Η ρύπανση του Θερμαϊκού Κόλπου και τα μέτρα προστασίας, που προτίθεται να λάβει η κυβέρνηση, είναι το αντικείμενο ερώτησης, της βουλευτού ΠΑΣΟΚ Χρύσας Αράπογλου, προς τους Υπουργούς
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ & ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ
Το κείμενο της ερώτησης:ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ & ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ
Θέμα : «Η ρύπανση του Θερμαϊκού Κόλπου – Μέτρα προστασίας»
Για μια ακόμη φορά, την περασμένη εβδομάδα - όταν στην περιοχή επικράτησαν ισχυροί νότιοι άνεμοι - σκουπίδια, κλαδιά, λύματα και εστίες φυτοπλαγκτόν έκαναν την «εμφάνισή» τους στα νερά του Θερμαϊκού κόλπου, στην παραλία της Θεσσαλονίκης. Στην Παλιά Παραλία, το εσώτερο σημείο του κόλπου, δεν αντίκριζες καν θάλασσα, παρά μόνο βρωμιές. Η άπνοια που ακολούθησε και οι υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες συνετέλεσαν στην παράταση του «φαινομένου» για αρκετές ημέρες. Το αποτέλεσμα είναι αντιαισθητικό και προσβάλλει την πόλη και τους πολίτες της που κατά παράδοση και κατά εκατοντάδες κάνουν καθημερινά τη «βόλτα στην παράλια».
Το πρόβλημα όμως δεν έχει να κάνει απλά με την αισθητική της πόλης – της μοναδικής ίσως πόλης στον κόσμο που διαθέτει ένα αναξιοποίητο και αφημένο στη τύχη του θαλάσσιο μέτωπο δεκάδων χιλιομέτρων – αλλά και με τη βιωσιμότητα του Θερμαϊκού κόλπου και τη δημόσια υγεία.
Πέρσι, ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα μελέτης που διενήργησε επί δύο και πλέον χρόνια ομάδα επιστημόνων του ΑΠΘ κατά παραγγελία του τότε Υπουργείου Μακεδονίας - Θράκης. Η επιστημονική ομάδα, υπό τον καθηγητή του Εργαστηρίου Ελέγχου Ρύπανσης Περιβάλλοντος του ΑΠΘ κ. Κώστα Φυτιάνο, εντόπισε πέντε κύριες πηγές ρύπανσης πραγματοποιώντας, από 50 διαφορετικούς σταθμούς, εκατοντάδες μετρήσεις στα νερά και στα ιζήματα σε μια ζώνη πολλών χιλιομέτρων η οποία οριοθετήθηκε από τις εκβολές του Αλιάκμονα μέχρι τις ακτές της Νέας Μηχανιώνας:
Τα τρία μεγάλα ποτάμια που εκβάλλουν σ' αυτόν, ο Αλιάκμονας, ο Αξιός και ο Λουδίας, καθώς και οι τάφροι όπως αυτές του Δενδροποτάμου, του Φοίνικα και του Ανθεμούντα, εκτός από τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων των περιοχών από όπου διέρχονται, μεταφέρουν αστικά και βιομηχανικά λύματα από παράνομους αγωγούς.
Τεράστιες χαβούζες με κατάλοιπα της επεξεργασίας δερμάτων στην περιοχή των παλιών βυρσοδεψείων, πετρελαιοειδή, απαγορευμένα υφαλοχρώματα από τις αμμοβολές των πλοίων, αλλά και οι εγκαταστάσεις του βιολογικού καθαρισμού στο Καλοχώρι λόγω της πλημμελούς του λειτουργίας συμπληρώνουν τις αιτίες του κακού.
Οι αναλύσεις σε ιζήματα εντόπισαν (όπως και πριν από χρόνια) υψηλές συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων όπως μολύβδου, χρωμίου, χαλκού, καδμίου, υψηλές συγκεντρώσεις φωσφόρου, υψηλές συγκεντρώσεις αμμωνίας.
Σε όλα αυτά θα πρέπει να προσθέσουμε και την επέκταση μέσα στο Θερμαϊκό, του διαδρόμου προσαπογειώσεων του αεροδρομίου «Μακεδονία» που σύμφωνα με τους επιστήμονες θα επιφέρει μια τεράστια ανατροπή του οικοσυστήματος του κόλπου, με ανυπολόγιστες οικολογικά ζημίες.
Τον Σεπτέμβριο του 2005 και κατά την ομιλία του στα εγκαίνια της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, ο τότε πρωθυπουργός είχε εξαγγείλει την ίδρυση φορέα για την προστασία του Θερμαϊκού Κόλπου. Ένα χρόνο μετά, λίγο πριν από τα εγκαίνια της Δ.Ε.Θ. του 2006 και προκειμένου να μη θεωρηθεί αναξιόπιστη η κυβέρνηση, σε νομοσχέδιο για τη Ζώνη Καινοτομίας Θεσσαλονίκης προστέθηκε άρθρο με το οποίο δημιουργούνταν στο Υπουργείο Μακεδονίας - Θράκης «Διεύθυνση Προστασίας και Ανάπτυξης του Θερμαϊκού Κόλπου».
Η Διεύθυνση αυτή, χωρίς να είναι στελεχωμένη με το απαραίτητο επιστημονικό προσωπικό (χαρακτηριστικά, δεν προβλέπεται από τον Οργανισμό λειτουργίας της και δεν υπάρχει ούτε ένας βιολόγος !!!) δεν φαίνεται ικανή να συντονίσει τους εμπλεκόμενους φορείς, να προβεί στην απαιτούμενες μελέτες, να εφαρμόσει μέτρα, να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες στην προσπάθεια σωτηρίας του Θερμαϊκού κόλπου.
Επί πλέον, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εκδώσει την Οδηγία 2000/60/EC που έχει στόχο την επίτευξη καλής οικολογικής κατάστασης, έως το έτος 2015, όλων των υδάτων (λίμνες, ποτάμια, παράκτια θαλάσσια συστήματα). Κάθε κράτος – μέλος υποχρεούται στην υλοποίηση των απαραίτητων δράσεων για την επίτευξη αυτού του στόχου και οι οποίες θα πρέπει να στηρίζονται σε βιολογικά δεδομένα που θα προκύπτουν από συνεχή βιοπαρακολούθηση.
Ο Θερμαϊκός Κόλπος αντιμετωπίζει πρόβλημα ευτροφισμού και οικολογικής ποιότητας νερού λόγω ανθρωπογενών επιδράσεων και ο κίνδυνος μη επίτευξης του στόχου της Οδηγίας της Ε.Ε. το 2015, είναι απολύτως ορατός (αν όχι βέβαιος), όπως φυσικά και για πολλές ακόμη υδάτινες περιοχές της χώρας μας.
Παρά την τραγική του κατάσταση, οι επιστήμονες βεβαιώνουν ότι ο Θερμαϊκός μπορεί να σωθεί με την προϋπόθεση ότι θα υιοθετηθούν άμεσα μέτρα (οι επιστήμονες του ΑΠΘ προτείνουν 24 μέτρα) με τα οποία θα αναστραφεί η δραματική υποβάθμιση του κόλπου, δίνοντας ανάσα ζωής στη Θεσσαλονίκη.
Για την ουσιαστική αντιμετώπιση του προβλήματος, απαιτείται πολιτική βούληση και αποφασιστικότητα που δυστυχώς ούτε κατ’ ελάχιστον επέδειξαν οι κυβερνήσεις της Νέας Δημοκρατίας, γι’ αυτό και
ΕΡΩΤΩΝΤΑΙ ΟΙ ΚΥΡΙΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ
Ποια μέτρα πρόκειται να πάρουν προκειμένου να αντιμετωπίζονται άμεσα φαινόμενα έντονης ρύπανσης της παραλίας της Θεσσαλονίκης και των γύρω περιοχών;
Ποια μέτρα θα εφαρμοστούν για τον έλεγχο της ρύπανσης και τη σωτηρία του Θερμαϊκού κόλπου και πότε θα αρχίσει η εφαρμογή τους;
Γίνεται τακτικός έλεγχος των δύο μονάδων επεξεργασίας αστικών λυμάτων (βιολογικοί καθαρισμοί) του Καλοχωρίου και του Αγγελοχωρίου και ποια τα αποτελέσματα των μετρήσεων; Από ποια Υπηρεσία γίνονται αυτοί οι έλεγχοι και πότε θα γίνει η απαιτούμενη προμήθεια εξοπλισμού ώστε να υπάρξει άμεση βελτίωση της ποιότητας επεξεργασίας των λυμάτων;
Εφόσον έχουν χαρτογραφηθεί οι βιομηχανικές πηγές ρύπανσης στη δυτική Θεσσαλονίκη, ελέγχονται τακτικά οι ρυπογόνες επιχειρήσεις σχετικά με την επεξεργασία των λυμάτων τους, από ποιο φορέα, ποια είναι τα αποτελέσματα των ελέγχων, έχουν επιβληθεί πρόστιμα, ποιο ήταν το ποσό των προστίμων και αν έχει αυτό εισπραχθεί.
Γίνεται τακτικός έλεγχος της ρύπανσης των ποταμών και ιδιαίτερα του Αξιού ποταμού για τον οποίο υπάρχουν υπόνοιες ότι μεταφέρει τοξικά απόβλητα από το τη FYROM;
Στη Θεσσαλονίκη υφίστανται Α) η Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, Β) η Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωροταξίας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, Γ) η Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩΔΕ, Δ) η Διεύθυνση Προστασίας και Ανάπτυξης του Θερμαϊκού Κόλπου του ΥΜΑΘ. Ποιο είναι το ακριβές αντικείμενο της κάθε Υπηρεσίας σε σχέση με τον Θερμαϊκό Κόλπο, πόσους ελέγχους έχει κάνει η κάθε μία από αυτές, ποια τα αποτελέσματά τους και πόσα (και για ποιο λόγο) πρόστιμα έχουν επιβάλει σε παραβάτες; Ποιος συντονίζει τις τέσσερις αυτές Υπηρεσίες; Ποια μέτρα θα λάβουν ώστε να μην υπάρχει αλληλοκάλυψη και πολυδιάσπαση αρμοδιοτήτων που οδηγεί στην αναποτελεσματικότητα για την προστασία του κόλπου;
Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η υλοποίηση της εξαγγελθείσας εγκατάστασης συστήματος προειδοποίησης ρύπανσης στο Θερμαϊκό Κόλπο;
Εάν προτίθενται να προβούν – και πότε – στην τροποποίηση της στελέχωσης της Διεύθυνσης ΠΑΘΚ με την συμμετοχή Βιολόγων και μάλιστα εξειδικευμένων σε θέματα βιοπαρακολούθησης θαλασσίων οικοσυστημάτων;
Ποιος είναι ο απολογισμός του έργου της Διεύθυνσης Προστασίας και Ανάπτυξης του Θερμαϊκού Κόλπου, στα τρία χρόνια λειτουργίας της;
Θα προβούμε ως χώρα στην κατάρτιση προγράμματος παρακολούθησης επιφανειακών και υπογείων υδάτων συνοδευόμενο από αντίστοιχες περιβαλλοντικές και οικονομικές μελέτες, όπως επιβάλλει η Ε.Ε ;