του Βασίλη Χασιώτη
«Άξιον εστί το κύμα που αγριεύει / και σηκώνεται πέντε οργιές επάνω…»
Οδυσσέας Ελύτης : Το Άξιον Εστί, εκδ. Ίκαρος, 13η έκδοση, σελ. 82
«Οι μάζες δεν επαναστατούν ποτέ από μόνες τους και δεν επαναστατούν ποτέ μόνο και μόνο γιατί καταπιέζονται. Μάλιστα, όσο δεν τους επιτρέπεται να έχουν μέτρο σύγκρισης, ούτε καν παίρνουν είδηση πως καταπιέζονται.»
(George Orwell : 1984, Αθήνα, εκδ. Κάκτος, 1978, σελ. 205)
Όταν το πολιτικό σύστημα φτάνει «στον πάτο», κι όταν πια, για να χρησιμοποιήσουμε την...
μαρξιστική ορολογία (που δεν είναι καθόλου λάθος), οι καταπιεσμένοι δεν έχουν να χάσουν παρά τα δεσμά τους όταν αποφασίσουν να αντισταθούν και να κάνουν την «επανάστασή» τους, είναι η στιγμή, που πλέον οι εκπρόσωποι του συστήματος (και το ίδιο το σύστημα, τουλάχιστον στους κανόνες λειτουργίας του), έχουν κηρύξει πολιτική πτώχευση και ο μοναδικός πιστωτής του κάθε πολιτικού συστήματος, ο λαός, αποφασίζει να βάλει τον «εκκαθαριστή» για να ρευστοποιήσει ό,τι έμεινε όρθιο, κι αν είναι τυχερός, να μείνει και ένα θετικό διάφορο για να του αποδοθεί απ’ το «κεφάλαιο» που απόμεινε (για «κέρδη» βεβαίως, ούτε λόγος).
Ποιοι είναι αυτοί οι «πολιτικοί εκκαθαριστές»; Είναι εκείνοι που ο λαός τους λέει : σας στέλνω μέσα στο σύστημα για πρώτη φορά, ή σας αυξάνω τη δύναμή σας (σαν ο «εκκαθαριστής» ήδη ήταν μέσα στο πολιτικό σύστημα), για να ταρακουνήσετε λίγο τα νερά, τα νερά ενός συστήματος που έχει λιμνάσει, κι αρχίζει, όπως όλα τα στάσιμα νερά, να γίνεται εστία μικροβίων και μόλυνσης, πέρα απ’ την αβάσταχτη βρόμα που αναδύει. Σας στέλνω, όχι σαν την καλύτερη δυνατή λύση, διότι περνάμε μια εποχή, όπου έχουμε προβλήματα, μα κι ακόμα δεν έχουν ωριμάσει λύσεις «πνοής». Μέχρι όμως να βρούμε τέτοιες λύσεις «πνοής», (άλλη φορά θα σας εξηγήσω τι άτιμο πράμα είναι τούτο), κάτι πρέπει να κάνουμε με τα θηρία που βάλαμε χρόνους πολλούς τώρα, να φυλάνε εμάς τα πρόβατα. Οι βοσκοί, άρχισαν να μας κατασπαράζουν χειρότερα κι απ’ τους λύκους. Τώρα πληρώνουμε τα λάθη μας, μα, όπως και νάχει το πράμα, κάτι πρέπει να κάνουμε. Παρατηρήσαμε λοιπόν, έπειτα από πολύ κόπο που καταβάλαμε χρόνια τώρα, ότι όσοι λέγανε ότι ο δικομματισμός και η αυτοδυναμία βλάπτουν σοβαρά την πολιτική υγεία (και τη δική μας), είχαν τελικά δίκιο οι άνθρωποι. Τόση τεράστια δύναμη σε τόσα λίγα χέρια. Κι άγιος νάσουν δε θα βαστιόσουν στο πειρασμό να το παίξεις καίσαρας. Έτσι, θελήσαμε να στείλουμε το «ανάλογο» μήνυμα. «Προσέξτε, σοβαρευτείτε, μαζευτείτε, γιατί την επόμενη φορά, θα σας τραβήξουμε τελείως το χαλί κάτω απ’ τα ποδάρια σας και θα γκρεμοτσακιστείτε για τα καλά.» Αυτή είναι διάτα μας προς εσάς, τους «εκκαθαριστές. Άντε στην ευχή του Θεού, να δούμε τι θα κάνετε και σεις.»»
Τέτοια μηνύματα λοιπόν στέλνοντας τα «πρόβατα» στους δυο «βοσκούς», αυτοί ταράχτηκαν σφόδρα –καθώς θάλεγε κι ο ποιητής. Κάλεσαν σε μεταμεσονύχτια σύσκεψη τους επικοινωνιολόγους τους, τους κοινωνιολόγους τους, και κάθε τέλος πάντων ειδικό επιστήμονα περί το πώς να τιθασεύεις τούτο το φοβερό σώμα, τ’ ανήμερα πρόβατα, που λέγεται λαός, κι όταν δεν τον κάνεις ζάφτι τότε τον αποκαλούν «μάζα», και που αρκεί μονάχα όχι να σηκωθεί για να παλέψει, μα απλώς ν’ αλλάξει πλευρό εκεί που χουζουρεύει ξαπλωμένος, για να σε κάνει λιώμα από κάτω του, βάλανε το λοιπόν κάτω τα δεδομένα, και σαν ψύχραιμοι που είναι όπως όλοι οι ειδικοί, καθησύχασαν τους ανησυχούντες. «Μη φοβάστε, τους λένε. Είδαμε και χειρότερα παλιότερα. Άλλωστε, δεν σαν έκαναν δα και καμιά ανεπανόρθωτη ζημιά. Έπειτα, ακόμα και για τούτη τη ζημιά, πάλι έχουμε τα πορίσματα της επιστήμης που μας καθησυχάζουν. Τούτες οι «εκρήξεις ορθολογικότητας των μαζών» σπάνια είναι θανατηφόρες. Ας πούμε κάθε 50 ή 100 χρόνια είναι που το δάγκωμά τους δεν έχει αντίδοτο. Το πιο συνηθισμένο είναι, ότι με το κατάλληλο «αντίδοτο» κατά της «ανησυχίας» τούτου του θεριού, το λαό, θα μπορέσουμε αγάλι-αγάλι να το ημερέψουμε και να το φέρουμε στα νερά μας πάλι. Ε, τώρα, αν πρόσκαιρα χρειαστεί να βάλουμε και λίγο νερό στο κρασί, δεν είναι και προς πεθαμού. Ξέρετε, είναι και τούτο επιστημονικά πιστοποιημένο, ότι ίσως ο καλύτερος δικομματισμός είναι εκείνος που στηρίζεται σε «εσωτερικές» συμμαχίες. Και επειδή καταλαβαίνουμε απ’ τα μάτια σας ότι απορείτε τι εννοούμε με τον όρο «εσωτερικές» συμμαχίες, σας το διευκρινίζουμε αμέσως. Ίσαμε τα τώρα, για να μην κοροϊδευόμαστε δηλαδή και μεταξύ μας, κι οι δυο σας, εσείς οι μεγάλοι, δεν είστε απλά διαχειριστές της ίδιας πολυκατοικίας μα και συγκάτοικοι του ρετιρέ. Βέβαια έχετε κάτι διαφορές, αλλά βασικά, κανείς σας δε σκέφτεται ότι υπάρχει ένας καλύτερος τόπος να μείνετε. Όχι ότι σας αρέσει αυτή η πολυκατοικία, μα σα «ρεαλιστές» που είστε, γνωρίζετε ότι δεν υπάρχει καλύτερη. Βέβαια, για να πούμε και μια άλλη αλήθεια, η διαχείριση που κάνετε δεν είναι και η καλύτερη, άστε δηλαδή που τα κοινόχρηστα, όσο η πολυκατοικία βρωμίζει περισσότερο, τόσο κι αυξάνουν. Αμάν αδέρφια μου. Είπαμε, σα διαχειριστές, εσείς και 5-6 ακόμα ένοικοι που σας υποστηρίζουν στα μουλωχτά ή φανερά από πίσω, όλο και θα τσιμπολογάτε κάτι το παραπάνω απ΄ το κοινό ταμείο των ενοίκων, μα κάντε που και που λιγάκι κράτει, γιατί θα μας πάρει και θα μας σηκώσει. Έτσι, λοιπόν, πρέπει ν’ ανοίξετε λιγάκι τη πόρτα σας και να μπάσετε και 2-3 ακόμα στη παρέα απ’ αυτούς εκεί κάτω που φωνάζουν περισσότερο. Βέβαια δεν θα τους πείτε «ελάτε κι εσείς να μασήσουμε όλοι μαζί», γιατί μπορεί και να είναι, ξέρετε και ιδεολόγοι και να μη θέλουν καθόλου να τσιμπολογήσουν κι αυτοί απ’ το πλούσιο τραπέζι σας, μα να φέρουν όλους σ’ αυτό το τραπέζι. Βέβαια! Κυκλοφορούν ασθένειες κι ασθένειες, κι αυτή είναι μια απ' αυτές. Το να θέλουν δηλαδή να φάνε όλοι απ’ τη πίττα. Κι όχι μόνο να φάνε ψίχουλα, μα κανονικές μερίδες. Χαθήκαμε! Όμως, να, πάντα ελπίζετε ότι όλο και κάποιος θα βρεθεί «μπόσικος» που σα λιγδώσει το αντεράκι του θα ξεχάσει από πού ξεκίνησε και πώς βρέθηκε ανάμεσά σας. Άσε δηλαδή που εσείς έτσι και κάνετε τη πρόταση, το παίζετε από εκεί και πέρα Πόντιοι Πιλάτοι. Θα λέτε «εμείς τους φωνάξαμε, μ’ αυτοί δεν ήθελαν, διότι δεν είναι ότι δεν θέλουν εμάς, μα απλά φωνάζουν χωρίς σχέδιο και προτάσεις, άσε δηλαδή που λένε να γκρεμίσουμε την πολυκατοικία χωρίς να μας λένε που αλλού να μείνουμε. Καθαρή ουτοπία δηλαδή! Ότι δήθεν υπάρχουν κι άλλοι δρόμοι!». Κι αυτό, δηλαδή αυτή η πρόσκληση, θα είναι κάποιο όφελος.»
Αυτά είπανε οι «ειδικοί» στη μεταμεσονύχτια αυτή σύσκεψη, κι έφυγαν ησυχασμένοι οι δυο εκπρόσωποι του δικομματισμού. Εκεί που χαιρετιόντουσαν, ήταν και περασμένη η ώρα, λέει ο ένας στον άλλον : «Δε μου λες αλήθεια, περάσαν αυτά τα αναθεματισμένα 50 χρόνια από τότε που κάποιος λαός, έκανε μια μεγάλη επανάσταση;» «Μπα, έχουμε ακόμα καιρό. Άσε δε, που είπαν ότι αυτό μπορεί να γίνεται και κάθε εκατό χρόνια!» «Αμήν σύντροφε» είπε ο άλλος, και χαιρετηθήκανε…
Τώρα, δεν θυμάμαι καν πού το είχα διαβάσει αυτό, ή πού το είχα ακούσει, μα μούρθε έτσι στο ξαφνικό : λένε πως ο τελευταίος τσάρος της Ρωσίας, μια μέρα πριν γίνει το ανεπανόρθωτο κακό εκεί που τους έστειλε όλους αδιάβαστους «εν μια νυκτί», έγραφε στο ημερολόγιό του, ότι εκείνη η μέρα ήταν μια ακόμα μέρα σαν τις άλλες, χωρίς τίποτα το ιδιαίτερο.
Πολλοί νομίζουν ότι η μεγάλη συμφορά έρχεται με άγριο καλπασμό και με φοβερά μουγκρητά. Το ότι μπορεί να έρχεται ακροποδητί και χωρίς να βγάζει άχνα, αυτό φαίνεται δεν περνά απ’ το νου εύκολα. Πώς μπορεί ένας δεινόσαυρος να σε πλησιάσει χωρίς να τον πάρεις χαμπάρι; Έλα ντε! Πώς μπορεί;