Αργεί ακόμη η ανάκαμψη στα ακίνητα

Του Γιώργου Καμπουρόπουλου

Με την υφιστάμενη οικονομική κρίση, όπως διαμορφώνεται σήμερα, με υψηλή ανεργία, μειωμένους μισθούς, αυξημένη φορολογία, την μεσαία τάξη να έχει πληγεί σοβαρά, δάνεια με το σταγονόμετρο, δεν υπάρχουν ακόμη σημάδια ανάκαμψης. Σε ένα οικονομικό κύκλο που απεικονίζεται με ένα ρολόι, με το «έξι» να είναι το κατώτερο και το 12 το ανώτερο σημείο της ανάκαμψης, εμείς βρισκόμαστε ακόμα στο 4-5.

Τα παραπάνω έχουν οδηγήσει σε περιορισμένη έως και αρνητική ανάπτυξη των ρυθμών ανάπτυξης, σε συρρίκνωση της κατανάλωσης, σε αύξηση αποθεματικών καταθέσεων και σε μείωση των επενδύσεων στην ακίνητη περιουσία.

Στον κλάδο των ακινήτων, η μείωση των αναγκών των επιχειρήσεων για γραφειακούς ή αποθηκευτικούς χώρους, καθώς και η συγχώνευση των σημείων λιανικών πωλήσεων με στόχο την περικοπή λειτουργικού κόστους είναι πλέον πραγματικότητα. Οι ενοικιαστές με βάση το νέο νομοθετικό πλαίσιο και τις ευνοϊκές γι΄ αυτούς δυνάμεις της αγοράς επαναδιαπραγματεύονται το ύψος των ενοικίων και πετυχαίνουν πολύ χαμηλότερες μισθώσεις.


Στον οικιστικό τομέα, οι ανάγκες κατοικίας αλλάζουν, καθώς υπάρχει στροφή σε μικρότερες κατοικίες στα κέντρα των πόλεων, ώστε να αποφεύγεται το κόστος μετακινήσεων. Επίσης, λόγω της δύσκολης δανειοδότησης και των υπαρχόντων φορολογικών μέτρων, προτιμάται η ενοικίαση παρά η απόκτηση σπιτιού.

Οι επενδυτές παρότι έχουν ρευστότητα και πολλοί διαθέτουν χαμηλές δανειακές υποχρεώσεις τηρούν στάση αναμονής, εωσότου τα deals σε «discounts» βγουν στην αγορά και απελευθερωθεί η δανειακή ρευστότητα από τις τράπεζες. Ωστόσο, η αυξημένη ζήτηση γι΄ αυτά τα deals, θα μειώσει τις τελικές τους επενδυτικές αποδόσεις.

Οι τράπεζες εστιάζουν πλέον στις σωστές εκτιμήσεις, στα υγιή οικονομικά στοιχεία των εταιρειών και δανειοδοτούν κατά προτεραιότητα τους υφιστάμενους πελάτες τους.

Όσον αφορά την ανάκαμψη; Φαίνεται ότι θα έλθει μέσα από τους παραδοσιακούς κλάδους της οικονομίας, τον τουρισμό και τη ναυτιλία, οι οποίοι έχουν συγκριτικά αναξιοποίητα πλεονεκτήματα.

* Ο κ. Γιώργος Καμπουρόπουλος είναι πρόεδρος του ULI Greece
Πηγή:www.capital.gr