσει να μη θέσουν υποψηφιότητα για το ΕΓ και συζητούν μόνο για τη στάση που θα κρατήσουν απέναντι στον Κ. Σκανδαλίδη. Οι περισσότεροι προτείνουν να τον καταψηφίσουν. Ο Κ. Σημίτης διαφωνεί και τάσσεται υπέρ της ενίσχυσής του. Ο Κ. Σκανδαλίδης αναδεικνύεται Γραμματέας με 112 ψήφους. Τον ψήφισαν κάποιοι «εκσυγχρονιστές», ενώ δεν τον ψήφισαν ορισμένοι του κομματικού «μηχανισμού». Στη νέα σύνθεση του ΕΓ οι «εκσυγχρονιστές» δεν είχαν παρά μόνο δύο φίλους: τον Μ. Παπαϊωάννου και τον Στ. Τζουμάκα. Ο Δ. Τσοβόλας κάνει αυτό που όλοι ανέμεναν: βγαίνει από την αίθουσα και δηλώνει ότι αποχωρεί από το ΠαΣοΚ.

Καθώς πλησιάζει η πρώτη… επέτειος από τη συνάντηση των «τεσσάρων», συνεχίζεται το σάρωμα της επαρχίας. Συσκέψεις γίνονται στις 5 Οκτωβρίου με στελέχη από την Πελοπόννησο και στις 13 με συνδικαλιστές από τη ναυτιλία. Στις 19 Οκτωβρίου έγινε η δεύτερη μαζική εμφάνιση συνοδεία βουλευτών στο «Ιντερκοντινένταλ». Χρειάζεται όμως κάτι περισσότερο και κυρίως πρέπει να ξέρουν τι θα κάνουν τα βασικά στελέχη του ΠαΣοΚ. Από καιρό ο Δ. Παπούλιας εισηγείται επίμονα να υπάρξει άνοιγμα στον Κ. Λαλιώτη, στον Κ. Σκανδαλίδη και στον Α. Κακλαμάνη που εσχάτως κρατούν αποστάσεις από την Εκάλη. Ο Κ. Σημίτης πείθεται και τους συναντά διαδοχικά, αλλά δεν προκύπτει κάτι ουσιώδες.

Δεν είμαι άβουλος πρωθυπουργός

Στις 23 Οκτωβίου οργανώνεται μια σύσκεψη στελεχών του Λεκανοπεδίου. Μετέχουν οι Μ. Ανδριγιαννάκης, Κ. Κουτσαυτάκης, Γ. Αποστολόπουλος, Ι. Ηγήπασης, Χ. Φλέσουρας, Γ. Γεωργακόπουλος, Γ. Λυμπερόπουλος, Γ. Κυδωνάκης, Τ. Σκαρτσολιάς, Ντίνα Σκλαβενίτη και μερικοί άλλοι. Ορισμένοι ζητούν έκτακτο συνέδριο και άλλοι πρόωρες εκλογές. Ο Κ. Σημίτης απορρίπτει και τις δύο προτάσεις. Εξηγεί ότι «υπάρχει πρόβλημα συντονισμού στην κυβέρνηση, ενώ στην Εκάλη διαμορφώνεται ένα περιβάλλον παραεξουσίας». Τους ζητά να κλιμακώσουν τις προσπάθειές τους, αλλά να μην επιτίθενται προσωπικά στον Α. Παπανδρέου. Μετά τη σύσκεψη αρχίζουν οι συνήθεις πλέον ερωτήσεις.

­ Ποιος είναι ο αρχηγός;

Τις επόμενες ημέρες ο Κ. Σημίτης πραγματοποιεί μια περιοδεία στην Ευρώπη. Πίσω συνεχίζονται οι συσκέψεις κατά κλάδο: δήμαρχοι, συνδικαλιστές, κομματικά στελέχη. Οταν επιστρέφει έχουν αρχίσει τα γεγονότα της Πάτμου, που επιταχύνουν τις εξελίξεις. Οι «τέσσερις» αποφασίζουν να δώσουν ακόμη ένα περιθώριο τριών – τεσσάρων μηνών και αν δεν αλλάξει κάτι να πάρουν πρωτοβουλίες. Σε αυτή την περίπτωση μία ήταν η πρωτοβουλία: Η ανοικτή αμφισβήτηση!

Εν όψει μιας ενδεχόμενης αναμέτρησης αρχίζει προσπάθεια για πανελλαδική καταγραφή στελεχών. «Να ξέρουμε πόσους έχουμε». Η Δήμητρα Λιάνη ξανακτυπά με συνέντευξη στην «Κοριέρε ντε λα Σέρα». Στις 18 Νοεμβρίου η Νομαρχιακή Ηρακλείου ζητά δημοσίως από τη Δήμητρα Λιάνη να «περιορισθεί στα συζυγικά της καθήκοντα». Και άλλες οργανώσεις ετοιμάζονται να κάνουν το ίδιο. Εκ παραλλήλου οι δηλώσεις στελεχών κατά της ηγεσίας συνεχίζονται, βάσει ενός σχεδίου που επιδιώκει να κρατά την προσοχή της κοινής γνώμης στην ενδοκομματική κρίση. Ο Θ. Πάγκαλος προειδοποιεί ότι αν χάσει τις εκλογές το ΠαΣοΚ «τελείωσε ο ιστορικός ρόλος του Α. Παπανδρέου». Η Βάσω Παπανδρέου ζητά «συλλογικό ΠαΣοΚ». Μεμονωμένοι βουλευτές βάλλουν κατά του περιβάλλοντος. Ο Α. Παπανδρέου συγκαλεί για τελευταία φορά στη ζωή του την ΚΕ και προειδοποιεί: «Δεν είμαι άβουλος πρωθυπουργός. Υπάρχουν όρια». Ποια όρια όμως; Οι συσκέψεις φυσικά δεν σταματούν. Στις 4 Νοεμβρίου ο Κ. Σημίτης συναντά 19 βουλευτές. Στις 7 Νοεμβρίου δέχεται 30 στελέχη από τη Στερεά Ελλάδα. Στις 13 του ίδιου μήνα παρίσταται σε σύσκεψη 25 στελεχών από την Πελοπόννησο. Στις 19 έχει συνάντηση με 25 στελέχη από τη Δυτική Ελλάδα.

Τη Δευτέρα 20 Νοεμβρίου 1995 ο Α. Παπανδρέου μπαίνει στο Ωνάσειο. Οι «τέσσερις» συσκέπτονται κατεπειγόντως και αποφασίζουν: «Να μην υπάρξει χάος».

Ο Κ. Σημίτης επικεφαλής

Κάθε πρωί στις 9.30 στην οδό Ακαδημίας ο Κ. Σημίτης συνεδρίαζε με τη βασική επιτελική ομάδα του και σχεδίαζε το πρόγραμμα της ημέρας. Οι δηλώσεις πρέπει να είναι προσεκτικές. «Προέχει η ενότητα του ΠαΣοΚ» λέει, αλλά αυτό είναι αυτονόητο. Μια ομάδα επεξεργάζεται κινήσεις με όλα τα δυνατά σενάρια. Μοιραία ένα από αυτά είναι τι θα κάνουν αν πεθάνει ο Α. Παπανδρέου. Η επεξεργασία σε κάθε σενάριο είναι πλήρης. Ως και τις δηλώσεις ετοιμάζουν. Επειδή είναι προφανές ότι οσονούπω ξεκινούν οι συζητήσεις για την εκλογή νέου πρωθυπουργού, αρχίζουν επαφές με συνταγματολόγους. Μια άλλη ομάδα διαμορφώνει τα επιχειρήματα με τα οποία θα υποστηριχθεί η υποψηφιότητα του Κ. Σημίτη για την πρωθυπουργία. «Ποιος μπορεί να νικήσει τον Εβερτ;», « Ποιος έχει στρατηγική για τη χώρα;» είναι τα ερωτήματα που θα προταχθούν. Πυκνώνουν και οι επαφές με τους βουλευτές και αποφασίζουν να συναντήσει ο Κ. Σημίτης όλα τα κορυφαία στελέχη. Σε πέντε ημέρες τους είδε όλους, πλην του Α. Λιβάνη.

Πήγε δύο φορές στο Ωνάσειο. Την πρώτη έφυγε από την πίσω πόρτα, επειδή ορισμένοι είχαν αποδοκιμάσει προηγουμένως τη Βάσω Παπανδρέου. Τη δεύτερη φορά μπήκε και βγήκε κανονικά. Ο Θ. Τσουκάτος είχε φροντίσει να υπάρχουν «φίλιες δυνάμεις» στην είσοδο. Σε όλο το διάστημα που ο Α. Παπανδρέου βρισκόταν στην Εντατική, τον ενημέρωνε ο Δ. Κρεμαστινός. Αλλά και τα μισά τουλάχιστον μέλη της ιατρικής ομάδας φρόντιζαν να τον κατατοπίζουν λεπτομερώς. Οι άλλοι μισοί κατατόπιζαν τον Μ. Εβερτ.

Είναι προφανές ότι σύντομα θα κληθεί η ΚΟ του ΠαΣοΚ να υποδείξει νέο πρωθυπουργό και η προσοχή του επιτελείου της οδού Ακαδημίας εστιάζεται πλέον σε αυτό. Στην πρωινή σύσκεψη της οδού Ακαδημίας καλούνται πλέον και βουλευτές. Για τους «τέσσερις» έχει φτάσει η ώρα της αλήθειας. Κάποιος από όλους πρέπει να υποδειχθεί για την πρωθυπουργία; Ποιος; Μεταξύ 6-20 Δεκεμβρίου 1995 έγιναν αλλεπάλληλες συζητήσεις γι’ αυτό το θέμα. Η οριστική απόφαση υπήρξε πιο εύκολη από όσο θα μπορούσε να υποθέσει κανείς. Ο Π. Αυγερινός έθεσε το θέμα και έπειτα από μια μικρή εισαγωγή πρότεινε αποφασιστικά:

«Θεωρώ ότι ο Κώστας πρέπει να τεθεί πλέον επικεφαλής. Με αυτόν θα πάμε για την πρωθυπουργία».

Χωρίς περιστροφές ο Θ. Πάγκαλος συμφώνησε ότι «σε αυτή τη φάση προηγείται ο Κώστας». Με κάποια δυσκολία η Βάσω Παπανδρέου απεδέχθη τη συμφωνία: «Ο Σημίτης έχει το προβάδισμα». Το ίδιο βράδυ οι άνθρωποί της προσπαθούσαν να δημιουργήσουν την εντύπωση ότι η ίδια «παραχώρησε» αυτό το προβάδισμα. Πίστευε ως εκείνη τη στιγμή ότι βρίσκεται στο παιχνίδι, παρ’ ότι οι περισσότεροι από όσους μετείχαν στο «Δίκτυο Επικοινωνίας» είχαν προσανατολιστεί από καιρό προς τον Κ. Σημίτη.

Η ανάδειξή του επικεφαλής των «τεσσάρων» και συνεπώς ως υποψήφιου πρωθυπουργού είναι κατά κάποιο τρόπο μια «δικαίωση» για τους επιτελείς του και κυρίως για τον Θ. Τσουκάτο, που το πίστευε περισσότερο από κάθε άλλον από την αρχή.

«Εχουμε 40 και χρειαζόμαστε 80»

Οι αποφάσεις που λαμβάνονται πλέον έχουν σαφή επιδίωξη. Αρχίζουν να συζητούν με όλους τους βουλευτές, χωρίς να προκαλούν εντυπώσεις για ενδεχόμενο ρεβανσισμό. Ταυτόχρονα καλούνται όλες οι επιμέρους τάσεις να συντονιστούν και να ταχθούν ανεπιφύλακτα υπέρ του Κ. Σημίτη. Οι «γεννηματικοί» Μ. Παπαϊωάννου, Κ. Γείτονας, Εμμ. Λουκάκης, Κ. Σφυρίου, Α. Παπαδόπουλος, Λ. Κανελλόπουλος κ.ά. αρχίζουν συνεννοήσεις μεταξύ τους για να καθορίσουν την τελική στάση τους. Ορισμένοι ταλαντεύονται και ο Εμμ. Λουκάκης πιέζει: «Ολη η Κρήτη είναι με τον Σημίτη και εμείς ψαχνόμαστε;». Αποφασίζουν να υποστηρίξουν τον Κ. Σημίτη. Πλην του Αθ. Τσούρα και της Ευδοκίας Σερέλη που διαχωρίζουν τη θέση τους.

Ανάλογες διαβουλεύσεις γίνονται γύρω από όλα τα στελέχη που συσπειρώνουν κάποιους βουλευτές. Και οι αποφάσεις είναι συχνά απροσδόκητες. «Δεν ξαναβγαίνω βουλευτής αν δεν υποστηρίξω τον Σημίτη» λέει στον Κ. Λαλιώτη ο παλαιός φίλος του Α. Φούρας, διαπιστώνοντας με μια πραγματικότητα στους κόλπους του Πασοκ. Καταβάλλονται προσπάθειες να βολιδοσκοπηθεί ο Ευ. Βενιζέλος, τον οποίο οι «εκσυχρονιστές» προτιμούσαν να έχουν αν όχι μαζί τους πάντως όχι αντίπαλό τους. Βολιδοσκοπήται πάντως ο Γ. Κουβελάκης, ορισμένοι κεντρογενείς αλλά και νεότεροι βουλευτές, όπως είναι οι Β. Τόγιας, Α. Φούρας, Φ. Χατζημιχάλης, που επηρεάζονται από τον Κ. Λαλιώτη, ο οποίος αποφεύγει να μετέχει σε «συσπειρώσεις». Πολλοί αρχίζουν να αλλάζουν στρατόπεδο. Π.χ., ο Στ. Μπένος και η Ελισάβετ Παπαζώη κάνουν αιφνιδίως δηλώσεις υπέρ του Κ. Σημίτη. Λίγο πριν από τα Χριστούγεννα γίνεται καταμέτρηση δυνάμεων στην ΚΟ και διαπιστώνουν ότι διαθέτουν μόνο 40 βουλευτές. Μερικοί απογοητεύονται:

«Χρειαζόμαστε ένα ρεύμα 80-100 βουλευτών για να είμαστε σίγουροι».

Αρχίζουν να κυκλοφορούν λίστες υποστηρικτών κάθε πιθανού υποψήφιου πρωθυπουργού. Η ομάδα της οδού Ακαδημίας δεν πέφτει στην παγίδα και αντιδρά: «Οχι στις λίστες, μας βλάπτουν». Αργότερα ο Κ. Σημίτης θα αρνηθεί και μια πρόταση για συγκέντρωση υπογραφών από βουλευτές για την παραίτηση του Α. Παπανδρέου. Από το Ωνάσειο οι πληροφορίες έχουν την ίδια κατάληξη: από ώρα σε ώρα ο Α. Παπανδρέου πεθαίνει. Η Δήμητρα Λιάνη προσπαθεί να μείνει στο παιχνίδι. Ο Α. Κακλαμάνης και ο Κ. Σκανδαλίδης της υποδεικνύουν ότι δεν μπορεί να έχει κανένα ρόλο.

Οι συναντήσεις πληθαίνουν. Μέσα στον Δεκέμβριο όλοι συναντήθηκαν με όλους. Στις 6 Δεκεμβρίου ο Κ. Σημίτης συναντάται με τον Α. Κακλαμάνη. Στις 8 Δεκεμβρίου συνέρχεται μια σύσκεψη των Νομαρχιακών Επιτροπών στο «Κάραβελ» και η απειλή της διάσπασης είναι ορατή. Ο Κ. Σημίτης αποφασίζει να πάρει πρωτοβουλία. «Δεν μπορεί να υπάρχει κενό ευθύνης» δηλώνει, αξιώνοντας, σχεδόν ψυχρά, την άμεση αντικατάσταση του Α. Παπανδρέου.