Αυτό που συμβαίνει στη γειτονιά μας επηρεάζει άμεσα στον τρόπο που θα μεγαλώσουν τα παιδιά μας. Στην Ελλάδα το έχουμε συνειδητοποιήσει αυτό βαθύτατα. Γι’ αυτό έχουμε αναλάβει μια δέσμευση, προς την περιοχή μας και τους...
ανθρώπους της.
Πιστεύουμε ότι η σταθερότητα στην περιοχή μας είναι προαπαιτούμενο για την ασφάλεια και εννοούμε τη σταθερότητα με την έννοια της εφαρμογής της δημοκρατίας, της ενίσχυσης των δημοκρατικών θεσμών που εγγυώνται τη διαφάνεια και την υπευθυνότητα, της μείωσης των οικονομικών ανισοτήτων και του κράτους δικαίου εντός των κοινωνιών μας και μεταξύ των χωρών μας. Σημαντικότατος παράγοντας για τη σταθερότητα και την ανάπτυξη στην περιοχή μας είναι οι σχέσεις καλής γειτονίας, μια θεμελιώδης αρχή, η οποία, μαζί τις άλλες αρχές που περιλαμβάνει ο Χάρτης των Ηνωμένων Εθνών, συνιστούν τον ακρογωνιαίο λίθο της διεθνούς νομικής τάξης πραγμάτων σήμερα.
Η ασφάλεια της Ελλάδας συνίσταται στο ότι αποτελεί μέλος της Ε.Ε και του ΝΑΤΟ. Εργαζόμαστε ώστε τα κράτη της περιοχής να επωφεληθούν από τη σταθεροποιητική επίδραση της μελλοντικής συμμετοχής τους στους οργανισμούς αυτούς.
Τα Βαλκάνια εξακολουθούν να είναι μια ευαίσθητη περιοχή από άποψη ασφάλειας. Η σκόνη από τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας ακόμη δεν έχει κατακαθίσει.
Το όραμα της Ελλάδας για τα Βαλκάνια περιγράφει μια περιοχή στην οποία η δημοκρατία θα αποτελεί πλέον τον κανόνα, όπου οι επιδιώξεις των πολιτών θα πραγματοποιούνται μέσω ειρηνικών και δημοκρατικών πρακτικών, όπου τα δικαιώματα των μειονοτήτων είναι σεβαστά, όπου οι κυβερνήσεις λογοδοτούν για τις πράξεις τους, οι οικονομίες χαρακτηρίζονται από διαφάνεια και συμμετέχουν στην πολιτική όλα τα συνιστώντα στοιχεία μιας κοινωνίας.
Ο κόσμος έχει μια ευθύνη, οφείλει να υποστηρίξει αυτό το όραμα για την περιοχή μας. Χρειάζεται να ενισχύσουμε μια περιοχή που ιστορικά καθηλώθηκε, διαιρέθηκε και έγινε αντικείμενο εξαρτήσεων από μια διεθνή κοινότητα, η οποία ήταν έρμαιο ανταγωνιστικών συμφερόντων και φορέας αντιφατικών μηνυμάτων.
Κατά την άποψη μας, η προοπτική της ενσωμάτωσης ολόκληρης της περιοχής στις ευρωατλαντικές δομές και θεσμούς είναι η οδός για το μέλλον, η οποία μπορεί να εγγυηθεί τη σταθερότητα και την ανάπτυξη. Στην καρδιά της Ευρωπαϊκής Ιδέας έγκειται η εγκαθίδρυση συμμετοχικών θεσμών και πρακτικών. Γι’ αυτό η Ελλάδα ανέκαθεν υποστήριζε τη διεύρυνση της Ε.Ε ως ένα μέσο οικοδόμησης μιας γέφυρας ασφάλειας, συνεργασίας και ανάπτυξης μεταξύ των λαών.
Προκειμένου να αναζωογονήσουμε την προοπτική της ενσωμάτωσης των Βαλκανίων στην Ε.Ε, η Ελλάδα έχει καταθέσει μια νέα πρωτοβουλία, την «Agenda 2014», η οποία αποτελεί τη συνέχεια της «Ατζέντας της Θεσσαλονίκης», μιας άλλης ελληνικής πρωτοβουλίας για την περιοχή, ήδη από το 2003. Ο πρωταρχικός στόχος αυτής της πρωτοβουλίας ήταν να θέσουμε έναν πολιτικό στόχο–ορόσημο στη διαδικασία ένταξης στην Ε.Ε. των Βαλκανίων, τέτοιον που να αποτελεί ισχυρό κίνητρο για τα κράτη όλης της περιοχής να προωθήσουν και να επιταχύνουν τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις και προσαρμογές που θα τα φέρουν πιο κοντά στην Ε.Ε.
Στη διάρκεια των κρίσιμων ετών της διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας, η παρουσία της Ε.Ε. στα Βαλκάνια ήταν ανεπαρκής και αυτό είχε επιζήμια αποτελέσματα στις κρίσεις που ακολούθησαν. Όλοι γνωρίζουμε καλύτερα τώρα. Υπάρχουν ακόμα ανοικτές πληγές στην περιοχή μας, με το Κόσοβο να αποτελεί την πιο επιτακτική. Πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι τούτη τη φορά η Ε.Ε. θα είναι παρούσα και θα έχει ισχυρή φωνή. Η ευρωπαϊκή προοπτική ολόκληρης της περιοχής μπορεί να δώσει ώθηση στην πολιτική διαδικασία η οποία πρόκειται να ξεκινήσει με θέμα το Κόσοβο. Την ίδια στιγμή πρέπει να διατηρήσουμε ανοικτή και ξεκάθαρη την οδό για τη Σερβία, ώστε να ξεκινήσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε..
Υπάρχουν αρκετά εκκρεμή ζητήματα στα Βαλκάνια. Ένα από αυτά περιστρέφεται γύρω από το όνομα της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Δεν πρόκειται για ένα διμερές ζήτημα ήσσονος σημασίας ή μια λεπτολογία γύρω από ιστορικά σύμβολα όπως κάποιοι θα ήθελαν να το παρουσιάσουν, αλλά ένα περιφερειακό ζήτημα με βαθιές ιστορικές ρίζες, άρρηκτα συνδεδεμένο με τις σχέσεις καλής γειτονίας.
Προκειμένου να φτάσουμε σε ένα συμβιβασμό στο θέμα του ονόματος, οι δύο πλευρές πρέπει να συναντηθούν στη μέση, πραγματοποιώντας αμοιβαία βήματα για τη γεφύρωση του χάσματος και τη συμφιλίωση των αντιτιθέμενων θέσεών τους. Η Ελλάδα έχει ήδη διανύσει το δικό της μισό. Μια δίκαιη και βιώσιμη λύση μπορεί να στηρίζεται μόνο σε ένα όνομα με γεωγραφικό προσδιορισμό, για χρήση έναντι όλων. Η Μακεδονία είναι μια μεγάλη γεωγραφική περιοχή, της οποίας το μεγαλύτερο τμήμα βρίσκεται στην Ελλάδα. Ένα μικρό μέρος της βρίσκεται στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και ένα ακόμη μικρότερο στη Βουλγαρία. Το μέρος δεν είναι δυνατόν να εκπροσωπεί το όλον και η αποκλειστική αξίωση της πΓΔΜ επί του ονόματος «Μακεδονία» δεν μπορεί να επιτραπεί να καλλιεργεί τον εθνικισμό. Η όποια λύση πρέπει να τύχει καθολικής εφαρμογής, γιατί αλλιώς απλώς επιτείνουμε τη σημερινή κατάσταση.
Eχουμε εντατικοποιήσει τις προσπάθειές μας για εξεύρεση λύσης εντός του πλαισίου της καθιερωμένης διαπραγματευτικής διαδικασίας των Ηνωμένων Εθνών, υπό τον κ. Nimetz, με την ελπίδα να ευοδωθεί το συντομότερο δυνατό.
Επέλεξα τη Γενική Συνέλευση, η οποία φύσει αποτελεί το forum επίλυσης των διεθνών διαφορών, προκειμένου να διακηρύξω για μια ακόμη φορά την ετοιμότητα της Ελλάδας για την επίτευξη λύσης ακόμη και αύριο και να απευθύνω έκκληση στον κ. Gruevski να επιδείξει ηγετική ευθύνη και να γίνει εταίρος της Ελλάδας για την πρόοδο. Την πρόοδο που θα έχει ως αποτέλεσμα ένα λαμπρό μέλλον ευημερίας στις σχέσεις μας εντός της Ε.Ε.. Ένα μέλλον που θέλουμε να γίνει πραγματικότητα σύντομα.
Για το σκοπό αυτό, καλώ την ηγεσία της γειτονικής μας χώρας να επικεντρωθεί στις προσπάθειες για την εξεύρεση λύσης αντί να σπαταλά πολύτιμους πόρους και ενέργεια σε παρελκυστικές πρακτικές και στη δημιουργία κλίματος ανταγωνισμού, ακόμη και εχθρότητας, ενώ αποφεύγει να αναλάβει τις ευθύνες που της αναλογούν.
Η Ελλάδα τείνει χείρα φιλίας και συνεργασίας. Ήρθε ο καιρός οι γείτονές μας να αδράξουν αυτό το χέρι.
Επιτρέψτε μου να στραφώ στη σημαντικότερη εστία ανάφλεξης στην ευρύτερη περιοχή μας, η οποία είναι η διαρκέστερη και πλέον παρατεταμένη σύγκρουση της εποχής μας. Αναφέρομαι στην Αραβο-Ισραηλινή διένεξη, η οποία και πάλι βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή.
Η συνέχιση των απευθείας διαπραγματεύσεων αποτέλεσε ένα σημαντικό επίτευγμα. Πρέπει να εκφράσουμε τις ευχαριστίες μας στον Πρόεδρο Obama και στην Κυβέρνησή του, καθώς και σε όλους όσοι συνεισέφεραν σε αυτό, και φυσικά στην ηγεσία του Ισραήλ και των Παλαιστινίων και στις ηγεσίες των αραβικών χωρών που την υποστήριξαν.
Ωστόσο είναι μόνο η αρχή, όχι το τέλος. Το πιο δύσκολο μέρος είναι μπροστά μας. Η υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητα αυτήν τη στιγμή είναι να διατηρήσουμε αυτό το διάλογο και να τον κάνουμε να καρποφορήσει. Και οι δύο πλευρές έχουν την υποχρέωση να επιδείξουν σεβασμό σε αυτή την εύθραυστη διπλωματική διαδικασία. Πράξεις που απειλούν την ίδια την ύπαρξή της, όπως οι ισραηλινοί εποικισμοί, πρέπει να αποφευχθούν ώστε οι διαπραγματεύσεις να μην καταστούν μάταιες.
Είναι πολύ σημαντικό να ενισχύσουμε όσους υποστηρίζουν την ειρήνη και να εμπεδωθεί η φιλειρηνική νοοτροπία και στις δύο πλευρές. Οφείλουμε να δώσουμε στους ανθρώπους ελπίδα και αισιόδοξη προοπτική, να τους παράσχουμε απτές αποδείξεις ότι ο διάλογος θα αποδώσει απτά αποτελέσματα, ωφέλιμα για όλους. Πρέπει να τους πείσουμε ότι το κόστος της αντιπαράθεσης είναι μεγαλύτερο από το κόστος των αμοιβαίων υποχωρήσεων που οδηγούν στην ειρήνη. Χρειάζεται να πείσουμε κυρίως τις νέες γενιές ότι η ειρηνική συνύπαρξη είναι η βιώσιμη επιλογή.
