Ο τζόγος μεταμφιέζεται και επιβιώνει. Τι θα κάνουμε ; Θα απαγορεύσουμε τους υπολογιστές ή το διαδίκτυο ή τη τεχνολογία;

άρθρο του μαντέλη
Άρθρο στην εφημερίδα "Ελευθεροτυπία" 08/10/03
Τα προβλήματα λύνονται, δεν θάβονται

Ο τζόγος μεταμφιέζεται και επιβιώνει. Τι θα κάνουμε ; Θα απαγορεύσουμε τους υπολογιστές ή το διαδίκτυο ή τη τεχνολογία ;
Πριν ένα χρόνο κάτω από την πίεση μίας αγανακτισμένης κοινής γνώμης η Βουλή των Ελλήνων με τη ψήφο των δύο μεγάλων κομμάτων, στην ουσία και των δύο μικρότερων που επιφυλάχθηκαν σε κάποια σημεία, απαγόρευσε κάθε είδους παιχνίδι ηλεκτρικό ή ηλεκτρονικό ή ηλεκτρομηχανικό ή με υπολογιστές, σε κάθε δημόσιο ή ιδιωτικό χώρο. Ακόμη και αυτών που είναι αποκλειστικά για ψυχαγωγία και εξαρτώνται αποκλειστικά από την ικανότητα του παίκτη.
Φθάσαμε εκεί γιατί τα τυχερά παιχνίδια ασύδοτα είχαν κατακλύσει τη κοινωνία μας και με κίνητρο τον γρήγορο εύκολο και υψηλό πλουτισμό υποδούλωναν πολίτες και τους οδηγούσαν στην οικονομική αφαίμαξη. Αυτά με ένα θεσμικό καθεστώς δεκαετιών που απαγόρευσε τα τυχερά παιγνίδια. Δούρειος ίππος, με τη προκάλυψη του οποίου εισέβαλαν, ήταν τα ψυχαγωγικά παιχνίδια που ήταν παντελώς ελεύθερα, αρρύθμιστα και στην ουσία χωρίς έλεγχο.
Θα περίμενε κανείς, όπως ήταν λογικό, να επιδιωχθεί ο έλεγχος και η συστηματική ρύθμιση των νόμιμων ψυχαγωγικών παιχνιδιών, ώστε να αποκοπεί η δίοδος διείσδυσης των παράνομων τυχερών. Αντί αυτού επελέγη η γενική και απόλυτη απαγόρευση, ακόμη και αυτών που πάντα ήταν νόμιμα και κοινωνικά αποδεκτά.
Λησμονήσαμε πως υπάρχουν συνήθειες και ανθρώπινες αδυναμίες που δεν εξαφανίζονται με απαγορεύσεις και ποινικά δικαστήρια. Η απόλυτη απαγόρευση δεν ωφέλησε τίποτα. Μόνο ο περιορισμός τους στα παραδεκτά όρια και ο συστηματικός έλεγχος των ορίων αυτών μπορεί να δώσει καρπούς.
Πιστέψαμε πως μπορούμε να εξαφανίσουμε τα παράνομα τυχερά παιγνίδια απαγορεύοντας και τα νόμιμα ψυχαγωγικά. Πως έτσι λύναμε το πρόβλημα, ενώ απλώς το θάβαμε. Πως δεν υπάρχει, επειδή εμείς δεν θέλουμε να το δούμε. Όλοι μας διαισθανόμαστε ότι τούτο εκκολάπτεται, γιγαντώνεται και ήδη ξεπετάγεται μπροστά μας. Όμως δεν τολμούμε να κρούσουμε τον κώδωνα του κινδύνου.
Άραγε τι πετύχαμε ένα χρόνο μετά την απόλυτη και γενική απαγόρευση ; Τα internet-café ουδέποτε είχαν τυχερά παιγνίδια. Σήμερα διώκονται. Τα Δικαστήρια, ως ήταν αναμενόμενο, τα απαλλάσσουν. Οι επιτήδειοι εκμεταλλεύονται τα απαλλακτικά δεδικασμένα. Ο τζόγος μολύνει τώρα και τα internet-café.
Οι διωκτικές αρχές δεν τολμούν να εφαρμόσουν το νόμο στον ιδιωτικό χώρο. Για τα απλά ψυχαγωγικά παιγνίδια των υπολογιστών που έχουμε στο σπίτι ή στο γραφείο μας. Ιστοσελίδες στοιχημάτων (eurototo κλπ) στήνονται στο εξωτερικό και μέσω της πιστωτικής κάρτας βάζουν χέρι πλέον στο τραπεζικό λογαριασμό. Ο τζόγος μπαίνει στο σπίτι μας.
Το καφενείο με τα νόμιμα ψυχαγωγικά παιγνίδια κλείνει. Το καφενείο με τα παράνομα τυχερά συνεχίζει, αντικαθιστώντας τα με ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Ο τζόγος μεταμφιέζεται και επιβιώνει. Τι θα κάνουμε ; Θα απαγορεύσουμε τους υπολογιστές ή το διαδίκτυο ή τη τεχνολογία ;
Το πλέον αναπάντεχο όμως είναι ότι τα ελληνικά δικαστήρια έκριναν και μάλιστα σε δεύτερο βαθμό ότι ούτε το γράμμα, ούτε ο σκοπός του νόμου απαγορεύουν τα ψυχαγωγικά παιγνίδια. Απαγορεύουν μόνο εκείνα που τα οικονομικά τους αποτελέσματα προκαλούν «τη ψυχική υποδούλωση και την οικονομική καταστροφή ιδίως της νεολαίας».
Με άλλα λόγια η απόλυτη απαγόρευση δεν χρησιμεύσε σε τίποτα, παρά μόνο στη κατάργηση των υποτυπωδών διαδικασιών ελέγχου που υπήρχαν. Τώρα δεν υπάρχουν ούτε τα όργανα εκείνα που θα μπορούσαν να πουν ποία παιγνίδια είναι ψυχαγωγικά και ποία τυχερά. Περισσότερο από κάθε άλλη φορά ασύδοτα και ανεξέλεγκτα τα τυχερά παιγνίδια θα επιστρέψουν υπό την λεοντή των ψυχαγωγικών.
Τα ίδια μας επισημαίνει και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο που έκρινε ότι η απόλυτη απαγόρευση παραβιάζει τις αρχές της ελεύθερης κυκλοφορίας των αγαθών και της αναλογικότητας, την οποία με τη πρόσφατη του αναθεώρηση καθιέρωσε και το Ελληνικό Σύνταγμα. Με άλλα λόγια δεν μπορούμε να υιοθετούμε απόλυτες απαγορεύσεις όταν υπάρχουν άλλες λύσεις καλύτερες και αποτελεσματικότερες.
Το πρόβλημα είναι οξύ και χρήζει προσεκτικής προσέγγισης ως προς τις λύσεις και το τρόπο εφαρμογής τους. Επιβάλλεται να θεσπίσουμε ένα αυστηρό σύστημα κανόνων, ένα πραγματικό πλαίσιο ελέγχου για τα πραγματικά ψυχαγωγικά παιγνίδια, ώστε να πάψουν να είναι αρρύθμιστα, ανεξέλεγκτα. Μόνο έτσι κλείνει η πόρτα για τα επικίνδυνα τυχερά. Να αξιοποιήσει και η πλευρά της νομιμότητας τη τεχνολογία. Ουδείς διανοήθηκε να παραβιάσει τα ΑΤΜ των τραπεζών ή το σύστημα ελέγχου του ΟΠΑΠ, που on-line ή off-line ελέγχουν αυτόματα τα πάντα.
Είναι σκοπιμότερο και προτιμότερο να προλάβουμε εμείς τις καταστάσεις και όχι να μας προλάβουν εκείνες.