«Η θεωρία του σοκ»

Ούτε διλήµµατα ούτε σκληρές επιλογές. Στην πραγµατικότητα δεν βρίσκονται αντιµέτωπες µε τέτοια οι χώρες της ευρωζώνης. Ούτε µε διλήµµατα να κόψουν ή να µην κόψουν τις δαπάνες, επειδή οι κυβερνήσεις τους τα τελευταία χρόνια παραξόδεψαν. Ούτε µε σκληρές επιλογές προκειµένου να ικανοποιήσουν τις αγορές.

Τίποτα από αυτά δεν έχει να κάνει µε την αλήθεια. Η αλήθεια είναι, τουλάχιστον όπως την αντιλαµβάνεται ο οικονοµολόγος Μαρκ Γουάισµπροτ, πως «πανίσχυρα συµφέροντα στο εσωτερικό αυτών των χωρών, µεταξύ των οποίων και η Ισπανία, η Ελλάδα, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία, εκµεταλλεύονται την κατάσταση για να επιβάλουν τις αλλαγές που θέλουν». Μάλιστα, οι ευρωπαϊκές αρχές, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νοµισµατικό Ταµείο που κρατούν το πορτοφόλι µε τα λεφτά, είναι ακόµη πιο αποφασι σµένες να επιβάλουν δεξιές πολιτικές από όσο οι εθνικές κυβερνήσεις.
Με την εξαίρεση ίσως κάποιων κυβερνήσεων που εµφανίζονται βασιλικότερες του βασιλέως, µολονότι αυτές, αντίθετα µε τους ευρωπαϊκούς οργανισµούς, θα δώσουν κάποτε λόγο στους ψηφοφόρους.
Η οικονοµική κρίση παρουσιάζεται σαν µια µοναδική ευκαιρία για να επιβληθούν πρωτοφανή µέτρα. Μια µοναδική ευκαιρία για αρπαχτή. Για όποιον προλάβει. Στο βιβλίο της «Η θεωρία του σοκ», η συγγραφέας Ναόµι Κλάιν αφηγείται πώς χρησιµοποιήθηκαν οι κρίσεις στο παρελθόν για να εγκαινιαστούν ή να σταθεροποιηθούν αντιδραστικές και αντιλαϊκές οικονοµικές µεταρρυθµίσεις.

Αυτό ακριβώς...
... συµβαίνει σήµερα στις οικονοµίες της ευρωζώνης. «Η ‘’κρίση’’ παρουσιάζεται υπερβολικά διογκωµένη στις περισσότερες από αυτές», γράφει ο Μαρκ Γουάισµπροτ στην εφηµερίδα «Γκάρντιαν». «Ενα καλό παράδειγµα είναι η Ισπανία. Ο ισχυρισµός ότι η Ισπανία βρέθηκε σε δύσκολη θέση επειδή αυξήθηκαν υπερβολικά οι δηµόσιες δαπάνες δεν υποστηρίζεται από τα στοιχεία. Το ληξιπρόθεσµο χρέος της φέτος είναι µόλις 61 δισ. δολάρια. Οι ευρωπαϊκές αρχές θα µπορούσαν εύκολα να το καλύψουν, προκειµένου να αποφύγουν άνοδο των επιτοκίων του ισπανικού χρέους. Αντί γι’ αυτό συστήνουν περιστολή δαπανών, µε κίνδυνο να βυθίσουν τη χώρα στην ύφεση. Εκτός και αν αυτό που θέλουν πραγµατικά είναι να µειωθούν οι µισθοί και τα επιδόµατα στον δηµόσιο τοµέα, να καταβάλουν τους εργαζοµένους, να αναδιανείµουν το εισόδηµα προς τα πάνω». Ε, αν αυτό θέλουν πραγµατικά, τότε η καλύτερη συ γκυρία για να το επιδιώξουν είναι εδώ και τώρα. Το κάνουν και στην Αµερική: τα γεράκια των ελλειµµάτων έχουν εξαπολύσει µια µεγάλη επίθεση κατά της κοινωνικής ασφάλισης, µολονότι αντέχει να πληρώνει τους ασφαλισµένους της για ακόµη 33 χρόνια.

Το ζητούµενο είναι άλλο λοιπόν. Και εδώ και στην Αµερική. Αυτοί που έχουν την ισχύ, δεν εννοούν να αφήσουν αυτή την κρίση να περάσει ανεκµετάλλευτη. Κι ας κινδυνεύει να βυθιστεί ολόκληρος ο κόσµος στην ύφεση εξαιτίας της λιτότητας. Οι ισχυροί είναι διατεθειµένοι να αναλάβουν αυτό το ρίσκο για να πετύχουν τους σκοπούς τους. Γαία πυρί µειχθήτω ήταν πάντα το πιστεύω τους.

Ρούσσος Βρανάς / ΝΕΑ