Όλη η αλήθεια για το άγος των κουνουπιών…Ένα σκάνδαλο πρώτου μεγέθους…
Ή πώς (για μία ακόμη φορά) η διαφθορά του ελληνικού κράτους εκτρέφει καταστάσεις οι οποίες απειλούν ακόμη και τις ζωές χιλιάδων πολιτών…
Αλήθεια, πότε η κυβέρνηση θα ανοίξει το… κλειστό επάγγελμα των καρεκλοκένταυρων των υπουργείων;
Ένα αποκαλυπτικό ρεπορτάζ για ta xalia από το Δημοσιογράφο Χρήστο Νικολαίδη
Τα εκατοντάδες κρούσματα εγκεφαλίτιδας με τους (κάτω της δεκάδας, τουλάχιστον έως σήμερα) θανάτους θα μπορούσαν κάλλιστα να είχαν αποφευχθεί εάν ...
στο νομό Θεσσαλονίκης εφαρμοζόταν ένα μεθοδικό, αποτελεσματικό και καλά οργανωμένο πρόγραμμα ολοκληρωτικής εξόντωσης κουνουπιών…
Το σκανδαλώδες είναι ότι ένα τέτοιο πρόγραμμα δεν υπάρχει στο οπλοστάσιο της δημόσιας υγείας όχι επειδή δεν έχει ακόμη ανακαλυφθεί, ή επειδή είναι πανάκριβο, χρονοβόρο ή δύσκολο στην υλοποίησή του… Δεν εφαρμόζεται επειδή το απαγορεύει η αρμόδια Διεύθυνση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης!!! Αυτή είναι η αλήθεια, δυστυχώς…
Κάποιοι «αρμόδιοι υπηρεσιακοί παράγοντες» του εν λόγω υπουργείου δεν εγκρίνουν το πρόγραμμα επειδή αυτό προβλέπει τη χρησιμοποίηση δύο νέων (φθηνότερων) φαρμακευτικών σκευασμάτων. Και όπως αντιλαμβάνεται μέχρι και ο πλέον αδαής, η μη έγκριση του νέου προγράμματος σημαίνει ότι οι εμπλεκόμενοι φορείς είναι υποχρεωμένοι να χρησιμοποιούν μονίμως τα παλιά, ακριβότερα και λιγότερο αποτελεσματικά φάρματα, σαν σε καθεστώς μονοπωλίου… Σα να μιλάμε για ένα κλειστό επάγγελμα, που δεν αφήνει νέα προϊόντα να μπούνε στην αγορά…
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή…
Η εγκεφαλίτιδα μεταδίδεται από τα κουνούπια. Όπως δυστυχώς και πολλοί άλλοι ιοί και μολυσματικές νόσοι που μπορούν να χτυπήσουν το κεντρικό νευρικό σύστημα και να πλήξουν τον ανθρώπινο οργανισμό. Στο Νομό Θεσσαλονίκης έχουμε δισεκατομμύρια κουνούπια κάθε χρόνο επειδή έχουμε την ιδιαιτερότητα της ύπαρξης 200.000 στρεμμάτων ορυζώνων. Σε μία σοβαρή και προοδευμένη κοινωνία τα δύο παραπάνω στοιχεία θα έπρεπε να κινητοποιούν τους αρμοδίους… Η αδράνεια, ο ωχαδερφισμός και η χαλαρότητα μας οδηγούν σε αποτελέσματα με έξαρση κρουσμάτων σαν κι αυτή που ζούμε τις τελευταίες ημέρες…
Στη Θεσσαλονίκη λοιπόν επειδή η κοινωνική όχληση από τα κουνούπια ήταν μεγάλη, ιδίως στα χωριά της δυτικής πλευράς, άρχισε, πριν 16 χρόνια ένα πρόγραμμα καταπολέμησης κουνουπιών με ψεκασμούς από αέρα και γη. Το πρόγραμμα συντονίζουν ειδικοί επιστήμονες της ΤΕΔΚ Νομού Θεσσαλονίκης, της ΑΝΕΘ ενώ συμμετέχουν στελέχη της ΠΚΜ και των Πανεπιστημίων Αθηνών και Θεσσαλονίκης…
Όμως, ακόμη και όσοι δουλεύουν στο πρόγραμμα αυτό το θεωρούν ανεπαρκές, ακριβό, και αναποτελεσματικό, παρά το γεγονός ότι κάθε χρόνο ξοδεύουμε πάνω από 1 εκ. ευρώ για την υλοποίησή του.
Το κυριότερο μειονέκτημά του είναι ότι παρεμβαίνει στο στάδιο της προνύμφης, πριν δηλαδή αναπτυχθούν τα κουνούπια. Δηλαδή δεν καταπολεμά τα μεγάλα (ακμαία) κουνούπια που μεταφέρουν τους ιούς. Επίσης το πρόγραμμα κάθε χρόνο υποχρεωτικά τερματίζεται στις 15 Ιουλίου επειδή το ένα από τα φάρμακα έχει υπολειμματική δράση! Δηλαδή απαγορεύονται οι ψεκασμοί με αυτό μετά το μέσο του καλοκαιριού επειδή είναι πολύ πιθανό τότε να περάσουν κάποιες επικίνδυνες ουσίες του στο σιτάρι και μέσω αυτού στην τροφική αλυσίδα.
Την εποχή δηλαδή που πρέπει να ενταθούν οι ψεκασμοί, αφού τότε υπάρχουν οι συνθήκες για να πολλαπλασιαστούν τα κουνούπια, τα συνεργεία ψεκασμού αποσύρονται!
Οι ειδικοί τονίζουν ότι το υφιστάμενο πρόγραμμα δεν θα ήταν δυνατό να καλύψει τον κίνδυνο επέκτασης μολυσματικών ασθενειών, όπως του «ιού του Δυτικού Νείλου», που εμφανίστηκε τις τελευταίες εβδομάδες σε περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας. Απαιτείται ένα πιο ολοκληρωμένο πρόγραμμα Ολοκληρωτικής Αντιμετώπισης, που θα εξουδετέρωνε τα κουνούπια σε ακμαία φάση. Στη φάση δηλαδή που αυτά μεταδίδουν ιούς. Έτσι λοιπόν μία ερευνητική ομάδα που ίδρυσαν οι τοπικοί φορείς εδώ και τρία χρόνια, μελέτησε, οργάνωσε και υλοποιεί πειραματικά ένα τέτοιο πρόγραμμα σε συνεργασία με τα Πανεπιστήμια Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Φλόριντα- ΗΠΑ, και το εφαρμόζουν με εξαιρετική επιτυχία σε πειραματικό στάδιο και έκταση 10.000 στρεμμάτων. Το ζήτημα είναι ότι η ελληνική νομοθεσία δεν επιτρέπει να γίνονται ψεκασμοί χωρίς την άδεια του αρμόδιου υπουργείου. Όσο αποτελεσματικό κι αν είναι ένα πρόγραμμα ψεκασμών θα πρέπει να πάρει την έγκριση της αρμόδιας Διεύθυνσης του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για να υλοποιηθεί.
Η ερευνητική ομάδας της Θεσσαλονίκης λοιπόν ζήτησε και πήρε άδεια για πειραματική εφαρμογή. Το πρόγραμμα πέτυχε πλήρως από την πρώτη χρονιά.
Τα μέλη της ερευνητικής ομάδας δεν πίστευαν στα μάτια τους όταν διαπίστωναν –στην πιλοτική φάση- τα αποτελέσματα του νέου προγράμματος. Τα δύο νέα φάρμακα που δεν έχουν –αποδεδειγμένα- καμία υπολειμματική δράση τους επέτρεπαν να συνεχίσουν τους ψεκασμούς για όλο το καλοκαίρι και έτσι να εξολοθρεύουν όλα τα κουνούπια!
Ο νόμος επιβάλει επίσης να γίνεται αξιολόγηση του πειράματος. Έτσι, η πιλοτική εφαρμογή του νέου προγράμματος εξετάσθηκε μεθοδικά από αξιολογητές που έστειλε για το σκοπό αυτό το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Μέχρι και εάν επηρεάζονται τα υποπροϊόντα μελιού εξετάστηκε.
Η αξιολόγηση ήταν θετική. Τότε η ερευνητική ομάδα ζήτησε την άδεια να εφαρμόσει το πείραμα σε διπλάσια έκταση. Η απάντηση ήταν αρνητική. Το πείραμα εφαρμόστηκε για δεύτερη χρονιά σε 10.000 στρέμματα με λαμπρά αποτελέσματα. Η αξιολόγηση από τους απεσταλμένους του υπουργείου ήταν και πάλι θετική. Η ερευνητική ομάδα ζήτησε και πάλι την άδεια για μεγαλύτερη έκταση. Η απάντηση ήταν και πάλι αρνητική. Η ερευνητική ομάδα υποστηρίζει ότι μπορεί να εφαρμόσει το νέο πρόγραμμα σε όλο το νομό, ώστε να αντιμετωπιστεί ολοκληρωτικά το πρόβλημα των κουνουπιών. Δυστυχώς όμως δεν έχει την άδεια. Το ίδιο συμβαίνει και με τα φάρμακα. Διαδοχικές απόπειρες της ερευνητικής ομάδας για την λήψη έγκρισης κυκλοφορίας και χρήσης των νέων φαρμάκων δεν απέδωσαν.
Λόγω λοιπόν της κατάστασης αυτής, αναγκαστικά, στο πρόγραμμα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά τα τρία παλιά φάρμακα, που εκτός από λιγότερο αποτελεσματικά είναι πολύ πιο ακριβά από τα νέα. Γιατί όμως τα νέα φάρμακα δεν έχουν λάβει ακόμη άδειες για χρήση στην Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι έχουν πάρει διεθνή πιστοποίηση; Η απάντηση αφορά το «κλειστό επάγγελμα» των κρατικών αξιολογητών! Είναι χαρακτηριστικό ότι το αρμόδιο όργανο του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης (Ανώτατο Συμβούλιο Εγκρίσεως Γεωργικών Σκευασμάτων) συνεδρίασε για όλο το 2009 μόλις μία φορά (!), επειδή είναι 25μελές και αδυνατεί να πετύχει απαρτία! Συνέπεια της κατάστασης αυτής είναι να μην εγκρίνονται νέα φάρμακα, οπότε οι χρήστες (όπως και στην περίπτωσή μας) να υποχρεώνονται να χρησιμοποιούν συνεχώς τα παλιά, κάτι που φυσικά ευνοεί συγκεκριμένες φαρμακοβιομηχανίες, τα συμφέροντα των οποίων έχουν εγκατασταθεί για τα καλά μέσα στην ελληνική δημόσια διοίκηση. Αλήθεια, αυτό το «κλειστό επάγγελμα» πότε θα ανοίξει;
Υστερόγραφα
Το πρόγραμμα που εφαρμόστηκε φέτος κόστισε 1.033.000 ευρώ, αισθητά μειωμένο από τα προηγούμενα χρόνια που έφτανε τα 1.600.000 ευρώ. Τα χρήματα καταβλήθηκαν κατά 80% από το κράτος (μέσω της ΓΓΠΚΜ), και κατά 20% από τη ΝΑΘ και την ΤΕΔΚ. Οι πέντε δήμοι της δυτικής πλευράς του νομού αδυνατούν να καταβάλουν το μερίδιό τους.
Κάποια ρεπορτάζ συνέδεσαν το ύψος της χρηματοδότησης του προγράμματος με την πλήρη καταπολέμηση των κουνουπιών. Το πρόγραμμα δεν είναι πλήρως αποτελεσματικό όχι επειδή οι δήμοι δεν το χρηματοδοτούν αλλά επειδή δεν εγκρίνεται από το υπουργείο η βελτίωσή και επέκτασή του.
Το σκανδαλώδες είναι ότι ένα τέτοιο πρόγραμμα δεν υπάρχει στο οπλοστάσιο της δημόσιας υγείας όχι επειδή δεν έχει ακόμη ανακαλυφθεί, ή επειδή είναι πανάκριβο, χρονοβόρο ή δύσκολο στην υλοποίησή του… Δεν εφαρμόζεται επειδή το απαγορεύει η αρμόδια Διεύθυνση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης!!! Αυτή είναι η αλήθεια, δυστυχώς…
Κάποιοι «αρμόδιοι υπηρεσιακοί παράγοντες» του εν λόγω υπουργείου δεν εγκρίνουν το πρόγραμμα επειδή αυτό προβλέπει τη χρησιμοποίηση δύο νέων (φθηνότερων) φαρμακευτικών σκευασμάτων. Και όπως αντιλαμβάνεται μέχρι και ο πλέον αδαής, η μη έγκριση του νέου προγράμματος σημαίνει ότι οι εμπλεκόμενοι φορείς είναι υποχρεωμένοι να χρησιμοποιούν μονίμως τα παλιά, ακριβότερα και λιγότερο αποτελεσματικά φάρματα, σαν σε καθεστώς μονοπωλίου… Σα να μιλάμε για ένα κλειστό επάγγελμα, που δεν αφήνει νέα προϊόντα να μπούνε στην αγορά…
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή…
Η εγκεφαλίτιδα μεταδίδεται από τα κουνούπια. Όπως δυστυχώς και πολλοί άλλοι ιοί και μολυσματικές νόσοι που μπορούν να χτυπήσουν το κεντρικό νευρικό σύστημα και να πλήξουν τον ανθρώπινο οργανισμό. Στο Νομό Θεσσαλονίκης έχουμε δισεκατομμύρια κουνούπια κάθε χρόνο επειδή έχουμε την ιδιαιτερότητα της ύπαρξης 200.000 στρεμμάτων ορυζώνων. Σε μία σοβαρή και προοδευμένη κοινωνία τα δύο παραπάνω στοιχεία θα έπρεπε να κινητοποιούν τους αρμοδίους… Η αδράνεια, ο ωχαδερφισμός και η χαλαρότητα μας οδηγούν σε αποτελέσματα με έξαρση κρουσμάτων σαν κι αυτή που ζούμε τις τελευταίες ημέρες…
Στη Θεσσαλονίκη λοιπόν επειδή η κοινωνική όχληση από τα κουνούπια ήταν μεγάλη, ιδίως στα χωριά της δυτικής πλευράς, άρχισε, πριν 16 χρόνια ένα πρόγραμμα καταπολέμησης κουνουπιών με ψεκασμούς από αέρα και γη. Το πρόγραμμα συντονίζουν ειδικοί επιστήμονες της ΤΕΔΚ Νομού Θεσσαλονίκης, της ΑΝΕΘ ενώ συμμετέχουν στελέχη της ΠΚΜ και των Πανεπιστημίων Αθηνών και Θεσσαλονίκης…
Όμως, ακόμη και όσοι δουλεύουν στο πρόγραμμα αυτό το θεωρούν ανεπαρκές, ακριβό, και αναποτελεσματικό, παρά το γεγονός ότι κάθε χρόνο ξοδεύουμε πάνω από 1 εκ. ευρώ για την υλοποίησή του.
Το κυριότερο μειονέκτημά του είναι ότι παρεμβαίνει στο στάδιο της προνύμφης, πριν δηλαδή αναπτυχθούν τα κουνούπια. Δηλαδή δεν καταπολεμά τα μεγάλα (ακμαία) κουνούπια που μεταφέρουν τους ιούς. Επίσης το πρόγραμμα κάθε χρόνο υποχρεωτικά τερματίζεται στις 15 Ιουλίου επειδή το ένα από τα φάρμακα έχει υπολειμματική δράση! Δηλαδή απαγορεύονται οι ψεκασμοί με αυτό μετά το μέσο του καλοκαιριού επειδή είναι πολύ πιθανό τότε να περάσουν κάποιες επικίνδυνες ουσίες του στο σιτάρι και μέσω αυτού στην τροφική αλυσίδα.
Την εποχή δηλαδή που πρέπει να ενταθούν οι ψεκασμοί, αφού τότε υπάρχουν οι συνθήκες για να πολλαπλασιαστούν τα κουνούπια, τα συνεργεία ψεκασμού αποσύρονται!
Οι ειδικοί τονίζουν ότι το υφιστάμενο πρόγραμμα δεν θα ήταν δυνατό να καλύψει τον κίνδυνο επέκτασης μολυσματικών ασθενειών, όπως του «ιού του Δυτικού Νείλου», που εμφανίστηκε τις τελευταίες εβδομάδες σε περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας. Απαιτείται ένα πιο ολοκληρωμένο πρόγραμμα Ολοκληρωτικής Αντιμετώπισης, που θα εξουδετέρωνε τα κουνούπια σε ακμαία φάση. Στη φάση δηλαδή που αυτά μεταδίδουν ιούς. Έτσι λοιπόν μία ερευνητική ομάδα που ίδρυσαν οι τοπικοί φορείς εδώ και τρία χρόνια, μελέτησε, οργάνωσε και υλοποιεί πειραματικά ένα τέτοιο πρόγραμμα σε συνεργασία με τα Πανεπιστήμια Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Φλόριντα- ΗΠΑ, και το εφαρμόζουν με εξαιρετική επιτυχία σε πειραματικό στάδιο και έκταση 10.000 στρεμμάτων. Το ζήτημα είναι ότι η ελληνική νομοθεσία δεν επιτρέπει να γίνονται ψεκασμοί χωρίς την άδεια του αρμόδιου υπουργείου. Όσο αποτελεσματικό κι αν είναι ένα πρόγραμμα ψεκασμών θα πρέπει να πάρει την έγκριση της αρμόδιας Διεύθυνσης του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για να υλοποιηθεί.
Η ερευνητική ομάδας της Θεσσαλονίκης λοιπόν ζήτησε και πήρε άδεια για πειραματική εφαρμογή. Το πρόγραμμα πέτυχε πλήρως από την πρώτη χρονιά.
Τα μέλη της ερευνητικής ομάδας δεν πίστευαν στα μάτια τους όταν διαπίστωναν –στην πιλοτική φάση- τα αποτελέσματα του νέου προγράμματος. Τα δύο νέα φάρμακα που δεν έχουν –αποδεδειγμένα- καμία υπολειμματική δράση τους επέτρεπαν να συνεχίσουν τους ψεκασμούς για όλο το καλοκαίρι και έτσι να εξολοθρεύουν όλα τα κουνούπια!
Ο νόμος επιβάλει επίσης να γίνεται αξιολόγηση του πειράματος. Έτσι, η πιλοτική εφαρμογή του νέου προγράμματος εξετάσθηκε μεθοδικά από αξιολογητές που έστειλε για το σκοπό αυτό το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Μέχρι και εάν επηρεάζονται τα υποπροϊόντα μελιού εξετάστηκε.
Η αξιολόγηση ήταν θετική. Τότε η ερευνητική ομάδα ζήτησε την άδεια να εφαρμόσει το πείραμα σε διπλάσια έκταση. Η απάντηση ήταν αρνητική. Το πείραμα εφαρμόστηκε για δεύτερη χρονιά σε 10.000 στρέμματα με λαμπρά αποτελέσματα. Η αξιολόγηση από τους απεσταλμένους του υπουργείου ήταν και πάλι θετική. Η ερευνητική ομάδα ζήτησε και πάλι την άδεια για μεγαλύτερη έκταση. Η απάντηση ήταν και πάλι αρνητική. Η ερευνητική ομάδα υποστηρίζει ότι μπορεί να εφαρμόσει το νέο πρόγραμμα σε όλο το νομό, ώστε να αντιμετωπιστεί ολοκληρωτικά το πρόβλημα των κουνουπιών. Δυστυχώς όμως δεν έχει την άδεια. Το ίδιο συμβαίνει και με τα φάρμακα. Διαδοχικές απόπειρες της ερευνητικής ομάδας για την λήψη έγκρισης κυκλοφορίας και χρήσης των νέων φαρμάκων δεν απέδωσαν.
Λόγω λοιπόν της κατάστασης αυτής, αναγκαστικά, στο πρόγραμμα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά τα τρία παλιά φάρμακα, που εκτός από λιγότερο αποτελεσματικά είναι πολύ πιο ακριβά από τα νέα. Γιατί όμως τα νέα φάρμακα δεν έχουν λάβει ακόμη άδειες για χρήση στην Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι έχουν πάρει διεθνή πιστοποίηση; Η απάντηση αφορά το «κλειστό επάγγελμα» των κρατικών αξιολογητών! Είναι χαρακτηριστικό ότι το αρμόδιο όργανο του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης (Ανώτατο Συμβούλιο Εγκρίσεως Γεωργικών Σκευασμάτων) συνεδρίασε για όλο το 2009 μόλις μία φορά (!), επειδή είναι 25μελές και αδυνατεί να πετύχει απαρτία! Συνέπεια της κατάστασης αυτής είναι να μην εγκρίνονται νέα φάρμακα, οπότε οι χρήστες (όπως και στην περίπτωσή μας) να υποχρεώνονται να χρησιμοποιούν συνεχώς τα παλιά, κάτι που φυσικά ευνοεί συγκεκριμένες φαρμακοβιομηχανίες, τα συμφέροντα των οποίων έχουν εγκατασταθεί για τα καλά μέσα στην ελληνική δημόσια διοίκηση. Αλήθεια, αυτό το «κλειστό επάγγελμα» πότε θα ανοίξει;
Υστερόγραφα
Το πρόγραμμα που εφαρμόστηκε φέτος κόστισε 1.033.000 ευρώ, αισθητά μειωμένο από τα προηγούμενα χρόνια που έφτανε τα 1.600.000 ευρώ. Τα χρήματα καταβλήθηκαν κατά 80% από το κράτος (μέσω της ΓΓΠΚΜ), και κατά 20% από τη ΝΑΘ και την ΤΕΔΚ. Οι πέντε δήμοι της δυτικής πλευράς του νομού αδυνατούν να καταβάλουν το μερίδιό τους.
Κάποια ρεπορτάζ συνέδεσαν το ύψος της χρηματοδότησης του προγράμματος με την πλήρη καταπολέμηση των κουνουπιών. Το πρόγραμμα δεν είναι πλήρως αποτελεσματικό όχι επειδή οι δήμοι δεν το χρηματοδοτούν αλλά επειδή δεν εγκρίνεται από το υπουργείο η βελτίωσή και επέκτασή του.
