Η έξοδος στις αγορές το 2012 με τίτλους μεγαλύτερης διάρκειας από τα έντοκα αποτελεί, για τον υπουργό Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, την ικανή και αναγκαία συνθήκη προκειμένου να αποφευχθούν «άλλου τύπου διευθετήσεις» για τα ...
εκτός μηχανισμού δάνεια της χώρας.
Σε συνέντευξή του στο «Κέρδος» ο υπουργός προβλέπει ότι οι όροι δανεισμού της Ελλάδας θα βελτιώνονται όσο βελτιώνονται οι δημοσιονομικές και οικονομικές συνθήκες στη χώρα μας, υποστηρίζοντας ταυτόχρονα ότι οι υποβαθμίσεις των οίκων δεν αντανακλούν την πραγματική εικόνα της οικονομίας.
Από την άλλη πλευρά αναγνωρίζει ότι η αύξηση των έμμεσων φόρων ευθύνεται σε ένα βαθμό για την αύξηση του πληθωρισμού, πλην - όμως - επιρρίπτει σημαντικότατο μερίδιο ευθύνης στην ολιγοπωλιακή δομή της αγοράς, αλλά και στην τιμολογιακή πολιτική των ίδιων των επιχειρήσεων, που δείχνουν να αγνοούν τις σημερινές οικονομικές συνθήκες.
Συνέντευξη στους Δημήτρη Τσουπαρόπουλο - Γιώργο Τριανταφύλλου
Η έξοδος στις αγορές το 2012 με τίτλους μεγαλύτερης διάρκειας από τα έντοκα αποτελεί, για τον υπουργό Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, την ικανή και αναγκαία συνθήκη προκειμένου να αποφευχθούν «άλλου τύπου διευθετήσεις» για τα εκτός μηχανισμού δάνεια της χώρας.
Σε συνέντευξή του στο «Κέρδος» ο υπουργός προβλέπει ότι οι όροι δανεισμού της Ελλάδας θα βελτιώνονται όσο βελτιώνονται οι δημοσιονομικές και οικονομικές συνθήκες στη χώρα μας, υποστηρίζοντας ταυτόχρονα ότι οι υποβαθμίσεις των οίκων δεν αντανακλούν την πραγματική εικόνα της οικονομίας. Από την άλλη πλευρά αναγνωρίζει ότι η αύξηση των έμμεσων φόρων ευθύνεται σε ένα βαθμό για την αύξηση του πληθωρισμού, πλην όμως επιρρίπτει σημαντικότατο μερίδιο ευθύνης στην ολιγοπωλιακή δομή της αγοράς, αλλά και στην τιμολογιακή πολιτική των ίδιων των επιχειρήσεων που δείχνουν να αγνοούν τις σημερινές οικονομικές συνθήκες.
Παράλληλα, τη στιγμή που ο κ. Παπακωνσταντίνου καλεί τις τράπεζες να προχωρήσουν σε κινήσεις ισχυροποίησης της θέσης τους και να στηρίξουν τις υγιείς επιχειρήσεις, δεν τους δίνει άφεση αμαρτιών. Αν υπήρχε τρόπος να τιμωρηθεί το τραπεζικό σύστημα για το παρελθόν του χωρίς να τιμωρηθούν μαζί οι πολίτες - καταθέτες και δανειολήπτες - θα το είχαμε κάνει, τονίζει χαρακτηριστικά. Ολόκληρη η συνέντευξη του υπουργού Οικονομικών έχει ως εξής:
Θεωρείτε ότι οι αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής της 25ης Μαρτίου θα έχουν ουσιαστικό αποτέλεσμα για τη χώρα μας χωρίς την επιμήκυνση (τουλάχιστον) και του υπόλοιπου δημόσιου χρέους ή έστω της καθιέρωσης ενός μικρότερου επιτοκίου απαλλαγμένου από τις διακυμάνσεις του Euribor; Γνωρίζετε ότι δεν είναι λίγοι εκείνοι που, κάνοντας κριτική στους κυβερνητικούς χειρισμούς, υποστηρίζουν ότι τα δύο αυτά πάνε χέρι χέρι και θα έπρεπε να είχαν συμφωνηθεί ταυτόχρονα με το μνημόνιο;
Η κριτική στους κυβερνητικούς χειρισμούς είναι μία πολύ δημοφιλής ενασχόληση, ιδιαίτερα από εκείνους που ποντάρουν την πολιτική τους επιτυχία στην καταστροφή της χώρας. Η ιστορία είναι όμως λίγο διαφορετική και παρ’ όλο που λένε ότι «η μνήμη έχει κοντά ποδάρια» καλό είναι πού και πού να προσπαθούμε να θυμόμαστε πώς ξεκίνησε όλη αυτή η διαδρομή για την Ελλάδα και την ευρωζώνη.
Θα θυμίσω ότι το ενδεχόμενο της χρεοκοπίας δεν είχε προβλεφθεί στο Σύμφωνο Σταθερότητας. Η Ευρωπαϊκή Ενωση και η ευρωζώνη μέχρι τότε δεν είχαν μηχανισμούς για τη στήριξη των χωρών-μελών. Ο μηχανισμός της Ελλάδας στήθηκε από το μηδέν και η πρώτη εκταμίευση έγινε, έπειτα από εντατικές διαπραγματεύσεις και διαδικασίες λήψης αποφάσεων από τα Κοινοβούλια και τις κυβερνήσεις των υπόλοιπων χωρών, δύο ημέρες πριν τη χρεοκοπία της χώρας. Θυμίζω ότι τότε έπρεπε να αποπληρωθούν ομόλογα ύψους εννέα δισεκατομμυρίων ευρώ.
Από τότε μέχρι σήμερα η Ελλάδα έχει αποδείξει πολλά και κυρίως έχει αρχίσει να ανακτά την εμπιστοσύνη όλων, επειδή έχει μία κυβέρνηση που όχι μόνο προσπαθεί, αλλά και καταφέρνει να εκπληρώνει τους στόχους που θέτει. Η απόφαση της 25ης Μαρτίου απέδειξε ότι οι όροι δανεισμού της Ελλάδας θα βελτιώνονται όσο βελτιώνονται οι συνθήκες - δημοσιονομικές και οικονομικές - στη χώρα μας. Και αυτό δεν αφορά μόνο στο δάνειο από τον μηχανισμό αλλά και στον δανεισμό μας από την αγορά.
Η πιστή τήρηση του προγράμματός μας και η επίτευξη των στόχων μας είναι το κλειδί που θα ανοίξει τις αγορές για μεγαλύτερης διάρκειας τίτλους, από αυτούς που δανειζόμαστε σήμερα και αυτός είναι ο μόνος δρόμος για να μη χρειαστεί να καταφύγουμε σε άλλου τύπου διευθετήσεις με τα δάνεια εκτός μηχανισμού.
Ο στόχος για έξοδο στις αγορές εντός του 2012 πόσο φιλόδοξος μπορεί να χαρακτηρισθεί, δεδομένου ότι ακόμη κι αν πετύχουμε τους στόχους που έχουμε θέσει, οι αγορές και οι οίκοι αξιολόγησης δείχνουν να έχουν τα δικά τους κριτήρια; Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα η τελευταία υποβάθμιση από την Standard and Poor's.
Η Ελλάδα πρέπει να βγει στις αγορές το 2012 και αυτό θα είναι αποτέλεσμα της δουλειάς που γίνεται σήμερα για τη σταθεροποίηση και την ανάταξη της οικονομίας μας. Η τελευταία υποβάθμιση από την Standard and Poor's όπως και η προηγούμενη από τον οίκο Moody's στηρίχθηκε σε μία μονομερή και κατά τη δική μας άποψη λανθασμένη ερμηνεία των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Εδωσε έμφαση στα χαρακτηριστικά του μηχανισμού μετά το 2013 και αγνόησε πλήρως το γεγονός ότι η ίδια απόφαση μείωσε δραστικά τους κινδύνους γύρω από το ελληνικό χρέος, καθώς διπλασίασε τον χρόνο αποπληρωμής και μείωσε το επιτόκιο κατά μία μονάδα - σε σημερινούς όρους από το 4,5% στο 3,5%.
Και βεβαίως οι υποβαθμίσεις αυτές δεν αντανακλούν ούτε την προσπάθεια, ούτε την επιτυχία μέχρι σήμερα στην υλοποίηση του προγράμματός μας, αλλά ούτε ανταποκρίνονται στις αξιολογήσεις από τους τρεις διεθνείς οργανισμούς που παρακολουθούν και αξιολογούν την Ελλάδα κάθε τρίμηνο και οι οποίες αποδεικνύουν το αυτονόητο, ότι οι θεμελιώδεις μεταβλητές για την ελληνική οικονομία σήμερα βρίσκονται σε πολύ καλύτερο επίπεδο από ό,τι πριν από ένα χρόνο, όπου είχαμε καλύτερες αξιολογήσεις.
ΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
Με δεδομένο ότι ο, τόσο δραστικός, περιορισμός των δαπανών δεν είναι δυνατόν να επαναληφθεί ούτε το τρέχον έτος, ούτε και σε κανένα από τα επόμενα, πόσο εξασφαλισμένοι είναι οι δημοσιονομικοί στόχοι, εάν μάλιστα λάβει κανείς υπόψη ότι τα έσοδα, ακόμη και μετά τις αλλεπάλληλες αυξήσεις στους έμμεσους φόρους, συνεχώς αποκλίνουν;
Κατ’ αρχάς να ξεκαθαρίσουμε ότι ο προϋπολογισμός το πρώτο δίμηνο εκτελέστηκε συνολικά καλύτερα από τις προβλέψεις κατά 50 εκατομμύρια ευρώ - δηλαδή το έλλειμμα είναι κατά 50 εκατ. ευρώ χαμηλότερο από αυτό που είχαμε προβλέψει. Υπάρχουν αποκλίσεις στα έσοδα και αυτό οφείλεται και στη μεγαλύτερη ύφεση το 2010 από αυτή που γνωρίζαμε και από αυτή που προβλέπαμε κατά τη σύνταξη του προϋπολογισμού τον περασμένο Νοέμβριο, αλλά και στην υπερεκτίμηση ίσως των δυνατοτήτων του φοροεισπρακτικού μηχανισμού.
Παρ’ όλα αυτά οι αυξήσεις των έμμεσων φόρων απέδωσαν στα έσοδα και κάλυψαν ένα μέρος των απωλειών της ύφεσης. Εχουμε όμως πει πολλές φορές ότι η προσπάθειά μας πλέον επικεντρώνεται στη λειτουργία του φορολογικού μηχανισμού, αφού σε μεγάλο βαθμό οι νομοθετικές μας παρεμβάσεις ολοκληρώθηκαν με τον τελευταίο φορολογικό νόμο που ψηφίστηκε από τη Βουλή πρόσφατα.
Από εκεί και πέρα, η μείωση του ελλείμματος δεν είναι μόνο θέμα εσόδων. Υπάρχουν ακόμη μεγάλες δυνατότητες εξοικονομήσεων στις δαπάνες χωρίς να καταφύγουμε σε οριζόντιες περικοπές όπως αναγκαστήκαμε να κάνουμε το 2010. Το πρόγραμμα της χώρας από εδώ και στο εξής έχει κατά κύριο λόγο δράσεις που απαιτούν πολλή δουλειά από εμάς ώστε να υλοποιηθούν οι μικρές και μεγάλες αλλαγές και τομές που απαιτούνται στον τρόπο που λειτουργεί το κράτος και στον τρόπο που διαχειριζόμαστε και αξιοποιούμε τους δημόσιους πόρους.
Θα περίμενε κανείς ότι σε καθεστώς πλήρους ύφεσης, με τη συρρίκνωση των εισοδημάτων, τον περιορισμό της αγοραστικής ζήτησης και την εκτίναξη της ανεργίας, να υπήρχε κλίμα μείωσης των τιμών. Αντί γι’ αυτό όμως ο πληθωρισμός αυξάνεται και η Ελλάδα έχει τον υψηλότερο ρυθμό στην ευρωζώνη. Τι μπορεί να φταίει;
Η αύξηση των τιμών στην Ελλάδα δεν είναι αποτέλεσμα ενός μόνο παράγοντα, αλλά έχει πολλές συνιστώσες. Μία είναι σίγουρα η ολιγοπωλιακή δομή των αγορών και οι στρεβλώσεις που αυτή δημιουργεί. Αυτό είναι το σημαντικότερο πρόβλημα και θα λυθεί σταδιακά όσο προχωρούν οι πολιτικές για την ενίσχυση του ανταγωνισμού και την άρση των μονοπωλιακών καταστάσεων που προωθεί το αρμόδιο υπουργείο.
Προφανώς, ευθύνεται και ο τρόπος που λειτουργεί το επιχειρείν στην Ελλάδα που συχνά λειτουργεί αντίθετα από τις ανάγκες και τις συνθήκες της οικονομίας και ως αντανακλαστική πρώτη κίνηση έχει την αύξηση των τιμών προκειμένου να μείνουν σταθερά τα έσοδα. Ευθύνεται και το αρκετό μαύρο ή γκρίζο χρήμα που συνεχίζει να κυκλοφορεί στην οικονομία μας και κρατά τις τιμές σε υψηλότερα επίπεδα από αυτά που δικαιολογεί η κατάσταση στην επίσημη οικονομία.
Αυτό είναι και δουλειά δική μας να το εντοπίσουμε και να το φέρουμε στην επίσημη οικονομία ως αποτέλεσμα της δουλειάς που γίνεται στο πεδίο της πάταξης της φοροδιαφυγής. Και φυσικά η αναγκαστική αύξηση στον ΦΠΑ και στους φόρους κατανάλωσης που κάναμε το 2010, συντέλεσαν στην αύξηση των τιμών. Με σταθερούς φόρους ο πληθωρισμός είναι ο χαμηλότερος των τελευταίων ετών.
ΟΙ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ
Οταν ακόμη και οι χρεοκοπημένες ιρλανδικές τράπεζες κατάφεραν να περάσουν τα λεγόμενα stress tests, πόσο αξιόπιστα και ασφαλή μπορεί να είναι αυτά τόσο για την πραγματική κατάσταση των ελληνικών τραπεζών, όσο και για τους ίδιους τους επενδυτές και τους πελάτες, ειδικά μάλιστα όταν, με τις τελευταίες εγγυήσεις των 30 δισ., η κρατική ενίσχυση προς τις τράπεζες ισοδυναμεί με ένα μνημόνιο (!) χωρίς, ωστόσο, αυτό να αποτυπώνεται στην πραγματική οικονομία;
Οι εγγυήσεις δεν είναι ρευστό που δίνεται στις τράπεζες και αυτό πρέπει να είναι ξεκάθαρο γιατί τα ποσά που αναφέρονται αφήνουν τελείως παραπλανητικές εντυπώσεις στους πολίτες. Οι εγγυήσεις από το Δημόσιο ήταν ο μόνος τρόπος για να μπορέσουν οι ελληνικές τράπεζες να αντλήσουν ρευστότητα από το ευρωσύστημα σε μία εποχή που οι διεθνείς αγορές έκλειναν εξαιτίας του δημοσιονομικού μας προβλήματος.
Ως αποτέλεσμα αυτών των επιλογών μας και παρά τις δύσκολες συνθήκες ρευστότητας οι ελληνικές τράπεζες κατάφεραν να διατηρήσουν ένα ικανό επίπεδο χρηματοδοτήσεων στην οικονομία και μέχρι πρόσφατα θετικούς ρυθμούς πιστωτικής επέκτασης. Οι τράπεζες λοιπόν στηρίχθηκαν μέσω εγγυήσεων για να μπορούν να στηρίξουν την πραγματική οικονομία. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να προχωρήσουν και μόνες τους σε κινήσεις που θα βοηθήσουν να ισχυροποιηθεί η θέση της κάθε τράπεζας ξεχωριστά αλλά και του τραπεζικού μας συστήματος συνολικά.
Ο νόμος που κατατέθηκε αυτή την εβδομάδα και προβλέπει την επέκταση του προγράμματος εγγυήσεων θέτει αυστηρότερους όρους για τη χορήγησή τους, ενισχύει τον ρόλο του επιτρόπου του ελληνικού Δημοσίου στις τράπεζες, λαμβάνοντας υπόψη και την παράμετρο των αναγκαίων αναδιαρθρώσεων που πρέπει να γίνουν στο τραπεζικό μας σύστημα.
Επιπλέον, έχει ζητηθεί από όλες τις τράπεζες να ενημερώσουν πως μέχρι σήμερα έχουν αξιοποιήσει τα προγράμματα στήριξης του Δημοσίου και πως πρόκειται να αξιοποιήσουν τη νέα ένεση ρευστότητας που θα διασφαλιστεί με τα 30 δισ. ευρώ επιπλέον εγγυήσεων. Ο στόχος μας είναι σαφής: Δίνουμε επιπλέον εγγυήσεις στις τράπεζες για να μπορούν να χρηματοδοτούνται από την ΕΚΤ και να χρηματοδοτούν με τη σειρά τους την πραγματική οικονομία, τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Είναι κρίσιμο σε αυτή τη συγκυρία να στηρίξουν τις υγιείς βιώσιμες επιχειρήσεις για να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στην κρίση.
ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΜΟΙΡΕΣ ΕΥΘΥΝΩΝ
Είναι όλο και περισσότεροι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι ποτέ δεν επιβραβεύτηκε τόσο ακριβά η αποτυχία όσο στον κλάδο των τραπεζών. Ενας πραγματικός πακτωλός εκατομμυρίων έπεσε μέσα σε αμφιβόλου αποτελεσματικότητας τραπεζικές διοικήσεις, τη στιγμή που οι περισσότερες τράπεζες εξακολουθούν να βρίσκονται μόνιμα διασωληνωμένες με την ΕΚΤ, αντλώντας πάμφθηνο χρήμα με κρατικά ομόλογα για να δανείζουν στη συνέχεια ακριβότερα το ίδιο το κράτος. Τι απαντάτε σε αυτούς που υποστηρίζουν ότι ζούμε σε ένα καθεστώς τραπεζοκρατίας, μακριά και από τον σοσιαλισμό αλλά ακόμη και από την «τιμωρία» που θα μπορούσε να επιβάλει ένα δίκαιο καπιταλιστικό σύστημα σε όσους αναλαμβάνουν ρίσκα;
Είμαι ο τελευταίος που θα υποστηρίξει ότι οι τράπεζες και οι διοικήσεις τους είναι άμοιρες ευθυνών για τη σημερινή τους θέση. Ομως πρέπει κανείς να αναγνωρίζει ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα άντεξε τις πιο δύσκολες ημέρες της κρίσης της περιόδου 2007-2009 και σήμερα βρέθηκε να δυσκολεύεται στην άντληση ρευστότητας εξαιτίας και του δημοσιονομικού προβλήματος.
Πιστέψτε με ότι αν υπήρχε τρόπος να τιμωρηθεί το τραπεζικό σύστημα για το παρελθόν του χωρίς να τιμωρηθούν μαζί οι πολίτες - καταθέτες και δανειολήπτες - και η οικονομία συνολικά θα το είχαμε κάνει. Η οικονομία όμως έχει ανάγκη από έναν ισχυρό και σταθερό χρηματοπιστωτικό τομέα γι’ αυτό και στηρίξαμε τις τράπεζες όταν έπρεπε, ακριβώς για να στηρίξουν και οι ίδιες με τις αποφάσεις τους τον ελληνικό χρηματοπιστωτικό τομέα.
ΟΙ ΑΠΟΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΤΩΝ 50 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ
Το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων των 50 δισ. ευρώ είναι πράγματι απαιτητικό και φιλόδοξο. Πότε θα πρέπει να περιμένουμε να περάσουμε από τη φάση των συμβούλων στις πραγματικές συμφωνίες; Σε ποιο τομέα βλέπετε τις συντομότερες εξελίξεις και κατά πόσο ισχύει ακόμη η δέσμευση για έναν ισχυρό δημόσιο τραπεζικό πυλώνα; Σε όλα αυτά η θέση της κυβέρνησης παραμένει ενιαία;
Θα ξεκινήσω από το τέλος: Προφανώς η θέση της κυβέρνησης παραμένει ενιαία, ειδικά όταν πρόκειται για συλλογικές αποφάσεις. Και το θέμα της αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας είναι ένα κατ’ εξοχήν θέμα για το οποίο αποφασίζει συλλογικά η κυβέρνηση. Ως προς τον τραπεζικό τομέα, το Δημόσιο κατέχει ένα σημαντικό μερίδιο του τραπεζικού συστήματος και θα συνεχίσει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Κάθε κίνηση ωστόσο θα εξαρτηθεί και από τις εξελίξεις στην αγορά και από τις αποφάσεις των υπόλοιπων παικτών του συστήματος.
Η ίδια λογική ισχύει και για τις υπόλοιπες μορφές αξιοποίησης περιουσιακών στοιχείων και συμμετοχών. Εχουμε προχωρήσει μέσω της Διυπουργικής Επιτροπής Αποκρατικοποιήσεων και Αναδιαρθρώσεων στις αποφάσεις για τις προτεραιότητές μας. Ο ορισμός συμβούλων είναι το αναγκαίο πρώτο βήμα, όχι μόνο για να εξειδικευτούν οι δυνατότητες αξιοποίησης, αλλά και για να διερευνηθούν οι αγορές και όλες οι δυνατές εκδοχές συμμετοχών του ιδιωτικού τομέα.
Εχουμε ήδη ξεκινήσει: ΔΕΠΑ, επέκταση της σύμβασης στο αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος», ΕΑΣ, αξιοποίηση του Ελληνικού είναι μερικά από τα projects που ήδη τρέχουν. Προχωρούμε τις επόμενες εβδομάδες στην επιλογή συμβούλων για πολλά άλλα (αξιοποίηση ακινήτων, κρατικά λαχεία, περιφερειακά αεροδρόμια, λιμάνια) και μέχρι το καλοκαίρι θα έχει ολοκληρωθεί ο κύκλος της πρόσληψης συμβούλων για όλο το φάσμα των αποκρατικοποιήσεων.
Ο ΣΥΜΨΗΦΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΟΦΕΙΛΩΝ
Το τελευταίο διάστημα έχουν πυκνώσει και ενταθεί οι διαμαρτυρίες της αγοράς (εξαγωγικές επιχειρήσεις, Τεχνικό Επιμελητήριο, φαρμακοποιοί και άλλοι) για καθυστερήσεις στις επιστροφές των οφειλών του Δημοσίου, καταλογίζοντας στην κυβέρνηση ότι ο συμψηφισμός οφειλών ιδιωτών και Δημοσίου που θεσμοθέτησε είναι ουσιαστικά αναποτελεσματικός.
Με τον συμψηφισμό των οφειλών η κυβέρνηση ανταποκρίθηκε στο αίτημα των φορέων της αγοράς. Είναι όμως στοιχειώδες για τη διαφύλαξη του δημοσίου συμφέροντος και απολύτως αυτονόητο για κάθε πολίτη ότι δεν μπορεί να γίνει συμψηφισμός αν δεν πρόκειται για βεβαιωμένες οφειλές και αν δεν υπάρχει μηχανισμός για να ελεγχθεί ότι ο συναλλασσόμενος δικαιούται την επιστροφή.
Από εκεί και πέρα, είναι σε μεγάλο βαθμό αιτιολογημένες οι διαμαρτυρίες για την καθυστέρηση των επιστροφών, καθώς είναι ένα υπαρκτό πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε σταδιακά και ανάλογα με τις δυνατότητες των κρατικών ταμείων. Αυτό που μπορώ να πω είναι, έχοντας παραλάβει οφειλές του Δημοσίου σε φορολογούμενους - ακόμη και από το 2004 - που άθροιζαν σε πολλά δισ. ευρώ, καταφέραμε να τις εκπληρώσουμε σε μεγάλο μέρος τους.
Μόνο πέρυσι επιστρέψαμε φόρους - κυρίως ΦΠΑ - σχεδόν 5 δισ. ευρώ. Οι υποθέσεις ξεμπλοκάρουν και προσπαθούμε να επιταχύνουμε ακόμη περισσότερο, ειδικότερα για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις που το πρόβλημα των καθυστερήσεων ήταν πράγματι μεγαλύτερο.
ΟΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΗΡΑΜΕ ΗΤΑΝ ΟΙ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΔΥΝΑΤΕΣ
Με την εμπειρία που αφήνει πίσω της η χρονική απόσταση από την υπογραφή του μνημονίου, την τριβή σας με τον τρόπο λειτουργίας των αγορών αλλά και των οίκων αξιολόγησης, τι διαφορετικό νομίζετε ότι θα μπορούσατε να είχατε κάνει και δεν το κάνατε;
Σίγουρα υπάρχουν πολλά γεγονότα, που βλέποντάς τα από μία χρονική απόσταση καταλαβαίνεις ότι κάτι διαφορετικό θα μπορούσε να έχει γίνει. Δεν διεκδικώ ούτε πιστεύω ότι δεν έχουν γίνει και λάθη. Ομως παρατηρώντας τη συνολική διαδρομή μέχρι σήμερα, συνεχίζω να πιστεύω ότι οι αποφάσεις που πήραμε και οι επιλογές που κάναμε ήταν οι καλύτερες δυνατές με δεδομένες τις συνθήκες και οι πιο σωστές για να μπορέσουμε να αποφύγουμε τα χειρότερα για τη χώρα και τους πολίτες.
Κέρδος 3/4/2011
