Θεσσαλονίκη, 5 Δεκεμβρίου 2010
Κύριε Δήμαρχε,
Κύριε Γενικέ Πρόξενε,
Κυρίες και Κύριοι,
Κύριε Γενικέ Πρόξενε,
Κυρίες και Κύριοι,
Ευχαριστώ θερμά για την τιμητική πρόσκληση, που μου δίνει τη δυνατότητα να συμμετέχω στο εξαιρετικό αυτό πάνελ, καταθέτοντας απόψεις που φιλοδοξούν να οριοθετήσουν το κοινό μας όραμα για την Ευρωπαϊκή οικογένεια του μέλλοντος αλλά και να ενισχύσουν την ανάπτυξη των διμερών σχέσεων μεταξύ δυο παραδοσιακά
φίλων χωρών, της Ελλάδας και της Γερμανίας.Την περίοδο που εκπονούσα την διδακτορική μου διατριβή στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου, εργαζόμενος παράλληλα στη Βόρεια Γερμανία, είχα τη μοναδική ευκαιρία να βιώσω από κοντά την επανένωση της Ευρώπης, μέσα από την επανένωση των δυο Γερμανιών. Μοιράστηκα μαζί με πολλούς Ευρωπαίους συμπατριώτες το κοινό όραμα που ενέπνευσε τότε η φωτισμένη ηγεσία των Χελμουτ Κολ, Χάνς Ντίτριχ Γκένσερ και Φρανσουά Μιτεράν. Εκπροσωπώντας τη Νέα Δημοκρατία στο πρώτο μεγάλο συνέδριο της CDU στην επανενωμένη Γερμανία θυμάμαι έντονα τα λόγια του καγκελάριου Κολ που οριοθετούσαν το ρόλο της ιδιαίτερής του πατρίδας στην Ευρώπη του αύριο:
«Ισχυρή Γερμανία μπορεί να υπάρξει μόνον σε μια δυνατή, μεγάλη και Ενωμένη Ευρώπη».
Τα λόγια αυτά παρέπεμπαν ευθέως στην πεποίθηση του Έλληνα γεννήτορα της Ευρωπαϊκής ιδέας Κωνσταντίνου Καραμανλή και βεβαίως απηχούσαν τον κεντρικό πυρήνα του οράματος των μεγάλων εμπνευστών της Ενωμένης Ευρώπης, του Ζαν Μονέ, του Κόνραντ Αντενάουερ, του Ρομπέρ Σουμάν κ.α..
Η Ευρώπη που όλοι οραματιστήκαμε και παλεύουμε γι’ αυτήν δεν είναι απλά η Ευρώπη της Νομισματικής Ένωσης, αλλά ηΠολιτικά Ενωμένη Ευρώπη που θα συνδυάζει τις αρχές της επικουρικότητας και της αποτελεσματικότητας και θα είναι διεθνής πρωταγωνιστής.
Η μεγάλη ευκαιρία χάθηκε στη Συνέλευση για το Μέλλον της Ευρώπης, όπου είχα τη τιμή να είμαι ένας από τους εκπροσώπους του Ελληνικού Κοινοβουλίου μαζί με την Μαριέττα Γιαννάκου, τον Γιώργο Παπανδρέου και τον Παρασκευά Αυγερινό. Εκεί, μαζί με τους Γερμανούς συναδέλφους, υποστηρίξαμε την άποψη της Πολιτικής Ένωσης. Επιδιώξαμε ένα ενιαίο Σύνταγμα που θα οριοθετούσε μια Νέα Ευρώπη, Δημοκρατική, Συμμετοχική, Πολυπολιτισμική, την Ευρώπη των Πατρίδων, την Πατρίδα μας την Ευρώπη. Σε αυτή την Ευρώπη δεν θα χωρούσαν διευθυντήρια, ομόκεντροι κύκλοι ή κλωνοποίηση πολιτισμών. Η Νέα Ευρωπαϊκή Ταυτότητα που επιδιώξαμε να οικοδομήσουμε θα συνέθετε τα καλύτερα στοιχεία όλων των εθνικών πολιτισμών και θα καθιστούσε την πολυμορφία συγκριτικό πλεονέκτημα.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης που οραματιζόμαστε δεν μπορούν τα μικρά κράτη να εγκλωβίζουν και να φρενάρουν τα μεγάλα. Ούτε όμως και τα μεγάλα αρκούν από μόνα τους για να επιβάλλουν τη θέλησή τους στα μικρά. Στην Ευρώπη αυτή δεν υπάρχουν «Pigs”. Υπάρχουν, όμως, αυστηροί κανόνες που πρέπει με σεβασμό να ακολουθούνται από όλα τα κράτη. Δυστυχώς, η Συνέλευση δεν πέτυχε τους στόχους της. Έγιναν, κάποια βήματα προς τα εμπρός με τη Συνθήκη της Λισαβόνας, αλλά δεν έγιναν άλματα.
Προχωρήσαμε στη Νομισματική Ενοποίηση χωρίς να έχουμε ενιαία οικονομική, δημοσιονομική, αναπτυξιακή και σε πολλές περιπτώσεις και εξωτερική πολιτική. Έτσι, τώρα που εξαντλήθηκε η εποχή της ευρωστίας και ξαναβρεθήκαμε αντιμέτωποι με μια μεγάλη διεθνή κρίση είναι επικίνδυνο να αναζωπυρωθούν οι εθνικοί εγωισμοί, διότι δεν προλάβαμε να δημιουργήσουμε διορατικά κοινά εργαλεία αντιμετώπισης των κεντρικών ή περιφερειακών προβλημάτων. Για παράδειγμα, πρώτον, δεν εννοιοποιήθηκαν οι κανόνες προσδιορισμού του δημοσίου ελλείμματος. Δεύτερον, δεν ακολουθούνται κοινοί μέθοδοι εκσυγχρονισμού και εξυγίανσης σε όλα τα κράτη μέλη. Επίσης, δεν λαμβάνονται υπ’ όψιν επαρκώς οι ιδιαιτερότητες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το κάθε κράτος μέλος. Τέλος, δεν είναι έτοιμος, ακόμα, ένας μηχανισμός στήριξης που θα έπρεπε να υπάρχει. Τώρα μόλις άνοιξε η συζήτηση γι’ αυτόν.
Εμείς οι Έλληνες στεκόμαστε αυτοκριτικά απέναντι στην κατάσταση. Αναγνωρίζουμε τις στρεβλώσεις και τις αδυναμίες που συσσωρεύτηκαν, με διαχρονική και διακομματική ευθύνη των κυβερνήσεων, στην Ελληνική οικονομία και τη δημόσια διοίκηση από το 1981 και μετά. Όταν το δημόσιο χρέος μας τότε (1981) ήταν περίπου 20%, σήμερα προσεγγίζει το 115% και προβλέπεται να φθάσει το 150% το 2014. Η Ελλάδα αυτοπροσφέρθηκε με την πολιτική της Ελληνικής κυβέρνησης, μετατρέποντας την κρίση του ελλείμματος σε κρίση δανεισμού, ως το πρώτο εξιλαστήριο θύμα του ντόμινο που ξεκίνησε μετά την προσφυγή στο ΔΝΤ.
Αποδεικνύεται, όμως, εκ των υστέρων, ότι η κρίση δεν ήταν αμιγώς ελληνική. Αφορούσε πολλά περισσότερα κράτη, όπως την Ιρλανδία, την Πορτογαλία, την Ισπανία, την Ιταλία, εν μέρει, και την ίδια τη Γερμανία, η οποία αποτελεί την ατμομηχανή της Ευρώπης. Τελικά δηλαδή προκύπτει, ότι το πρόβλημα είναι Ευρωπαϊκό και ότι εάν το στοίχημα κερδιθεί στην Ελλάδα, το μήνυμα που θα εκπέμψουμε θα έχει πολλαπλούς αποδέκτες.
Εμείς, στη Νέα Δημοκρατία πιστεύουμε στην Αρχή της Ευρωπαϊκής Αλληλεγγύης που σήμερα δοκιμάζεται και υποστηρίζουμε το μηχανισμό στήριξης που θα την εφαρμόσει. Διαφωνούμε όμως κάθετα στο μείγμα πολιτικής που επέλεξε η σημερινή Ελληνική Κυβέρνηση.
Οι διαρθρωτικές αλλαγές που σήμερα προτείνονται από την Τρόικα, υπήρξαν ενσυνείδητη πολιτική μας όλα τα προηγούμενα χρόνια. Πολιτική που πολέμησε η σημερινή Κυβέρνηση και τότε αντιπολίτευση του ΠΑΣΟΚ. Θυμίζω μερικά παραδείγματα: Η αποκρατικοποίηση των αστικών συγκοινωνιών της Αθήνας, της Ολυμπιακής, του ΟΤΕ, η μείωση του Δημόσιου Τομέα, η εξυγίανση του ΟΣΕ, η αποκρατικοποίηση λιμανιών (Cosco), η κατάργηση του κρατικού μονοπωλίου στην Ανώτατη Εκπαίδευση (αναθεώρηση άρθρου 16 του Συντάγματος) ήταν κεφάλαια που προχωρήσαμε. Υπήρξαν και άλλα που, παρότι προετοιμάσαμε δεν προλάβαμε να υλοποιήσουμε, όπως η απελευθέρωση κλειστών επαγγελμάτων, η αποκρατικοποίηση περιφερειακών αεροδρομίων, η απελευθέρωση ενέργειας κλπ. Για αυτό και σήμερα δε διστάσαμε να ψηφίσουμε 30 νομοσχέδια από τα 60 που αναγκάστηκε να καταθέσει η Κυβέρνηση και που τουλάχιστον επί της Αρχής δείχνουν ότι το ΠΑΣΟΚ προσχωρεί σε πολιτικές που εμείς επί χρόνια υπερασπιζόμαστε και αυτό πολεμούσε.
Η διαφωνία μας στο μνημόνιο είναι κατ’ ουσίαν διαφωνία σε κεντρικές επιλογές της Κυβέρνησης, που δυναμιτίζουν την κοινωνική συνοχή, όπως η μείωση των μισθών και των συντάξεων των μεσαίων και φτωχών εισοδημάτων, στεγνώνουν από ρευστότητα την αγορά, όπως η αύξηση ΦΠΑ, και βουλιάζουν τη χώρα σε ύφεση, όπως η αύξηση φορολογικών συντελεστών που σκοτώνει επενδύσεις και επιχειρηματικότητα. Η Κυβέρνηση όφειλε πριν υπογράψει να διαπραγματευτεί σκληρότερα, όπως ακριβώς έκανε η Ιρλανδία για να προστατεύσει τους χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές της και άρα τις ξένες επενδύσεις.
Η Ελλάδα είχε και συνεχίζει να έχει σημαντικά επιχειρήματα που πρέπει να προσμετρηθούν από τους εταίρους και κυρίως από τη Γερμανία, με την οποία μοιραζόμαστε τις ίδιες ευαισθησίες.
Είναι διαχρονικά και διεθνώς επιβεβαιωμένο ότι στην Εξωτερική Πολιτική δεν υπάρχουν φιλίες αλλά συμφέροντα που είτε συνασπίζονται είτε συγκρούονται. Είναι επίσης βέβαιο ότι κάθε εκλεγμένος ηγέτης έχει την υποχρέωση να υπερασπίζεται τα συμφέροντα του λαού που εκπροσωπεί. Αυτό κάνει η κα. Μέρκελ σήμερα, αυτό οφείλει να κάνει και ο Γιώργος Παπανδρέου. Θα πρέπει όμως όλοι μαζί να συνειδητοποιήσουμε, ότι η από κοινού προσχώρηση στην Αρχή της Ευρωπαϊκής Αλληλεγγύης ήταν μία διαφορετική πολιτική που επέλεξαν στο παρελθόν οι οραματιστές ηγέτες μας, που τώρα μπορεί να δοκιμάζεται, αλλά είναι βέβαιον ότι στρατηγικά θα επιβεβαιωθεί ως ορθή.
Γνωρίζουμε πως τμήμα του Γερμανικού τύπου κατηγορεί τους Έλληνες ότι «αυτοί καταναλώνουν και οι Γερμανοί πληρώνουν» και τμήμα αντίστοιχα του ελληνικού τύπου, κατηγορεί τους Γερμανούς ότι «τα εμπορικά τους πλεονάσματα δημιουργήθηκαν από τα δημόσια ελλείμματα της ελληνικής οικονομίας και άλλων ευρωπαϊκών αγορών». Οι ηγεσίες μας όμως δεν πρέπει να προσχωρούν με ευκολία σε αυτή την απλουστευτική «αντιπαράθεση».
Γνωρίζουμε ότι η κρίση έχει ακουμπήσει και την Γερμανία. Το έλλειμμα της προβλέπονταν ότι θα αυξηθεί 8δις και φαίνεται ότι η αύξηση θα φτάσει τα 80 δις, ξεπερνώντας συνολικά το 3,7% του ΑΕΠ. Γνωρίζουμε, ότι το Γερμανικό ΑΕΠ από το +1,3% του 2008, προβλέπεται να φτάσει στο -6% το 2009 και το δημόσιο χρέος να ξεπεράσει το 63,1% του ΑΕΠ. Συναισθανόμαστε τις συνέπειες από την αύξηση της ανεργίας, που ενώ είχε φτάσει στο ιστορικό χαμηλό του 7,5%, προβλέπεται να φτάσει το 8,6% το 2009 και το 10,8% το 2010. Διδασκόμαστε από την αποφασιστικότητα της Γερμανικής Κυβέρνησης να εγγυηθεί με 500 δις Ευρώ, την προστασία του τραπεζικού της Συστήματος. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως, ότι η Γερμανία είναι ηγέτιδα οικονομική δύναμη της Ευρώπης και ως τέτοια θα πρέπει να λειτουργεί έναντι των μικρότερων χωρών που αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν στρεβλώσεις αλλά και ιδιαιτερότητες της οικονομίας τους.
Η Γερμανία στην κρίσιμη συγκυρία που βιώνει η Ε.Ε. και η Ευρωζώνη δεν πρέπει να λειτουργήσει ως «τιμωρός» αλλά ως«υποστηρικτής και προστάτης» των μικρότερων ευρωπαϊκών κρατών διότι είναι ιστορικά αποδεδειγμένο ότι αυτό είναι το συμφέρον για όλους και το ωφέλιμο για την Ευρώπη του Μέλλοντος. Άλλωστε την απόφαση να βαδίσουμε μαζί, εκτός από τις ηγεσίες μας, την έχουν πάρει σε πρότερο χρόνο και οι αγορές μας, όταν το 52% του συνολικού ελληνικού χρέους, δηλαδή 163 δις αναλαμβάνονταν από γερμανικές και γαλλικές τράπεζες.
Δεν ισχυρίζομαι ότι οι Ελληνικές Κυβερνήσεις έκαναν πάντα αυτό που έπρεπε. Την αυτοκριτική μας την έχουμε κάνει αυστηρά. Εμείς άλλωστε ως παράταξη το παραδεχθήκαμε και πριν τις εκλογές όταν άλλοι έλεγαν ότι «Λεφτά Υπάρχουν». Τώρα όλοι, έχοντας συνειδητοποιήσει τα νέα δεδομένα, παρά τις όποιες επιμέρους διαφωνίες υποστηρίζουμε σύγχρονες εξυγιαντικές πολιτικές.
Και η Ευρώπη όμως έχει υποχρέωση να κοστολογήσει και να συνεκτιμήσει τις ελληνικές ιδιαιτερότητες. Η Πατρίδα μου για παράδειγμα, δαπανά εξαιρετικά υψηλό ποσοστό του ΑΕΠ της για την Άμυνα της, γιατί κανένας Ευρωπαϊκός μηχανισμός δεν μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλεια της από τις απειλές που υπάρχουν εναντίον της, όπως το τουρκικό casus belli. Επίσης η Ελλάδα, λόγω του ότι αποτελεί Ευρωπαϊκή παραμεθόριο που δέχεται κάθε χρόνο εκατοντάδες χιλιάδες λαθρομετανάστες και εξαιτίας του Δουβλίνο ΙΙ έχει μεταβληθεί πραγματικά σε «αποθήκη ανθρώπινων ψυχών». Δαπανούμε δισεκατομμύρια Ευρώ παρέχοντας δωρεάν εκπαίδευση, στα παιδιά 2.000.000 νομίμων ή παρανόμων μεταναστών και δωρεάν περίθαλψη σε όλους για τα δύο πρώτα χρόνια της παραμονής τους, χωρίς μάλιστα αυτά τα χρήματα να αναγνωρίζονται από την DAC του ΟΟΣΑ ως επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια και να συνυπολογίζονται από τις Ευρωπαϊκές οικονομικές αξιολογήσεις της Ελλάδας. Είναι σημαντική βοήθεια η πρωτοβουλία ανάπτυξης της FRONTEX, όσο λειτουργεί όμως ελλιπώς μόνο σε ελληνικό έδαφος και όχι και σε τουρκικό δεν θα μπορέσει να σταματήσει ούτε τη λαθρομετανάστευση ούτε την ανεξέλεγκτη διαρροή δημοσίων δαπανών προς αυτή την κατεύθυνση.
Κυρίες και κύριοι,
Είναι βέβαιο ότι όλες οι ηγεσίες έχουν τα δίκια τους, όπως και όλες οι εθνικές οικονομίες έχουν τα προβλήματα, τις ιδιαιτερότητες και τις ανησυχίες τους. Αυτό όμως δεν πρέπει να μας απομακρύνει από το αρχικό κοινό μας όραμα. Η Ευρώπη μας, είναι πεδίο συνάντησης, διαβούλευσης, διαπραγμάτευσης και συνεννόησης. Αυτό θα πρέπει να το συνειδητοποιήσουμε όλοι και να το περάσουμε και στους συμπολίτες μας. Παρά τις όποιες διαφωνίες, δεν πρέπει να επανέλθουμε στις λογικές του εθνικού απομονωτισμού, του εθνικού εγωισμού και εν τέλει της άγονης αντιπαράθεσης. Μέσα από το όραμα των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης απομακρύναμε τους πολέμους, επιτύχαμε την ειρήνη, εδραιώσαμε τη Δημοκρατία και το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καλλιεργήσαμε έναν κοινό αξιακό κώδικα και κατακτήσαμε την ευημερία. Τώρα που η ευημερία δοκιμάζεται θα πρέπει η σωφροσύνη, η αλληλεγγύη και η αναγέννηση του μεγάλου οράματος να ενώσει τις προσπάθειές μας.
Σε αυτή την κατεύθυνση μπορούν τα δύο κράτη μας, η Γερμανία και η Ελλάδα να παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Πρώτον, λόγω των ισχυρών ιστορικών, πολιτικών και οικονομικών σχέσεων τους και δεύτερον διότι οι χώρες μας είναι οι χαρακτηριστικότεροι εκπρόσωποι, η Γερμανία των ισχυρών οικονομικά κρατών του Ευρωπαϊκού πυρήνα και η Ελλάδα των χωρών του Ευρωπαϊκού νότου, που παρά τα προβλήματα και τις δυσκολίες τους, έχουν την ευελιξία και το άνοιγμα που η Ευρώπη χρειάζεται σε τρίτες αγορές (πχ Βαλκάνια, Μαύρη Θάλασσα, Αραβικός Κόσμος).
Για να ξεκουράσω κάπως τις σκέψεις σας, επιτρέψτε μου το συμπέρασμα να σας το πω απλουστευτικά: Όταν ρωτήθηκε ο Γερμανός προπονητής Όττο Ρεχάγκελ πώς κατάφερε η Εθνική Ελλάδος να κατακτήσει το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα το 2004 απάντησε: «Για να διαχειριστώ το ελληνικό χάος συνδύασα τη γερμανική πειθαρχία με τον ενθουσιασμό και τη δημιουργική φαντασία των Ελλήνων και πέτυχα το στόχο μου».
Αυτό πιστεύω ότι πρέπει να πράξουμε και εμείς οι πολιτικοί.
