Του Χρήστου Τσαλικίδη
Στα θρησκευτικά έχουμε μάθει ότι για να γιορτάσουμε την Ανάσταση πρέπει να περάσουμε πρώτα την εβδομάδα των Παθών. Για τα πολιτικά μας κόμματα ωστόσο, τούτη η εβδομάδα κρατά περίπου 18 μήνες. Από τη βραδιά, δηλαδή, των εθνικών εκλογών του 2009. Όταν το περίφημο «λεφτά υπάρχουν» έγινε «δεν υπάρχει σάλιο» εν μια νυκτί, όταν...
η αξιωματική αντιπολίτευση χάθηκε στο δρόμο της εσωστρέφειας, όταν τα κόμματα της Αριστεράς αδυνατούσαν να κεφαλαιοποιήσουν τη λαϊκή αγανάκτηση και ο ΛΑΟΣ αμφιταλαντευόταν για το αν έπρεπε να νοικιάσει διαμέρισμα στη «γαλάζια» ή στην «πράσινη» πολυκατοικία. Την ίδια ώρα ο άλλοτε «κυρίαρχος λαός», όπως συνήθιζαν να τον αποκαλούν οι πολιτικοί αρχηγοί της δεκαετίας του 80’, έδειχνε με την αποχή του από τις ευρωεκλογές του 2009 και τις εθνικές εκλογές του 2009 ότι αντιλαμβάνεται πως όλα τριγύρω αλλάζουνε και όλα τα ίδια μένουν. Λόγια, λόγια, λόγια…
Κάπου εκεί άρχισε να ψιθυρίζεται σιγά-σιγά η περίφημη «κρίση του πολιτικού συστήματος». Ένας ψίθυρος που μέρα με την ημέρα έγινε δυνατή φωνή η οποία εκφράζει τη δυσπιστία με την οποία αντιμετωπίζουμε σήμερα, όλοι οι Έλληνες, αυτό που λέγεται πολιτική και ό,τι αυτή αντιπροσωπεύει.
Πρώτες δυνάμεις αποχή και αναποφάσιστοι
Όποιος θεωρεί ότι η συζήτηση αφορά αποκλειστικά το δικομματισμό εθελοτυφλεί. Σαφώς και τα ποσοστά του βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση όμως η δυσφορία του εκλογικού σώματος δεν επικεντρώνεται μόνο στα δυο μεγάλα κόμματα εξουσίας. Και αυτό αποτυπώνεται στις δημοσκοπήσεις από όποια σκοπιά και αν τις δει κανείς. Ναι μεν τα αφορά σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό όμως και τα υπόλοιπα κόμματα, αυτά που δεν χαρακτηρίζονται εξουσίας αν και πολύ θα ήθελαν να διαδραματίσουν ένα τέτοιο ρόλο, δεν είναι άμοιρα ευθυνών ούτε εξαιρούνται από την παθογένεια του πολιτικού συστήματος. Γι’ αυτό η αποχή και οι αναποφάσιστοι παραμένουν πρώτη δύναμη ακόμα και σήμερα.
Στην Ελλάδα του 2011 το σύνολο των κομμάτων εξακολουθούν πεισματικά να συμπεριφέρονται ως κλειστές «λέσχες». Αγνοούν τα μηνύματα της κοινωνίας, το περίφημο άνοιγμα στον κόσμο αποδεικνύεται μεγαλύτερη «φούσκα» από αυτή του χρηματιστηρίου, απωθούν τους πολίτες και μπλέκονται σε ένα φαύλο κύκλο αλληλοσπαραγμού για τα μάτια της εξουσίας. Απόγονοι αυτής της τακτικής είναι η «απολιτικότητα» που παρατηρείται κυρίως στους νέους ανθρώπους και η λεγόμενη «τυφλή βία» όπως εκφράζεται μέσα από τις κάθε λογής επιθέσεις σε κομματικούς, πολιτικούς αξιωματούχους και όχι μόνο.
Χαμένο στο μνημόνιο το ΠΑΣΟΚ
Ακόμα και σήμερα ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΚΚΕ, ΣΥΡΙΖΑ και ΛΑΟΣ παραμένουν εγκλωβισμένα στα δικά τους πάθη. Πάθη που αν μη τι άλλο τα κρατούν δέσμια του παρελθόντος. Στο ΠΑΣΟΚ, για παράδειγμα, η Μεγάλη Εβδομάδα ξεκινά μετά την… Ανάσταση. Οξύμωρο μεν, ελληνικό δε. Η κυβέρνηση γνωρίζει ότι καλείται να ανέβει ένα «βουνό». Αυτήν της την προσπάθεια φρόντισε να την κάνει η ίδια δύσκολη βάζοντας εμπόδια στον εαυτό της. Αν και γνώριζε εξαρχής πως είχε η κατάσταση στην ελληνική οικονομία εντούτοις διάλεξε τον εύκολο δρόμο υποσχόμενη προεκλογικά τα πάντα στους πάντες. Όταν ήρθε η ώρα των ευθυνών όλα άλλαξαν άρδην. Οι υποσχέσεις ξεχάστηκαν σε μια βραδιά, το καράβι έμπαζε νερά, όμως παρόλα αυτά εκείνη επέλεξε να περιμένει. Το τι, παραμένει άγνωστο. Η συνέχεια είναι λίγο πολύ γνωστή. Το δραματικό διάγγελμα Παπανδρέου από το Καστελόριζο, ο ερχομός του ΔΝΤ, σκληρά και επίπονα μέτρα για μισθωτούς και συνταξιούχους, εκκρεμότητες πολλές και το αποτέλεσμα αμφίβολο. Τόσο αμφίβολο που δεν μπορούν να πειστούν ούτε τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ. Για αυτό και έχουν χωριστεί σε δυο ομάδες. Στη μια βρίσκονται οι «μνημονιακοί» και στην άλλη οι «αντιμνημονιακοί» (όπως η Β. Παπανδρέου, ο Γιώργος Φλωρίδης, ο Απόστολος Κακλαμάνης και πολλοί άλλοι) οι οποίοι ωστόσο ψήφισαν υπέρ του μνημονίου!
Στη ΝΔ ακόμα ψάχνονται
Εξίσου δύσκολος αποδεικνύεται και ο «Γολγοθάς» της ΝΔ. Το ταπεινωτικό 33% του 2009 απέδειξε ότι ο κόσμος επένδυσε πολλά στη διακυβέρνηση Καραμανλή αλλά απογοητεύτηκε πολύ περισσότερο από όσα δεν είδε την πενταετία που προηγήθηκε. Περίπου 18 μήνες μετά το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχει νέο αρχηγό, προσπαθεί να πείσει την κοινωνία ότι αναζωογονήθηκε μέσα από μια σειρά πρωτοβουλιών και αυτοκριτικής αλλά παρόλα αυτά δεν πείθει. Δεν μπορεί να πείσει ότι το πάθημα έγινε μάθημα. Θέλει αλλά δεν μπορεί... Ασφαλώς ο Αντώνης Σαμαράς έχει δώσει δείγματα σοβαρής πολιτικής προσωπικότητας. Δεν μπορεί να παραβλέψει κανείς ότι πρόσφερε χείρα βοηθείας στην κυβέρνηση, αν και εκείνη δεν το δέχτηκε, σε μια προσπάθεια πολιτικής συναίνεσης, φόρεσε τη φανέλα της «εθνικής Ελλάδος» όταν έπρεπε αλλά από εκεί και πέρα… Κλήθηκε να διαχειριστεί ένα γηρασμένο κόμμα με πολλά βαρίδια, όχι μόνο σε πρόσωπα αλλά και σε δομές, συμπεριφορές και παράδοση. Επιπλέον, στελέχη του περιβάλλοντός του επικρίνονται ως σκληροί κομματικοί απόμακροι από την κοινωνία, αλλά και ως υποκινητές λανθασμένων αποφάσεων όπως οι διαγραφές που κρατούν σήμερα χαμηλά τη ΝΔ στις δημοσκοπήσεις. Οι προτάσεις της Λεωφόρου Συγγρού για την έξοδο από την κρίση δεν έχουν περάσει στην κοινωνία, τα στελέχη της κάνουν αντιφατικές δηλώσεις μπερδεύοντας ακόμα περισσότερο την κοινή γνώμη και γενικότερα συνεχίζεται το εσωκομματικό ξεκαθάρισμα ανάμεσα στους πρώην και στους νυν.
Το ξεπερασμένο ΚΚΕ
Όσον αφορά στο ΚΚΕ η τακτική του «κόντρα σε όλους και όλα» ανήκει σε μια άλλη, ξεπερασμένη, εποχή. Με λόγο ξύλινο και μακριά από το κλίμα της εποχής ο Περισσός επιμένει ότι για όλα φταίει το κεφάλαιο και εξακολουθεί να επενδύει σε λογικές «επαναστατισμού» που δεν συμβαδίζουν με την εποχή. Θυμίζει τη ρήση του λαού μας: «Σκύλος που γαβγίζει δεν δαγκώνει». Δεν ανανεώθηκε, δεν προσάρμοσε την εκφορά πολιτικού λόγου στο σήμερα και αποδυναμώνετε πολιτικά μιας και αδυνατεί να κεφαλαιοποιήσει την δημοσκοπική κατάρρευση ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ. Ωστόσο, αποτελεί την πιο «σταθερή αξία» διαμαρτυρίας ενάντια στο πολιτικό σύστημα.
Ο ΛΑΟΣ και ο λαός
Ο ΛΑΟΣ του Γιώργου Καρατζαφέρη από την άλλη αδυνατεί να πείσει παλαιούς και νέους ψηφοφόρους μοιάζοντας εγκλωβισμένος σε μια διπρόσωπη πολιτική. Τη μια ημέρα ψηφίζει υπέρ της προσφυγής στο ΔΝΤ, επικαλούμενος το καλό της πατρίδας και την επομένη αλλάζει ρότα σηκώνοντας το λάβαρο της επανάστασης κατά των «Τροϊκανών» που επιβουλεύονται τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Μπέρδεμα…
Αργεί η «ανάσταση» στο ΣΥΡΙΖΑ
Τέλος, για το ΣΥΡΙΖΑ η εβδομάδα των Παθών διαρκεί χρόνια. Όσο υπάρχουν ομάδες που επιχειρούν να σύρουν τον σχηματισμό προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση, τόσο θα τον αποδυναμώνουν. Η στιγμιαία εκτίναξη των ποσοστών του, πριν από περίπου τρία χρόνια, σε διψήφια νούμερα αποδείχθηκε πασχαλιάτικη κροτίδα. Έκανε θόρυβο, ήταν «πολύχρωμη» αλλά έσβησε γρήγορα. Σήμερα το κόμμα της Κουμουνδούρου μοιάζει δίχως ταυτότητα αφού οι διάφορες συνιστώσες που το αποτελούν επιδίδονται σε μια άνευ ουσίας άτυπη διελκυστίνδα εντυπώσεων, παρόλο που σέρνει συχνά το χορό των «κοινωνικών» αντιδράσεων, όπως οι «αυθόρμητες» επιθέσεις σε κυβερνητικά στελέχη.
Δεν αρκούν οι προθέσεις
Εν μέσω αυτού του πολιτικού κλίματος, κυβέρνηση και αντιπολίτευση διαλαλούν ότι θέλουν να μετατρέψουν την κρίση του πολιτικού συστήματος «σε ευκαιρία για να ξεπηδήσει μια θαρραλέα και ρηξικέλευθη πρόταση για τη νέα Ελλάδα». Καλές οι προθέσεις. Αρκούν όμως; Με δεδομένο ότι το πολιτικό μας σύστημα έχει πάψει από καιρό να θεωρείται πειστικό και με επίσης δεδομένο ότι πάψαμε να του χαρίζουμε απλόχερα περίοδο χάριτος, ίσως ήρθε η ώρα της αναδιάρθρωσής του.
Στα θρησκευτικά έχουμε μάθει ότι για να γιορτάσουμε την Ανάσταση πρέπει να περάσουμε πρώτα την εβδομάδα των Παθών. Για τα πολιτικά μας κόμματα ωστόσο, τούτη η εβδομάδα κρατά περίπου 18 μήνες. Από τη βραδιά, δηλαδή, των εθνικών εκλογών του 2009. Όταν το περίφημο «λεφτά υπάρχουν» έγινε «δεν υπάρχει σάλιο» εν μια νυκτί, όταν...
η αξιωματική αντιπολίτευση χάθηκε στο δρόμο της εσωστρέφειας, όταν τα κόμματα της Αριστεράς αδυνατούσαν να κεφαλαιοποιήσουν τη λαϊκή αγανάκτηση και ο ΛΑΟΣ αμφιταλαντευόταν για το αν έπρεπε να νοικιάσει διαμέρισμα στη «γαλάζια» ή στην «πράσινη» πολυκατοικία. Την ίδια ώρα ο άλλοτε «κυρίαρχος λαός», όπως συνήθιζαν να τον αποκαλούν οι πολιτικοί αρχηγοί της δεκαετίας του 80’, έδειχνε με την αποχή του από τις ευρωεκλογές του 2009 και τις εθνικές εκλογές του 2009 ότι αντιλαμβάνεται πως όλα τριγύρω αλλάζουνε και όλα τα ίδια μένουν. Λόγια, λόγια, λόγια…
Κάπου εκεί άρχισε να ψιθυρίζεται σιγά-σιγά η περίφημη «κρίση του πολιτικού συστήματος». Ένας ψίθυρος που μέρα με την ημέρα έγινε δυνατή φωνή η οποία εκφράζει τη δυσπιστία με την οποία αντιμετωπίζουμε σήμερα, όλοι οι Έλληνες, αυτό που λέγεται πολιτική και ό,τι αυτή αντιπροσωπεύει.
Πρώτες δυνάμεις αποχή και αναποφάσιστοι
Όποιος θεωρεί ότι η συζήτηση αφορά αποκλειστικά το δικομματισμό εθελοτυφλεί. Σαφώς και τα ποσοστά του βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση όμως η δυσφορία του εκλογικού σώματος δεν επικεντρώνεται μόνο στα δυο μεγάλα κόμματα εξουσίας. Και αυτό αποτυπώνεται στις δημοσκοπήσεις από όποια σκοπιά και αν τις δει κανείς. Ναι μεν τα αφορά σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό όμως και τα υπόλοιπα κόμματα, αυτά που δεν χαρακτηρίζονται εξουσίας αν και πολύ θα ήθελαν να διαδραματίσουν ένα τέτοιο ρόλο, δεν είναι άμοιρα ευθυνών ούτε εξαιρούνται από την παθογένεια του πολιτικού συστήματος. Γι’ αυτό η αποχή και οι αναποφάσιστοι παραμένουν πρώτη δύναμη ακόμα και σήμερα.
Στην Ελλάδα του 2011 το σύνολο των κομμάτων εξακολουθούν πεισματικά να συμπεριφέρονται ως κλειστές «λέσχες». Αγνοούν τα μηνύματα της κοινωνίας, το περίφημο άνοιγμα στον κόσμο αποδεικνύεται μεγαλύτερη «φούσκα» από αυτή του χρηματιστηρίου, απωθούν τους πολίτες και μπλέκονται σε ένα φαύλο κύκλο αλληλοσπαραγμού για τα μάτια της εξουσίας. Απόγονοι αυτής της τακτικής είναι η «απολιτικότητα» που παρατηρείται κυρίως στους νέους ανθρώπους και η λεγόμενη «τυφλή βία» όπως εκφράζεται μέσα από τις κάθε λογής επιθέσεις σε κομματικούς, πολιτικούς αξιωματούχους και όχι μόνο.
Χαμένο στο μνημόνιο το ΠΑΣΟΚ
Ακόμα και σήμερα ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΚΚΕ, ΣΥΡΙΖΑ και ΛΑΟΣ παραμένουν εγκλωβισμένα στα δικά τους πάθη. Πάθη που αν μη τι άλλο τα κρατούν δέσμια του παρελθόντος. Στο ΠΑΣΟΚ, για παράδειγμα, η Μεγάλη Εβδομάδα ξεκινά μετά την… Ανάσταση. Οξύμωρο μεν, ελληνικό δε. Η κυβέρνηση γνωρίζει ότι καλείται να ανέβει ένα «βουνό». Αυτήν της την προσπάθεια φρόντισε να την κάνει η ίδια δύσκολη βάζοντας εμπόδια στον εαυτό της. Αν και γνώριζε εξαρχής πως είχε η κατάσταση στην ελληνική οικονομία εντούτοις διάλεξε τον εύκολο δρόμο υποσχόμενη προεκλογικά τα πάντα στους πάντες. Όταν ήρθε η ώρα των ευθυνών όλα άλλαξαν άρδην. Οι υποσχέσεις ξεχάστηκαν σε μια βραδιά, το καράβι έμπαζε νερά, όμως παρόλα αυτά εκείνη επέλεξε να περιμένει. Το τι, παραμένει άγνωστο. Η συνέχεια είναι λίγο πολύ γνωστή. Το δραματικό διάγγελμα Παπανδρέου από το Καστελόριζο, ο ερχομός του ΔΝΤ, σκληρά και επίπονα μέτρα για μισθωτούς και συνταξιούχους, εκκρεμότητες πολλές και το αποτέλεσμα αμφίβολο. Τόσο αμφίβολο που δεν μπορούν να πειστούν ούτε τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ. Για αυτό και έχουν χωριστεί σε δυο ομάδες. Στη μια βρίσκονται οι «μνημονιακοί» και στην άλλη οι «αντιμνημονιακοί» (όπως η Β. Παπανδρέου, ο Γιώργος Φλωρίδης, ο Απόστολος Κακλαμάνης και πολλοί άλλοι) οι οποίοι ωστόσο ψήφισαν υπέρ του μνημονίου!
Στη ΝΔ ακόμα ψάχνονται
Εξίσου δύσκολος αποδεικνύεται και ο «Γολγοθάς» της ΝΔ. Το ταπεινωτικό 33% του 2009 απέδειξε ότι ο κόσμος επένδυσε πολλά στη διακυβέρνηση Καραμανλή αλλά απογοητεύτηκε πολύ περισσότερο από όσα δεν είδε την πενταετία που προηγήθηκε. Περίπου 18 μήνες μετά το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχει νέο αρχηγό, προσπαθεί να πείσει την κοινωνία ότι αναζωογονήθηκε μέσα από μια σειρά πρωτοβουλιών και αυτοκριτικής αλλά παρόλα αυτά δεν πείθει. Δεν μπορεί να πείσει ότι το πάθημα έγινε μάθημα. Θέλει αλλά δεν μπορεί... Ασφαλώς ο Αντώνης Σαμαράς έχει δώσει δείγματα σοβαρής πολιτικής προσωπικότητας. Δεν μπορεί να παραβλέψει κανείς ότι πρόσφερε χείρα βοηθείας στην κυβέρνηση, αν και εκείνη δεν το δέχτηκε, σε μια προσπάθεια πολιτικής συναίνεσης, φόρεσε τη φανέλα της «εθνικής Ελλάδος» όταν έπρεπε αλλά από εκεί και πέρα… Κλήθηκε να διαχειριστεί ένα γηρασμένο κόμμα με πολλά βαρίδια, όχι μόνο σε πρόσωπα αλλά και σε δομές, συμπεριφορές και παράδοση. Επιπλέον, στελέχη του περιβάλλοντός του επικρίνονται ως σκληροί κομματικοί απόμακροι από την κοινωνία, αλλά και ως υποκινητές λανθασμένων αποφάσεων όπως οι διαγραφές που κρατούν σήμερα χαμηλά τη ΝΔ στις δημοσκοπήσεις. Οι προτάσεις της Λεωφόρου Συγγρού για την έξοδο από την κρίση δεν έχουν περάσει στην κοινωνία, τα στελέχη της κάνουν αντιφατικές δηλώσεις μπερδεύοντας ακόμα περισσότερο την κοινή γνώμη και γενικότερα συνεχίζεται το εσωκομματικό ξεκαθάρισμα ανάμεσα στους πρώην και στους νυν.
Το ξεπερασμένο ΚΚΕ
Όσον αφορά στο ΚΚΕ η τακτική του «κόντρα σε όλους και όλα» ανήκει σε μια άλλη, ξεπερασμένη, εποχή. Με λόγο ξύλινο και μακριά από το κλίμα της εποχής ο Περισσός επιμένει ότι για όλα φταίει το κεφάλαιο και εξακολουθεί να επενδύει σε λογικές «επαναστατισμού» που δεν συμβαδίζουν με την εποχή. Θυμίζει τη ρήση του λαού μας: «Σκύλος που γαβγίζει δεν δαγκώνει». Δεν ανανεώθηκε, δεν προσάρμοσε την εκφορά πολιτικού λόγου στο σήμερα και αποδυναμώνετε πολιτικά μιας και αδυνατεί να κεφαλαιοποιήσει την δημοσκοπική κατάρρευση ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ. Ωστόσο, αποτελεί την πιο «σταθερή αξία» διαμαρτυρίας ενάντια στο πολιτικό σύστημα.
Ο ΛΑΟΣ και ο λαός
Ο ΛΑΟΣ του Γιώργου Καρατζαφέρη από την άλλη αδυνατεί να πείσει παλαιούς και νέους ψηφοφόρους μοιάζοντας εγκλωβισμένος σε μια διπρόσωπη πολιτική. Τη μια ημέρα ψηφίζει υπέρ της προσφυγής στο ΔΝΤ, επικαλούμενος το καλό της πατρίδας και την επομένη αλλάζει ρότα σηκώνοντας το λάβαρο της επανάστασης κατά των «Τροϊκανών» που επιβουλεύονται τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Μπέρδεμα…
Αργεί η «ανάσταση» στο ΣΥΡΙΖΑ
Τέλος, για το ΣΥΡΙΖΑ η εβδομάδα των Παθών διαρκεί χρόνια. Όσο υπάρχουν ομάδες που επιχειρούν να σύρουν τον σχηματισμό προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση, τόσο θα τον αποδυναμώνουν. Η στιγμιαία εκτίναξη των ποσοστών του, πριν από περίπου τρία χρόνια, σε διψήφια νούμερα αποδείχθηκε πασχαλιάτικη κροτίδα. Έκανε θόρυβο, ήταν «πολύχρωμη» αλλά έσβησε γρήγορα. Σήμερα το κόμμα της Κουμουνδούρου μοιάζει δίχως ταυτότητα αφού οι διάφορες συνιστώσες που το αποτελούν επιδίδονται σε μια άνευ ουσίας άτυπη διελκυστίνδα εντυπώσεων, παρόλο που σέρνει συχνά το χορό των «κοινωνικών» αντιδράσεων, όπως οι «αυθόρμητες» επιθέσεις σε κυβερνητικά στελέχη.
Δεν αρκούν οι προθέσεις
Εν μέσω αυτού του πολιτικού κλίματος, κυβέρνηση και αντιπολίτευση διαλαλούν ότι θέλουν να μετατρέψουν την κρίση του πολιτικού συστήματος «σε ευκαιρία για να ξεπηδήσει μια θαρραλέα και ρηξικέλευθη πρόταση για τη νέα Ελλάδα». Καλές οι προθέσεις. Αρκούν όμως; Με δεδομένο ότι το πολιτικό μας σύστημα έχει πάψει από καιρό να θεωρείται πειστικό και με επίσης δεδομένο ότι πάψαμε να του χαρίζουμε απλόχερα περίοδο χάριτος, ίσως ήρθε η ώρα της αναδιάρθρωσής του.