Μπορεί τελευταία να υπήρξαν διαδοχικές παρατηρήσεις και εκτιμήσεις για ύπαρξη στο φεγγάρι σημαντικών ποσοτήτων νερού σε μορφή πάγου, όμως μια νέα αμερικανική επιστημονική μελέτη έρχεται να βάλει «πάγο» σε αυτή την υπερβολική αισιοδοξία, εκτιμώντας ότι τελικά το βραχώδες εσωτερικό της Σελήνης είναι πολύ ξερό για να έχει διακρατήσει νερό (ή ζωή σε αυτό). Έτσι..., ενώ δεν αμφισβητείται ότι στην επιφάνεια έχουν βρεθεί μέσα στους κρατήρες αποθέματα πάγων (αμφίβολης προέλευσης), αναβιώνει η επιστημονική «κόντρα» σχετικά με το αν και πόσο νερό υπάρχει κάτω από την επιφάνεια του φεγγαριού.Η νέα έρευνα, υπό τον γεωχημικό Ζάκαρι Σαρπ του πανεπιστημίου του Νέο Μεξικό, η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό “Science”, σύμφωνα με το BBC, το Νew Scientist και το Scientific American, ανέλυσε τα ισότοπα χλωρίου που περιέχονταν στα δείγματα των σεληνιακών βράχων, που έφεραν στη Γη οι αποστολές «Απόλλων» στις δεκαετίες του ΄60 και του ΄70 και επιβεβαιώνει τις πρώτες-πρώτες εκτιμήσεις ότι το φεγγάρι κατά βάθος είναι και ήταν πάντα κατάξερο.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα πετρώματα της Σελήνης δείχνουν πως υπήρχε ελάχιστο ή καθόλου υδρογόνο στον ωκεανό μάγματος που υπήρχε στη διάρκεια του σχηματισμού του δορυφόρου της Γης. Αυτό σημαίνει η Σελήνη πάντα υπήρξε υπερβολικά ξερή για να έχει σημαντική ποσότητα νερού και να μπορεί να φιλοξενήσει ζωή.
Σύμφωνα με την κυρίαρχη θεωρία, ένα ουράνιο σώμα με το μέγεθος του Άρη συγκρούστηκε με τη νεαρή Γη πριν από δισεκατομμύρια χρόνια και, ως συνέπεια, από τα κατάλοιπα της σύγκρουσης που εκτοξεύτηκαν στο διάστημα, σταδιακά σχηματίστηκε η Σελήνη, η οποία ψυχράνθηκε και στερεοποιήθηκε πριν από περίπου 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια. Πριν ψυχθεί, ένας καυτός ωκεανός μάγματος από λιωμένους βράχους υπήρχε στην επιφάνειά της.
Οι επιστήμονες ανέλυσαν ένα ιδιαίτερα υδρόφιλο στοιχείο, το χλώριο, για να δουν αν υπήρχαν ενδείξεις ότι στα αρχέγονα σεληνιακά βράχια υπήρχε υδρογόνο -και όπου υπάρχει υδρογόνο, υπάρχει και νερό. Συγκεκριμένα μελέτησαν την αναλογία των ισοτόπων του χλωρίου (χλώριο 37 προς χλώριο 35) για να δουν αν είναι ίδια με αυτή της Γης, τα αρχαία πετρώματα της οποίας περιείχαν στο εσωτερικό τους αρκετό νερό, το οποίο στη συνέχεια, μέσα από πολύπλοκες γεωφυσικές διαδικασίες, έγινε υδρατμοί και σιγά-σιγά, πέφτοντας στη Γη ως βροχή, αποτέλεσε τους πρώτους ωκεανούς του πλανήτη μας.
Όμως αποδείχτηκε ότι στην περίπτωση της Σελήνης δεν ίσχυε καθόλου το ίδιο, πράγμα που «σόκαρε» τους ερευνητές, όπως είπαν, και γι’ αυτό αναγκάστηκαν να συμπεράνουν ότι εξ αρχής οι σεληνιακοί βασάλτες του μάγματος (ηφαιστειακή λάβα) που κρυσταλλοποιήθηκαν όταν έπεσε η θερμοκρασία στη Σελήνη, δεν περιείχαν καθόλου νερό διαλυμένο στο εσωτερικό τους. Βρέθηκε ότι το σεληνιακό υδρογόνο (βασικός δείκτης για την ύπαρξη νερού) είναι 10.000 έως 100.000 φορές λιγότερο σε σχέση με το υδρογόνο της Γης. «Μιλάμε για πραγματική ξεραϊλα», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Σαρπ.
Η νέα μελέτη περιπλέκει ξανά τα πράγματα σχετικά με το νερό του φεγγαριού. Όταν οι γεωλόγοι ανέλυσαν για πρώτη φορά τα δείγματα των αποστολών «Απόλλων», δεν είχαν βρει ίχνη νερού και θεώρησαν τη Σελήνη ξερή. Όμως μετά το 2008 νέες επιστημονικές εκτιμήσεις των γεωλόγων (με σημαντικότερη το 2010 του Φράνσις ΜακΚάμπιν του αμερικανικού Ινστιτούτου Κάρνεγκι) ανέφεραν ότι ο δορυφόρος της Γης έχει τουλάχιστον 100 φορές περισσότερο νερό από ό,τι θεωρείτο. Κάτι ανάλογο έδειξαν και οι παρατηρήσεις του διαστημικών σκαφών (όπως του ινδικού «Τσαντραγιάαν-1») που εντόπισαν αποθέματα πάγου κοντά στο βόρειο πόλο της Σελήνης.
Ο επικεφαλής της νέας μελέτης δρ Σαρπ παραδέχτηκε ότι τα δικά του πορίσματα έρχονται σε σύγκρουση με τις προηγούμενες πρόσφατες επιστημονικές εκτιμήσεις, ενώ για τον σεληνιακό πάγο είπε ότι πιθανότατα προέρχεται από την πτώση παγωμένων κομητών πάνω στο φεγγάρι.
Πάντως άλλοι συνάδελφοί του γεωχημικοί παραμένουν επιφυλακτικοί, όπως είπαν, κατά πόσο ο Σαρπ ερμηνεύει σωστά την αναλογία των ισοτόπων του χλωρίου στη Σελήνη ως δείκτη για την παντελή απουσία νερού. Το θέμα παραμένει ανοικτό μέχρι το επόμενο επεισόδιο…
Link: Για την πρωτότυπη επιστημονική εργασία (με συνδρομή) στη διεύθυνση: http://www.sciencemag.org/cgi/content/abstract/science.1192606
