της Μαρίας Σεφέρου
Διάβασα με προσοχή τη χθεσινή ομιλία σας (οδηγίες προς ναυτιλομένους) στην εορταστική 1η συνεδρίαση του υπουργικού σας συμβουλίου, και ομολογώ ότι παρά λίγο ν’ αρχίσω να αλαλάζω από ενθουσιασμό… Εκ πρώτης όψεως, δείχνατε πως έχετε πιάσει το θέμα κι έχετε κατανοήσει το ελληνικό πρόβλημα σε βάθος. Απομένει τώρα να το αντιμετωπίσετε, και δεν έχω καμία αμφιβολία ως προς τις καλές σας προθέσεις. Βέβαια, δεν πρέπει να ξεχνάτε την Αγγλική παροιμία: «Τhe road to hell is paved with good intentions.» (Ο δρόμος προς την κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις.)
Δε φαντάζομαι να αμφιβάλλετε ότι και ο προκάτοχός σας στο πρωθυπουργικό αξίωμα είχε άριστες προθέσεις για το καλό της χώρας όταν ανέβηκε στην εξουσία το 2004. Πολλά όμως στράβωσαν καθ’ οδόν, είμαι σίγουρη παρά τη θέλησή του, και κατέληξε...
στην άκρως ταπεινωτική ήττα της 4ης Οκτωβρίου, 2009. Προσέξτε λοιπόν να μη συμβεί και σε σας κάτι παρόμοιο, ή τουλάχιστον να μη συμβεί στην έκταση που συνέβη στον προκάτοχό σας! Πάντως προσεκτικότερη ανάγνωση της ομιλίας σας μου δημιούργησε πρόσθετες ανησυχίες, και γι’ αυτό γράφω αυτές τις γραμμές.
-- «Αυτή την ελπίδα φέραμε σήμερα στα πρόσωπα των συμπολιτών μας και αυτή η δυναμική μας δίνει τεράστιες δυνατότητες, όπως και ευθύνες, να κάνουμε τις αλλαγές, θα έλεγα τις ανατροπές, που χρειάζεται ο τόπος.»
Όντως φέρατε την ελπίδα, κύριε Παπανδρέου! Ακόμη κι εγώ, που άρχισα νωρίς την κριτική, ελπίζω σε κάτι καλύτερο από την κυβέρνησή σας. Όμως, κύριε Πρωθυπουργέ, επειδή δε μας ζητήσατε ανοχή αλλά συμμετοχή - άσχετο τώρα αν το εννοούσατε κι αν διαβάζετε ποτέ τους ταπεινούς bloggers που ανιδιοτελώς αγρυπνούν και μάχονται ειρηνικά για μια δίκαιη και ευνομούμενη κοινωνία - σπεύδω να σας επισημάνω να είστε πιο προσεκτικός στις "ανατροπές" που υποσχεθήκατε, μήπως μαζί με τα κακώς κείμενα ανατρέψετε και κάποια καλώς κείμενα.
Δυστυχώς, κατά την ταπεινή μου άποψη, το πράξατε ήδη με την κατάργηση των Υπουργείων Μακεδονίας Θράκης και Αιγαίου, και την ανερμάτιστη συγχώνευση κάποιων άλλων, πράγμα που κατήγγειλα στο προηγούμενο άρθρο μου. Και παρ’ όλη την επικινδυνότητα της ανατροπής αυτής, τη σχολίασα με σατιρικό τρόπο διότι δεν ήθελα να χαλάσω την εορταστική ατμόσφαιρα που δημιούργησε η μεγάλη εκλογική σας νίκη και να σοκάρω τους οπαδούς σας που θα ξεστράτιζαν στο ιστολόγιό μου. Δυστυχώς αυτό δεν το απέφυγα, αν κρίνω από κάποιες οργισμένες αντιδράσεις που είχα...
--«Όπως είπα και προεκλογικά, το ζήτημα δεν είναι τα χρήματα, αλλά η σωστή, χρηστή και δίκαιη αξιοποίησή τους.»
Μα κύριε Πρόεδρε, για να κάνετε σωστή αξιοποίηση των χρημάτων πρέπει πρώτα να τα έχετε. Τα έχετε; Όχι! Όπου νάναι θα βγείτε κι εσείς για δανεικά. Κι όταν τα υψηλότοκα δανεικά δεν επενδύονται σε ανάπτυξη ώστε να γεννήσουν αλλά μοιράζονται σε παροχές, έστω δίκαιες, τότε δεν αξιοποιούνται σωστά και βουλιάζουμε περισσότερο στη χρεοκοπία. Αυτά τα ξέρει και μια απλή νοικοκυρά χωρίς να είναι οικονομολόγος.
--«Βέβαια, ο σεβασμός στα χρήματα και στον πλούτο του Ελληνικού λαού είναι ένας αγώνας σκληρός και δύσκολος…»
Ποιον πλούτο εννοείτε κύριε Παπανδρέου; Τον πλούτο της παραοικονομίας από τον οποίο δεν πάει ούτε ένα ευρώ στον κρατικό κορβανά; Διότι στη χώρα μας, δυστυχώς, μόνο για μαύρο πλούτο μπορούμε να μιλάμε. Αυτόν πώς θα τον πιάσετε ώστε να τον φορολογήσετε δεόντως; Δεν ακούσαμε κάποιο συγκεκριμένο σχέδιο.
--«Και βέβαια, η εκτεταμένη διαφθορά έχει πάρει διαστάσεις πανδημίας. Γι’ αυτό, η προσπάθειά όπως χρειάζεται να είναι και επίμονη, αλλά θα είναι και επίπονη, αφού θα συγκρουστούμε με αντιλήψεις και πρακτικές βαθιά ριζωμένες στο ελληνικό κράτος, δυστυχώς, και ευρύτερα στην κοινωνία.»
Πανδημία είπατε; Σωστά το καταλάβατε! Είμαστε πρωταθλητές στη διαφθορά εδώ και πολλές δεκαετίες. Μας έχει γίνει πια δεύτερη φύση. Μόνο που μια διεφθαρμένη φύση δεν αλλάζει ούτε με συγκρούσεις ούτε με βούρδουλα. Χρειάζεται μια ειρηνική επανάσταση συνειδήσεων, μια καθολική εσωτερική αφύπνιση λαού και εξουσίας – αφύπνιση εν τέλει ως προς το τι είναι δίκαιο και άδικο, τι καλό και τι κακό, και συνειδητοποίηση του 'γιατί το καλό μας συμφέρει τόσο σαν άτομα όσο και σαν σύνολο στο εδώ και τώρα'. Όμως μια τέτοια αφύπνιση θα μπορούσε να υποκινηθεί μόνο από έναν πνευματικό φορέα όπως η Εκκλησία, πράγμα αδύνατο στην πράξη, διότι ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος. Ουκ αν λάβοις φως παρά του διαβιούντος εν σκότει.
--«Έχουμε όμως σύμμαχο τον πολίτη, που σήμερα κατανοεί την ανάγκη αυτών των ριζικών αλλαγών. Αρκεί να δει ότι αυτά τα παλεύουμε.»
Ποιον πολίτη έχετε σύμμαχο, κύριε Παπανδρέου; Όχι βέβαια τον κάθε πολίτη αλλά μόνο τους έντιμους πολίτες. Οι ανέντιμοι πολίτες θα είναι απέναντί σας. Κι αυτοί βρίσκονται παντού, πίσω από κάθε πράσινο "δέντρο" και "χαμόδεντρο". Όταν λέτε ότι θα συγκρουστείτε με αντιλήψεις και πρακτικές βαθιά ριζωμένες, δεν εννοείτε υποθέτω ότι είναι ριζωμένες σε ντουβάρια. Σε πολίτες είναι ριζωμένες. Και για να ξεριζωθούν πρέπει ν' αφυπνιστεί η συνείδησή τους που είπα προηγουμένως. Και πώς να δει ο πολίτης ότι αυτά τα παλεύετε; Ο μόνος τρόπος για να το δει είναι να πιάνετε τους καταχραστές δημοσίου χρήματος, να τους κατάσχετε τις περιουσίες και να τους στέλνετε ισόβια στη φυλακή. Θα το κάνετε; Ή είστε κι εσείς μόνο λόγια όπως ο προκάτοχός σας στο πρωθυπουργικό αξίωμα;
--«Η σωστή ανάδειξη και περιγραφή, ο σωστός ορισμός του προβλήματος, είναι και το ήμισυ της λύσης του. Και η ανάδειξη του προβλήματος σε κάθε τομέα γίνεται με τη συνεχή διαβούλευση με τους φορείς, τους κοινωνικούς εταίρους, με τους οποίους το κάθε Υπουργείο έχει σχέση, με τη συνεχή διαβούλευση με τους ίδιους τους δημοσίους υπαλλήλους, αλλά και με την επιστημονική προσέγγιση και τεκμηρίωση του προβλήματος.»
Πολλή διαβούλευση της διαβούλευσης βλέπω εδώ βρε Γιώργο μου. (Να μιλάμε στον ενικό γιατί δυσκολεύομαι;) Τι θα πει σωστή περιγραφή και σωστός ορισμός της διαφθοράς, π.χ.; Και τι χρειάζεται η επιστημονική προσέγγιση και τεκμηρίωση του προβλήματος; Μου ακούγεται σαν τις αχαΐρευτες Εξεταστικές Επιτροπές της Βουλής. Αλήθεια, τι έγινε μ’ εκείνους τους νόμους περί ευθύνης υπουργών και ασυλίας βουλευτών; Θα τους καταργήσεις; Για να δει και ο πολίτης ότι το παλεύετε, ντε! Έτσι δεν είπες; Ότι «Αρκεί να δει ότι αυτά τα παλεύουμε.»
--«Δεν είμαστε απολογητές της διοικητικής εξουσίας προς τον πολίτη. Θα μας ήθελε ο πολίτης ως αντιεξουσιαστές στην εξουσία.»
Καλά είσαι και μαξιμαλιστής! Δεν παίζεσαι. Ωραίο αυτό: Η εξουσία αντιεξουσιαστής στην εξουσία! Βαθυστόχαστο και μέσα στη μόδα. Φαντάζομαι ν’ ανησυχούν τώρα οι αντιεξουσιαστές μήπως τους πάρετε τη δουλειά. Δεν έπρεπε να το φωνάξεις τόσο δυνατά, Πρόεδρε! Ψιθυριστά τα λένε αυτά.
--«Για το λόγο αυτό, το πρώτο καθήκον σας είναι να αποτυπώσετε το τι παραλαμβάνετε, τι προβλήματα παραλαμβάνετε, διοικητικής, οικονομικής φύσης, αλλά ακόμα περισσότερο πολιτικής προτεραιότητας του κάθε Υπουργείου σας.»
Α, αυτό είναι κομμάτι δύσκολο. Μάλιστα εκεί που τα τρία έγιναν ένα, για τα υπουργεία μιλάω, το πράγμα είναι μάλλον αδύνατο, εκτός κι αν ο αρμόδιος υπουργός με τους υφυπουργούς του έχουν το IQ του Αϊνστάιν. Πώς ν' αποτυπώσει κανείς τι παραλαμβάνει από δυο τρεις ή τέσσερις διοικητικές διευθύνσεις; Πού να βρει άκρη από μουχλιασμένους φακέλους που βρίσκονται σκορπισμένοι σε δυο τρία διαφορετικά υπουργεία; Προσωπικά τις πολυσυγχωνεύσεις τις θεωρώ επικίνδυνες ανατροπές. Και υπεράνθρωπος να ήταν κανείς θα σήκωνε τα χέρια ψηλά μπροστά στο χάος που παραλαμβάνει. Γι’ αυτό οι μεγάλες ανατροπές άμα τη αναλήψει των καθηκόντων μιας κυβέρνησης είναι δίκοπο μαχαίρι. Πρέπει να υπάρχει μια στοιχειώδης συνέχεια του κράτους, έστω κι αν αυτό είναι μπάχαλο, και η κάθαρση να γίνεται βήμα, βήμα.
--«Και πριν αρχίσουμε να εξαγγέλλουμε μέτρα επί παντός, να έχουμε περιγράψει και κατανοήσει συλλογικά τη φύση και το μέγεθος των προβλημάτων που αντιμετωπίζει το κάθε Υπουργείο, αλλά και η χώρα.»
Αμ δεν θα έχετε, Πρόεδρε! Δεν θα έχετε κατανοήσει το μέγεθος των προβλημάτων ούτε σε 100 ημέρες ούτε σε 200! Και καλά, εδώ μου γεννιέται το ερώτημα, αφού δεν είχατε κατανοήσει τη φύση και το μέγεθος των προβλημάτων, πώς μας εξαγγείλατε όλα εκείνα τα ωραία από την ΔΕΘ και μέσα από τις δύο τηλεμαχίες σας; Εκεί δείχνατε, (ωχ, πάλι στον πληθυντικό το γύρισα), ότι γνωρίζετε ακριβώς πού πονάει ο κάθε τομέας, δηλαδή το κάθε υπουργείο, και προαναγγείλατε συγκεκριμένα μέτρα. Δηλαδή τα φανταστήκατε τα προβλήματα;
--«Την επόμενη εβδομάδα, θα περιμένω στη συνεδρίασή μας, ή στις συνεδριάσεις εάν χρειάζεται, την παρουσίαση από τον κάθε υπουργό, των προβλημάτων που παρέλαβε και άρα και των βασικών προτεραιοτήτων.»
Αν είναι δυνατόν! Εδώ ένας υπάλληλος που καταλαμβάνει μια θεσούλα στο δημόσιο χρειάζεται κάνα μήνα για να ενημερωθεί και εσείς λέτε ότι οι υπουργοί σας θα κατανοήσουν τα προβλήματα των υπουργείων και υπερυπουργείων τους σε μία εβδομάδα; Αδύνατον! Άρα τα πρώτα μέτρα θα είναι σχεδιασμένα στο γόνατο και στην τύχη, και πιθανόν ν’ αποδειχτούν άσφαιρες ντουφεκιές ή, ακόμα χειρότερα, και επιζήμια.
--«Είναι γι' αυτό το λόγο που και συμβολικά, και ουσιαστικά, έχω καλέσει σήμερα, αμέσως μετά την τυπική λήξη της συνεδρίασής μας, τον Συνήγορο του Πολίτη, τον κ. Καμίνη, για να εκθέσει, σε αρκετό ελπίζω βάθος, την εμπειρία και τη σοφία αυτού του θεσμού και, βεβαίως, να μας δώσει και μερικά βασικά συμπεράσματα από τη λειτουργία, τόσα χρόνια, αυτού του θεσμού.
Η ένταση της αδιαφάνειας και διαφθοράς, μπορεί να κυμαίνεται από υπηρεσία σε υπηρεσία. Όμως, οι επισημάνσεις του Συνηγόρου του Πολίτη, αφορούν όλα τα Υπουργεία, ολόκληρη τη Δημόσια Διοίκηση. Η παρουσία του εδώ θα βοηθήσει και να ιεραρχήσουμε τις προτεραιότητες κάθε Υπουργείου, αλλά θα είναι και μια άσκηση λογοδοσίας, που θα επαναλαμβάνουμε τακτικά.»
Καλό το πυροτέχνημα να καλέσετε το Συνήγορο του Πολίτη, κύριε Πρόεδρε! Αλλά όχι και να περιμένετε απ’ αυτόν να σας επισημάνει προφορικά τα προβλήματα του κάθε υπουργείου για να ιεραρχήσετε τις προτεραιότητες! Αυτό ακούγεται όλως διόλου αφελές και ρομαντικό, αν όχι υποκριτικό. Ούτε παιδάκια του Δημοτικού δεν θα πρότειναν κάτι τέτοιο σε έκθεση ιδεών! Δηλαδή σε μεμονωμένες καταγγελίες θα βασιστείτε για ν’ ανακαλύψετε τα προβλήματα; Και πού ξέρει ο πολίτης τι φαγοπότι γίνεται μέσα σ’ ένα υπουργείο ώστε να το καταγγείλει στο Συνήγορο του Πολίτη κι εκείνος σ’ εσάς;
Εξάλλου, κατά το νόμο 3094/2003 του Συνηγόρου του Πολίτη, προβλέπεται η σύνταξη πορισμάτων τα οποία γνωστοποιούνται στον καθ’ ύλην αρμόδιο υπουργό και ετήσια έκθεση που υποβάλλεται στον Πρωθυπουργό και στον Πρόεδρο της Βουλής. Δεν το ξέρατε αυτό ή μήπως δεν υπάρχουν καν τέτοιες εκθέσεις επειδή και ο Συνήγορος του Πολίτη έχει προσβληθεί από την ίδια ασθένεια του διαβόητου μεγάλου ασθενή, δηλαδή της Δημόσιας Διοίκησης;
-- «Η αναβάθμιση των Επιτροπών, όχι μόνο της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας, αλλά όλων των Επιτροπών, είναι εκ των ων ουκ άνευ. Και θα ζητήσω να τοποθετηθούν ισχυρά πολιτικά στελέχη μας ως Πρόεδροι Επιτροπών.»
Ποιες είναι αυτές οι επιτροπές κύριε Παπανδρέου; Πόσες είναι; Τι ρόλο παίζουν; Πόσο μας στοιχίζουν; Και γιατί πρέπει να τοποθετηθούν ισχυρά πολιτικά στελέχη σας ως πρόεδροι των επιτροπών; Για να έχουμε το «Γιάννης κερνά και Γιάννης πίνει»; Εδώ επαληθεύεται η παροιμία που λέει, «Θέλει η νύφη να κρυφτεί, μα η χαρά δεν την αφήνει.» Αν όμως σας αδικώ, αναρτήστε παρακαλώ στο Διαδίκτυο όοολες αυτές τις επιτροπές, τα ονόματα που τις επανδρώνουν, τις αμοιβές τους, και το αντικείμενο των εργασιών τους. Διαφάνεια δε μας τάξατε; Διαφάνεια, λοιπόν, απαιτούμε, αφού τονίσατε επανειλημμένως πως δε ζητάτε ανοχή.
Α, ναι, μην ξεχάσω να σας πω ότι στη σημερινή φανφαρονίστικη δημόσια συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου σας, και πίσω από την επιτηδευμένη σεμνότητα, διαφαινόταν μια επιδεικτικότητα η οποία εύκολα και γρήγορα θα μπορούσε να μετεξελιχθεί-μεταλλαχθεί σε αλαζονεία της εξουσίας. Μακάρι να διαψευστώ. Πάντως, για προσέξτε το αυτό, κύριε Παπανδρέου, σας παρακαλώ, αν και το διαισθάνομαι να έρχεται...
http://seferou.blogspot.com/2009/10/blog-post_08.html
