Του Γιώργου Καισάριου
Από τα πρώτα άρθρα σε αυτό το βήμα σας μίλησα για την "φεουδαρχική νοοτροπία στην Ευρώπη". Είχα μια μικρή ελπίδα ότι θα άλλαζε αυτή η νοοτροπία ενόψει της ελληνικής υπόθεσης, αλλά έχω διαψευστεί. Η Ευρώπη συνεχίζει ακάθεκτα στο να προστατεύει το Ευρωπαϊκό φεουδαρχικό κεφάλαιο με οποιοδήποτε κόστος.
Σε αυτό το άρθρο είχα πει: Οι σημερινοί φεουδάρχες δεν είναι οι ”κακοί οι κερδοσκόποι” και οι αγορές. Οι φεουδάρχες σήμερα είναι οι γραφειοκράτες της Ελλάδος και της ΕΕ που έχουν τις καρέκλες τους με αμφιβόλου ποιότητας δημοκρατικές διαδικασίες. Είναι αυτοί που είναι στο απυρόβλητο και αυτοί που έχουν αμνηστία. Είναι αυτοί που επεξεργάζονται τερτίπια του τύπου σύμφωνο ανταγωνιστικότητας, χωρίς κανένας να ξέρει τη σημαίνει αυτό ή το πώς υποτίθεται ότι θα βοηθήσει την Ελλάδα.
Δυστυχώς η Ευρώπη θα εξαντλήσει τα περιθώρια που αντέχει η Ελλάδα έτσι ώστε να βρεθεί τρόπος οι ευρωπαϊκές τράπεζες να πάρουν πίσω τα λεφτά τους, ή τουλάχιστον ένα μεγάλο μέρος αυτών.
Μην έχετε καμία αυταπάτη ότι η Ελλάδα αντέχει να πληρώσει ή να εξυπηρετήσει αυτό το χρέος. Δεν υπάρχει περίπτωση ούτε μια στο εκατομμύριο να μπορεί να εξυπηρετηθεί. Το μόνο ερώτημα σε αυτή την υπόθεση είναι ποιος θα φάει τη φόλα. Από ό,τι δείχνουν τα πράγματα, τη φόλα θα την φάνε οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι.
Είτε όμως τη χασούρα την πάρουν οι τράπεζες είτε οι φορολογούμενοι, εμάς το ίδιο μας κάνει. Διότι απλά δεν υπάρχει περίπτωση εμείς να μπορέσουμε να εξυπηρετήσουμε αυτά τα δάνεια. Έτσι, τα δάνεια αυτά θα συνεχίζουν τα μετακυλύονται από τις τράπεζες στους φορολογουμένους μέχρι οι τράπεζες να μην έχουν τίποτα από ελληνικά χαρτιά. Με τι σκοπό και πως τελειώνει αυτή η ιστορία, έχω πλέον σηκώσει τα χέρια. Έχω πάψει πλέον να προσπαθώ να βγάλω άκρη με όλα αυτά που σκαρώνουν στις Βρυξέλλες. Μιλώντας με έναν φίλο που διάβασε πρόσφατα το άρθρο με το τίτλο "Πώς η Ευρώπη σώζει τους κακούς κερδοσκόπους" μου είπε ότι κάνω λάθος. Ναι μεν η λογική μου είναι σωστή, απλά έχω υποτιμήσει τη φεουδαρχική νοοτροπία και την προστασία που έχουν οι τράπεζες στην Ευρώπη.
Μου λέει λοιπόν (και παρόμοια πράγματα έχουν αναφερθεί στα σχόλια αναγνωστών να τονίσω) ότι το κούρεμα θα γίνει μεν, αλλά μόνο όταν θα έχει περάσει το χρέος από τις τράπεζες στους φορολογουμένους. Μόνο τότε θα γίνει το κούρεμα, διότι τη χασούρα (τη φόλα) με μεγάλη χαρά είναι πρόθυμοι οι Ευρωπαίοι πολιτικοί να τη μετακυλήσουν στους φορολογουμένους, ενώ με τίποτα δεν θέλουν τη χασούρα να την πάρουν οι τράπεζες.
Ίσως πράγματι να είναι έτσι. Τουλάχιστον αυτό το συμπέρασμα βγαίνει από όλα αυτά που κάνουν. Και αν είναι έτσι, τότε εμείς θα πρέπει να επανεξετάσουμε την επενδυτική μας στρατηγική.
Όπως σας είπα με ερωτηματικό πριν μερικές μέρες στο άρθρο με τίτλο "Ξύνουμε πάτο;", βλέπω κάποια λύση στον ορίζοντα και ότι η αγορά θα παίξει (ελπίζω δηλαδή) το οποιοδήποτε σενάριο. Είτε αυτό το σενάριο δίνει μια μακροπρόθεσμη ή βραχυπρόθεσμη λύση, η αγορά λογικά θα παίξει και τα δυο. Προφανώς αυτά που βλέπω δεν είναι μια μακροπρόθεσμη λύση, αλλά αν συνεχίσει να μετακυλύεται το χρέος από τις τράπεζες στους φορολογημένους, σαφώς είναι μια βραχυπρόθεσμη λύση. Πόσο βραχυπρόθεσμη και ποσό θα αντέξουμε δεν ξέρω, αλλά για μένα η αγορά θα προσπαθήσει να βγάλει έστω λίγο ξύγκι από αυτή την κατάσταση, μέχρι βέβαια να είναι πλέον ορατό το αδιέξοδο και φτου και πάλι από την αρχή.
Αποτέλεσμα είναι ότι θα πρέπει να προσπαθήσουμε να εκμεταλλευτούμε τη χαζομάρα των Ελλήνων αλλά και Ευρωπαίων γραφειοκρατών, όσο υπάρχει αυτό το παράθυρο της δήθεν λύσης ανοιχτό.
Αυτό βέβαια προϋποθέτει να δούμε την αγορά να συνεχίζει να ανεβαίνει και να μην φάμε μια πτώση της τάξεως της προχθεσινής ανόδου.
Ναι μεν οι τράπεζες χρήζουν μια αναπροσαρμογή, δεδομένου ότι θα συνεχίζουν να αδειάζουν ομόλογα στις πλάτες των φορολογούμενων, αλλά οι τράπεζες έχουν πολλά άλλα προβλήματα πέραν από τα ομόλογα. Μακροπρόθεσμα δεν βλέπω πολλά να έχουν αλλάξει για να πειστώ ότι δεν θα χρειαστούν περαιτέρω αυξήσεις κεφαλαίου και ότι θα σταματήσει το dilution.
Ναι μεν μπορεί να κάνουν ένα ράλι, αλλά εκτιμώ όχι μεγάλο. Για όσους αρέσκονται στο trading κάντε ό,τι καταλαβαίνετε, αλλά μην έχετε ελπίδες ότι οι τράπεζες θα πάνε έστω κατά προσέγγιση στα προηγούμενα υψηλά τους. Επίσης όσοι σκέπτονται για μακροπρόθεσμες τοποθετήσεις στον κλάδο, θα έλεγα ότι είναι ακόμα νωρίς, παρά την πτώση. Πρώτα θα πρέπει να ξεκαθαρίσει η κατάσταση όσον αφορά την κατάσταση της Ελλάδος, να τελειώσουν οι αυξήσεις κεφαλαίου και βλέπουμε.
Μετοχές που έχουν πιθανότητες να δουν τα υψηλά των τελευταίων 4-5 ετών είναι μόνο αυτές που δεν έχουν πάθει μεγάλη ζημιά από αυτή την κρίση, δεν έχουν κάνει αυξήσεις κεφαλαίου και δεν θα χρειαστούν αύξηση κεφαλαίου. Υπάρχουν αρκετές σε αυτή την κατηγορία και είναι σχεδόν όλες στην περιφέρεια (Hint – δεν είναι ΙΝΤΚΑ και ΦΟΡΘ). Για να δούμε ένα ουσιαστικό ράλι, θα πρέπει να δούμε τον Έλληνα επενδυτή να αγοράζει. Οι θεσμικοί, όπως έχω ξαναπεί, είναι ουδέτεροι. Ούτε ανεβάζουν ούτε κατεβάζουν τις αγορές διότι είναι πάντα μέσα. Τη διαφορά την κάνει το retail (ο πελάτης λιανικής). Θα ήταν άκρα θετικό σημάδι αν δούμε πολλές μετοχές της περιφέρειας να διπλασιάζονται εν ριπή οφθαλμού. Αυτό σημαίνει ότι μπαίνει χρήμα από τις λαϊκές μάζες. Χωρίς αυτό, εκτιμώ ότι ουσιαστική άνοδο δεν θα δούμε.
Περί των πιθανοτήτων να δούμε κάτι τέτοιο, ενόψει της γενικότερης κατάστασης, είναι άλλου παπά ευαγγέλιο, αλλά η αγορά έχει τον τρόπο να δελεάζει ακόμα και τον πιο εχθρικό προς αυτή επενδυτή, όταν αυτός μυρίζει ή νομίζει ότι θα κερδίσει. Τα υπόλοιπα θα μας τα πει το ταμπλό.
george.kesarios@capital.gr