Όλα αυτά τα χρόνια που εργάστηκα (και εξακολουθώ να εργάζομαι) σαν στέλεχος
εταιριών, το καυτό πρόβλημα είναι το ίδιο:
Πώς μπορεί ο κάθε διευθυντής να εμπνεύσει και να οδηγήσει τους ανθρώπους που είναι
κάτω από αυτόν...
Εκατομμύρια σελίδες γράφτηκαν πάνω σε αυτά τα θέματα. Επιστήμονες προσέγγισαν
τα δύσκολα προβλήματα της διοίκησης με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους, από
τους πιο έντιμούς, μέχρι τους πιο τιποτένιους...
Αλήθεια, αν ένας άγιος άνθρωπος ήταν manager, πώς θα διοικούσε...πολλά χρόνια
αναρωτιόμουνα... να όμως που όποιος ψάχνει βρίσκει... Ο άγιος Νεκτάριος ήταν
διευθυντής της Ριζαρείου σχολής, στις αρχές του εικοστού αιώνα... υπάρχουν πολλές
μαρτυρίες από ανθρώπους που έζησαν ενώ ζούσαμε και εμείς...
Αλήθεια, υπάρχει Χριστιανικό management?
Αν μου το έλεγε κάποιος σίγουρα θα γέλαγα... μήπως όμως... τι έκανε ο Νεκτάριος;
Γεννήθηκε το 1846 στην Σηλυβρία της Ανατολικής Θράκης από το Δημοσθένη και τη
Μαρία Κεφαλά. Ονομάστηκε Αναστάσιος.
Η οικογένεια του ήταν φτωχή, έτσι αφού τελείωσε το Δημοτικό και το Σχολαρχείο,
δεκατεσσάρων χρονών παιδί, πήγε στην Κωνσταντινούπολη και δούλεψε, αρχικά μόνο
για στέγη και τροφή. Το 1868 πηγαίνει στη Χίο και γίνεται δάσκαλος στο Λιθί, έως το
1873. Μετά, γίνεται μοναχός με το όνομα Λάζαρος. Το 1877 χειροτονείται διάκονος και
παίρνει το όνομα Νεκτάριος.
Το 1886 χειροτονείται πρεσβύτερος και λίγο αργότερα Αρχιμανδρίτης στο Κάιρο. Το
1889 χειροτονείται μητροπολίτης Πενταπόλεως.
Η αγιότητα του, τόσο πολύ φανερή στον κόσμο, έστρεψε εναντίον του τα διεφθαρμένα
στοιχεία της εκκλησίας (ναι, υπήρχαν και τότε, υπάρχουν πάντα).
Κάποιοι φιλόδοξοι κληρικοί διέβαλαν τον¨Άγιο στον ενενηντάχρονο Πατριάρχη... τάχα ο
Νεκτάριος εποφθαλμιούσε τη θέση του...
Ο Νεκτάριος διώκεται άδικα, μέχρι που διώχνεται από την Αίγυπτο... Έρχεται στην
Αθήνα χωρίς χρήματα ψάχνοντας για δουλειά για να ζήσει!
Μένει στα Εξάρχεια και δεν έχει χρήματα να πληρώσει το νοίκι του...
Παίρνει τη θέση του ιεροκήρυκα στην Εύβοια.. μετά στη Φθιώτιδα και Φωκίδα....
Οι εντυπώσεις που αφήνει παντού είναι εξαιρετικές, οι άνθρωποι τον αγαπούν...Το 1894
2
αναλαμβάνει τη διεύθυνση της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής.
Γίνεται manager με τα σημερινά δεδομένα... Χωρίς ΜΒΑ και σίγουρα χωρίς μέσο...
Τρία παραδείγματα Χριστιανικού Management -
Απρόσμενου, συγκλονιστικού, υπέροχου!
Το περιβάλλον της Ριζαρείου
Στην ιερατική σχολή Ριζάρειο δεν φοιτούσαν μόνο πιστοί και παιδιά που ήθελαν να
γίνουν ιερείς... φοιτούσαν και άπιστοι, παιδιά πολλών εύπορων οικογενειών, άτομα που
ήρθαν γιατί το επίπεδο των σπουδών ήταν υψηλό κλπ.
Όποιος έχει μπεί έστω και μια φορά για μία ώρα σε τάξη τόσο ανομοιογενή,
καταλαβαίνει τη δυσκολία... πόσο μάλλον όλοι αυτοί οι άνθρωποι να συμβιώνουν
καθημερινά...
ΠΡΩΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ...
Κάποιοι μαθητές της ριζαρείου έκαναν σοβαρότατα παραπτώματα. Τους οδήγησαν στο
διευθυντή λοιπόν για να τιμωρηθούν. Τι έκανε όμως ο Νεκτάριος;
Ζήτησε να μην του σερβίρεται φαγητό (του ίδιου, όχι των μαθητών...) για τρεις ημέρες.
Θεώρησε ο Νεκτάριος τον εαυτό του υπεύθυνο, πίστεψε ότι ο ίδιος έκανε λάθος, δεν
έμπνευσε τους μαθητές, δεν τους οδήγησε στη χάρη του Θεού.
Την ώρα του κοινού δείπνου, ενώ οι άλλοι έτρωγαν, προσευχόταν στο Θεό για το
πρόβλημα... Και δεν είναι δύσκολο για τον κάθε άνθρωπο να ξεχωρίσει τον υποκριτή
από τον ειλικρινή...
Το ζήτημα αυτό συγκλόνισε την μικρή κοινότητα της ριζαρείου.
Για πρώτη ίσως φορά στη ζωή τους οι άνθρωποι εκεί είδαν κάποιο διευθυντή να μην
ψάχνει για ευθύνες στους άλλους αλλά στον εαυτό του.
Η συγκλονιστική ταπείνωση του Νεκταρίου χώρισε το χρόνο στα δύο για την σχολή, το
πριν και το μετά.
Οι μαθητές άλλαξαν ριζικά. Οι φταίχτες του επεισοδίου δεν ήθελαν να φάνε ούτε αυτοί
τις ημέρες που ο Νεκτάριος δεν έτρωγε...έκλαψαν πικρά... μετάνιωσαν...
Μετά από αυτό όταν κάποιος έκανε ένα σοβαρό παράπτωμα έπεφταν πάνω του οι ίδιοι
οι μαθητές να τον συνεφέρουν...τα λόγια τους ήταν συνήθως
3
¨θέλεις πάλι να μη τρώει ο Νεκτάριος... δεν τον βλέπεις πως αγωνίζεται εδώ μέσα... θα
αρρωστήσει¨
Να νοιάζεσαι πραγματικά για τον άνθρωπο που διοικείς... φαίνεται.
ΔΕΥΤΕΡΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ...
Οι άνθρωποι που καθάριζαν τις τουαλέτες της σχολής καβγάδιζαν γιατί ο ένας ήθελε να
ρίξει τον άλλο... ο Νεκτάριος ξύπναγε νωρίς και καθάριζε ο ίδιος τις τουαλέτες για να μην
υπάρχει καβγάς... δεν κατηγόρησε κανένα... οι άνθρωποι που θα έπρεπε να καθαρίζουν
ντράπηκαν και βρήκαν λύση...
Να νοιάζεσαι πραγματικά για τον άνθρωπο που διοικείς... φαίνεται.
ΤΡΙΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ...
Μια άλλη χρονιά ένας από τους εργάτες καθαριότητας αρρώστησε... ο Νεκτάριος άρχισε
να καθαρίζει ο ίδιος στη θέση του, φοβούμενος ότι θα απολυθεί ο άρρωστος άνθρωπος.
Και αυτό συζητήθηκε πολύ ανάμεσα στους μαθητές,,, όλοι έτρεμαν πλέον μήπως και τον
στεναχωρέσουν, μήπως και του προσθέσουν και άλλο βάρος...
Να νοιάζεσαι πραγματικά για τον άνθρωπο που διοικείς... φαίνεται.
Το 1919 ο Νεκτάριος εισάγεται στο Αρεταίειο νοσοκομείο των Αθηνών... ένας γέροντας
ιερέας με ένα φτωχό τριμμένο ράσο... Μετά από 50 ημέρες νοσηλείας χωρίς μέσο, και
πριν ακόμη να εγχειρισθεί, παρέδωσε την Άγια ψυχή του στον Κύριο που τόσο αγάπησε
στη ζωή του...,
Αν όλα είχαν μείνει εκεί, σήμερα ίσως κανείς δεν θα τον θυμόταν... Ο Κύριος όμως
αποφάσισε κάτι άλλο...
Μόλις πέθανε στο νοσοκομείο ξεκίνησε η γνωστή διαδικασία με το σαβάνωμα... όμως,
το νεκρό σώμα, μύριζε πολύ όμορφα...κάτι σαν ιδρώτας ανάβλυζε από το πρόσωπο
που μύριζε καλύτερα από το καλύτερο άρωμα...κάτι που φυσικά οι σαβανωτές δεν είχαν
δει ποτέ...ούτε οι γιατροί...ούτε κανείς άλλος...
Τα νέα διαδόθηκαν στο νοσοκομείο...
Οι γιατροί και το προσωπικό άρχισαν να ρωτάνε, ποιός είναι ο φτωχός
4
καλόγερος;... ποιός;... δεσπότης;, πρώην γενικός διευθυντής στη Ριζάρειο;
Και άρχισε η πορεία που έκανε τον Νεκτάριο γνωστό στην κάθε άκρη, στο κάθε μικρό
χωριό της Ελλάδας... Η νεκροφόρα έφθασε στον καθεδρικό ναό της Αγίας Τριάδος στον
Πειραιά... και κόσμος, πολύς κόσμος που ήθελε να δει τον ιδρώτα που έβγαινε απο το
άγιο πρόσωπο και μύριζε τόσο όμορφα...
Το καραβάκι "Πτερωτή" τον μετάφερε στην Αίγινα... έφθασε στις τέσσερις το απόγευμα
στην Αίγινα... θα έλεγε κανείς ότι όλο το νησί περίμενε στην παραλία...Οι καμπάνες
χτυπούσαν όπως τη μεγάλη Παρασκευή...
Τρεις μέρες και τρεις νύχτες ο κόσμος ερχόταν να δει το άγιο σώμα...που αδιάκοπα
ανάβλυζε μύρο και η μυρωδιά δεν ήταν μυρωδιά νεκρού, ούτε μυρωδιά αυτού του
κόσμου...
Και ήρθαν τα θαύματα... τι να πει κανείς για αυτά σε όποιον δεν έχει δοκιμάσει επάνω
του την ευεργεσία του Θεού...
Η εκκλησία που τόσο ο Νεκτάριος αγάπησε και υπηρέτησε και τόσο κάποια από τα
δειφθαρμένα, φιλόδοξα ή κοσμικά μέλη της τον πρόδωσαν και τον αδίκησαν,
αναγνώρισε την αγιότητα του... κάτι που ο απλός κόσμος είχε ήδη κάνει μετά τα τόσα
σημάδια που έστειλε ο Κύριος...
Ο ταπεινών εαυτόν υψωθήσεται... και ο ταπεινός ιερέας έγινε το παράδειγμα των
ευλαβών ιερέων τα χρόνια που ήρθαν... και τόσο πολλών ανθρώπων...
Την καθαρότητα, της πολιτείας σου, και την ευθύτητα, Πάτερ των τρόπων σου, ως
προσφοράν πνευματικήν, δεξάμενος ο Δεσπότης, ιαμάτων κρήνην σε, εν Αιγίνη
ανέδειξε, τοις πιστώς προστρέχουσι, τοις αγίοις λειψάνοις σου, τοις νέμουσιν οσμήν
ουρανίαν, πάσι καί θείαν ευωδίαν