Πριν το παραθέσουμε θα θυμήσουμε για χιλιοστή φορά, ότι υπάρχει ένας πολύ σοβαρός δείκτης σοβαρότητας σε αυτή την πόλη. Δηλαδή:
Απαγορεύεται κάθε συζήτηση για το μέλλον της πόλης, κάθε σχεδιασμός, κάθε όραμα, αν πρώτα δεν απαντηθεί το ερώτημα που βάλαμε στο taxalia 100 φορές: πώς είναι δυνατόν να σχεδιάζουμε για το μέλλον, όταν δεν μπορούμε 10 χρόνια τώρα να κρατήσουμε ανοιχτό το πάρκιγκ των 5 θέσεων στην οδό Αγ.Δημητρίου, απέναντι από την εκκλησία, που προορίζεται αποκλειστικά για τουριστικά λεωφορεία;
Πώς τολμάτε να μιλάτε για "τουρισμό", "ανάπτυξη" κι άλλες θεωρίες, όταν δεν μπορείτε με τίποτα (!!!!!!!!!!!!! ) να κρατήσετε ένα γαμημένο πάρκιγκ 5 θέσεων ανοικτό για λεωφορεία;
Κάθε μέρα έρχονται τα λεωφορεία με τους τουρίτσες για να πάνε στον Αγ.Δημήτριο, πάνε να παρκάρουν στο συγκεκριμένο μέρος που προορίζεται για αυτά και όλο και κάποιος μαλάκας Έλληνας, βρίσκεται εκεί με τα αλάρμ σταματημένος ...."για λίγο".
Aν δεν τον αποκεφαλίσετε και μετά παλουκώσετε το κεφάλι του στην κολώνα μπροστά από το πάρκιγκ είναι μάταιη κάθε συζήτηση !
Τι να την κάνουμε την ωραία πρότασή σου για "δίκτυο πεζοδρομήσεων" Χρύσα μου, όταν από την πρώτη μέρα, ο κάφρος θα παρκάρει πάνω στον πεζόδρομο το αμάξι του;
Αν δεν του σπάσεις το κεφάλι, μπορεί να προχωρήσει κάτι σε αυτή την πόλη;
Θα στο πώ πολύ σχηματικά και βάλτο καλά στο μυαλό σου:
Αν δεν παλουκώσετε κάποιον κάφρο στο πάρκιγκ των τουριστικών λεωφορείων απέναντι από την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, η Θεσσαλονίκη θα είναι κωλοχανείο. Για πάντα ! Από εκεί φαίνεται αν μπορεί κάτι να γίνει στην πράξη.
ΧΡΥΣΑ ΑΡΑΠΟΓΛΟΥ- ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ Α’ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΣΧΕΔΙΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ - CITY BRANDING PLAN
Η επικαιροποίηση του Ρυθμιστικού Σχεδίου Θεσσαλονίκης αλλά και ο εορτασμός της επετείου του 2012 είναι ευκαιρία για τη Θεσσαλονίκη να βρει επιτέλους τη θέση της στο σύγχρονο ανταγωνισμό των πόλεων, να κερδίσει τον χαμένο χρόνο της τελευταίας 25ετίας. Συνιστά όμως και μια μοναδική δυνατότητα για έναν ειλικρινή απολογισμό του τρόπου με τον οποίο σχεδιάσαμε τα λεγόμενα «μεγάλα έργα» για την πόλη όλα τα προηγούμενα χρόνια.
Ο ΜΕΓΑΛΟΙΔΕΑΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΩΝ 25 ΧΡΟΝΩΝ
Η πόλη μας μετρά σχεδόν 2,5 δεκαετίες εγκλωβισμού σε μύθους, μεγαλεπήβολα σχέδια και αναρίθμητες μελέτες. Όλα αυτά τα χρόνια αναλωθήκαμε στα μεγάλα και τα πολλά και χάσαμε τα απλά και τα αυτονόητα, περιμένοντας σαν μια άλλη Σταχτοπούτα κάποιον ή κάτι να αλλάξει τη μοίρα μας. Η Θεσσαλονίκη έχει μείνει στο μισόφωτο, μακριά από την αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού της, της πλούσιας ιστορίας και των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της.
Το δημόσιο διάλογο για τις υποδομές μονοπώλησαν κατά προτεραιότητα η υποθαλάσσια και το μετρό (σε αμφισβητούμενο βάθος και χωρίς σχεδιασμούς επεκτάσεων), σε μια επιμήκη πόλη που είναι γνωστό ότι το ιστορικό της κέντρο είναι ένας συνεχής και πολυστρωματικός αρχαιολογικός χώρος, προσπερνώντας τις αυτονόητες αλήθειες: ότι το τραμ, η θαλάσσια συγκοινωνία και άλλες «φιλικές» μετακινήσεις είναι σύγχρονες, εφικτές και φθηνές λύσεις.
Χαράσσουμε και αφήνουμε ημιτελείς εξωτερικές περιφερειακές αρτηρίες χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη μας τις σύγχρονες πολεοδομικές αντιλήψεις για την ανάσχεση της αστικής διάχυσης και την αναγκαιότητα της «συμπαγούς πόλης», αφήνοντας το ιστορικό, μνημειακό και εμπορικό κέντρο να υποβαθμίζεται και να ερημώνει.
Αναγνωρίζουμε επιτέλους την ανάγκη εναλλακτικών τρόπων μετακίνησης , δημιουργώντας μερικά χιλιόμετρα ποδηλατόδρομων που έχουν αφεθεί στην τύχη τους ενώ η απλή λύση της θαλάσσιας συγκοινωνίας συνεχίζει να βρίσκεται στο στάδιο των μελετών.
Η συζήτηση για τη μετεγκατάσταση της ΔΕΘ, με τις κάθε λογής χασμωδίες στο θέμα της χωροθέτησης, ξεκίνησε με αφορμή την διεκδίκηση της EXPO του 2012 και σήμερα εν έτει 2011 είναι σε εξέλιξη, σαν ο χρόνος να έχει σταματήσει. Εν τω μεταξύ ο εκθεσιακός χαρακτήρας της πόλης μέρα με τη μέρα συρρικνώνεται .
ΣΤΗΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Ο ΧΡΟΝΟΣ ΕΧΕΙ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙ
Όλα αυτά τα χρόνια η πόλη πορεύεται με λάθος στόχους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η Θεσσαλονίκη να υποχωρεί συνεχώς σε όλους τους τομείς. Και είναι πλέον κανόνας ότι, στις περιοχές με προϊούσα κατάρρευση, η υπέρβαση γίνεται μόνο μέσα από εμπνευσμένες αστικές λύσεις που θα λειτουργήσουν ως καταλύτης για την ανάπτυξη της.
Η Θεσσαλονίκη χρειάζεται άμεσα συγκεκριμένες εφικτές και δυναμικές παρεμβάσεις που θα της προσδώσουν μια σύγχρονη ταυτότητα (city brand) που θα την τοποθετήσουν στον παγκόσμιο χάρτη των εικόνων των πόλεων.
BRAND NAME ΓΙΑ ΤΗΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Σε αυτήν την κατεύθυνση καταθέτω σήμερα και θα κοινοποιήσω στους αρμοδίους το αμέσως επόμενο διάστημα μαζί με το σύνολο των προτάσεων μου για την επικαιροποίηση του Ρυθμιστικού Σχεδίου της πόλης, ΤΡΕΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ:
ΠΡΟΤΑΣΗ 1: ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ- ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΥΜΠΑΓΗΣ ΠΟΛΗ
Την τελευταία δεκαετία, στην έννοια της "συμπαγούς πόλης" συναντώνται πολλοί πολεοδόμοι που αναφέρονται στο μέλλον των πόλεων. Οι «δημιουργικές πόλεις» ξαναγυρίζουν στο κέντρο τους, διεκδικώντας συγκεκριμένα ενεργειακά, οικονομικά και κοινωνικά οφέλη. Αυτή η άποψη διαπερνά άλλωστε και την γενικότερη φιλοσοφία του νέου Ρυθμιστικού Σχεδίου της Θεσσαλονίκης όπως έχει παρουσιαστεί από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, αποτελώντας ένα από τα ξεχωριστά σημεία του που το διαφοροποιούν από κάθε προηγούμενη πρόταση.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΣΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
Για να αποκτήσει ωστόσο η Θεσσαλονίκη διακριτή ταυτότητα στο σύγχρονο ανταγωνισμό των πόλεων είναι ανάγκη να διατηρήσει σε λειτουργία και να αναδείξει το ιστορικό της κέντρο.
Αυτόν τον δρόμο ακολούθησαν σχεδόν όλες οι ευρωπαϊκές πόλεις από την Βαρκελώνη που αποτελεί ένα πρότυπο σύγχρονης αστικής ανάπτυξης, μέχρι τα γειτονικά Τίρανα που εστίασαν την ανάπτυξη τους στην αναγέννηση του ιστορικού τους κέντρου. Το ίδιο παράδειγμα όμως ακολούθησαν και πολλές ελληνικές πόλεις όπως η Ξάνθη που έχει παρουσιάσει ένα από τα πλέον συγκροτημένα σχέδια ανάδειξης της ιστορικής και πολιτιστικής της κληρονομιάς.
Η Θεσσαλονίκη, από την ίδρυσή της και στην πορεία των 23 αιώνων αδιάλειπτης αστικής οργάνωσης, έχει καθοριστική συμβολή στην οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη της ευρύτερης ΝΑ Ευρώπης.
Οι οικονομικές περιοχές εμπορικής δραστηριότητας, δηλαδή οι ιστορικές αγορές της πόλης, συγκέντρωσαν για δεκάδες και σε ορισμένες περιπτώσεις εκατοντάδες χρόνια, την κεντρική εμπορική δραστηριότητα της πόλης, ενώ πάντα, αποτελούσαν το κέντρο ενδιαφέροντος των επισκεπτών.
Σήμερα, η κεντρική εμπορική Θεσσαλονίκη είναι σχεδόν απροσπέλαστη στους δυνητικούς επισκέπτες της, ενώ η εγκατάλειψη των ιστορικών αγορών, η χωρίς όρους μεταφορά της εμπορικής δραστηριότητας εκτός πόλης και η μετανάστευση της βιοτεχνικής δραστηριότητας, αφήνουν στο κέντρο κουφάρια ολόκληρων πολεοδομικών τετραγώνων.
Σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν είναι αναγκαίες οι παρακάτω δράσεις:
Δίκτυο πεζοδρομήσεων στον άξονα του ιστορικού κέντρου με την αξιοποίηση των μελετών που έχουν εκπονηθεί και βρίσκονται στα συρτάρια. Ενδεικτικά μπορεί να περιλαμβάνει τις οδούς η τμήματα των οδών: Βηλαρά, Καποδιστρίου, Κατούνη, Β.Ουγκώ, Συγγρού, Βαλαωρίτου. Στην πεζοδρόμηση των παραπάνω δρόμων θα προστεθούν και άλλοι μικροί και αδιέξοδοι δρόμοι του κέντρου, που σήμερα, αποτελούν χώρους παράνομης στάθμευσης και ηχορύπανσης. Παραδείγματα τέτοιων αποτελούν τα στενά μεταξύ Τσιμισκή και Αλ. Σβώλου, οι δρόμοι γύρω από την Ροτόντα και την Πλατεία Ιπποδρομίου, κλπ.
Αναβάθμιση ιστορικών αγορών. Ανάδειξη των αγορών του ιστορικού κέντρου της Θεσσαλονίκης ως μνημειακών συνόλων (Καπάνι, Μοδιάνο, Βατικιώτη, Λουλουδάδικα, Μπεζεστένι, Μπίτ Παζάρ, Πλατείας Χρηματιστηρίου, Οδού Φράγκων, Πλατείας Μοριχόβου, Βασιλέως Ηρακλείου, Αγίου Μηνά, Βαρδαρίου)
Αισθητική αναβάθμιση των όψεων κτιρίων και συντήρηση των διατηρητέων του κέντρου. Η αναβάθμιση θα συνοδευτεί από τον κατάλληλο φωτισμό των κτιρίων, αλλά και όλων των δρόμων του παραδοσιακού κέντρου. Για την αναστήλωση των διατηρητέων θα πρέπει να θεσμοθετηθούν συγκεκριμένα κίνητρα όπως απαλλοτρίωση με ανταλλαγή δημόσιας οικοδομήσιμης γης ή απευθείας αγορά τους. Αναφέρουμε ενδεικτικά κτίρια:
Στην Αγίου Μηνά 13 και Βενιζέλου, κτίριο που χρονολογείται πριν το 1906, και χτίστηκε για να λειτουργήσει ως εμπορική στοά,
στην Αγίου Μηνά 11, κτίσμα του 1906 που μέχρι το 1917 στέγαζε την Τράπεζα της Ανατολής,
στην Βασ. Ηρακλείου 15 και Βενιζέλου, τη στοά Σαούλ, με διαδοχικές ημερομηνίες ανέγερσης από το 1867, που συνδέει τις οδούς Ερμού- Βας. Ηρακλείου- Ι. Δραγούμη και Βενιζέλου
μεταξύ των οδών Αγίου Μηνά 18, Βενιζέλου και Τσιμισκή ιδιαίτερα σημαντικό εκλεκτικιστικού ρυθμού κτίριο, κτισμένο το 1925
Τσιμισκή 13, το μέγαρο Ναχμία με δύο προσόψεις, στην Τσιμισκή και Αγίου Μηνά, κτισμένο το 1925
το Μέγαρο Καζές, με τρεις όψεις σε Ι. Δραγούμη, Αγίου Μηνά και Τσιμισκή, κτισμένο το1924, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Παιονίδη
Τράπεζα Θεσσαλονίκης ή Στοά Μαλακοπής, στην πλατεία Χρηματιστηρίου κτισμένο στα 1906 σε σχέδια Β. Ποζέλλι
Κτίριο Πάικου Συγγρού (1929) έργο του Ρούμπενς
Καθολική εκκλησία στη Φράγκων (που χρονολογείται από το 1742) καταστράφηκε και ξανακτίστηκε το 1900 σε σχέδια του Ποζέλλι
Φράγκων και Λέοντος Σοφού, η παλιά οθωμανική Τράπεζα, κτίριο του 1905)
Ανάδειξη της κρυμμένης Θεσσαλονίκης. Κάτω από είκοσι τουλάχιστον, πολυκατοικίες της Θεσσαλονίκης έχουν διατηρηθεί στα υπόγεια, τμήματα σημαντικών αρχαίων κτιρίων, τα οποία μετά από τις αναγκαίες εργασίες συντήρησης και διαμόρφωσης μπορούν να αναδείξουν εικόνες από το ιστορικό παρελθόν της πόλης και να ενταχθούν σε πρωτότυπους αρχαιολογικούς περιπάτους.
Αναβάθμιση περιβάλλοντος χώρου μνημείων. Επίλυση των προβλημάτων που επισωρεύει η «οπτική» και συνολική ρύπανση των χώρων. Ειδικές παρεμβάσεις που σχετίζονται με την αφαίρεση των περιφράξεων και των κιγκλιδωμάτων, την επαναχάραξη των προσπελάσεων και τον τονισμό των όψεων που προβάλλουν την κλίμακα των μνημειακών κατασκευών θα πρέπει να γίνουν σε μνημεία όπως ο Προφήτης Ηλίας, η Αγία Αικατερίνη, οι Άγιοι Απόστολοι. Στους Αγίους Αποστόλους ειδικότερα – η ανάπλαση του οποίου υπάρχει τουλάχιστον εδώ και μια πενταετία του τεχνικό πρόγραμμα του Δήμου Θεσσαλονίκης- θα πρέπει να διασφαλιστεί η άμεση σχέση του μνημείου με το Δυτικό Τείχος και τη Βυζαντινή Δεξαμενή.
Δημιουργία ενός εκτεταμένου δικτύου ιστορικών και πολιτιστικών διαδρομών με την ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων και των βυζαντινών μνημείων της Θεσσαλονίκης. Στην πόλη πρέπει να επαναφέρουμε την έννοια του «μεγάλου περιπάτου». Ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων, από την Αρχαία Αγορά στη Πλατεία Αριστοτέλους και την προκυμαία, από τον Λευκό Πύργο στη Δημητρίου Γούναρη, την Πλατεία Ναυαρίνου και την Ροτόντα κλπ. που στοχεύει στο να συνδέσει την ιστορία με τη ζωή της σύγχρονης πόλης. Αντιμετώπιση του συγκροτήματος της Αρχαίας Αγοράς, με τις προεκτάσεις του από τη Βασιλική του Αγίου Δημητρίου και έως την οδό Εγνατία, με τρόπο που να ορίζει ένα ανασκαφικό και ταυτόχρονα, ένα τοπολογικό συγκρότημα μνημείων διαφόρων εποχών (από την Παναγία Χαλκέων μέχρι τα λουτρά Παράδεισος), ως σύνολο, για να λειτουργήσει σωστά σε κλίμακα πόλης.
Θεσμοθέτηση συγκεκριμένων κινήτρων για την επιστροφή στο κέντρο. Όπως ακριβώς σχεδιάζεται για το κέντρο της Αθήνας να θεσμοθετηθούν συγκεκριμένα κίνητρα (μειωμένα δημοτικά τέλη, επιδότηση ανακαίνισης και ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων, επιδότηση ενοικίου) για την επιστροφή των Θεσσαλονικέων στο κέντρο της πόλης. Να ξαναγίνει τόπος κατοικίας, εμπορικής δραστηριότητας, καλλιτεχνικής έκρφασης των νέων.
ΠΡΟΤΑΣΗ 2: ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ- ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΑΠΟΛΥΜΑΝΤΗΡΙΑ (Δήμος Καλαμαριάς)_
Η Θεσσαλονίκη από την ίδρυσή της και στην πορεία της αδιάλειπτης ιστορίας της, έχει καθοριστική συμβολή στην οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη όχι μόνο της χώρας μας αλλά και της ευρύτερης βαλκανικής. Μητρόπολη της αρχαίας Μακεδονίας, πρωτεύουσα ρωμαϊκής τετραρχίας, συμβασιλεύουσα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, πρωτεύουσα της μείζονος Μακεδονίας και πάσης Βαλκανικής στην οθωμανική περίοδο, τόπος συνάντησης εθνών και πολιτισμών, δεύτερη πόλη - κατ’ άλλους “συμπρωτεύουσα” - του ελληνικού κράτους μετά την απελευθέρωσή της το 1912. Σε αυτή τη διαχρονική πορεία παραλείπουμε ή δεν υπογραμμίζουμε όσο θα έπρεπε, ένα σημαντικό κεφάλαιο που αφορά στην υποδοχή του μεγαλύτερου τμήματος των προσφύγων της μικρασιατικής καταστροφής. Αυτό που έκανε το σπουδαίο μας συγγραφέα Γιώργο Ιωάννου να δώσει στην πόλη μας τον τίτλο της «Πρωτεύουσας των προσφύγων».
Η μακραίωνη Ιστορία της Θεσσαλονίκης αποτυπώνεται στα δεκάδες μνημεία της που καλύπτουν μια τεράστια περίοδο, από τους ελληνιστικούς χρόνους μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα: Προϊστορικοί οικισμοί στην Τούμπα και το στρατόπεδο «Κόδρα», Μακεδονικοί τάφοι, ρωμαϊκή αγορά, δεκάδες βυζαντινές εκκλησίες, οθωμανικά τζαμιά και χαμάμ, νεοκλασικά κτίρια.
Υπάρχουν όμως και κάποια σημεία – μάρτυρες της εγκατάστασης των προσφύγων, που καταλυτικά διαμόρφωσαν την ταυτότητά της:
Α. ΣΤΗΝ ΑΝΩ ΠΟΛΗ: Η περιοχή της Άνω Πόλης γνωστή ως περιοχή των «καστροπλήκτων», όπου τα βυζαντινά τείχη της πόλης συμμετέχουν στην τοιχοποιία των ασβεστωμένων προσφυγικών σπιτιών, είναι το τελευταίο οικιστικό σύνολο που διατηρεί την εικόνα της προσφυγικής Θεσσαλονίκης και αποτελεί μοναδικό δείγμα ύστερης λαϊκής αρχιτεκτονικής. Η διάσωση αυτού του οικισμού αποτελεί θέμα σεβασμού της ιστορίας και της αισθητική μας. Προτείνουμε, την άμεση αναστολή της οποιαδήποτε κατεδάφισης, την αναστολή των βίαιων εξώσεων των τελευταίων κατοίκων του οικισμού, την διάσωση και αξιοποίηση των προσφυγικών κτισμάτων που έχουν απαλλοτριωθεί, με την προοπτική δημιουργίας μιας οργανωμένης και μοναδικής «προσφυγικής γειτονιάς» της Θεσσαλονίκης μέσω της αξιοποίησης ευρωπαϊκών κονδυλίων.
Β. ΣΤΑ ΑΠΟΛΥΜΑΝΤΗΡΙΑ: Η περιοχή όπου τα καράβια αποβίβαζαν κατά χιλιάδες τους εξαθλιωμένους πρόσφυγες, για να αρχίσει η τεράστια προσπάθεια της προσαρμογής τους στην καινούρια πατρίδα. Είναι γνωστό το Ellis Island, το «Νησί των Δακρύων» που για πολλά χρόνια, από το 1892 μέχρι το 1954, υποδέχθηκε εκατομμύρια μετανάστες απ' όλο τον κόσμο. Ένα νησάκι στην είσοδο της Νέας Υόρκης, όπου οι μετανάστες υποβάλλονταν σε εξονυχιστικό ιατρικό και διοικητικό έλεγχο, για να πάρουν την τελική έγκριση για την είσοδο τους στην Αμερική. Κάποια κτίρια τα νησιού αυτού συντηρήθηκαν και από το 1990 λειτουργεί ως Μουσείο και Ιστορικό Κέντρο Μετανάστευσης. Οι σημερινοί επισκέπτες, έχουν την δυνατότητα να περιηγηθούν στους χώρους υποδοχής, τους κοιτώνες, τα ιατρεία, ενώ στο προαύλιο υπάρχει το «τείχος τιμής» όπου είναι χαραγμένα τα ονόματα πολλών μεταναστών και άνθρωποι από όλο τον κόσμο επισκέπτονται αυτό το σημείο, αναζητώντας προγόνους τους. Προτείνουμε τη δημιουργία του πρώτου οργανωμένου μουσειακού χώρου για τον προσφυγικό Ελληνισμό, στην παραλία της Αρετσούς, στο χώρο δηλαδή που λειτούργησαν τα περιβόητα απολυμαντήρια. Κατά το πρότυπο του Ellis Island - που βέβαια δεν έχει άμεση σχέση καθώς εκεί έφΘαναν μετανάστες, κυνηγώντας οικειοθελώς το όνειρο μιας καλύτερης ζωής, ενώ στη δική μας περίπτωση έφθαναν πρόσφυγες, ξεριζωμένοι βίαια από τις προγονικές τους εστίες - στο χώρο αυτό θα μπορούσε να συγκεντρωθεί αρχειακό υλικό , γενεαλογικά δέντρα, κειμήλια και τεκμήρια της τεράστιας συμβολής των προσφύγων στην κοινωνική, οικονομική, πολιτιστική ανάπτυξη του τόπου μας. Δυστυχώς δεν έχουν διασωθεί οι εγκαταστάσεις της εποχής, αλλά έχουμε όλα τα άλλα στοιχεία που θα συνθέσουν μια προσπάθεια εύγλωττης αφήγησης της ιστορίας και του πολιτισμού των προσφύγων.
ΠΡΟΤΑΣΗ 3: ΕΝΑ ΝΕΟ ΤΟΠΟΣΗΜΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ- ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΚΩΣΤΑΚΗ
Όλες οι μεγάλες ή οι ευρύτερα γνωστές πόλεις του κόσμου, έχουν ένα τοπόσημο, ένα σύγχρονο ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό σύνολο που τις χαρακτηρίζει. Και δεν μιλώ για την Ακρόπολη των Αθηνών ή το Κολοσσαίο της Ρώμης που από αιώνες χαρακτηρίζουν αυτές τις πόλεις, ούτε καν για τον Πύργο του Άιφελ ή το Άγαλμα της Ελευθερίας. Θα παρέθετα την Όπερα του Σίδνεϊ, το “London Eye”- τον τεράστιο μύλο του Λονδίνου, το ξενοδοχείο (ανεξάρτητα από αισθητικές διαφωνίες) στο Ντουμπάι.
Για να ενταχθεί η Θεσσαλονίκη στον «παγκόσμιο χάρτη εικόνων» και μάλιστα ως μια πόλη χωρίς εξαιρετικό μέγεθος, που δεν έχει την εμπορική και επιχειρηματική διεθνούς οικονομικού κέντρου, ούτε υποστηρίζεται από μια ισχυρή πολιτική περιφερειακής ανάπτυξης, χρειάζεται ένα νέο τοπόσημο. Ένα εμβληματικού χαρακτήρα κτίριο αναγνωρίσιμου στην παγκόσμια κοινότητα.
Ας τολμήσουμε να διεκδικήσουμε άμεσα τη δημιουργία μιας καινούριας αστικής ταυτότητας της πόλης μας, που θα κάνει τη Θεσσαλονίκη να κερδίσει σε αναγνωσιμότητα και να καταστεί ελκυστικός τόπος προορισμού.
Άλλοι τόλμησαν. Να αναφέρουμε την περίπτωση του Μπιλμπάο, μιας πόλης με πολύ μεγάλα προβλήματα, που με απόφαση της Τοπικής Διοίκησης και με πολλές επιφυλάξεις από την τοπική κοινωνία, δημιούργησε το Μουσείο Guggenheim. Ένα κτίριο εμβληματικό που συνεισέφερε τα μέγιστα ώστε να βελτιωθεί η εικόνα της πόλης στο εξωτερικό και να καταστεί το Μπιλμπάο σημείο αναφοράς σε πολιτιστικούς κύκλους και τουριστικές βιομηχανίες που αναπτύσσονται σε διεθνή κλίμακα. Το κτίριο του Μουσείου του Μπιλμπάο είναι ένα από τα διακεκριμένα κτίρια που βοηθούν να καθοριστεί η πολιτιστική ιεραρχία σε μια ενοποιημένη Ευρώπη όπου οι πόλεις γίνονται όλο και πιο σημαντικές καθώς τα κράτη οπισθοχωρούν. Ένας από τους λόγους της επιτυχίας του είναι ότι έχει την ικανότητα να ενώνει το τοπικό και το παγκόσμιο.
Για να επανέλθουμε στη Θεσσαλονίκη, πιστεύω ότι το τοπόσημο αυτό πρέπει να συνδεθεί:
με τον χαρακτήρα της πόλης που είναι το συνεχές θαλάσσιο μέτωπο των 40 χιλιομέτρων (σπάνιο για πόλη σε παγκόσμιο επίπεδο)
με τον μοναδικό κινητό θησαυρό μοντέρνας τέχνης, τη Συλλογή Κωστάκη
με την αναμόρφωση της δυτικής εισόδου της πόλης, μιας αισθητά υποβαθμισμένης περιοχής
Προτείνουμε, με ιδιαίτερη προσοχή στην προστασία του περιβάλλοντος, την άμεση χωροθέτηση και προκήρυξη διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για μια ιδιαίτερη αρχιτεκτονική κατασκευή που θα φιλοξενήσει την συλλογή Κωστάκη και ταυτοχρόνως θα δώσει μια νέα σύγχρονη και διακριτή ταυτότητα στην πόλη. Μια κατασκευή που θα χωροθετηθεί στην θαλάσσια περιοχή – γιατί όχι μια πλωτή κατασκευή – στα δυτικά της πόλης, συντελώντας ουσιαστικά στην γενικότερη αναβάθμιση της δυτικής πλευράς. Το τοπόσημο αυτό μπορεί να μετεξελιχθεί στο νέο σύγχρονο σύμβολο της Θεσσαλονίκης,προσδίδοντας της μια σύγχρονη ταυτότητα. ΔΗΛΑΔΗ ΝΑ ΤΗΝ ΕΝΤΑΞΕΙ ΣΤΟΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΧΑΡΤΗ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ ΠΟΛΕΩΝ.
Θεσσαλονίκη, Μάρτιος 2011
Ενόψει της επικαιροποίησης του Ρυθμιστικού Σχεδίου Θεσσαλονίκης
Και λίγο πριν… αλέκτωρ λαλήσαι 2012
