Τροποποιείται ο νόμος περί ευθύνης υπουργών, αλλά έχει ένα σοβαρό πρόβλημα!

Κύριε Πρωθυπουργέ: προ τι τόσος εμπαιγμός; Τόσο μ…κες μας θεωρείτε;

Ο υπουργός σας επί της Δικαιοσύνης ανεκοίνωσε ότι τροποποιείται ο νόμος περί ευθύνης υπουργών, ώστε του λοιπού τα αδικήματα των υπουργών και υφυπουργών να παραγράφονται, όπως ορίζει νόμος για κάθε άλλο έλληνα πολίτη. Ανέφερε, μάλιστα, ρητώς ότι τα πλημμελήματα θα παραγράφονται σε 5 χρόνια και τα κακουργήματα σε 15 χρόνια, όπως ακριβώς συμβαίνει με τους κοινούς θνητούς. Γνωρίζει, όμως, ο κ. Υπουργός, ως δικηγόρος, ότι ένας τέτοιος νόμος που θα ορίζει γενική και ενιαία παραγραφή για όλους, υπουργούς και μη, θα είναι ανίσχυρος ως αντισυνταγματικός, αφού...

 θα αντιστρατεύεται ευθέως το άρθρο 86 του Συντάγματος. Σχετικώς το Σύνταγμα ορίζει:

Α] αρθρο 86: ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΩΞΗ ΚΑΤΑ ΥΠΟΥΡΓΩΝ ΚΑΙ ΥΦΥΠΟΥΡΓΩΝ ΑΣΚΕΙΤΑΙ ΜΟΝΟΝ ΑΠΟ ΤΗ ΒΟΥΛΗ, β] ΔΙΩΞΗ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΣΚΗΘΕΙ ΜΕΤΑ ΤΟ ΠΕΡΑΣ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΤΑΚΤΙΚΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΠΟΥ ΑΡΧΙΖΕΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΑΔΙΚΗΜΑΤΟΣ.

Β] ΚΑΤΑ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 64 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ Η ΤΑΚΤΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΤΗΣΙΑ ΚΑΙ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΔΙΑΡΚΕΣΕΙ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΑΠΟ 5 ΜΗΝΕΣ. ΚΑΤΑ ΤΑ ΕΙΩΘΟΤΑ Η ΤΑΚΤΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ ΔΙΑΡΚΕΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΚΤΩΒΡΙΟ ΜΕΧΡΙ ΤΟΝ ΑΥΓΟΥΣΤΟ ΤΟΥ ΕΠΟΜΕΝΟΥ ΕΤΟΥΣ. ΑΡΑ, ΑΥΤΗ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΜΠΟΡΕΙ Η ΒΟΥΛΗ ΝΑ ΑΣΚΗΣΕΙ ΔΙΩΞΗ ΓΙΑ ΌΣΑ ΠΟΙΝΙΚΑ ΑΔΙΚΗΜΑΤΑ ΔΙΕΠΡΑΞΑΝ ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ ΚΑΙ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΙ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΤΗ ΝΔ ΣΤΗΝ ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ 2007-2009. Ο,ΤΙ ΕΓΙΝΕ ΠΡΙΝ ΑΠΌ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΑΥΤΗ ΑΠΟ ΥΠΟΥΡΓΟ ΟΠΟΙΑΣΔΗΠΟΤΕ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΕΧΕΙ ΠΑΡΑΓΡΑΦΕΙ.

ΣΥΝΕΠΩΣ, ΟΤΑΝ ΛΕΜΕ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΠΕΡΙ ΕΥΘΥΝΗΣ ΥΠΟΥΡΓΩΝ ΕΝΝΟΟΥΜΕ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 86 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ. Η ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΑΥΤΗ, ΟΜΩΣ, ΑΠΟΚΑΛΕΙΤΑΙ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ, Η ΟΠΟΙΑ ΑΠΑΙΤΕΙ ΤΗΝ ΑΚΟΛΟΥΘΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ: Η ΒΟΥΛΗ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΔΙΑ ΚΑΤΑΡΓΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 86, ΑΛΛΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΑΥΤΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΒΕΙ ΜΟΝΟΝ Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΒΟΥΛΗ [άρθρο 110 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ]. ΑΝ, ΛΟΙΠΟΝ, ΑΠΟΦΑΣΙΣΕΙ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΒΟΥΛΗ, ΑΥΤΗ Η ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΠΑΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΒΟΥΛΗ. ΣΥΝΕΠΩΣ, ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΑΝ Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΒΟΥΛΗ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕΙ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ, ΑΝ Η ΒΟΥΛΗ ΔΕΝ ΔΙΑΛΥΘΕΙ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΚΤΩΒΡΙΟ ΤΟΥ 2013. Η ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 86 ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟ 2014.

ΚΑΙ ΤΩΡΑ Ο ΛΟΥΚΟΥΜΟΣ: ΚΑΤΑ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 110§6 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΠΡΙΝ ΠΕΡΑΣΟΥΝ 5 ΕΤΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ. ΔΟΘΕΝΤΟΣ ΟΤΙ Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΕΓΙΝΕ ΤΟΝ ΙΟΥΝΙΟ ΤΟΥ 2008, Η ΔΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΡΧΙΣΕΙ ΠΡΙΝ ΑΠΌ ΤΟ 2013 ΟΥΤΩΣ Ή ΑΛΛΩΣ, ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΣ ΔΗΛΑΔΗ ΤΗΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ Ή ΤΗΣ ΕΠΟΜΕΝΗΣ ΒΟΥΛΗΣ. ΜΕΧΡΙ ΤΟΤΕ, ΔΗΛΑΔΗ, ΘΑ ΕΧΟΥΝ ΠΑΡΑΓΡΑΦΕΙ ΚΑΙ ΤΑ ΑΔΙΚΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΝΔ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 2007-2009 ΚΑΙ ΤΑ ΑΔΙΚΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 2009-… ΖΗΣΕ ΜΑΗ ΜΟΥ ΝΑ ΦΑΣ ΤΡΙΦΥΛΛΙ. ΚΑΤΑΛΑΒΑΤΕ ΤΩΡΑ ΓΙΑΤΙ ΚΑΝΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΔΕΝ ΤΟΠΟΘΕΤΕΙΤΑΙ ΕΠΙ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΠΕΡΙ ΕΕΥΘΥΝΗΣ ΥΠΟΥΡΓΩΝ; ΔΙΟΤΙ ΚΑΙ ΝΑ ΠΕΙ ΤΟ «ΝΑΙ», ΘΑ ΤΟΥ ΠΟΥΝ ΟΙ ΓΝΩΡΙΖΟΝΤΕΣ ΟΤΙ ΛΑΪΚΙΖΕΙ, ΑΦΟΥ ΟΥΤΩΣ Ή ΑΛΛΩΣ ΘΕΛΟΥΜΕ ΜΙΑ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΠΕΡΙΠΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ.

Και αν δεν με πιστεύετε κ. πρωθυπουργέ, διαβάστε τα σχετικά άρθρα των Συνταγμάτων από το 1952 μέχρι και σήμερα. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς νομικός. Καταλαβαίνει αμέσως το δούλεμα που πέφτει.

Και μία σημαντική λεπτομέρεια. Εγώ ασπάζομαι πλήρως την άποψη του συναδέλφου κ. Κουκιώτη, ο οποίος σε άρθρο του υποστηρίζει ότι οι διατάξεις του άρθρου 86 του Συντάγματος είναι αντισυνταγματικές. Ναι. Είναι αντισυνταγματικές, όσο παράξενο και αν ακούγεται αυτό. Επισυνάπτω το άρθρο του. Αν, λοιπόν, οι δικαστές μας είχαν το σθένος να υποστηρίξουν την αντισυνταγματικότητα του άρθρου 86, ουδεμία παραγραφή θα υπήρχε για Βατοπαίδι, Siemens κ.λπ. και οι πολιτικοί θα «πάθαιναν την πλάκα τους». Και βεβαίως, τα ονόματά τους θα γράφονταν στις χρυσές δέλτους της ιστορίας δίπλα στων Τερτσέτη, Πολυζωΐδη, Σαρτζετάκη και Μπούτου.

Σύνταγμα 1952

΄Αρθρον 80

Η Βουλή έχει το δικαίωμα να κατηγορή τους Υπουργούς κατά τους περί ευθύνης των Υπουργών νόμους ενώπιον του επί τούτω δικαστηρίου, όπερ προεδρευόμενον υπό του Προέδρου του Αρείου Πάγου, συγκροτείται εκ δώδεκα δικαστών κληρουμένων υπό του Προέδρου της Βουλής εάν δημοσία συνεδριάσει, εξ απάντων των εφετών και προέδρων αυτών, κατά τα ειδικώτερον δια νόμου οριζόμενα.

Ερμηνευτική δήλωσις:

Τα της ευθύνης των Υπουργών διέπονται υπό της μέχρι της εφαρμογής του Συντάγματος της 3ης Ιουνίου 1927 ισχυούσης νομοθεσίας, διατηρουμένης εν ισχύι και υποκειμένης εις τροποποίησιν δια της νομοθετικής οδού.

Ο Βασιλεύς δύναται να απονείμη χάριν εις Υπουργόν καταδικασθέντα κατά τας ανωτέρω διατάξεις μόνον συγκαταθέσει της Βουλής.

«Σύνταγμα 1968»

΄Αρθρον 94

1. Η Βουλή έχει το δικαίωμα να κατηγορή τα μέλη της Κυβερνήσεως και τους Υφυπουργούς κατά τους περί ευθύνης Υπουργών νόμους ενώπιον του επί τούτω Δικαστηρίου, το οποίον, προεδρευόμενον υπό του Προέδρου του Αρείου Πάγου, συγκροτείται εκ δώδεκα δικαστών, κληρουμένων υπό του προέδρου της Βουλής εν δημοσία συνεδριάσει εξ απάντων των προ της κατηγορίας διωρισμένων Αρεοπαγιτών και προέδρων Εφετών, κατά τα ειδικώτερον δια νόμου οριζόμενα.

2. Δίωξις, ανάκρισις ή προανάκρισις κατά μέλους Κυβερνήσεως ή Υφυπουργού δεν επιτρέπεται πριν η Βουλή αποφασίση περί τούτου. Ως ανάκρισις νοείται και πάσα διοικητική εξέτασις. Εαν κατά την διεξαγωγήν διοικητικής εξετάσεως προκύψουν στοιχεία δυνάμενα να θεμελιώσουν ευθύνην μέλους Κυβερνήσεως ή Υφυπουργού, οι ενεργούντες αυτήν διακόπτουν παρευθύς την εξέτασιν και διαβιβάζουν δια του Εισαγγελέως τα προκύψαντα στοιχεία εις την Βουλήν.

3. Η Βουλή αποφασίζει περί διατυπώσεως κατηγορίας εναντίον μέλους της Κυβερνήσεως ή Υφυπουργού μετά την διενέργειαν εξετάσεως και υποβολήν πορίσματος υπό του εν άρθρω 127 Επιτρόπου, ως ο νόμος ορίζει.

Σύνταγμα 1975

Αρθρο 86.

1. Η Βουλή έχει το δικαίωμα να κατηγορεί, σύμφωνα με τους νόμους για την ευθύνη των Υπουργών, όσους διατελούν ή διετέλεσαν μέλη της Κυβέρνησης και τους Υφυπουργούς στο αρμόδιο για το σκοπό αυτό Δικαστήριο, που προεδρεύεται από τον Πρόεδρο του Αρείου Πάγου και συγκροτείται από δώδεκα δικαστές, οι οποίοι κληρώνονται από τον Πρόεδρο της Βουλής σε δημόσια συνεδρίαση μεταξύ όλων των διορισμένων πριν από την κατηγορία Αρεοπαγιτών και Προέδρων Εφετών, σύμφωνα με όσα ορίζει ο νόμος.

2. Δίωξη, ανάκριση ή προανάκριση κατά των προσώπων που αναφέρονται στην παράγραφο 1 για πράξεις ή παραλείψεις κατά την άσκηση των καθηκόντων τους δεν επιτρέπεται χωρίς προηγούμενη απόφαση της Βουλής.

Αν κατά τη διεξαγωγή διοικητικής εξέτασης προκύψουν στοιχεία που μπορούν, σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου για την ευθύνη των Υπουργών, να θεμελιώσουν ευθύνη μέλους της Κυβέρνησης ή Υφυπουργού, εκείνοι που ενέργησαν την εξέταση διαβιβάζουν, όταν αυτή περατωθεί, τα στοιχεία αυτά στη Βουλή δια του αρμόδιου εισαγγελέα.

Μόνη η Βουλή έχει το δικαίωμα να αναστέλλει την ποινική δίωξη.

3. Αν για οποιονδήποτε λόγο, στον οποίο περιλαμβάνεται και η παραγραφή, δεν περατωθεί η διαδικασία που αφορά πρόταση κατά Υπουργού ή Υφυπουργού, η Βουλή μπορεί, ύστερα από αίτηση εκείνου που έχει κατηγορηθεί, να συστήσει με απόφασή της ειδική επιτροπή από βουλευτές και ανώτατους δικαστικούς λειτουργούς για τον έλεγχο της κατηγορίας, όπως ορίζει ο Κανονισμός.

**Αρθρο 86 – όπως τροποποιήθηκε το 2001 με διαδικασία που άρχισε το 1998

1. Μόνο η Βουλή έχει την αρμοδιότητα να ασκεί δίωξη κατά όσων διατελούν ή διετέλεσαν μέλη της Κυβέρνησης ή Υφυπουργοί για ποινικά

αδικήματα που τέλεσαν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, όπως νόμος ορίζει. Απαγορεύεται η θέσπιση ιδιώνυμων υπουργικών αδικημάτων.

2. Δίωξη, ανάκριση, προανάκριση ή προκαταρκτική εξέταση κατά των προσώπων και για τα αδικήματα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 δεν επιτρέπεται χωρίς προηγούμενη απόφαση της Βουλής κατά την παράγραφο 3.

Αν στο πλαίσιο άλλης ανάκρισης, προανάκρισης, προκαταρκτικής εξέτασης ή διοικητικής εξέτασης προκύψουν στοιχεία, τα οποία σχετίζονται με τα πρόσωπα και τα αδικήματα της προηγούμενης παραγράφου, αυτά διαβιβάζονται αμελλητί στη Βουλή από αυτόν που ενεργεί την ανάκριση, προανάκριση ή εξέταση.

3. Πρόταση άσκησης δίωξης υποβάλλεται από τριάντα τουλάχιστον βουλευτές. Η Βουλή, με απόφασή της που λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών, συγκροτεί ειδική κοινοβουλευτική επιτροπή για τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης, διαφορετικά, η πρόταση απορρίπτεται ως προδήλως αβάσιμη. Το πόρισμα της επιτροπής του προηγούμενου εδαφίου εισάγεται στην Ολομέλεια της Βουλής η οποία αποφασίζει για την άσκηση ή μη δίωξης. Η σχετική απόφαση λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών.

Η Βουλή μπορεί να ασκήσει την κατά την παράγραφο 1 αρμοδιότητά της μέχρι το πέρας της δεύτερης τακτικής συνόδου της βουλευτικής περιόδου που αρχίζει μετά την τέλεση του αδικήματος.

Με τη διαδικασία και την πλειοψηφία του πρώτου εδαφίου της παραγράφου αυτής η Βουλή μπορεί οποτεδήποτε να ανακαλεί την απόφασή της ή να αναστέλλει τη δίωξη, την προδικασία ή την κύρια διαδικασία.

4. Αρμόδιο για την εκδίκαση των σχετικών υποθέσεων σε πρώτο και τελευταίο βαθμό είναι, ως ανώτατο δικαστήριο. Ειδικό Δικαστήριο που συγκροτείται για κάθε υπόθεση από έξι μέλη του Συμβουλίου της Επικρατείας και επτά μέλη του Αρείου Πάγου. Τα τακτικά και αναπληρωματικά μέλη του Ειδικού Δικαστηρίου κληρώνονται, μετά την άσκηση δίωξης, από τον Πρόεδρο της Βουλής σε δημόσια συνεδρίαση της Βουλής, μεταξύ των μελών των δύο ανώτατων αυτών δικαστηρίων, που έχουν διορισθεί ή προαχθεί στο βαθμό που κατέχουν πριν από την υποβολή πρότασης για άσκηση δίωξης. Του Ειδικού Δικαστηρίου προεδρεύει ο ανώτερος σε βαθμό από τα μέλη του Αρείου Πάγου που κληρώθηκαν και μεταξύ ομοιόβαθμων ο αρχαιότερος.

Στο πλαίσιο του Ειδικού Δικαστηρίου της παραγράφου αυτής λειτουργεί Δικαστικό Συμβούλιο που συγκροτείται για κάθε υπόθεση από δύο μέλη του Συμβουλίου της Επικρατείας και τρία μέλη του Αρείου Πάγου. Τα μέλη του Δικαστικού Συμβουλίου δεν μπορεί να είναι και μέλη του Ειδικού Δικαστηρίου. Με απόφαση του Δικαστικού Συμβουλίου ορίζεται ένα από τα μέλη του που ανήκει στον Αρειο Πάγο ως ανακριτής. Η προδικασία λήγει με την έκδοση βουλεύματος.

Καθήκοντα εισαγγελέα στο Ειδικό Δικαστήριο και στο Δικαστικό Συμβούλιο της παραγράφου αυτής ασκεί μέλος της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου που κληρώνεται μαζί με τον αναπληρωτή του. Το δεύτερο και τρίτο εδάφιο της παραγράφου αυτής εφαρμόζονται και για τα μέλη του Δικαστικού Συμβουλίου ενώ το δεύτερο εδάφιο και για τον εισαγγελέα.

Σε περίπτωση παραπομπής προσώπου που είναι ή διετέλεσε μέλος της Κυβέρνησης ή Υφυπουργός, ενώπιον του Ειδικού Δικαστηρίου συμπαραπέμπονται και οι τυχόν συμμέτοχοι, όπως νόμος ορίζει.

5. Αν για οποιονδήποτε άλλο λόγο, στον οποίο περιλαμβάνεται και η παραγραφή, δεν περατωθεί η διαδικασία που αφορά δίωξη κατά προσώπου που είναι ή διετέλεσε μέλος της Κυβέρνησης ή Υφυπουργός, η Βουλή μπορεί, ύστερα από αίτηση του ίδιου ή των κληρονόμων του, να συστήσει ειδική επιτροπή στην οποία μπορούν να μετέχουν και ανώτατοι δικαστικοί λειτουργοί για τον έλεγχο της κατηγορίας.

Σωτήριος Καλαμίτσης

Δικηγόρος