"Το σημερινό μας Συνέδριο που έχει ως μοναδικό αντικείμενο συζήτησης την επικείμενη Διοικητική Μεταρρύθμιση, διεξάγεται σε μία δύσκολη, έως τραγική περίοδο, που διάγει εδώ και μήνες η χώρα μας.Συμπίπτει με τη μεγάλη, δύσκολη και σκληρή προσπάθεια που ξεκινά και επισήμως σήμερα για τη χώρα και το λαό μας, πρώτον για να...
αναχαιτίσουμε και να διαχειριστούμε τις συνέπειες αυτής της πρωτοφανούς κρίσης, όχι μόνο με τις λιγότερο δυνατές απώλειες, αλλά και επιτυχώς και δεύτερον, για να σχεδιάσουμε και να δρομολογήσουμε μια καινούργια πορεία, μια πραγματική αλλαγή, που θα μας επιτρέψει ως χώρα και ως πολίτες να ξανά σταθούμε όρθιοι, να ξανά ανακτήσουμε την αισιοδοξία μας, την αξιοπρέπεια και τον σεβασμό και την αξιοπιστία μας.
Όμως αγαπητοί συνάδελφοι, εμείς οι άνθρωποι που υπηρετούμε την Τοπική Αυτοδιοίκηση, δεν μένουμε και ούτε θα σταθούμε μόνο στη δημοσιονομική πλευρά της κρίσης. Αυτό αποτελεί όπως έδειξε η πραγματικότητα που βιώσαμε τους τελευταίους μήνες, ένδοξο πεδίο για τις αγορές. Για εμάς το πιο κρίσιμο είναι η οργάνωση του κράτους που εξακολουθεί να είναι το πιο συγκεντρωτικό της Ευρώπης, το πιο σπάταλο και αναποτελεσματικό.
Για αυτό, καθ’ όλη τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας διακηρύσσουμε σε όλους τους τόνους, σε κάθε ευκαιρία, με όλες τις διαβουλεύσεις που έχουν γίνει, για τις αλλαγές που έχει ανάγκη η χώρα, ότι πρέπει να γίνουν ρήξεις και τομές που θα οδηγήσουν σε ένα νέο μοντέλο διακυβέρνησης και ανάπτυξης.
Εδώ και μια δεκαετία λέμε ότι η αναδιάρθρωση της Αυτοδιοίκησης αποτελεί εκ των ουκ άνευ αναγκαιότητα. Εδώ και μια δεκαετία τονίζουμε πως η αναδιάρθρωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αποτελεί αναμφισβήτητα μέρος της συνολικής μεταρρύθμισης του πολιτικού και διοικητικού συστήματος, ώστε να αντιμετωπιστούν τα χρονίζοντα προβλήματα διοικητικής ικανότητας και αποτελεσματικότητας, αντιλαμβανόμενοι ταυτόχρονα ότι αποφασίζουμε την αυτοκατάργησή μας.
Εδώ θα ήθελα να ανοίξω μία μικρή παρένθεση και να πω ότι ανεξάρτητα αν οι Δήμοι θα είναι 350 ή 360 ή 370, το πρόβλημα δεν είναι δέκα ή είκοσι πάνω ή κάτω. Το θέμα είναι και να το πούμε ξεκάθαρα για να το μάθει ο ελληνικός λαός, διότι μόνο τα άσχημα ακούγονται από τα μέσα ενημέρωσης για τους αυτοδιοικητικούς, ότι εμείς είχαμε το θάρρος στην ουσία να προτείνουμε, το είπα και στην εναρκτήρια ομιλία μου ενώπιον του Πρωθυπουργού και της πολιτικής ηγεσίας του τόπου, την αυτοκατάργησή μας σε ένα ποσοστό περίπου που αγγίζει τα δύο τρίτα.
Εγώ αναμένω από το πολιτικό σύστημα και πιο συγκεκριμένα από τη Βουλή, να προτείνουν και αυτοί την αυτοκατάργησή τους κατά το ένα τρίτο και από 300 να γίνουν 200, που δεν είναι μόνο συμβολική χειρονομία, αλλά είναι και ουσιαστική.
Όλα τα παραπάνω η Τοπική Αυτοδιοίκηση τα μελέτησε σε βάθος, τα συζήτησε διεξοδικά σε όλα τα τακτικά της Συνέδρια και παρέδωσε στην κυβέρνηση πλούσιο υλικό για να διευκολύνει και να κατευθύνει το έργο της.
Το σχέδιο νόμου που έχουμε σήμερα στα χέρια μας απέχει πολύ από ότι οραματιστήκαμε, ιδιαίτερα σε ότι αφορά το κεντρικό, σπάταλο και αναποτελεσματικό κράτος, που δεν το αγγίζει.
Οι προτάσεις μας για το κλείσιμο άχρηστων Οργανισμών που βαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό, έπεσαν στο κενό. Ενδεικτικό παράδειγμα ο ΟΣΚ των 800 και πλέον σχολείων, που κτίζει τα σχολεία στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη και ενώ σε όλη την υπόλοιπη χώρα τα κτίζει η Αυτοδιοίκηση και ορθώς, αλλά και οι ρυθμίσεις που αφορούν στην Πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση, που οδηγούν μέσα από ένα εξαιρετικό βαρύ εκλογικό σύστημα και διαδικασίες, σε ένα εξαιρετικά βαρύ σύστημα διακυβέρνησης των Δήμων. Kαι όλα αυτά εν ονόματι δήθεν της δημοκρατίας, ενώ η αποτελεσματικότητα πάει περίπατο.
Αν δεν υπάρξουν σοβαρές αλλαγές, που τις προτείνουμε, εμείς δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε στο νομοσχέδιο το οποίο έχουμε στα χέρια μας και δεν μπορούμε να το κάνουμε αποδεκτό.
Συνοπτικά παραθέτω τις κυριότερες μόνο αλλαγές, διότι όπως σας είπα, μέσα στο ντοσιέ σας υπάρχουν αναλυτικά οι προτάσεις και οι παρατηρήσεις.
Οικονομικά των ΟΤΑ. Πριν κάνω μία σύντομη αναφορά στα οικονομικά των Δήμων που προβλέπει το νομοσχέδιο, θα ήθελα να αναφερθώ στα τεράστια ποσά που κατά το Υπουργείο Εσωτερικών θα εξοικονομηθούν από τις συγχωνεύσεις των Δήμων, τη μείωση των αιρετών και τη συγχώνευση των Δημοτικών Επιχειρήσεων.
Τα ποσά αυτά καμία σχέση δεν έχουν με την πραγματικότητα. Ενδεικτικά θα σας αναφέρω, μετά από μία καταρχήν μελέτη που κάναμε στην ΚΕΔΚΕ, ότι η μείωση του αριθμού των αιρετών θα επιφέρει εξοικονόμηση το πολύ 100 εκατομμυρίων ευρώ. Μήπως ο κύριος Υπουργός εννοεί ότι πρέπει να απολύσουμε χιλιάδες υπαλλήλους των Δημοτικών Επιχειρήσεων για να πετύχουμε τις οικονομίες κλίμακας στις οποίες αναφέρεται; Αυτό δεν νομίζω ότι είναι κάτι που θα βρεθεί έστω και ένας Δήμαρχος να το κάνει πράξη.
Οι Δήμοι, όλοι οι Δήμοι και όχι μόνο αυτοί που θα πάρουν μετατασσόμενους υπαλλήλους για να ασκήσουν τις αρμοδιότητες που τους μεταφέρονται, χρειάζονται εξειδικευμένο προσωπικό, εξοπλισμούς και πρόσθετες λειτουργικές δαπάνες. Αν δεν υπάρξει πρόβλεψη για αυτό, διαβλέπουμε από τώρα πως πολλοί Δήμοι ή θα πτωχεύσουν ή δεν θα ασκήσουν τις αρμοδιότητες που μεταφέρονται.
Συμφωνούμε με τους φόρους που διαμορφώνουν τους Αυτοτελείς Πόρους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, δεν μπορούμε όμως να συμφωνήσουμε με τα ποσοστά. Απαιτούνται πρόσθετοι πόροι και πρέπει να προβλεφθούν από τώρα στο νομοσχέδιο. Έχετε όλοι στα χέρια σας την πρότασή μας.
Επιχειρησιακό σχέδιο ΕΛ.Α.Δ.Α. Το νομοσχέδιο δεν περιλαμβάνει καμία δεσμευτική διάταξη για το περιεχόμενο, τη χρονική διάρκεια, το ύψος της χρηματοδότησης, αλλά και τις διαδικασίες κατάρτισης του Επιχειρησιακού Σχεδίου.
Το νομοσχέδιο προβλέπει μόνο τις πηγές χρηματοδότησης, χωρίς ποσά και εξουσιοδοτικές διατάξεις για τα υπόλοιπα. Υπενθυμίζουμε την αρχική δέσμευση του Υπουργείου Εσωτερικών για 4 δις ευρώ μόνο για την Πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση και θέλουμε να υπογραμμίσουμε ότι για εμάς είναι κρίσιμο ζήτημα η πρόβλεψη της χρηματοδότησης των νέων Δήμων από τα ΠΕΠ. Τα ποσά είναι απαραίτητα για να χρηματοδοτηθούν κυρίως οι τοπικές δημόσιες επενδύσεις για τα έργα τεχνικής υποδομής που θα συγκροτήσουν αναπτυξιακά τους νέους Δήμους. Η οργάνωση και ηλεκτρονική διακυβέρνηση των νέων Δήμων, η συμπλήρωση των κτιριακών υποδομών και του εξοπλισμού τους. Ιδιαίτερα μετά την αύξηση των εργαζομένων που θα έχουμε λόγω των μετατάξεων.
Η ΚΕΔΚΕ ποτέ δεν ρωτήθηκε για το Επιχειρησιακό Σχέδιο ΕΛ.Α.Δ.Α. και μας ανησυχεί ιδιαίτερα ότι το νομοσχέδιο προβλέπει συγχρηματοδότησή του από τους ΚΑΠ, με απλή γνώμη της ΚΕΔΚΕ. Ούτε καν σύμφωνη γνώμη της ΚΕΔΚΕ.
Έχουμε πλήρη πρόταση για το περιεχόμενο του Επιχειρησιακού και τους πόρους που απαιτούνται. Δεν μένει παρά να συμφωνήσουμε στη χρηματοδότησή του και αυτό πρέπει να γίνει τώρα.
Εκλογικό σύστημα, δημοτική διακυβέρνηση. Το εκλογικό σύστημα που προβλέπει το νομοσχέδιο, επιχειρεί να αντιμετωπίσει το έλλειμμα εγγύτητας των Δημοτικών Αρχών που δημιουργεί η μεγέθυνση των ΟΤΑ. Προκύπτει όμως έτσι ένα βαρύ και πολύπλοκο εκλογικό σύστημα που απαιτεί εκατοντάδες υποψηφίους σε κάθε Δήμο και θα δημιουργήσει σύγχυση στον πολίτη όσον αφορά το ποιος θα τον αντιπροσωπεύει και με ποιες αρμοδιότητες και ευθύνες.
Παράλληλα, δημιουργείται ένα πολύπλοκο και πολυεπίπεδο σύστημα διακυβέρνησης με τα Συμβούλια των Δημοτικών Κοινοτήτων και των Τοπικών Κοινοτήτων και τις τρεις πρόσθετες υποχρεωτικές Δημοτικές Επιτροπές, που έχει τον κίνδυνο όχι μόνο να διαχύσει τις ευθύνες, αλλά και να προκαλέσει συγκρούσεις ανάμεσα στο πολιτικό προσωπικό της Αυτοδιοίκησης και μείωση της υπευθυνότητάς του.
Υποτίθεται ότι με τις ρυθμίσεις αυτές αυξάνουμε τη δημοκρατική συμμετοχή και την πολιτική νομιμοποίηση και η αποτελεσματικότητα, η οποία είναι το ζητούμενο, πού πάει, κύριοι συνάδελφοι; Πρέπει να βρούμε το μέτρο, πρέπει να πετύχουμε τον αναγκαίο συνδυασμό δημοκρατίας και αποτελεσματικότητας.
Τέλος, οφείλω να τονίσω ότι διαφωνούμε ομόφωνα μάλιστα με την μετατροπή των Δημοτικών Διαμερισμάτων των μεγάλων Δήμων σε εκλογικές Περιφέρειες, γιατί δημιουργούν τον κίνδυνο το Δημοτικό Συμβούλιο να λειτουργεί ομοσπονδιακά ως άθροισμα Διαμερισματικών Συμβούλων, ανεξάρτητα μάλιστα από τις δημοτικές παρατάξεις.
Χωροταξικό. Για τις συνενώσεις των νέων Δήμων, είχαμε την διαβεβαίωση του κυρίου Υπουργού -στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΚΕΔΚΕ ήταν η τελευταία φορά- ότι θα τηρηθούν ευλαβικά τα συμφωνημένα κριτήρια, ώστε κανένας να μην μπορεί να ισχυριστεί ότι εξυπηρετήθηκαν άλλοι στόχοι. Δυστυχώς αυτό δεν τηρήθηκε. Τουλάχιστον σε έναν πολύ σημαντικό βαθμό. Υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις που δεν υπακούουν σε κανένα κριτήριο και είναι κοινό μυστικό πως οφείλονται στις πιέσεις που ασκήθηκαν.
Διαφωνίες επίσης υπάρχουν για τις έδρες ή για την ονομασία ορισμένων Δήμων. Η ΚΕΔΚΕ αναλαμβάνει μετά από δικές σας υποδείξεις, την ευθύνη κατάθεσης συνολικής πρότασης που θα διορθώνει τα κακώς κείμενα. Προς τούτο καλούμε όλες τις Τοπικές Ενώσεις να μας δώσουν τις τελικές προτάσεις τους, χωρίς υπερβολές και συνδικαλισμούς, που θα αξιολογήσει η Επιτροπή Αιρετών της ΚΕΔΚΕ και θα παραδώσει στην κυβέρνηση την πρότασή της. Αποφασίσαμε και σε αυτό να πάρουμε εμείς την ευθύνη, διευκολύνοντας την κυβέρνηση.
Εδώ θέλω να σας ξεκαθαρίσω ότι στο θέμα της χωροταξίας, ουδεμία, μα απολύτως ουδεμία συμμετοχή είχαμε. Δεν μπήκε ποτέ στο τραπέζι του διαλόγου και θέλω και να ξεκαθαρίσω ότι άλλο διάλογος και άλλο συναίνεση. Στον διάλογο ήμασταν, συναίνεση δεν έχουμε δώσει για το σχέδιο νόμου που παρουσιάστηκε.
Εμπλοκή αρμοδιοτήτων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Αυτοδιοίκησης. Το νομοσχέδιο δεν ξεκαθαρίζει τις αρμοδιότητες των δύο επιπέδων της Αυτοδιοίκησης. Ιδίως στον αναπτυξιακό προγραμματισμό. Έχουμε προτείνει αυτοτελές υποπρόγραμμα τοπικής ανάπτυξης σε κάθε Περιφερειακό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα και διακριτές κατηγορίες δράσεων των Δήμων, σε κάθε Εθνικό και Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα.
Αντ’ αυτών, βλέπουμε στο νομοσχέδιο, η αποκλειστική ευθύνη διαχείρισης των ΠΕΠ να ανατίθεται στην Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση. Ειδικά στις μητροπολιτικές περιοχές διαπιστώνουμε ότι η μητροπολιτική Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση θα έχει την ευθύνη ακόμη και για διαδημοτικά ζητήματα, ενώ αυτά είναι αρμοδιότητα των Δήμων και των Συνδέσμων τους. Ακόμη και για την κατασκευή των σχολείων.
Ακραίο παράδειγμα αυτής της «εισπήδησης» της Δευτεροβάθμιας στην Πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση, είναι η κατάργηση σε επίπεδο Αττικής του ΕΣΔΚΝΑ και η δημιουργία ενός Συνδέσμου μεταξύ Περιφέρειας - Δήμων με Πρόεδρο τον Περιφερειάρχη. Μαζί με αυτό, βλέπουμε στο νομοσχέδιο την υποχρεωτική συνένωση των ΦΟΔΣΑ, που δεν είναι αναγκαία για να διασφαλιστεί ο Περιφερειακός Σχεδιασμός, τον οποίο συμφωνούμε να έχει η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση.
Αναστολή άσκησης του επαγγέλματος. Αφού η συνταγματική πρόβλεψη για την αναστολή άσκησης επαγγέλματος για τους Βουλευτές, μετά την πρώτη εφαρμογή της απεσύρθη κακήν κακώς, επανέρχεται με το νομοσχέδιο για τους αιρετούς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Δεν αποτελεί για εμάς σημείο ρήξης, για να το ξεκαθαρίζω, για να μην διανοηθεί κάποιος να αρχίσει να κάνει σπέκουλα επ’ αυτού. Κάποιος εκτός της αιθούσης αυτής εννοώ.
Η φαεινή αυτή ιδέα, ωθεί στην έξοδο πολλούς από τους πετυχημένους σήμερα Δημάρχους και αποτρέπει καλούς επαγγελματίες από την συμμετοχή τους στα κοινά. Δεν συμφωνούμε. Το νομοσχέδιο είναι η αρχή της Διοικητικής Μεταρρύθμισης και όχι το τέλος της.
Θέλω να υπογραμμίσω ότι με την ψήφιση του νομοσχεδίου, δεν ολοκληρώνεται η Διοικητική Μεταρρύθμιση. Μόλις αρχίζει. Όσοι νομίζουν ότι αρκεί ο νόμος και στην συνέχεια θα αναλάβει ένας αυτόματος πιλότος, πλανώνται. Υπενθυμίζω ότι θα χρειαστούν σωρεία Προεδρικών Διαταγμάτων και Υπουργικών Αποφάσεων. Αυτό μας φοβίζει και μας προβληματίζει. Πρότυποι Οργανισμοί των νέων Δήμων, μετατάξεις προσωπικού και συμπληρωματικές προσλήψεις, πώς θα γίνουν αυτές αφού απαγορεύτηκαν, δεν μπορώ να το καταλάβω.
Κοστολόγηση των νέων αρμοδιοτήτων και θεσμοθέτηση των μεταφερομένων πόρων, συνεχής ενημέρωση των αιρετών και συνεχιζόμενη κατάρτιση των υπαλλήλων. Όλα αυτά απαιτούν ένα πολύ σοβαρό σύστημα διοίκησης του Προγράμματος «Καλλικράτης». Συμφωνεί ο Υπουργός Εσωτερικών;
Οι παρατηρήσεις μας είναι εδώ. Οι προτάσεις για όλα τα ζητήματα που για εμάς παραμένουν ανοικτά προς συζήτηση, είναι όλες εδώ. Σας καταθέτουμε λοιπόν την εξής πρόταση με δύο σκέλη.
Το ένα σκέλος ψηφίστηκε ομόφωνα στο Διοικητικό Συμβούλιο, το άλλο σκέλος κατά πλειοψηφία. Ζητάμε από την κυβέρνηση τουλάχιστον 15 ημέρες διαβούλευσης, προκειμένου να συζητηθούν και να ληφθούν υπόψη οι προτάσεις μας και να γίνει αποδεκτό το νομοσχέδιο. Το Συνέδριο ζητά να το εξουσιοδοτήσετε, το Διοικητικό Συμβούλιο να διαβουλευτεί με την κυβέρνηση, με βάση ότι αποφασίσουμε σήμερα και με βάση τις τελικές προτάσεις των ΤΕΔΚ όσον αφορά το Χωροταξικό.
Αν κατά την διάρκεια της διαβούλευσης τα αποτελέσματα είναι θετικά και για τα θεσμικά και για τα οικονομικά και για το Χωροταξικό, τότε το Διοικητικό Συμβούλιο της ΚΕΔΚΕ, ως εξουσιοδοτημένο από το Συνέδριο, συμφωνεί να πάμε παρακάτω. Διαφορετικά, αν δηλαδή τα αποτελέσματα δεν οδηγήσουν εκεί που θέλουμε και επιδιώκουμε, τότε το Διοικητικό Συμβούλιο που θα έχει εξουσιοδοτηθεί ή αν το επιθυμείτε, σήμερα θα το αποφασίσουμε, σήμερα θα μας το πείτε και νέο έκτακτο Συνέδριο, θα διαχωρίσει την θέση του και η κυβέρνηση ας προχωρήσει μόνη της αναλαμβάνοντας και τις ευθύνες της
Αυτό το ξεκαθαρίζουμε ευθύς εξαρχής, αγαπητοί συνάδελφοι, για να μην μας πουν και πάλι ότι όλα όσα γίνονται, γίνονται με την σύμφωνη γνώμη της ΚΕΔΚΕ. Γιατί είναι άλλο πράγμα: συμμετέχω στην διαβούλευση - όπως είπα - και άλλο είναι η σύμφωνη γνώμη της ΚΕΔΚΕ. Και εν πάσει περιπτώσει, μια τόσο μεγάλη μεταρρύθμιση σε τόσο ιδιαίτερες για την χώρα μας συνθήκες, απαιτεί σοβαρότητα, διάλογο ουσιαστικό και αποτελεσματικότητα. Για να μην οδηγηθούμε σε καταστάσεις αναποτελεσματικές και χαοτικές και εν τέλει σε αποτυχία της μεταρρύθμισης εν τη γενέσει της. Και πρέπει όλοι να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν έχουμε κανένα περιθώριο για κάτι τέτοιο.
Όπως πρέπει όλοι να συνειδητοποιήσουμε πως, ό,τι πράγματα πετύχαμε τα τελευταία χρόνια, τα πετύχαμε γιατί συλλειτουργήσαμε ως αυτοδιοικητικοί ως ένας άνθρωπος. Βεβαίως κανείς δεν απεμπόλησε την ιδεολογία του και κανείς δεν απεμπόλησε την κομματική του ένταξη, αλλά όταν επρόκειτο να μιλήσουμε για την Αυτοδιοίκηση, για αυτό και πετύχαμε τα πέντε - έξι πράγματα, μιλάγαμε σαν να ήμασταν ένας άνθρωπος.
Πιστεύω ότι αυτό το πνεύμα πρέπει να πρυτανεύσει και σήμερα, λαμβάνοντας υπόψη ό,τι παρατηρήσεις έχουμε κάνει και σας τις έχουμε δώσει και ό,τι θα ακουστεί σήμερα και επ’ αυτών, αλλά ιδιαίτερα για το Χωροταξικό, για το οποίο δεν έχουμε καμία συμμετοχή. Και για να ευχαριστήσω - η λέξη εντός εισαγωγικών - κατά κάποιο τρόπο τον Αιγαιοπελαγίτη συνάδελφό μου, είναι γνωστή ποια ήταν η πρόταση της ΚΕΔΚΕ για τα νησιά, με εξαίρεση 5 μεγάλα νησιά. Σε καμία περίπτωση δεν ήταν πρόταση της ΚΕΔΚΕ αυτό το οποίο παρουσιάστηκε.
Ευχαριστώ πολύ. "
