του Νίκου Ταχιάου*
Η συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου με θέμα το μετρό ήταν αποκαλυπτική του ανορθόδοξου τρόπου με τον οποίον εκτελείται αυτό το τεράστιο δημόσιο έργο:
Το έργο δημοπρατήθηκε το 2003, με το σύστημα «μελέτη-κατασκευή», δηλαδή πρέπει να παραδοθεί στο κράτος με το κλειδί στο χέρι, έναντι του προσφερθέντος από τον ανάδοχο τιμήματος. Το θέμα εάν αυτός είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος εκτέλεσης ενός τέτοιου έργου δεν..
ενδιαφέρει σε αυτήν τη φάση και πάντως δεν μπορεί να αποτελεί βάση για τη διαχείρισή του. Η κατασκευάστρια κοινοπραξία αποδέχθηκε τους κανόνες του παιχνιδιού και ανέλαβε συγκεκριμένες δεσμεύσεις για το έργο. Στο στάδιο αυτό, σημασία έχει μόνο η χρηστή και αποτελεσματική διοίκηση της σύμβασης, που υπογράφηκε.
Όμως, η δημόσια και ηχηρή αποδόμηση της μεθόδου ανάθεσης και των τευχών δημοπράτησης και κυρίως της μελέτης, στην οποία επιδίδεται ο πρόεδρος της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε. ελάχιστα συμβάλλει στην πρόοδο του έργου. Το μόνο που επιτυγχάνει είναι να θεμελιώνει και να διογκώνει τις επιπρόσθετες αξιώσεις του εργολάβου, που έχουν απογειωθεί, αφού ο αρμόδιος υφυπουργός ΥΠΟ.ΜΕ.ΔΙ. τις προσδιόρισε στα 288 εκ. €, μέχρι σήμερα.
Από την άλλη, συσκοτίζεται εάν ο βηματισμός του έργου ακολουθεί το ρυθμό χρηματοδότησής του και το συμβατικό χρονοδιάγραμμα, με τις όποιες παρατάσεις έχουν μέχρι τώρα δοθεί. Οι καταγγελίες που ακούστηκαν για ασυνέπεια στις πληρωμές των εργαζομένων, ανασφάλιστη εργασία και δυσμενείς εργασιακές συνθήκες επιτείνουν τις ανησυχίες.
Το πότε ξεκινάει και πότε σταματάει ο μετροπόντικας δεν επιτρέπεται να αφήνεται στην ευχέρεια του αναδόχου, ούτε το χρονοδιάγραμμα του έργου μπορεί να συνδέεται με δεύτερες σκέψεις της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε. για γενικότερο επανασχεδιασμό του και χωρική και χρονική ευθυγράμμισή του με άλλο διαγωνισμό, γεγονός που εκ των πραγμάτων γεννάει σκέψεις για άνισο ανταγωνισμό των πιθανών ενδιαφερομένων, υπέρ αυτού που θα έχει ήδη εγκατεστημένους μετροπόντικες.
Σε κάθε περίπτωση, στην εύλογη γενική απορία για το χρόνο περαίωσης του έργου, η μόνη επίσημη απάντηση που δικαιούται να δίνει η ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε., είναι η ημερομηνία της τελευταίας παράτασης που έχει εγκριθεί στον εργολάβο, με την επιφύλαξη του πέρατος των αρχαιολογικών ανασκαφών. Ο,τιδήποτε άλλο λειτουργεί και πάλι εκ των προτέρων υπέρ των αιτιάσεων και των απαιτήσεων του.
Το σημαντικότερο όμως, είναι ότι πρέπει να κλείσουν αμέσως όλες οι πόρτες και τα παράθυρα που έχουν ανοίξει και έχουν παραδώσει το τελικό τίμημα στους «δέκα ανέμους». Διεθνώς, δεν υπάρχει ιδιωτικό ή δημόσιο έργο που να εκτελείται χωρίς προβλήματα. Όμως, στη συγκεκριμένη περίπτωση, τα πράγματα είναι περίεργα. Θαρρείς και αναζητούνται προβλήματα για να σκοντάψει πάνω τους το έργο. Δημιουργείται ένα θολό περιβάλλον που μοιάζει να θέλει να αιτιολογήσει κάθε εκτροχιασμό, αντικειμένου, χρόνου, τιμήματος.
Και ο πιο καλοπροαίρετος παρατηρητής διερωτάται που θα οδηγήσουν όλα αυτά. Και δικαιούται να γίνει πολύ δύσπιστος όταν πληροφορηθεί πως με το προς ψήφιση νέο θεσμικό πλαίσιο για τα δημόσια έργα, οι επί μακρόν (από την προηγούμενη κυβέρνηση) εκκρεμείς αξιώσεις του εργολάβου φαίνεται ότι θα αχθούν αναδρομικά σε διαδικασία συμβιβαστικής επίλυσης, ακόμη κι εάν κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται από τη σύμβαση.
Και δεν είναι καθόλου παρήγορο που, μέσα στο δημοτικό συμβούλιο, η «αντιπολίτευση» εξήντλησε την επιχειρηματολογία της στην ανάγνωση ενός εγγράφου του εργολάβου, χωρίς καν να έχει αντιληφθεί περί τίνος επρόκειτο.
Νικόλαος Ταχιάος
Διπλ. Αγρονόμος και Τοπογράφος Μηχανικός
τ. Αντιδήμαρχος Θεσσαλονίκης
