Τα πενήντα χρόνια της Κυπριακής Δημοκρατίας...

Συμπληρώνονται φέτος 50 χρόνια, αφότου η Κύπρος, με επίσημο όνομα, Κυπριακή Δημοκρατία ανακηρύχθηκε σε ανεξάρτητο κυρίαρχο κράτος, στις 16 Αυγούστου 1960, ως αποτέλεσμα των Συμφωνιών Ζυρίχης-Λονδίνου του 1959. Λίγα χρόνια αργότερα επεκράτησε να εορτάζεται ως Ημέρα της Κυπριακής Δημοκρατίας η 1η Οκτωβρίου.


Με την ευκαιρία των 50χρονων της Κυπριακής Δημοκρατίας, έχουν προγραμματιστεί μέχρι το τέλος του έτους διάφορες εκδηλώσεις. Στο πλαίσιο αυτών των εκδηλώσεων, εντάσσεται και η έκθεση φωτογραφίας, εγγράφων και κειμηλίων με θέμα "Πενήντα χρόνια Κοινοβουλευτισμού", που έχει σκοπό να σκιαγραφήσει την πορεία του κυπριακού Κοινοβουλίου από το 1960 μέχρι και σήμερα.

Τα εγκαίνια της έκθεσης τέλεσε ο πρόεδρος της Κυπριακής Βουλής Μάριος Καρογιάν, στην παρουσία δύο πρώην προέδρων του Βάσου Λυσσαρίδη και του Αλέξη Γαλανού. Ο κ. Καρογιάν σε ομιλία του ανέφερε ότι η Βουλή των Αντιπροσώπων νοιάζεται για την ιστορία της και θέλει να τη συντηρήσει και να την αναδείξει. "Βάζει, λοιπόν, σήμερα τις βάσεις για το Μουσείο Κοινοβουλευτικής Ιστορίας. Το παρελθόν μας γίνεται παρόν και θα επεκταθεί στο μέλλον. Φυσικά, προς το παρόν δεν υπάρχουν οι κατάλληλοι χώροι για στέγαση του Κοινοβουλευτικού Μουσείου. Έχει γίνει όμως πρόνοια για ειδικό χώρο στο νέο κτίριο της Βουλής", δήλωσε.

Πενήντα χρόνια κοινοβουλευτισμού δε θα υπήρχαν, αν δεν υπήρχαν οι πρωταγωνιστές της ιστορίας, είπε ο κ. Καρογιάν και πρόσθεσε: "θέλουμε να αποδώσουμε την οφειλόμενη τιμή στα πρόσωπα που προάσπισαν τη δημοκρατία, το διάλογο, τους κοινοβουλευτικούς θεσμούς, στα διακόσια και πλέον πρώην μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων. Οι περισσότεροι από αυτούς οικοδόμησαν κοινοβουλευτική πρακτική και παρήγαγαν αξιόλογο νομοθετικό έργο μέσα σε πραγματικά δύσκολες συνθήκες λόγω των δεδομένων αδυναμιών του δοτού Συντάγματος, αλλά και των πενιχρών μέσων που το Κοινοβούλιο του νεαρού κράτους μας διέθετε. Άλλοι μετά τα τραγικά γεγονότα του 1974 ανέλαβαν και ένα επιπρόσθετο καθήκον: τη θέσπιση, σε συνεργασία με την εκτελεστική εξουσία, ειδικής νομοθεσίας για την ισότιμη κατανομή των βαρών από την εισβολή και την κατοχή, καθώς και άλλων νομοθετικών μέτρων που στόχευαν στην ανόρθωση της οικονομίας του τόπου και στην ανακούφιση των εκτοπισθέντων, των παθόντων και των οικογενειών των αγνοουμένων. Ανέπτυξαν, επίσης, έντονη κοινοβουλευτική διπλωματία για σκοπούς διαφώτισης σε σχέση με το Κυπριακό".

Μετά το 1992 τα μέλη της Βουλής, επεσήμανε ο κ. Καρογιάν, συμμετείχαν ενεργά στην ενταξιακή πορεία της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση τόσο σε ό,τι αφορά στην εναρμόνιση της κυπριακής νομοθεσίας με το κοινοτικό κεκτημένο όσο και στην αποσύνδεση της ένταξης της Κύπρου από την επίλυση του κυπριακού προβλήματος.

Ταυτόχρονα, σημείωσε ο κ.Καρογιάν, θέλουμε να αποδώσουμε τιμή και στην "τέταρτη εξουσία", τον τύπο και τους λειτουργούς του, που συμπορεύονται με τη "δεύτερη εξουσία", τη νομοθετική, άλλοτε χειροκροτώντας την και άλλοτε κατακρίνοντας πράξεις ή παραλείψεις της, πάντοτε όμως καταγράφοντας την ιστορία και διερμηνεύοντας το λαϊκό αίσθημα.

Η ΕΚΘΕΣΗ

Η έκθεση παρουσιάζεται στο πολιτιστικό κέντρο της Πύλης Αμμοχώστου, στη Λευκωσία. Στην κεντρική αίθουσα της Πύλης Αμμοχώστου ο επισκέπτης της έκθεσης έχει την ευκαιρία να δει τα πορτρέτα και των εννέα κοινοβουλευτικών περιόδων από την απαρχή της Κυπριακής Δημοκρατίας μέχρι και σήμερα, δηλαδή τις φωτογραφίες των εννέα προέδρων και των 500 μελών της Βουλής από το 1960 μέχρι και το 2010, τα ονόματά τους, καθώς και τα κόμματα και τις εκλογικές περιφέρειες που εκπροσωπούσαν.

Το μέρος αυτό της έκθεσης αποτελεί μια ιστορική αναδρομή στα πρόσωπα των ανθρώπων που ανέλαβαν να προασπίσουν τα συμφέροντα του λαού ως αντιπρόσωποι κομμάτων, σχηματισμών ή ως ανεξάρτητοι βουλευτές.

Στη διαδρομή από το φλας της αναλογικής φωτογραφικής μηχανής μέχρι το φακό της ψηφιακής τεχνολογίας η Βουλή των Αντιπροσώπων γεννιέται, εξελίσσεται και διευρύνει τη δράση της. Στην έκθεση φωτογραφίας για τα 50χρονα του κοινοβουλίου παρουσιάζονται στιγμιότυπα από σημαντικά γεγονότα που διαμόρφωσαν την κυπριακή κοινοβουλευτική ιστορία: διαβεβαιώσεις των βουλευτών, εγκαταστάσεις των Προέδρων της Δημοκρατίας, δραστηριότητες κοινοβουλευτικών επιτροπών, συμμετοχή σε διεθνή και περιφερειακά συνέδρια, καθώς και επισκέψεις προσωπικοτήτων, όπως ο Λίντον Τζόνσον, ο Βίλι Μπραντ, ο Ανδρέας Παπανδρέου, η Ιντίρα Γκάντι, ο Ρομάνο Πρόντι κ.ά.

Οι ιστορικής σημασίας φωτογραφίες και όχι μόνο που εκτίθενται σκιαγραφούν την εξέλιξη της Βουλής πρώτιστα μέσα από το νομοθετικό έργο, που επιτελείται με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον, τους αγώνες της για διεθνοποίηση του Κυπριακού με την ανάπτυξη κοινοβουλευτικής διπλωματίας, καθώς και τις προσπάθειές της να στηρίξει τους ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών με τη διοργάνωση ποικίλων εκδηλώσεων.

Η έκθεση παρουσιάζει τις προσπάθειες του κοινοβουλίου να καταπολεμήσει κοινωνικές και άλλες μάστιγες της εποχής, όπως η βία στην οικογένεια, τα ναρκωτικά, η καταστροφή του περιβάλλοντος, η μη ομαλή επανένταξη των κρατουμένων, η ανθυγιεινή διατροφή κ.ά., έργο που αναπτύχθηκε την τελευταία δεκαετία.

Ξεχωριστό τμήμα της έκθεσης παρουσιάζει μέσα από αυθεντικά φύλλα κυπριακών εφημερίδων τις σημαντικότερες στιγμές της κοινοβουλευτικής δράσης και τα συναφή με αυτή πολιτικά τεκταινόμενα στον τόπο από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας μέχρι σήμερα.

Με την κριτική και οξεία ματιά της τέταρτης εξουσίας, συχνά μέσα από πηχυαίους τίτλους, παλαιές εφημερίδες που δεν κυκλοφορούν πια, με τα φύλλα τους κιτρινισμένα από το πέρασμα του χρόνου, άγνωστες ίσως στους νεότερους, προβάλλουν γεγονότα καίρια για την κοινοβουλευτική ιστορία: η Ελευθερία, η Εθνική, το Έθνος, το Φως. Εφημερίδες που γιόρτασαν την ανεξαρτησία με τον κυπριακό λαό και κυκλοφορούν μέχρι σήμερα, η Αλήθεια, η Μάχη, ο Φιλελεύθερος, η Χαραυγή, καταγράφουν τη μονογράφηση του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, την αποχώρηση των Τουρκοκυπρίων βουλευτών και την ταραγμένη περίοδο που ακολούθησε. Άλλες, που διέγραψαν μακρά πορεία, αλλά δεν κυκλοφορούν πια, ο Αγών, ο Ανεξάρτητος, η Απογευματινή, η Ελευθεροτυπία, ο Κήρυκας, η Μεσημβρινή, τα Νέα, παρουσιάζουν την ίδρυση κοινοβουλευτικών και μη κομμάτων, εκλογικές αναμετρήσεις και τα αποτελέσματά τους, την ψήφιση σημαντικών νομοθετημάτων. Τέλος, εφημερίδες που κυκλοφόρησαν μετά τα τραγικά γεγονότα του 1974, η Σημερινή, ή και στα τέλη του 20ού αιώνα, ο Πολίτης, προβάλλουν το διευρυμένο έκτοτε ρόλο και δραστηριότητες του κοινοβουλίου, τις κατ' επίκληση του δικαίου της ανάγκης τροποποιήσεις του συντάγματος, καθώς και θέματα που απασχόλησαν τη Βουλή στο πλαίσιο της άσκησης κοινοβουλευτικού ελέγχου.

Επίσης, ο επισκέπτης της έκθεσης έχει την ευκαιρία να δει σπάνια έγγραφα και αντικείμενα, που μαρτυρούν το πολυδιάστατο έργο της Βουλής από τα πρώτα της βήματα το 1960 μέχρι και σήμερα.

Η πρόσκληση για την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας τα μεσάνυχτα της 15ης Αυγούστου του 1960, η πρόσκληση για την πρώτη συνεδρία της ολομέλειας του σώματος το πρωί της επόμενης μέρας, το προσχέδιο με διορθώσεις του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας στην τουρκική, το πρακτικό της πρώτης συνεδρίασης της ολομέλειας, οι πρώτοι νόμοι που ψηφίστηκαν και νομοθετήματα που αποτέλεσαν σταθμό στην κοινοβουλευτική πορεία, το πρώτο ψήφισμα, ο πρώτος νόμος που αναπέμφθηκε, ο τελευταίος νόμος που ψηφίστηκε πριν από την αποχώρηση των Τουρκοκυπρίων βουλευτών, οι σημαντικότερες αναθεωρήσεις του συντάγματος είναι μερικά από τα εκθέματα που θα έχετε την ευκαιρία να δείτε και να μελετήσετε.

Σε άλλο σημείο υπάρχει αναπαράσταση του γραφείου του Προέδρου της Βουλής του 1977 και χρήσιμα για τη διεκπεραίωση των εργασιών του κοινοβουλίου εργαλεία, όπως γραφομηχανές, μαγνητόφωνο ηχογράφησης των συνεδριάσεων της ολομέλειας, την προεδρική σφύρα, σφραγίδες του Αρχείου της Βουλής, μικρόφωνα και άλλα. Η έκθεση περιλαμβάνει επίσης δείγματα ψηφοδελτίων βουλευτικών εκλογών, βουλευτικές ταυτότητες, καθώς και εκθέματα που αντανακλούν τον εκδοτικό και πολιτιστικό ρόλο της Βουλής.

Ακόμη, στην έκθεση αυτή παρουσιάζεται το κτίριο που στεγάζει τη Βουλή των Αντιπροσώπων από το 1960 μέχρι σήμερα, μέσα από φωτογραφίες που αποτυπώνουν τις κατά καιρούς τροποποιήσεις και ανακαινίσεις που υπέστη, ώστε η Βουλή να ανταποκριθεί στις νέες ανάγκες και στις αυξανόμενες δραστηριότητές της. Εκτίθενται ακόμη φωτοτυπίες σχεδίων (όψεις, κατόψεις, τομές), καθώς και η μακέτα του νέου κτιρίου που πρόκειται να στεγάσει το ναό της δημοκρατίας.

Η πραγματοποίηση της έκθεση είναι έργο της Υπηρεσίας Ερευνών, Μελετών και Εκδόσεων της Κυπριακής Βουλής. Χρησιμοποιήθηκε υλικό από τα αρχεία της Βουλής των Αντιπροσώπων, από το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών, το ιδιωτικό αρχείο του Τάσου Ράλλη, καθώς και από ιδιωτικές συλλογές.

ΑΠΕ-ΜΠΕ