Συνέντευξη Ευ. Βενιζέλου στην «Ημερησία του Σαββάτου» και στον Γιάννη Αντύπα, Σάββατο, 30 Ιανουαρίου 2010H Κυβέρνηση φάνηκε να παίρνει μία ανάσα από την ανταπόκριση που υπήρξε στο κοινοπρακτικό δάνειο της εβδομάδας αυτής και τελικά άντλησε 8 δις με πολύ υψηλό επιτόκιο. Στη συνέχεια όμως, οι φήμες για την συμμετοχή της Κίνας ....στην κάλυψη των δανειακών αναγκών του δημοσίου προκάλεσαν εκτόξευση των spreads. Έτσι θα πηγαίνουμε;
Ευ. Βενιζέλος: Οι αγορές είναι σκληρές και βασικός τους στόχος είναι το κέρδος. Έχω πει πολλές φορές ότι πρέπει να βγούμε από αυτήν την περιδίνηση. Να σπάσουμε τον φαύλο κύκλο. Να αποκαταστήσουμε τη δημοσιονομική αξιοπιστία της χώρας. Κι αυτό είναι προϋπόθεση για όλες τις μεγάλες αναπτυξιακές πρωτοβουλίες αλλά και για να παίξει το κράτος τον αναδιανεμητικό και κοινωνικό του ρόλο.
Εάν δεν εκτελεστεί το πρόγραμμα του δημόσιου δανεισμού και αν -κατά συνέπεια- δεν πετύχουμε τον περιορισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος το 2010, δεν θα έχουμε εκπληρώσει καμία από τις βασικές μας αποστολές. Ως εκ τούτου είμαστε προσηλωμένοι στον στόχο αυτό τον οποίο μπορούμε να πετύχουμε και θα τον πετύχουμε. Το πρώτο εξάμηνο του 2010 είναι ιδιαίτερα κρίσιμο γιατί κάθε λίγο και λιγάκι θα τίθεται ζήτημα αντιδράσεων της διεθνούς αγοράς απέναντι στις εκδόσεις των ελληνικών τίτλων και κάθε λίγο και λιγάκι θα τίθεται ζήτημα αξιολόγησης του προγράμματος σταθερότητας καθώς θα ελέγχεται και η πορεία των δαπανών αλλά και η πορεία των εσόδων. Για αυτό χρειάζεται συσπείρωση, αποφασιστικότητα, συμμετοχή και ανοχή της κοινωνίας, η οποία πρέπει να νοιώσει ότι μπορεί να βγεί ωφελημένη πράγματι από αυτή την προσπάθεια.
Μήπως όμως θα υπάρξουν ισχυρές οι κοινωνικές αντιδράσεις όταν θα αρχίσουν πράγματι περικοπές των εισοδημάτων, όταν θα αρχίσουν πράγματι να επιβάλλονται και να εισπράττονται νέοι φόροι;
Ευ. Βενιζέλος: Είναι προφανές ότι αλλιώς αντιδρά η κοινωνία απέναντι σε γενικές εξαγγελίες και αλλιώς απέναντι σε συγκεκριμένα μέτρα που εξατομικεύονται γιατί πολλοί είναι αυτοί που τάσσονται υπέρ της μεγάλης αυτής εθνικής προσπάθειας αλλά εννοούν ίσως ότι κάποιος άλλος, ο διπλανός τους, είναι αυτός ο οποίος πρέπει να επωμιστεί ατομικά τις όποιες συνέπειες. Για αυτό και πρέπει να προβάλλουμε πάντοτε -και αυτό κάνουμε- το συνολικό μας σχέδιο γιατί έτσι αναδεικνύεται το στοιχείο της ισορροπίας, της δικαιοσύνης και της προοπτικής που πρέπει να υπάρχει. Η προσπάθεια αυτή δεν είναι «τυφλή». Αποδίδει αναπτυξιακά αποτελέσματα για τη χώρα, ασφαλέστερα εισοδήματα και μεγαλύτερες ευκαιρίες επενδύσεων και απασχόλησης για όσο γίνεται περισσότερους Έλληνες. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να κοιτάζουμε πάντα το master plan, την μεγάλη εικόνα.
Ναι, αλλά εδώ υπάρχει ένα πρόβλημα σχέσεων με τα μεσαία στρώματα, με αυτά που κινούνται εισοδηματικά στο επίπεδο πραγματικού εισοδήματος μεταξύ 40 και 120 χιλιάδων ευρώ το χρόνο…
Ευ. Βενιζέλος: Πράγματι, σε αυτές τις εισοδηματικές κατηγορίες βρίσκονται τα πιο δυναμικά, τα πιο ανοικτά, τα πιο δημιουργικά κοινωνικά στρώματα τα οποία είναι πάντα προνομιακοί εταίροι και συνομιλητές της Κυβέρνησης. Για αυτό και αναφέρομαι στην ανάγκη μίας μεγάλης εθνικής κοινωνικής συμφωνίας σταδιακής και ήπιας μετάβασης από την παραοικονομία στην επίσημη οικονομία, από την άτυπη και παραθεσμική λειτουργία του πολιτικού, διοικητικού και οικονομικού συστήματος της χώρας σε μία διαφανή, θεσμική, ελεγχόμενη λειτουργία που θα επιτρέπει όμως στον καθένα να μετατρέψει εισοδήματα τα οποία τώρα είναι στη σφαίρα της παραοικονομίας σε νόμιμα, φορολογούμενα αλλά και ασφαλή εισοδήματα. Σε συνδυασμό, όπως είπα και προηγουμένως, με ευκαιρίες επενδύσεων και ευκαιρίες απασχόλησης, αλλιώς δεν θα κινηθεί ο τροχός της οικονομίας με τον τρόπο που θέλουμε.
Το πρόγραμμα σταθερότητας αρκεί; Δεν βλέπω να γίνεται η συζήτηση που πρέπει για το δεύτερο σκέλος που αφορά την ανάπτυξη.
Ευ. Βενιζέλος: Μα το πρόγραμμα είναι ακριβώς πρόγραμμα «σταθερότητας και ανάπτυξης». Βασική παραδοχή του προγράμματος που για το 2010 στοχεύει στο να περιορίσει το δημοσιονομικό έλλειμμα κατά 10 δις ευρώ, κατά 4 μονάδες του ΑΕΠ, είναι πως το 2010 θα έχουμε μία σχεδόν μηδενική ανάπτυξη, ελαφρώς αρνητική (-0,3%). Είναι πάρα πολύ σημαντικό να μπορέσουμε να έχουμε ελαφρώς θετική ανάπτυξη και κυρίως να μην πέσουμε κάτω από το όριο του -0, 3% γιατί αυτό θα έχει αναμφίβολα επιπτώσεις στην ανεργία, στα δημόσια έσοδα και στα εισοδήματα. Για αυτό προτεραιότητά μας είναι όλοι οι κρίσιμοι τομείς της πραγματικής οικονομίας: ο τουρισμός, η οικοδομή, το λιανικό εμπόριο, η ναυτιλία. Κρισιμότατος είναι ο ρόλος της οικονομικής ψυχολογίας η οποία λειτουργεί ως πραγματικό οικονομικό μέγεθος. Μία απαισιόδοξη κατάσταση στην κοινωνία τελικά λειτουργεί ως αυτοτροφοδοτούμενη προφητεία. Για αυτό προσπαθούμε διαμορφώσουμε ένα κλίμα εμπιστοσύνης και αισιοδοξίας. Αυτή είναι θεμελιώδης προτεραιότητα της Κυβέρνησής.
Όποτε η ΝΔ έκανε μία αποκρατικοποίηση το ΠΑΣΟΚ ήταν αντίθετο. Τώρα ακούμε για μετοχοποιήσεις, πωλήσεις, χαρτοφυλάκια του δημοσίου..
Ευ. Βενιζέλος: Είναι τελείως διαφορετικό ζήτημα το δημόσιο να παραδίδει ανεπιγνώστως τον έλεγχο του ΟΤΕ ή να θέτει ζήτημα αποκρατικοποίησης της ΔΕΗ και διαφορετικό να συζητούμε για τη διάθεση ενός πακέτου μετοχών του ΟΠΑΠ ή του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου ή της Αγροτικής Τράπεζας ή για τη δημιουργία ενός «καλαθιού» με τη μορφή χαρτοφυλακίου, στο οποίο περιλαμβάνονται εταιρείες στις οποίες το δημόσιο έχει πλήρη ή μερικό έλεγχο. Πρόκειται για τελείως διαφορετικές προσεγγίσεις από αναπτυξιακής και χρηματοοικονομικής σκοπιάς.
Θα το δούμε ποτέ το μικρότερο κράτος; Όλο ακούμε για αυτό, αλλά ποτέ δεν το βλέπουμε…
Ευ. Βενιζέλος: Αν ως μικρότερο κράτος εννοείτε μικρότερες δημόσιες δαπάνες και μεγαλύτερη αποδοτικότητα των δημοσίων δαπανών που στην Ελλάδα, δυστυχώς, υπολείπονται κατά 30% περίπου των καλύτερων επιδόσεων των κρατών-μελών του ΟΟΣΑ, αυτός είναι άμεσος στόχος ήδη του προϋπολογισμού του 2010 και του προγράμματος σταθερότητας και ανάπτυξης. Το κράτος όμως πρέπει πάντα να είναι παρόν και ισχυρό ως ρυθμιστικό κράτος, ως κράτος που λειτουργεί εγγυητικά για την ανταγωνιστική και ελεύθερη λειτουργία της αγοράς, ως κράτος που στηρίζει την επιχειρηματικότητα και την εργασία, ως κράτος που λειτουργεί αναδιανεμητικά μέσα από ένα απλό, ορθολογικό, αναπτυξιακό, φορολογικό σύστημα που πρέπει να αντικαταστήσει την «χύμα» φορολογική κατάσταση που, δυστυχώς, υπάρχει στη χώρα μας.
Εσείς πώς θα κινηθείτε στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας;
Ευ. Βενιζέλος: Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας χειρίζεται έναν προϋπολογισμό που ήδη έχει περικοπεί κατά 6% περίπου σε σχέση με το 2009, ενώ οι λειτουργικές του δαπάνες έχουν ήδη περιοριστεί κατά 12,1% και είμαστε έτοιμοι να ανταποκριθούμε και στον επικουρικό στόχο που έχει θέσει τα ο Υπουργείο Οικονομικών για οριζόντιο περιορισμό κατά 10% όλων των δαπανών. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η συνολική επαναξιολόγηση του προγράμματος αμυντικών προμηθειών καθώς και όλα τα μέτρα που παίρνουμε για την εκλογίκευση των επιλογών αυτών και την επιβολή μίας απολύτως διαφανούς διαδικασίας στο επίκεντρο της οποίας βρίσκεται η Βουλή.
Είναι δυνατόν εν μέσω οικονομικής κρίσης το πολιτικό προσωπικό να ασχολείται με εξεταστικές; Κάποιοι μιλούν για προσπάθεια αποπροσανατολισμού;
Ευ. Βενιζέλος: Αν επρόκειτο για εξεταστικές επιτροπές της νοοτροπίας του 1989, θα συμφωνούσα απολύτως μαζί σας. Όμως, πρόκειται για εξεταστικές επιτροπές που, από ό,τι φαίνεται, συγκροτούνται ομόφωνα, είναι ολιγομελείς, θα κινηθούν με πολύ μεγάλη ταχύτητα, με στόχο να δοθούν απαντήσεις προς την κοινή γνώμη για μεγάλα θέματα που έχουν ταλανίσει την χώρα και πιστεύω ότι αυτό θα λειτουργήσει ευεργετικά και θα επιτρέψει να εστιάσουμε την προσοχή μας στα ουσιώδη. Άλλωστε καμία κοινοβουλευτική διαδικασία δεν μπορεί να βγάλει από το προσκήνιο το μείζον πρόβλημα της χώρας που είναι το δημοσιονομικό της πρόβλημα και η ανάγκη για ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης και για μία νέα μεγάλη εθνική κοινωνική συμφωνία φορολογικής και ασφαλιστικής ειλικρινείας, ασφάλειας και δικαιοσύνης.
Θα ανοίξουν ποτέ οι δρόμοι; Η κυβέρνηση δίνει την αίσθηση ότι περιμένει από τους αγρότες να ανοίξουν τα μπλόκα. Υπάρχουν κοινωνικές ομάδες που καταστρέφονται…
Ευ. Βενιζέλος: Όταν εξελίσσεται μία κρίση είναι εύκολο να κάνει κανείς σχόλια ως παρατηρητής. Το δύσκολο είναι να τη διαχειριστεί υπεύθυνα και αυτό κάνει τώρα η Κυβέρνηση. Κατανοούμε απολύτως την ανασφάλεια και την αγωνία των αγροτών για το εισόδημα και την προοπτική τους, αλλά είναι προφανές ότι δεν πρόκειται για ένα πρόβλημα συγκυριακό ή παροδικό, αλλά για ένα πρόβλημα διαρθρωτικό που μόνον ο διάλογος και η κοινή προσπάθεια μπορεί να λύσει. Χρειαζόμαστε ένα νέο μοντέλο αγροτικής παραγωγής, ένα νέα ρόλο για τον πρωτογενή τομέα και αυτός δεν μπορεί να διαμορφωθεί μέσα από την ένταση των μπλόκων αλλά μόνο μέσα από τη νέα οργάνωση του αγροτικού κόσμου και μέσα από την εφαρμογή πολιτικών που χειραφετούνται από τα επιδοματικά στερεότυπα της κοινής αγροτικής πολιτικής η οποία, ούτως ή άλλως, έφτασε τα όρια της.
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Ποιος μπορεί να είναι ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα στην ανάπτυξη; Σας ρωτώ γιατί πολλοί υποστηρίζουν πως το ΠΑΣΟΚ έχει ενοχοποιήσει το επιχειρείν…
Ευ. Βενιζέλος: Αντιθέτως. Η επιχειρηματικότητα κατά τη δική μας αντίληψη δεν ταυτίζεται με την μεγάλη επιχείρηση ούτε μόνο με τη χρηματοοικονομική σφαίρα. Υπάρχει η μικρή και μεγάλη επιχειρηματικότητα, γυναικεία και νεανική επιχειρηματικότητα, αγροτική επιχειρηματικότητα, επιχειρηματικότητα του δημοσίου που πρέπει να κινείται ευέλικτα και αποτελεσματικά. Είναι απολύτως αναγκαίο να μετατρέψουμε την Ελλάδα σε μία φιλοεπενδυτική χώρα γιατί έτσι την μετατρέπουμε και σε μία χώρα φιλική απέναντι στην εργασία, μία χώρα που πιστεύει στον στόχο της πλήρους απασχόλησης. Αυτό βεβαίως συνδέεεται σε πολύ μεγάλο βαθμό με τον τρόπο λειτουργίας του κράτους, με τη νομοθεσία, με τον τρόπο λειτουργίας της δικαιοσύνης. Αυτοί οι «χώροι» της δημόσιας δράσης είναι αναπτυξιακά πολύ πιο κρίσιμοι από ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς δια γυμνού οφθαλμού..
Υπάρχουν δύο γραμμές στο εσωτερικό της κυβέρνησης; Η φιλολαϊκή και η σκληρή;
Ευ. Βενιζέλος: Θα ήταν αφελές και απλοϊκό να προσεγγίζει κανείς έτσι τις απόψεις που λογικό είναι να συζητούνται σε μία κοινοβουλευτική κυβέρνηση που έχει αίσθηση της ευθύνης της και των πιεστικών προβλημάτων που καλείται να αντιμετωπίσει. Τίποτα δεν είναι πιο φιλολαϊκό από το να μπορείς να καταβάλλεις μισθούς, συντάξεις, επιδόματα ανεργίας και προνοιακά επιδόματα, τίποτε δεν είναι πιο αναπτυξιακό από το να μπορείς να εφαρμόσεις το ΕΣΠΑ και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Πρέπει να κινούμαστε ταυτοχρόνως σε δύο επίπεδα: στο πρώτο επίπεδο των άμεσων, σωστικών μέτρων για να βγούμε από την δίνη και στο δεύτερο επίπεδο των διαρθρωτικών αλλαγών αλλά και των μεγάλων αναπτυξιακών πρωτοβουλιών που αφορούν την πραγματική οικονομία.
Ευ. Βενιζέλος: Οι αγορές είναι σκληρές και βασικός τους στόχος είναι το κέρδος. Έχω πει πολλές φορές ότι πρέπει να βγούμε από αυτήν την περιδίνηση. Να σπάσουμε τον φαύλο κύκλο. Να αποκαταστήσουμε τη δημοσιονομική αξιοπιστία της χώρας. Κι αυτό είναι προϋπόθεση για όλες τις μεγάλες αναπτυξιακές πρωτοβουλίες αλλά και για να παίξει το κράτος τον αναδιανεμητικό και κοινωνικό του ρόλο.
Εάν δεν εκτελεστεί το πρόγραμμα του δημόσιου δανεισμού και αν -κατά συνέπεια- δεν πετύχουμε τον περιορισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος το 2010, δεν θα έχουμε εκπληρώσει καμία από τις βασικές μας αποστολές. Ως εκ τούτου είμαστε προσηλωμένοι στον στόχο αυτό τον οποίο μπορούμε να πετύχουμε και θα τον πετύχουμε. Το πρώτο εξάμηνο του 2010 είναι ιδιαίτερα κρίσιμο γιατί κάθε λίγο και λιγάκι θα τίθεται ζήτημα αντιδράσεων της διεθνούς αγοράς απέναντι στις εκδόσεις των ελληνικών τίτλων και κάθε λίγο και λιγάκι θα τίθεται ζήτημα αξιολόγησης του προγράμματος σταθερότητας καθώς θα ελέγχεται και η πορεία των δαπανών αλλά και η πορεία των εσόδων. Για αυτό χρειάζεται συσπείρωση, αποφασιστικότητα, συμμετοχή και ανοχή της κοινωνίας, η οποία πρέπει να νοιώσει ότι μπορεί να βγεί ωφελημένη πράγματι από αυτή την προσπάθεια.
Μήπως όμως θα υπάρξουν ισχυρές οι κοινωνικές αντιδράσεις όταν θα αρχίσουν πράγματι περικοπές των εισοδημάτων, όταν θα αρχίσουν πράγματι να επιβάλλονται και να εισπράττονται νέοι φόροι;
Ευ. Βενιζέλος: Είναι προφανές ότι αλλιώς αντιδρά η κοινωνία απέναντι σε γενικές εξαγγελίες και αλλιώς απέναντι σε συγκεκριμένα μέτρα που εξατομικεύονται γιατί πολλοί είναι αυτοί που τάσσονται υπέρ της μεγάλης αυτής εθνικής προσπάθειας αλλά εννοούν ίσως ότι κάποιος άλλος, ο διπλανός τους, είναι αυτός ο οποίος πρέπει να επωμιστεί ατομικά τις όποιες συνέπειες. Για αυτό και πρέπει να προβάλλουμε πάντοτε -και αυτό κάνουμε- το συνολικό μας σχέδιο γιατί έτσι αναδεικνύεται το στοιχείο της ισορροπίας, της δικαιοσύνης και της προοπτικής που πρέπει να υπάρχει. Η προσπάθεια αυτή δεν είναι «τυφλή». Αποδίδει αναπτυξιακά αποτελέσματα για τη χώρα, ασφαλέστερα εισοδήματα και μεγαλύτερες ευκαιρίες επενδύσεων και απασχόλησης για όσο γίνεται περισσότερους Έλληνες. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να κοιτάζουμε πάντα το master plan, την μεγάλη εικόνα.
Ναι, αλλά εδώ υπάρχει ένα πρόβλημα σχέσεων με τα μεσαία στρώματα, με αυτά που κινούνται εισοδηματικά στο επίπεδο πραγματικού εισοδήματος μεταξύ 40 και 120 χιλιάδων ευρώ το χρόνο…
Ευ. Βενιζέλος: Πράγματι, σε αυτές τις εισοδηματικές κατηγορίες βρίσκονται τα πιο δυναμικά, τα πιο ανοικτά, τα πιο δημιουργικά κοινωνικά στρώματα τα οποία είναι πάντα προνομιακοί εταίροι και συνομιλητές της Κυβέρνησης. Για αυτό και αναφέρομαι στην ανάγκη μίας μεγάλης εθνικής κοινωνικής συμφωνίας σταδιακής και ήπιας μετάβασης από την παραοικονομία στην επίσημη οικονομία, από την άτυπη και παραθεσμική λειτουργία του πολιτικού, διοικητικού και οικονομικού συστήματος της χώρας σε μία διαφανή, θεσμική, ελεγχόμενη λειτουργία που θα επιτρέπει όμως στον καθένα να μετατρέψει εισοδήματα τα οποία τώρα είναι στη σφαίρα της παραοικονομίας σε νόμιμα, φορολογούμενα αλλά και ασφαλή εισοδήματα. Σε συνδυασμό, όπως είπα και προηγουμένως, με ευκαιρίες επενδύσεων και ευκαιρίες απασχόλησης, αλλιώς δεν θα κινηθεί ο τροχός της οικονομίας με τον τρόπο που θέλουμε.
Το πρόγραμμα σταθερότητας αρκεί; Δεν βλέπω να γίνεται η συζήτηση που πρέπει για το δεύτερο σκέλος που αφορά την ανάπτυξη.
Ευ. Βενιζέλος: Μα το πρόγραμμα είναι ακριβώς πρόγραμμα «σταθερότητας και ανάπτυξης». Βασική παραδοχή του προγράμματος που για το 2010 στοχεύει στο να περιορίσει το δημοσιονομικό έλλειμμα κατά 10 δις ευρώ, κατά 4 μονάδες του ΑΕΠ, είναι πως το 2010 θα έχουμε μία σχεδόν μηδενική ανάπτυξη, ελαφρώς αρνητική (-0,3%). Είναι πάρα πολύ σημαντικό να μπορέσουμε να έχουμε ελαφρώς θετική ανάπτυξη και κυρίως να μην πέσουμε κάτω από το όριο του -0, 3% γιατί αυτό θα έχει αναμφίβολα επιπτώσεις στην ανεργία, στα δημόσια έσοδα και στα εισοδήματα. Για αυτό προτεραιότητά μας είναι όλοι οι κρίσιμοι τομείς της πραγματικής οικονομίας: ο τουρισμός, η οικοδομή, το λιανικό εμπόριο, η ναυτιλία. Κρισιμότατος είναι ο ρόλος της οικονομικής ψυχολογίας η οποία λειτουργεί ως πραγματικό οικονομικό μέγεθος. Μία απαισιόδοξη κατάσταση στην κοινωνία τελικά λειτουργεί ως αυτοτροφοδοτούμενη προφητεία. Για αυτό προσπαθούμε διαμορφώσουμε ένα κλίμα εμπιστοσύνης και αισιοδοξίας. Αυτή είναι θεμελιώδης προτεραιότητα της Κυβέρνησής.
Όποτε η ΝΔ έκανε μία αποκρατικοποίηση το ΠΑΣΟΚ ήταν αντίθετο. Τώρα ακούμε για μετοχοποιήσεις, πωλήσεις, χαρτοφυλάκια του δημοσίου..
Ευ. Βενιζέλος: Είναι τελείως διαφορετικό ζήτημα το δημόσιο να παραδίδει ανεπιγνώστως τον έλεγχο του ΟΤΕ ή να θέτει ζήτημα αποκρατικοποίησης της ΔΕΗ και διαφορετικό να συζητούμε για τη διάθεση ενός πακέτου μετοχών του ΟΠΑΠ ή του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου ή της Αγροτικής Τράπεζας ή για τη δημιουργία ενός «καλαθιού» με τη μορφή χαρτοφυλακίου, στο οποίο περιλαμβάνονται εταιρείες στις οποίες το δημόσιο έχει πλήρη ή μερικό έλεγχο. Πρόκειται για τελείως διαφορετικές προσεγγίσεις από αναπτυξιακής και χρηματοοικονομικής σκοπιάς.
Θα το δούμε ποτέ το μικρότερο κράτος; Όλο ακούμε για αυτό, αλλά ποτέ δεν το βλέπουμε…
Ευ. Βενιζέλος: Αν ως μικρότερο κράτος εννοείτε μικρότερες δημόσιες δαπάνες και μεγαλύτερη αποδοτικότητα των δημοσίων δαπανών που στην Ελλάδα, δυστυχώς, υπολείπονται κατά 30% περίπου των καλύτερων επιδόσεων των κρατών-μελών του ΟΟΣΑ, αυτός είναι άμεσος στόχος ήδη του προϋπολογισμού του 2010 και του προγράμματος σταθερότητας και ανάπτυξης. Το κράτος όμως πρέπει πάντα να είναι παρόν και ισχυρό ως ρυθμιστικό κράτος, ως κράτος που λειτουργεί εγγυητικά για την ανταγωνιστική και ελεύθερη λειτουργία της αγοράς, ως κράτος που στηρίζει την επιχειρηματικότητα και την εργασία, ως κράτος που λειτουργεί αναδιανεμητικά μέσα από ένα απλό, ορθολογικό, αναπτυξιακό, φορολογικό σύστημα που πρέπει να αντικαταστήσει την «χύμα» φορολογική κατάσταση που, δυστυχώς, υπάρχει στη χώρα μας.
Εσείς πώς θα κινηθείτε στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας;
Ευ. Βενιζέλος: Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας χειρίζεται έναν προϋπολογισμό που ήδη έχει περικοπεί κατά 6% περίπου σε σχέση με το 2009, ενώ οι λειτουργικές του δαπάνες έχουν ήδη περιοριστεί κατά 12,1% και είμαστε έτοιμοι να ανταποκριθούμε και στον επικουρικό στόχο που έχει θέσει τα ο Υπουργείο Οικονομικών για οριζόντιο περιορισμό κατά 10% όλων των δαπανών. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η συνολική επαναξιολόγηση του προγράμματος αμυντικών προμηθειών καθώς και όλα τα μέτρα που παίρνουμε για την εκλογίκευση των επιλογών αυτών και την επιβολή μίας απολύτως διαφανούς διαδικασίας στο επίκεντρο της οποίας βρίσκεται η Βουλή.
Είναι δυνατόν εν μέσω οικονομικής κρίσης το πολιτικό προσωπικό να ασχολείται με εξεταστικές; Κάποιοι μιλούν για προσπάθεια αποπροσανατολισμού;
Ευ. Βενιζέλος: Αν επρόκειτο για εξεταστικές επιτροπές της νοοτροπίας του 1989, θα συμφωνούσα απολύτως μαζί σας. Όμως, πρόκειται για εξεταστικές επιτροπές που, από ό,τι φαίνεται, συγκροτούνται ομόφωνα, είναι ολιγομελείς, θα κινηθούν με πολύ μεγάλη ταχύτητα, με στόχο να δοθούν απαντήσεις προς την κοινή γνώμη για μεγάλα θέματα που έχουν ταλανίσει την χώρα και πιστεύω ότι αυτό θα λειτουργήσει ευεργετικά και θα επιτρέψει να εστιάσουμε την προσοχή μας στα ουσιώδη. Άλλωστε καμία κοινοβουλευτική διαδικασία δεν μπορεί να βγάλει από το προσκήνιο το μείζον πρόβλημα της χώρας που είναι το δημοσιονομικό της πρόβλημα και η ανάγκη για ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης και για μία νέα μεγάλη εθνική κοινωνική συμφωνία φορολογικής και ασφαλιστικής ειλικρινείας, ασφάλειας και δικαιοσύνης.
Θα ανοίξουν ποτέ οι δρόμοι; Η κυβέρνηση δίνει την αίσθηση ότι περιμένει από τους αγρότες να ανοίξουν τα μπλόκα. Υπάρχουν κοινωνικές ομάδες που καταστρέφονται…
Ευ. Βενιζέλος: Όταν εξελίσσεται μία κρίση είναι εύκολο να κάνει κανείς σχόλια ως παρατηρητής. Το δύσκολο είναι να τη διαχειριστεί υπεύθυνα και αυτό κάνει τώρα η Κυβέρνηση. Κατανοούμε απολύτως την ανασφάλεια και την αγωνία των αγροτών για το εισόδημα και την προοπτική τους, αλλά είναι προφανές ότι δεν πρόκειται για ένα πρόβλημα συγκυριακό ή παροδικό, αλλά για ένα πρόβλημα διαρθρωτικό που μόνον ο διάλογος και η κοινή προσπάθεια μπορεί να λύσει. Χρειαζόμαστε ένα νέο μοντέλο αγροτικής παραγωγής, ένα νέα ρόλο για τον πρωτογενή τομέα και αυτός δεν μπορεί να διαμορφωθεί μέσα από την ένταση των μπλόκων αλλά μόνο μέσα από τη νέα οργάνωση του αγροτικού κόσμου και μέσα από την εφαρμογή πολιτικών που χειραφετούνται από τα επιδοματικά στερεότυπα της κοινής αγροτικής πολιτικής η οποία, ούτως ή άλλως, έφτασε τα όρια της.
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Ποιος μπορεί να είναι ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα στην ανάπτυξη; Σας ρωτώ γιατί πολλοί υποστηρίζουν πως το ΠΑΣΟΚ έχει ενοχοποιήσει το επιχειρείν…
Ευ. Βενιζέλος: Αντιθέτως. Η επιχειρηματικότητα κατά τη δική μας αντίληψη δεν ταυτίζεται με την μεγάλη επιχείρηση ούτε μόνο με τη χρηματοοικονομική σφαίρα. Υπάρχει η μικρή και μεγάλη επιχειρηματικότητα, γυναικεία και νεανική επιχειρηματικότητα, αγροτική επιχειρηματικότητα, επιχειρηματικότητα του δημοσίου που πρέπει να κινείται ευέλικτα και αποτελεσματικά. Είναι απολύτως αναγκαίο να μετατρέψουμε την Ελλάδα σε μία φιλοεπενδυτική χώρα γιατί έτσι την μετατρέπουμε και σε μία χώρα φιλική απέναντι στην εργασία, μία χώρα που πιστεύει στον στόχο της πλήρους απασχόλησης. Αυτό βεβαίως συνδέεεται σε πολύ μεγάλο βαθμό με τον τρόπο λειτουργίας του κράτους, με τη νομοθεσία, με τον τρόπο λειτουργίας της δικαιοσύνης. Αυτοί οι «χώροι» της δημόσιας δράσης είναι αναπτυξιακά πολύ πιο κρίσιμοι από ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς δια γυμνού οφθαλμού..
Υπάρχουν δύο γραμμές στο εσωτερικό της κυβέρνησης; Η φιλολαϊκή και η σκληρή;
Ευ. Βενιζέλος: Θα ήταν αφελές και απλοϊκό να προσεγγίζει κανείς έτσι τις απόψεις που λογικό είναι να συζητούνται σε μία κοινοβουλευτική κυβέρνηση που έχει αίσθηση της ευθύνης της και των πιεστικών προβλημάτων που καλείται να αντιμετωπίσει. Τίποτα δεν είναι πιο φιλολαϊκό από το να μπορείς να καταβάλλεις μισθούς, συντάξεις, επιδόματα ανεργίας και προνοιακά επιδόματα, τίποτε δεν είναι πιο αναπτυξιακό από το να μπορείς να εφαρμόσεις το ΕΣΠΑ και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Πρέπει να κινούμαστε ταυτοχρόνως σε δύο επίπεδα: στο πρώτο επίπεδο των άμεσων, σωστικών μέτρων για να βγούμε από την δίνη και στο δεύτερο επίπεδο των διαρθρωτικών αλλαγών αλλά και των μεγάλων αναπτυξιακών πρωτοβουλιών που αφορούν την πραγματική οικονομία.
