Στα "χέρια" των τραπεζών

Ιδιαίτερα κρίσιμη για τα οδικά έργα θεωρείται η στάση των πιστωτικών ιδρυμάτων - Τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας και του ίδιου του εγχώριου τραπεζικού συστήματος.

Η στάση των τραπεζικών ομίλων, εγχώριων και ξένων, που χρηματοδοτούν τα μεγάλα οδικά έργα που υλοποιούνται με σύμβαση παραχώρησης κρίνεται ως κομβική για το μέλλον των projects.

Και τούτο καθώς, πέραν της θέσης των κοινοπραξιών στην πρόσφατη "πρόταση" που κατέθεσε το υπ. Υποδομών με τη συνδρομή του ΥΠΟΙΚ σχετικά με την προώθηση των έργων, που εκτιμάται ότι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο μάλλον δεν θα είναι αρνητική, καθώς το Δημόσιο είναι αυτό που αναμένεται να "βάλει πλάτη" δίχως οι εργολάβοι να αναλάβουν πρόσθετο ρίσκο, θα πρέπει να δοθεί και η καταφατική "απάντηση" των πιστωτριών τραπεζών προκειμένου το οικοδόμημα των εξ αρχής "σαθρών" συμβάσεων να μην καταρρεύσει. Ωστόσο, το ζήτημα μόνο απλό δεν είναι.

Έχουμε να κάνουμε εξάλλου με πάνω από 40 πιστωτικά ιδρύματα που συμμετέχουν στη χρηματοδότηση των έργων, με διαφορετικά συμφέροντα ενδεχομένως και με δεδομένα τα σημαντικά προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει και να επιλύσει το ίδιο το εγχώριο τραπεζικό σύστημα.

Έχουν τη δυνατότητα;
Προβλήματα που εγείρουν ερωτήματα όχι μόνο για το αν επιθυμούν οι τράπεζες να ανοίξουν και πάλι τη ροή των κεφαλαίων, αλλά και για το αν είναι πράγματι σε θέση να το πράξουν, δεδομένης της δύσκολης συγκυρίας. Ως γνωστόν, η ελληνική οικονομία και κατ' επέκταση το εγχώριο τραπεζικό σύστημα βρίσκεται στη "μέση του κυκλώνα", αντιμετωπίζει τεράστιες δυσκολίες και μεγάλα προβλήματα και ουδείς είναι σε θέση να προδικάσει τη συνέχεια. Η χώρα μας και η κοινωνία "λυγίζουν" υπό το βάρος του μνημονίου, οι αγορές είναι "κλειστές" για την Ελλάδα και τις τράπεζες.

Θα αλλάξει το τοπίο
Οι οποίες "πονοκεφαλιάζουν" έντονα για μια σειρά από ζητήματα που σχετίζονται με τις επισφάλειες, τα αυξημένα επιτόκια και τα spreads που τραβούν τον ανήφορο, την απεξάρτησή τους από την ΕΚΤ, το ίδιο το μέλλον τους, καθώς αυξάνονται οι πιέσεις για συγχωνεύσεις. Η αβεβαιότητα δε, αυξάνει όσο επιμένουν τα σενάρια περί αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους κ.λπ. Με απλά λόγια, οι τράπεζες έχουν να διαχειριστούν θέματα που κρίνονται ζωτικής σημασίας για τις ίδιες, ενώ ενδεχομένως σε λίγους μήνες μόλις από σήμερα το τραπεζικό τοπίο να είναι διαφορετικό.

Ερωτήματα για την "πρόταση"
Μέσα σε αυτό λοιπόν το εκρηκτικό όσο και επιβαρημένο περιβάλλον, οι τράπεζες καλούνται να αποφασίσουν και για το αν θα συναινέσουν στην "πρόταση" της κυβέρνησης για τα έργα, αν δηλαδή θα προσφέρουν εκ νέου χρηματοδότηση την οποία εδώ και μήνες έχουν "παγώσει" στα περισσότερα projects (Κόρινθος-Πάτρα, Ιόνια Οδός, Ε 65, Μαλιακός-Κλειδί) επικαλούμενες διάφορα προβλήματα (απαλλοτριώσεις, μείωση κυκλοφορίας, χαμηλά επιτόκια κ.λπ.). Εύλογα λοιπόν προκύπτουν ερωτήματα τόσο για το αν αντιμετωπίζουν θετικά την πρόταση της κυβέρνησης (για μείωση διοδίων από 25% έως 50%, ανάλογα με την πρόοδο των κατασκευαστικών εργασιών, δημιουργία εγγυητικού λογαριασμού 500 εκατ. ευρώ, ο οποίος θα λειτουργεί ως εγγύηση προς τις τράπεζες, σύσταση εταιρείας ειδικού σκοπού στην οποία θα εισφερθούν τα μελλοντικά έσοδα Δημοσίου από τα διόδια ύψους 20 δισ. ευρώ κ.λπ.), καθώς λέγεται ότι υπάρχουν ενστάσεις για το όλο "πακέτο", όσο και για το αν πραγματικά υπάρχει η δυνατότητα να δώσουν κεφάλαια εν μέσω κρίσης.

Ο βραχυπρόθεσμος ορίζοντας
Αλλά ακόμα και αν αυτό γίνει για τους επόμενους μήνες, έως το τέλος του έτους, καθώς αυτός είναι ο πρώτος στόχος του υπ. Υποδομών, τι μπορεί να προκύψει άραγε τα επόμενα έτη; Θα συνεισφέρουν οι τράπεζες κεφάλαια; Εάν έχει αλλάξει η κατάσταση της ελληνική οικονομίας προς το καλύτερο, ενδεχομένως να αλλάξει και η στάση των τραπεζών. Αν όμως η κρίση και η ύφεση βαθύνουν, και η χώρα βρεθεί, κάτι που ουδείς επιθυμεί, προ αδιεξόδου, ποια θα είναι η στάση των τραπεζών, ιδίως των εγχώριων;

Και το αβέβαιο μέλλον
Είναι δυνατόν να συνεχίσουν τη χρηματοδότηση; Θα… αναχωρήσουν και το ρόλο τους θα τον παίξουν τα ξένα ιδρύματα ή η ΕΚΤ; Αλλά και αυτές θα θέλουν να χρηματοδοτήσουν έργα σε μια οικονομία που "τρεκλίζει"; Σημειώνεται ότι το συνολικό κόστος των συμβάσεων φτάνει τα 8,7 δισεκατομμύρια ευρώ, ποσό 2,3 δισ. ευρώ είναι η χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου, ποσό 2,3 δισ. ευρώ αντιστοιχεί σε έσοδα από διόδια, 3,3 δισ. ευρώ αφορούν σε δάνεια που χορηγούν οι τράπεζες και 800 εκατομμύρια τα ίδια κεφάλαια που τοποθετούν οι παραχωρησιούχοι. Εύλογα λοιπόν γίνεται αντιληπτό ότι η προώθηση των μεγάλων έργων βρίσκεται υπό μία έννοια στα "χέρια" των τραπεζών.

Διόδια: Το "επικοινωνιακό θαύμα" του κ. Ρέππα
Πάντως, παρά την επικοινωνιακή προσπάθεια στην οποία έχει επιδοθεί ο κ. Ρέππας από τα… περασμένα Χριστούγεννα κιόλας, αν δεν προκύψει σήμερα κάποιο… "θαύμα", η έξοδος του Πάσχα θα γίνει με τα αυξημένα διόδια και δίχως τη μείωση που έχει προαναγγείλει το υπουργείο. Και μάλλον το θέμα της μείωσης θα ανοίξει πάλι μετά τις διακοπές, με το υπουργείο να περιμένει την απάντηση των κατασκευαστών και των τραπεζών. Ωστόσο, ακόμα και αν βραχυπρόθεσμα βρεθεί κάποια κοινή συνισταμένη, σε κάθε περίπτωση θα απαιτηθούν μήνες για να μιλάμε για διευθέτηση των προβλημάτων, και αν συμβεί αυτό. Προς το παρόν, όμως, οι εργολάβοι συνεχίζουν να προεισπράττουν αυξημένα διόδια για έργα που είναι στον "αέρα", οι εργασίες έχουν σταματήσει, ενώ ήδη έχουν προχωρήσει σε κλείσιμο εργοταξίων, απολύσεις ή υποχρεωτικές αργίες για το προσωπικό μέχρι νεωτέρας (σε Κόρινθο-Πάτρα, Ιόνια, Ε 65).

http://www.axiaplus.gr