Διανύοντας τον έβδομο μήνα από την έλευση της Τρόικας στην χώρα μας αποκτήσαμε παρέα . Την Ιρλανδία. Πιθανόν να «γίνουμε» και περισσότεροι . Παλεύουν να αποφύγουν την συντροφιά μας οι Πορτογάλοι, οι Ισπανοί . Μπορεί να ακολουθήσουν οι Ιταλοί ,οι Βέλγοι , οι Γάλλοι κλπ
Μέχρι σήμερα ακούγαμε , διαβάζαμε κλπ ότι για την κατάρρευση της οικονομίας μας έφταιγε η πενταετής διακυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας .
Στην Ιρλανδία ποιος φαίει; Η Νέα Δημοκρατία; Στην Πορτογαλία ; Στην Ισπανία ; Στην Ιταλία που..
μπορεί να ακολουθήσει;
Προσπαθώντας να απαντήσω και εγώ στο «τις πταίει» και υιοθετώντας αυτά που ακούω και διαβάζω για την κύρια αιτία «του κακού» που είναι το μεγάλο δημόσιο χρέος μας σκέφθηκα «μήπως φταίνε όλα όσα μας έκαναν χαρούμενους την δεκαετία του ’80 και δεν θέλουμε να το παραδεχθούμε; Άλλωστε τότε δεν αυξήθηκαν τα χρέη μας ;»
Αυτό είναι το πρώτο ερώτημα που χρειάζεται να απαντήσουμε στο εαυτό μας πρώτα και κύρια γιατί οι ίδιοι υποβαλλόμαστε στις οικονομικές θυσίες.
Η κρίση που βιώνουμε είναι συνέχεια των γνωστών συχνών οικονομικών κρίσεων - οικονομικών παροξυσμών ;
Πρώτα είχαμε το μεγάλο σκαμπανέβασμα όλων των χρηματιστηριακών δεικτών , στο τέλος της δεκαετίας του 90
Έπειτα ήρθε η κρίση των τιμών των τροφίμων . Μεγάλο σκαμπανέβασμα. Υπήρξαν χρονιές που οι αγρότες μας ήταν πραγματικά ευτυχισμένοι.
Η συνέχεια ήταν η εντυπωσιακή μεταβολή της τιμής του αργού πετρελαίου . Έως και 150 $ έφθασε το κόστος του βαρελιού .
Ακολούθησαν τα «τοξικά τραπεζικά ομόλογα» που ξεκίνησαν από τα «επισφαλή στεγαστικά δάνεια» που χορηγήθηκαν στις ΗΠΑ. Ξανά σκαμπανέβασμα. Αυτήν την φορά στις τράπεζες και στην αποτίμηση τους.
Και τώρα; Τώρα έχουμε κρίση στα «Κρατικά Ομόλογα» που λογικά άγγιξε τις πιο αδύνατες χώρες του πιο ασταθούς πολιτικά- όχι οικονομικά - νόμισμα. Τις οικονομικά αδύνατες Ευρωπαϊκές χώρες που έχουν ευρώ.
Σ τις παραπάνω κρίσεις πρέπει να προσθέσουμε και την Ασιατική οικονομική κρίση που προηγήθηκε αυτών . Στο τέλος της τελευταίας δεκαετίας του προηγούμενου αιώνα .
Να και το δεύτερο ερώτημα . Μήπως τελικά η οικονομική κρίση που βιώνουμε στην χώρα μας έχει την ρίζα της στην παγκόσμια οικονομική κρίση; Μήπως αυτοί (ΠΑΣΟΚ) που τον Μάρτιο του 2009 διατυμπάνιζαν ότι οι οικονομικές δυσκολίες της χώρας μας έχουν εθνικά αίτια και δεν έβλεπαν την παγκόσμια κρίση εθελοτυφλούσαν;
Και γιατί έχουμε τελευταία συνεχώς παγκόσμιες οικονομικές κρίσεις ; Μήπως όλες πηγάζουν από την βασική αιτία ;
Μήπως έφτασε το τέλος του συστήματος των κανόνων που δομήθηκε το 1944 στο Μπρέττον – Γούντς (Bretton Woods) για τις παγκόσμιες εμπορικές και οικονομικές σχέσεις μεταξύ των βιομηχανικών χωρών ; Μήπως τελικά δεν μπορούν να έχουν την ίδια απόδοση τα οικονομικά κεφάλαια σήμερα με την απόδοση που είχαν λίγα χρόνια μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο;
Μήπως το εύλογο κέρδος των κεφαλαίων του 1950 αποτελεί ουτοπία σήμερα που τα διαθέσιμα κεφάλαια είναι πολλαπλάσια;
Μήπως έτσι έχουμε καθαρή κερδοσκοπία αντί «σχετικής» τίμιας απόδοσης κεφαλαίων; Μήπως έτσι το σύστημα «καλύπτει» επικίνδυνες επενδύσεις για να παραμείνουν υψηλές οι αποδόσεις κερδοσκοπικών κεφαλαίων;
Έτσι οδηγούμαστε στο τρίτο ερώτημα . Μήπως οι Έλληνες, αλλά και οι Ευρωπαίοι δεν πρέπει να στηρίξουν την προσπάθεια τους για το ξεπέρασμα της οικονομικής κρίσης στον θεματοφύλακα (Διεθνές Νομισματικό Ταμείο) ενός συστήματος (Μπρέττον – Γούντς) που μάλλον παραπαίει ; Ενός θεσμού που όταν δημιουργήθηκε δεν υπήρχε ΕΕ αλλά μόνο μια κατεστραμμένη Ευρώπη;
Μήπως το 1971 δεν άλλαξε κατά ένα μέρος το σύστημα και οδηγηθήκαμε στο Μπέττον – Γουντς II; Τότε δεν σταμάτησε να ισχύει ο Κανόνας του Χρυσού και ισχυροποιήθηκε το δολάριο;
Μήπως ήρθε η ώρα να μιλήσουμε για νέα μεταβολή που οικονομικού συστήματος που ζούμε; Αλήθεια ο φιλελευθερισμός δεν έχει χαρακτηριστικό του γνώρισμα την συνεχή προσαρμογή του στα σύγχρονα κοινωνικά δεδομένα; Η οικονομική επιστήμη δεν είναι κοινωνική επιστήμη; Είναι ίδιος ο φιλελευθερισμός από τότε που τον αποτύπωσε ο Adam Smith; Γιατί να μας φοβίζει μια νέα αλλαγή του; Με το χάρισμα της προσαρμογής του δεν επιβίωσε ο φιλελευθερισμός όταν δέχθηκε ιδεολογική επίθεση από τον κουμμουνισμό ; Η ίδια η ιστορία δεν τον δικαίωσε;
Μήπως πρέπει από την σημερινή προσπάθεια να κρατήσουμε μόνο τις διαρθρωτικές αλλαγές στις οποίες όλοι συμφωνούμε …..χρόνια τώρα….. αλλά μερικοί τις «σιγοψιθύριζαν» για να μην τους ακούσουν οι σύντροφοι τους …..και να αποκτήσουμε λίγο περισσότερη φαντασία και τόλμη για τα υπόλοιπα οικονομικά ζητήματα ώστε να ξεπεράσουμε την κρίση;
Μήπως μπορούμε να δείξουμε ότι υπάρχει και άλλο μοντέλο εφαρμογής των φιλελεύθερων οικονομικών θεωριών ; Μήπως οι θεματοφύλακες (ΔΝΤ) στην προσπάθεια τους να είναι πετυχημένοι φύλακες δεν ενδιαφέρονται για τις νέες εξελίξεις της κοινωνίας και της οικονομίας αλλά μόνο για την διατήρηση του υπάρχοντος συστήματος; Μήπως ;
