.jpg)
Του Γρηγόρη Νικολόπουλου / reporter.grΟι αγορές, απο την αρχή αυτής της κρίσης δηλώνουν με τις κινήσεις τους σε κάθε ευκαιρία οτι δεν θα σταματήσουν την πίεση στις ευρωπαικές οικονομίες και στο ευρώ.
Το έκαναν διατηρώντας τα ελληνικά spreads σε υψηλά επίπεδα, παρά το πρόγραμμα σταθεροποίησης της ελληνικής οικονομίας και τις θετικές δηλώσεις των ευρωπαίων εταίρων. Συνεχίζουν να το κάνουν ακόμη και τώρα που το ΔΝΤ επέβαλε το σκληρότερο πρόγραμμα σταθεροποίησης και θα συνεχίσουν να το κάνουν εναντίον της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Ιταλίας αλλά και μετά εναντίον της Γαλλίας, μέχρις ότου πετύχουν αυτό που θέλουν. Τι θέλουν; Την υποτίμηση του ευρώ, ή την υποστήριξη της ισοτιμίας του στήριξη του μέσω μιας πλήρους οικονομικής ένωσης των ευρωπαικών χωρών.
Είναι παράλογες οι αγορές; Καθόλου. Οι ευρωπαίοι ηγέτες έχουν παρωπίδες και κυρίως οι Γερμανοί, οι οποίοι δεν θέλουν να δεχτούν την πραγματικότητα.
Και η Ευρωπαική πραγματικότητα σήμερα...δεν δικαιολογεί την ισχύ του ευρώ. Η πραγματικότητα είναι οτι οι νότιες χώρες δεν μπορούν να αντέξουν ενα τόσο ισχυρό νόμισμα. Και αν το δούμε και ανάποδα, οτι ενα τόσο ισχυρό νόμισμα δεν αντανακλά την πραγμαική κατάσταση των αδύναμων την εποχή αυτή ευρωπαικών οικονομιών. Ίσως το ευρώ να αντανακλά την πραγματική κατάσταση της Γερμανίας, ή ακόμη και των οικονομιών των χωρών της πρώην Μπενελούξ (Βέγλιο, Ολλανδία, Λουξεμβούργο). Όμως ώς ενιαίο νόμισμα των ευρωπαικών χωρών θα πρέπει να ενσωματώνει και τις αδυναμίες των άλλων χωρών μελών, συνεπώς θα πρέπει να υποτιμηθεί.
Δεν είναι όμως μόνο το ευρώ η αιτία επίθεσης στις ευρωπαικές χώρες απο τους κερδοσκόπους. Υπάρχουν δυο ακόμη αιτίες. Μία τεχνική και μια πολιτική.
Ας δούμε πρώτα την τεχνική αιτία της επίθεσης: Η Ευρώπη με τον μηχανισμό στήριξης που έφτιαξε για την Ελλάδα – και θα χρησιμοποιήσει τον ίδιο αν χρειαστεί και για τις άλλες χώρες -τι έδειξε; Οτι δεν θα επιτρέψει στις αδύναμες ευρωπαικές χώρες να πτωχεύσουν και οτι αν κάποια χώρα κινδυνεύει, οι άλλες θα τη δανείζουν για να ξεπληρώσει τα ομόλογα της.
Τι σημαίνει αυτό για έναν κερδοσκόπο που διαθέτει ευρωπαικά ομόλογα των οποίων οι τιμές πέφτουν στη δευτερογενή αγορά; Οτι αντί να ζεί με το άγχος του ρίσκου της πτώχευσης των «επικίνδυνων» ευρωπαικών οικονομιών και της απώλειας των κεφαλαίων του σε περίπτωση πτώχευσης εξαιτίας της μη πληρωμής των ομολόγων που κατέχει, καλύτερα θα είναι να επωφεληθεί απο αυτούς τους μηχανισμούς στήριξης και να πιέσει για την χρήση τους, ώστε οι ευρωπαικές χώρες να του πληρώσουν σε πλήρη αξία τα ομόλογα του, με δανεικά που θα δίνουν η μια στην άλλη για να μην πτωχεύσουν.
Ο ίδιος ο μηχανισμός στήριξης λοιπόν είναι προβληματικός και γεννά κερδοσκοπικές επιθέσεις.
Η τρίτη αιτία των επιθέσεων, είναι η πολιτική: Οι αγορές παρόλο που δεν είναι καθόλου πολιτικοποιημένες, γνωρίζουν πολύ καλά απο παραδείγματα, οτι νομισματική ένωση χωρίς οικονομική και πολιτική ένωση δεν ευσταθεί. Διαπίστωσαν λοιπόν εκ μέρους της στάσης της κυρίας Μέρκελ πρωτίστως οτι η Ευρώπη δεν είναι πρόθυμη να προχωρήσει σε οικονομική και πολιτική ένωση. Αντιθέτα μάλιστα. Οτι δηλαδή δεν διέπεται απο αισθήματα αλληλεγγύης και αλληλουποστήριξης, αλλά και όταν την τελευταία στιγμή αποφασίζει να στηρίξει ενα κράτος μέλλος για ίδιον όφελος, δηλαδή για να μην καταρρεύσει η αξιοπιστία της, το κάνει με όρους κερδοσκοπικούς. Επιβάλει δηλαδή στην Ελλάδα μια εξωπραγματική λιτότητα και τη δανείζει με επιτόκιο πολύ υψηλότερο απο αυτό με το οποίο δανείζονται τα κράτη μέλη προκειμένου οι «εταίροι» δανειστές να βγάλουν και κέρδος πάνω στο πτώμα της δανειζομένης ευρωπαικής χώρας. Εφόσον λοιπόν κατάλαβαν οτι δεν υπάρχει ευρωπαική προοπτική και οτι αντίθετα απο τη σπέκουλα των ίδιων των ευρωπαικών χωρών υπάρχει περιθώριο δικού τους κέρδους, θα αναγκάσουν την Ευρώπη να τους πληρώσει με «χρυσάφι» τα λάθη της.
Και αυτό κάνουν και θα το κάνουν μέχρι η Ευρώπη να αποφασίσει ή να προχωρήσει σε οικονομική και πολιτική ενοποίηση ή να διαλυθεί.
Πώς μπορεί η Ευρώπη να αντιμετωπίσει αυτή την επίθεση που μόλις τώρα ξεκινάει και θυα διαρκέσει, ίσως με διακοπές, μέχρι να οδηγήσει στο επιθυμητό απο τις αγορές αποτέλεσμα; Δυο επιλογές έχει:
Πρώτον, την οικονομική και πολιτική ενοποίηση η οποία θα απαιτήσει άλλες συνθήκες που θα αντικαταστήσουν τη συνθήκη του Μάαστριχτ (συνεπώς θα αργήσουν) αλλά μπορεί να σηματοδοτηθεί απο τώρα με την παροχή της εγγύησης της Ευρωπαικής Κεντρικής Τράπεζας σε όλα τα ομόλογα των χωρών μελών της ΕΕ και με την έκδοση ευρωομολόγου. Μέσω αυτού θα δανείζεται η ΕΚΤ σε ενα σχετικά υψηλότερο επιτόκιο απο αυτό με το οποίο δανείζεται η Γερμανία αλλά εν πάσει περιπτώσει χαμηλότερο απο αυτό που θα δανειζόταν οι χώρες μέλη μεμονωμένα, και στη συνέχεια θα μοιράζει τα δάνεια στις χώρες των οποίων τα ομόλογα λήγουν.
Δεύτερον, με το τύπωμα χρήματος. Η ΕΚΤ θα μπορούσε απλώς να τυπώσει ευρώ αυξάνοντας την προσφορά τους και να καλύψει όλα τα ελλείμματα των χωρών μελών. Αυτό βεβαίως θα οδηγούσε αυτομάτως σε διολίσθηση της ισοτιμίας του ευρώ και ενδεχομένως σε πληθωρισμό. Δυο πράγματα τα οποία μισούν οι Γερμανοί και οι τεχνοκράτες των Βρυξελλών.
Τρίτη λύση δεν υπάρχει. Η τρίτη λύση είναι αυτή που θα δώσουν με το ζόρι οι αγορές και θα οδηγήσει ακριβώς στο ίδιο αποτέλεσμα. Στην υποτίμηση του ευρώ και στην εκδήλωση πληθωριστικών πιέσεων, μόνο που αυτές θα συνοδεύονται απο ύφεση. Θα έχουμε δηλαδή το χειρότερο σενάριο για την Ευρώπη.
Μπορεί το σύνολο των ευρωπαίων και των οικονομικών παραγόντων της Ευρωπαικής Ένωσης να κάνει λάθος εκτίμηση σχετικά με τον χειρισμό της ελληνικής – ευρωπαικής κρίσης και ώς εκ τούτου να ακολουθεί λάθος στρατηγική; Μοιάζει απίθανο αλλά τελικά αυτό αποδεικνύεται καθημερινά. Προσκολημμένοι στις προσωπικές φιλοδοξίες τους, σε ιστορικούς ρόλους, σε εγωιστικές ιδεοληψίες και κυρίως σε μια αλαζονεία έναντι των αγορών, οι ευρωπαίοι «κάνουν τα δικά τους». Και θα το πληρώσουμε όλοι μας.
Γρηγόρης Νικολόπουλος
nikolopoulos@reporter.gr
Το έκαναν διατηρώντας τα ελληνικά spreads σε υψηλά επίπεδα, παρά το πρόγραμμα σταθεροποίησης της ελληνικής οικονομίας και τις θετικές δηλώσεις των ευρωπαίων εταίρων. Συνεχίζουν να το κάνουν ακόμη και τώρα που το ΔΝΤ επέβαλε το σκληρότερο πρόγραμμα σταθεροποίησης και θα συνεχίσουν να το κάνουν εναντίον της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Ιταλίας αλλά και μετά εναντίον της Γαλλίας, μέχρις ότου πετύχουν αυτό που θέλουν. Τι θέλουν; Την υποτίμηση του ευρώ, ή την υποστήριξη της ισοτιμίας του στήριξη του μέσω μιας πλήρους οικονομικής ένωσης των ευρωπαικών χωρών.
Είναι παράλογες οι αγορές; Καθόλου. Οι ευρωπαίοι ηγέτες έχουν παρωπίδες και κυρίως οι Γερμανοί, οι οποίοι δεν θέλουν να δεχτούν την πραγματικότητα.
Και η Ευρωπαική πραγματικότητα σήμερα...δεν δικαιολογεί την ισχύ του ευρώ. Η πραγματικότητα είναι οτι οι νότιες χώρες δεν μπορούν να αντέξουν ενα τόσο ισχυρό νόμισμα. Και αν το δούμε και ανάποδα, οτι ενα τόσο ισχυρό νόμισμα δεν αντανακλά την πραγμαική κατάσταση των αδύναμων την εποχή αυτή ευρωπαικών οικονομιών. Ίσως το ευρώ να αντανακλά την πραγματική κατάσταση της Γερμανίας, ή ακόμη και των οικονομιών των χωρών της πρώην Μπενελούξ (Βέγλιο, Ολλανδία, Λουξεμβούργο). Όμως ώς ενιαίο νόμισμα των ευρωπαικών χωρών θα πρέπει να ενσωματώνει και τις αδυναμίες των άλλων χωρών μελών, συνεπώς θα πρέπει να υποτιμηθεί.
Δεν είναι όμως μόνο το ευρώ η αιτία επίθεσης στις ευρωπαικές χώρες απο τους κερδοσκόπους. Υπάρχουν δυο ακόμη αιτίες. Μία τεχνική και μια πολιτική.
Ας δούμε πρώτα την τεχνική αιτία της επίθεσης: Η Ευρώπη με τον μηχανισμό στήριξης που έφτιαξε για την Ελλάδα – και θα χρησιμοποιήσει τον ίδιο αν χρειαστεί και για τις άλλες χώρες -τι έδειξε; Οτι δεν θα επιτρέψει στις αδύναμες ευρωπαικές χώρες να πτωχεύσουν και οτι αν κάποια χώρα κινδυνεύει, οι άλλες θα τη δανείζουν για να ξεπληρώσει τα ομόλογα της.
Τι σημαίνει αυτό για έναν κερδοσκόπο που διαθέτει ευρωπαικά ομόλογα των οποίων οι τιμές πέφτουν στη δευτερογενή αγορά; Οτι αντί να ζεί με το άγχος του ρίσκου της πτώχευσης των «επικίνδυνων» ευρωπαικών οικονομιών και της απώλειας των κεφαλαίων του σε περίπτωση πτώχευσης εξαιτίας της μη πληρωμής των ομολόγων που κατέχει, καλύτερα θα είναι να επωφεληθεί απο αυτούς τους μηχανισμούς στήριξης και να πιέσει για την χρήση τους, ώστε οι ευρωπαικές χώρες να του πληρώσουν σε πλήρη αξία τα ομόλογα του, με δανεικά που θα δίνουν η μια στην άλλη για να μην πτωχεύσουν.
Ο ίδιος ο μηχανισμός στήριξης λοιπόν είναι προβληματικός και γεννά κερδοσκοπικές επιθέσεις.
Η τρίτη αιτία των επιθέσεων, είναι η πολιτική: Οι αγορές παρόλο που δεν είναι καθόλου πολιτικοποιημένες, γνωρίζουν πολύ καλά απο παραδείγματα, οτι νομισματική ένωση χωρίς οικονομική και πολιτική ένωση δεν ευσταθεί. Διαπίστωσαν λοιπόν εκ μέρους της στάσης της κυρίας Μέρκελ πρωτίστως οτι η Ευρώπη δεν είναι πρόθυμη να προχωρήσει σε οικονομική και πολιτική ένωση. Αντιθέτα μάλιστα. Οτι δηλαδή δεν διέπεται απο αισθήματα αλληλεγγύης και αλληλουποστήριξης, αλλά και όταν την τελευταία στιγμή αποφασίζει να στηρίξει ενα κράτος μέλλος για ίδιον όφελος, δηλαδή για να μην καταρρεύσει η αξιοπιστία της, το κάνει με όρους κερδοσκοπικούς. Επιβάλει δηλαδή στην Ελλάδα μια εξωπραγματική λιτότητα και τη δανείζει με επιτόκιο πολύ υψηλότερο απο αυτό με το οποίο δανείζονται τα κράτη μέλη προκειμένου οι «εταίροι» δανειστές να βγάλουν και κέρδος πάνω στο πτώμα της δανειζομένης ευρωπαικής χώρας. Εφόσον λοιπόν κατάλαβαν οτι δεν υπάρχει ευρωπαική προοπτική και οτι αντίθετα απο τη σπέκουλα των ίδιων των ευρωπαικών χωρών υπάρχει περιθώριο δικού τους κέρδους, θα αναγκάσουν την Ευρώπη να τους πληρώσει με «χρυσάφι» τα λάθη της.
Και αυτό κάνουν και θα το κάνουν μέχρι η Ευρώπη να αποφασίσει ή να προχωρήσει σε οικονομική και πολιτική ενοποίηση ή να διαλυθεί.
Πώς μπορεί η Ευρώπη να αντιμετωπίσει αυτή την επίθεση που μόλις τώρα ξεκινάει και θυα διαρκέσει, ίσως με διακοπές, μέχρι να οδηγήσει στο επιθυμητό απο τις αγορές αποτέλεσμα; Δυο επιλογές έχει:
Πρώτον, την οικονομική και πολιτική ενοποίηση η οποία θα απαιτήσει άλλες συνθήκες που θα αντικαταστήσουν τη συνθήκη του Μάαστριχτ (συνεπώς θα αργήσουν) αλλά μπορεί να σηματοδοτηθεί απο τώρα με την παροχή της εγγύησης της Ευρωπαικής Κεντρικής Τράπεζας σε όλα τα ομόλογα των χωρών μελών της ΕΕ και με την έκδοση ευρωομολόγου. Μέσω αυτού θα δανείζεται η ΕΚΤ σε ενα σχετικά υψηλότερο επιτόκιο απο αυτό με το οποίο δανείζεται η Γερμανία αλλά εν πάσει περιπτώσει χαμηλότερο απο αυτό που θα δανειζόταν οι χώρες μέλη μεμονωμένα, και στη συνέχεια θα μοιράζει τα δάνεια στις χώρες των οποίων τα ομόλογα λήγουν.
Δεύτερον, με το τύπωμα χρήματος. Η ΕΚΤ θα μπορούσε απλώς να τυπώσει ευρώ αυξάνοντας την προσφορά τους και να καλύψει όλα τα ελλείμματα των χωρών μελών. Αυτό βεβαίως θα οδηγούσε αυτομάτως σε διολίσθηση της ισοτιμίας του ευρώ και ενδεχομένως σε πληθωρισμό. Δυο πράγματα τα οποία μισούν οι Γερμανοί και οι τεχνοκράτες των Βρυξελλών.
Τρίτη λύση δεν υπάρχει. Η τρίτη λύση είναι αυτή που θα δώσουν με το ζόρι οι αγορές και θα οδηγήσει ακριβώς στο ίδιο αποτέλεσμα. Στην υποτίμηση του ευρώ και στην εκδήλωση πληθωριστικών πιέσεων, μόνο που αυτές θα συνοδεύονται απο ύφεση. Θα έχουμε δηλαδή το χειρότερο σενάριο για την Ευρώπη.
Μπορεί το σύνολο των ευρωπαίων και των οικονομικών παραγόντων της Ευρωπαικής Ένωσης να κάνει λάθος εκτίμηση σχετικά με τον χειρισμό της ελληνικής – ευρωπαικής κρίσης και ώς εκ τούτου να ακολουθεί λάθος στρατηγική; Μοιάζει απίθανο αλλά τελικά αυτό αποδεικνύεται καθημερινά. Προσκολημμένοι στις προσωπικές φιλοδοξίες τους, σε ιστορικούς ρόλους, σε εγωιστικές ιδεοληψίες και κυρίως σε μια αλαζονεία έναντι των αγορών, οι ευρωπαίοι «κάνουν τα δικά τους». Και θα το πληρώσουμε όλοι μας.
Γρηγόρης Νικολόπουλος
nikolopoulos@reporter.gr
