Αντιφατικά μηνύματα στέλνει ο προϋπολογισμός...

...την ώρα που οι Βρυξέλλες απειλούν και τα spreads των ομολόγων εκτοξεύονται

Του Βασιλη Zηρα | Καθημερινή

Αντικρουόμενα μηνύματα στέλνει στις αγορές και στις Βρυξέλλες η κυβέρνηση, την ώρα που η Κομισιόν αναζητεί τρόπους να καταστήσει αυστηρότερη και πιο αξιόπιστη την επιτήρηση και να αποτρέψει αυτό που ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κ. Ζαν Κλοντ Τρισέ αποκάλεσε κομψά «κίνδυνο να απολέσει η χώρα την αξιοπιστία της στις αγορές», με άλλα λόγια να χρεοκοπήσει αδυνατώντας να εξυπηρετήσει το δημόσιο χρέος των 300 δισ. ευρώ.
Ετσι, από τη μία, ο υπουργός Οικονομικών κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου δηλώνει ότι η οικονομία βρίσκεται σε οριακό σημείο (σε συνέντευξή του στην «Κ» την προηγούμενη Κυριακή) κι από την άλλη, η υπουργός Οικονομίας κ. Λούκα Κατσέλη υποστηρίζει σε τηλεοπτικό σταθμό, την περασμένη Πέμπτη, ότι η κατάσταση είναι δύσκολη, αλλά όχι τόσο ώστε να δικαιολογεί καταστροφολογικά σενάρια.
Ως αδυναμία λήψης επώδυνων -αλλά αναγκαίων- μέτρων εκλαμβάνεται στις Βρυξέλλες και η «υπαναχώρηση» στο πάγωμα των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων. Το υπουργείο Οικονομικών διαβεβαιώνει ότι εξαρχής η πρόθεση ήταν να σταλεί απλώς ένα μήνυμα στην Κομισιόν με το πάγωμα των μισθολογικών αυξήσεων σε λίγους υψηλόμισθους δημοσίους υπαλλήλους με βασικό μισθό άνω των 2.000 ευρώ. Από λάθος δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι το πλαφόν υπολογίζεται επί του συνόλου των μηνιαίων αποδοχών και αφορά σε 400.000 άτομα. Η εντύπωση ενισχύθηκε από την παρέμβαση του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του ΠΑΣΟΚ κ. Χρ. Παπουτσή που κάλεσε την κυβέρνηση να επανεξετάσει το μέτρο. Το αποτέλεσμα είναι να στέλνεται τελικά το ακριβώς αντίθετο μήνυμα από αυτό που ήθελε το υπουργείο Οικονομικών.
Αλλά και το ίδιο το σχέδιο του προϋπολογισμού χαρακτηρίζεται αφενός μεν άτολμο αφετέρου δε αμφίβολης αξιοπιστίας.
Κατ' αρχάς άτολμο, σε σχέση με τη δημοσιονομική πρόκληση που καλείται να αντιμετωπίσει, επειδή η φαινομενικά εντυπωσιακή μείωση του ελλείμματος κατά 8,3 δισ. ευρώ ή κατά 3,6% του ΑΕΠ που θέτει ως στόχο, προβλέπεται να επιτευχθεί κατά το μεγαλύτερο μέρος από εφάπαξ έσοδα ή από μη επαναλαμβανόμενες δαπάνες.
Συγκεκριμένα, οι πρωτογενείς δαπάνες προβλέπεται να μειωθούν κατά 2,25 δισ. ευρώ, από τα 59,1 δισ. ευρώ το 2009, στα 56,8 δισ. ευρώ. Ωστόσο, τα 2,02 δισ. ή το 90% της μείωσης δεν είναι πραγματική περιστολή. Οφείλεται στο γεγονός ότι δεν επαναλαμβάνονται δαπάνες που είχαν επιβαρύνει εφάπαξ τον προϋπολογισμό του 2009, όπως η εξόφληση των χρεών των νοσοκομείων, η εξόφληση οφειλών του Δημοσίου στην Ολυμπιακή Αεροπορία, οι δαπάνες για τις εκλογές κ.λπ. Επί της ουσίας, η πραγματική μείωση των δαπανών είναι 226 εκατ. ευρώ, μικρότερη από 0,1% του ΑΕΠ. Από την άλλη, η αύξηση των εσόδων κατά 4,4 δισ. ευρώ οφείλεται κατά το ήμισυ σχεδόν σε εφάπαξ έσοδα, όπως η έκτακτη εισφορά στις επιχειρήσεις και τη μεγάλη ακίνητη περιουσία και η είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Συνολικά, η μισή σχεδόν μείωση του ελλείμματος δεν είναι διατηρήσιμη, ενώ η αξιοπιστία της υπόλοιπης συρρίκνωσης κατά 4 δισ. ευρώ περίπου ελέγχεται, αφού προβλέπεται ότι θα προέλθει:
- Κατά 1,1 δισ. ευρώ από την αύξηση του πλεονάσματος των ασφαλιστικών ταμείων, των ΟΤΑ και των άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου. Η άσπρη τρύπα, άγνωστο για πιο λόγο, εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 51%, σε 3,01 δισ. ευρώ το 2010 από 1,99 δισ. ευρώ φέτος.
- Κατά 2,5 δισ. ευρώ από αλλαγές στη φορολογία και την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής με μέτρα όμως τα οποία δεν έχουν οριστικοποιηθεί με αποτέλεσμα να μην μπορούν να αξιολογηθούν. Το φορολογικό νομοσχέδιο με αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος και ακίνητης περιουσίας θα είναι έτοιμο τον Μάρτιο.
Αντιμέτωπη με έναν τέτοιο προϋπολογισμό, που δεν πείθει ότι η δημοσιονομική εξυγίανση είναι η απόλυτη προτεραιότητα της Ελλάδας, όπως έχει ζητήσει ο επίτροπος Αλμούνια, κι ενώ οι αντιδράσεις της αγοράς ομολόγων ήδη προοιωνίζονται δύσκολες ημέρες, η Κομισιόν εξετάζει τρόπους με τους οποίους θα καταστήσει την επιτήρηση πιο αποτελεσματική.
Μέσα σε μια εβδομάδα, από την περασμένη Παρασκευή που κατέστη σαφές ότι η φθηνή ρευστότητα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, μέσω της οποίας εξυπηρετείτο και το φετινό πρόγραμμα δανεισμού του ελληνικού Δημοσίου, το spread των ελληνικών ομολόγων με τα αντίστοιχα γερμανικά εκτινάχθηκε από τις 136 στις 180 μονάδες βάσης. Και αυτό συμβαίνει όπως σημειώνουν παράγοντες της αγοράς σε μια περίοδο που η αγορά είναι ρηχή, χωρίς μεγάλες εντολές πώλησης. «Τι θα γίνει, αναρωτιούνται, τον Ιανουάριο όταν θα αρχίσει η υλοποίηση του προγράμματος δανεισμού του 2010;».
Η προοπτική να βρεθεί η Ελλάδα σε αδυναμία εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους είναι ο βασικός λόγος που ωθεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αυστηροποιήσει το καθεστώς επιτήρησης. Ενα σχέδιο που εξετάζεται είναι να απαιτήσει από την ελληνική κυβέρνηση να της υποβάλει ένα σαφές χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των βραχυπρόθεσμων μέτρων που ενσωματώνει ο προϋπολογισμός, αλλά και των μεσοπρόθεσμων που θα ενταχθούν στο αναθεωρημένο Πρόγραμμα Σταθερότητας, με ποσοτικοποιημένους στόχους. Για παράδειγμα, θα πρέπει να προσδιορίσει πότε θα λειτουργήσει πλήρως η ενιαία αρχή πληρωμών για τους δημοσίους υπαλλήλους, το ηλεκτρονικό σύστημα συνταγογράφησης, πότε θα ολοκληρωθεί ο διάλογος για τις αλλαγές στο ασφαλιστικό, πότε θα εφαρμοστεί το πόθεν έσχες και οι άλλες αλλαγές στη φορολογία κ.λπ. Επίσης, θα πρέπει να προσδιορίζει ποιο είναι το δημοσιονομικό όφελος που εκτιμά ότι θα προκύπτουν από αυτές τις παρεμβάσεις κάθε χρόνο. Με αυτή την check - list ανά χείρας η Κομισιόν θα μπορεί να ελέγχει συνεχώς ότι οι δεσμεύσεις που αναλαμβάνει η κυβέρνηση υλοποιούνται και πως δεν θα μείνουν για μια ακόμη φορά υποσχέσεις, όπως στο παρελθόν.
Τα επόμενα κρίσιμα βήματα
1. 1η και 2α Δεκεμβρίου: Συνεδρίαση Συμβουλίου Υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης (Eurogroup) και της Ε.Ε. (Ecofin), αντίστοιχα. Σε αυτά θα αποφασιστεί και τυπικά η υπαγωγή της Ελλάδας στο 104.8. Δηλαδή θα διαπιστωθεί η μη λήψη των απαραίτητων μέτρων για τη διόρθωση του ελλείμματος.
2. Ιανουάριος 2010: Η κυβέρνηση θα καταθέσει στην Κομισιόν το επικαιροποιημένο πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης, το οποίο θα περιλαμβάνει τους νέους στόχους για τα μεγέθη της ελληνικής οικονομίας, αλλά και τα μέτρα που θα ληφθούν για τη μόνιμη μείωση του ελλείμματος.
3. Φεβρουάριος 2010: Γίνονται περισσότερο αυστηροί οι όροι επιτήρησης. Η Ελλάδα θα περάσει εκτός απροόπτου στο άρθρο 104.9 και θα είναι υποχρεωμένη να στέλνει τριμηνιαία αναφορά για την πορεία του προϋπολογισμού και την εφαρμογή των μέτρων. Παράλληλα, θα αποφασιστεί και ο χρόνος της παράτασης

http://news.kathimerini.gr/