Η οικονομική δυσπραγία που βιώνει η χώρα δεν θα μπορούσε να αφήσει "αλώβητο" το Ινστιτούτο Πληροφορικής και Τηλεματικής (ΙΠΤΗΛ) του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), αφού οι περικοπές στον τακτικό προϋπολογισμό (σ.σ. το ΙΠΤΗΛ χρηματοδοτείται μόνο κατά 20% από την κυβέρνηση και οι υπόλοιποι πόροι του προέρχονται από ανταγωνιστικά προγράμματα -κυρίως κοινοτικά) έχουν καταστήσει αδύνατη την πλήρη κάλυψη των ανελαστικών δαπανών.
Γι' αυτό και πρώτος στόχος του Ινστιτούτου όπως εξήγησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η διευθύντριά του, Μαρία Πέτρου, είναι η επιβίωση. Άλλωστε, και η ίδια, από τη στιγμή που ανέλαβε, τον Απρίλιο του 2009, προσπαθεί, με κάθε τρόπο, να μειώσει τα λειτουργικά έξοδα, προκειμένου να μπορέσει το Ινστιτούτο να συνεχίσει απερίσπαστο το ερευνητικό του έργο.
Εκτός, βέβαια, των περικοπών στον τακτικό προϋπολογισμό, υπάρχουν και μια σειρά άλλα προβλήματα, τα οποία πρέπει να αντιμετωπίσει το Ινστιτούτο. "Έχουμε πολλά ευρωπαϊκά προγράμματα, αλλά δεν υπάρχουν ελληνικά projects, τα οποία άνοιξαν μεν φέτος, αλλά δεν έχουμε ακόμη τα αποτελέσματα", σημειώνει η κα Πέτρου και μας εξηγεί πως ένα άλλο πρόβλημα είναι "ότι δεν έρχονται, παρά κατά ένα μικρό ποσοστό, τα matching funds (διαδικασίες χρηματοδότησης ευρωπαϊκών ερευνητικών ανταγωνιστικών έργων)".
Στη διετία 2009-2010, τα ελληνικά ανταγωνιστικά έργα, ουσιαστικά ήταν ανύπαρκτα, ενώ στο ίδιο διάστημα, τα ευρωπαϊκά προγράμματα που ξεκίνησε το ΙΠΤΗΛ ήταν ύψους 10 εκατ. ευρώ, πέραν αυτών που είχαν αρχίσει νωρίτερα, ενώ για το 2011, θα "τρέξουν" προγράμματα ύψους 1,7 εκατ. ευρώ.
Η Μαρία Πέτρου, ωστόσο, δηλώνει αισιόδοξη πως το ΙΠΤΗΛ όχι μόνο θα επιβιώσει, αλλά θα μπορέσει και να ανοίξει τα "φτερά" του σε άλλους τομείς. "Πιστεύω ότι θα μπορέσουμε να υλοποιήσουμε αυτό το στόχο, να αντέξουμε, καθώς έχουμε πάρα πολύ καλούς ερευνητές, οι οποίοι πραγματικά τρέχουν και φέρνουν προγράμματα ευρωπαϊκά", τονίζει.
Το Διάστημα και τα οικιακά ρομπότ με … συνταγματικά δικαιώματα!
"Ξεδιπλώνοντας" τα σχέδιά της για τη μελλοντική ανάπτυξη του έργου του Ινστιτούτου, η κ. Πέτρου, επιστήμονας με διεθνές κύρος και αναγνώριση, σημειώνει: "Θα θέλαμε να αναπτυχθούμε λίγο περισσότερο, καθώς υπάρχουν νέοι κλάδοι που είναι πολύ μοντέρνοι, όπως η τηλεπισκόπηση, που αφορά παροχές υπηρεσιών για το Διάστημα και έχει πολλές εφαρμογές, όπως για παράδειγμα την πρόβλεψη πυρκαγιών. Για παράδειγμα, αυτή τη στιγμή έχουμε εδώ ένα project, που ταιριάζει επακριβώς στην περίπτωση της μεγάλης πυρκαγιάς στην Ολυμπία. Αφορά, δηλαδή, την παρακολούθηση αρχαιολογικών χώρων για περίπτωση πυρκαγιάς".
Ένας άλλος κλάδος, που κατά τη διευθύντρια του ΙΠΤΗΛ έχει μεγάλες προοπτικές, είναι αυτός της γνωστικής όρασης (cognitive vision). "Έχουμε, για παράδειγμα, τα ρομπότ, που τα προγραμματίζουμε για να κάνουν κάτι. Τώρα, γίνεται προσπάθεια να γίνουν ρομπότ που θα μιμούνται την ανθρώπινη νόηση. Δηλαδή, πώς μαθαίνει ένα παιδί να ξεχωρίζει την πόρτα από το παράθυρο", υπογραμμίζει.
Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τα οικιακά ρομπότ, τα οποία, όπως λέει, αναμένεται να μπουν στη ζωή μας αρκετά γρήγορα, μας αναφέρει χαρακτηριστικά το παράδειγμα της Νότιας Κορέας, που πριν από 4-5 χρόνια, ενσωμάτωσε στη νομοθεσία της τους κανόνες του Ασίμοφ για τα ρομπότ.
"Εμείς, έχουμε την εμπειρία εδώ (στον κλάδο αυτό). Οι ηλεκτρολόγοι μηχανικοί που βγαίνουν από τα ελληνικά πανεπιστήμια είναι περιζήτητοι έξω. Εξαιρετικά καταρτισμένοι. Θα μπορούσαμε να συμβάλλουμε στην εξέλιξη αυτού του τομέα. Εκεί χρειάζεται και το cognitive vision. Για παράδειγμα να λες στο ρομπότ να σιδερώσει και να καταλαβαίνει ποιο είναι το ασιδέρωτο ρούχο", σημειώνει χαρακτηριστικά η διευθύντρια του ΙΠΤΗΛ, η οποία θα ήθελε να έχει τη δυνατότητα πρόσληψης ακόμη δύο ερευνητών για την ανάπτυξη στους παραπάνω τομείς.
"Επιστροφή στις ρίζες"
Η Μαρία Πέτρου είναι ένα από εκείνα τα ελληνικά μυαλά, που αν και είχαν μια προδιαγεγραμμένη λαμπρή πορεία στο εξωτερικό -και συγκεκριμένα στην Αγγλία- επέλεξε να επιστρέψει στις … ρίζες της. Κι αυτό, επειδή, "σε κάποια φάση, η πατρίδα σε καλεί", όπως χαρακτηριστικά λέει και θυμάται με νοσταλγία μια συναυλία του Νταλάρα στο South Bank Music Hall, όπου στο άκουσμα του στίχου 'αχ χελιδόνι μου, πώς θα πετάξεις σ' αυτόν το μαύρο τον ουρανό', τόσο η ίδια όσο και οι γύρω της άρχισαν να δακρύζουν.
"Γυρίζουμε συνειδητά. Τότε (όταν έφυγε) η Ελλάδα έδιωχνε τα παιδιά της. Ήμασταν πνευματικοί πρόσφυγες, πρόσφυγες της διανόησης. Τώρα, τα παιδιά που φεύγουν, είμαι σίγουρη ότι θα έρθει κάποια φάση στη ζωή τους που θα θέλουν να γυρίσουν. Στην αρχή σε συνεπαίρνουν οι ευκαιρίες, πάντα πιστεύεις, ωστόσο, ότι θα γυρίσεις μια μέρα. Βέβαια, έρχεται έτσι η ζωή κάποιες φορές που δεν μπορείς να γυρίσεις (καριέρα, οικογένεια κλπ). Αλλά στην πραγματικότητα, δεν πιστεύω πως υπάρχει Έλληνας που δεν θέλει να γυρίσει. Το πρόβλημα είναι ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, όταν γυρίζουν, το σύστημα τους διώχνει. Δεν μπορώ να μιλήσω ειδικώς, αλλά είναι νομίζω οι συνθήκες, οι θεσπισμένοι κανόνες, που σε 'πνίγουν' εδώ. Στο εξωτερικό υπάρχει μεγαλύτερη ευελιξία, υπάρχει μικρότερη καχυποψία, υπάρχει μεγαλύτερη εμπιστοσύνη προς τον πολίτη, τον άνθρωπο", μας εξηγεί.
Φύση αισιόδοξη, ωστόσο, η κ. Πέτρου θεωρεί πως ακόμη και σ' αυτόν τον τομέα, τα πράγματα θα αλλάξουν. "Είμαι αισιόδοξη ότι θα αλλάξουν τώρα τα πράγματα. Και για το μέλλον του Ινστιτούτου είμαι αισιόδοξη", τονίζει.
Λίγα λόγια για το ΙΠΤΗΛ
To ΙΠΤΗΛ λειτουργεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων και υλοποιεί ευρωπαϊκά και εθνικά ερευνητικά προγράμματα με αποδέκτες οργανισμούς και επιχειρήσεις.
Το κύριο επιστημονικό προσωπικό του, εκτός της κ. Πέτρου, αποτελείται από τους: Δρ. Δ. Τζοβάρας (Ερευνητής Α' βαθμίδας), Δρ. Ι. Κομπατσιάρης (Ερευνητής Β' Βαθμίδας), Δρ. Σ. Μαλασιώτης (Ερευνητής Β' Βαθμίδας), Δρ. Ν. Γραμμαλίδης (Ερευνητής Γ' Βαθμίδας), Δρ. Π. Δάρας (Ερευνητής Γ' Βαθμίδας), Δρ. Β. Μεζάρης (Ερευνητής Γ' Βαθμίδας) και Δρ. Λ. Μακρής (Ειδικός Λειτουργικός Επιστήμονας Γ').
Διαθέτει, επίσης, πάνω από 80 άτομα επιστημονικό προσωπικό, οι οποίοι εργάζονται στις διάφορες πτυχές της έρευνας στον τομέα της τεχνολογίας πληροφοριών.
Το Ινστιτούτο συνεργάζεται με το Imperial College, το Πανεπιστήμιο του Surrey, το Queen Mary College και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης για την απονομή διδακτορικών διπλωμάτων.
Μεταξύ των projects που έχει υλοποιήσει είναι το λογισμικό για την ψηφιοποίηση των αρχείων του κράτους, το portal για την πύλη της ελληνικής γλώσσας, η ιστοσελίδα του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα και η ανάπτυξη ενός παιχνιδιού, στα οποία οι νέοι μπορούν να ... γυρίσουν πίσω το χρόνο και να ζήσουν τις μέρες του Μακεδονικού Αγώνα μέσα από την οθόνη του υπολογιστή τους κ.ο.κ.
… και τη Μαρία Πέτρου
Η Μαρία Πέτρου από το 2009 κατέχει τη θέση της Διευθύντριας του Ινστιτούτου Πληροφορικής και Τηλεματικής (ΙΠΤΗΛ) του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης. (ΕΚΕΤΑ).
Στο παρελθόν, έχει εργαστεί ως λέκτορας στο Μαθηματικό Τμήμα, του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Τμήμα Θεωρητικής Φυσικής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, στο Τμήμα Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Ρέντινγκ, στο ερευνητικό κέντρο Rutherford Appleton Laboratory και στο Πανεπιστήμιο Surrey, όπου διορίστηκε Lecturer και εξελίχθηκε σε Senior Lecturer, Reader και τέλος Professor το 1998.
Το 2005 πήρε την έδρα του Signal Processing στο Imperial College London και διορίστηκε Διευθύντρια του Communications & Signal Processing Group, μέχρι το 2009.
Είναι μέλος της Ακαδημίας Μηχανικών της Βρετανίας (FREng).
