Βουλευτή Β' Θεσσαλονίκης
Το εκπαιδευτικό μας σύστημα, μοιάζει με τον Μινώταυρο στο λαβύρινθο, που κάθε χρόνο κατασπαράσσει χιλιάδες νέους. Και η κάθε εκπαιδευτική μεταρρύθμιση μοιάζει με έναν μύθο που ποτέ δεν πραγματοποιείται.
Σήμερα μέσα στη γενικότερη κρίση που διέρχεται η χώρα μας –κρίση οικονομική, ηθική, κοινωνική, θεσμών και αξιών- όπου ...
τα πάντα στη συνείδηση των πολιτών έχουν ισοπεδωθεί, έχουμε την υποχρέωση και την ευκαιρία, την ευθύνη ως πολιτικό σύστημα, να επανεξετάσουμε το εκπαιδευτικό μας σύστημα και να το δούμε από την αρχή. Χρειάζεται να οπλιστούμε όλοι με υπομονή, τόλμη, νηφαλιότητα, συνεννόηση για να ξεκινήσουμε έναν τέτοιο ουσιαστικό διάλογο. Χρειάζεται να αλλάξουμε νοοτροπία.
Αυτή όμως η αλλαγή της νοοτροπίας μπορεί να επέλθει μόνο μέσα από την παιδεία. Μόνο μέσα από την παιδεία μπορούμε να δημιουργήσουμε κοινωνικό κεφάλαιο και να καλλιεργήσουμε το πνεύμα μιας υπεύθυνης, δυναμικής και παρεμβατικής πολιτείας πολιτών, που θα μπορεί να παίξει κομβικό ρόλο στις κοινές υποθέσεις, με ωριμότητα, χωρίς να εγκλωβίζεται σε μικροσυμφέροντα και χωρίς να αποτελεί φέουδο ή δεκανίκι για κανέναν πολιτικό φορέα.
Η ουσία της όποιας συζήτησης για την παιδεία και τη μεταρρύθμισή της βρίσκεται στους στόχους και τους λόγους του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Πρέπει πρώτα να αποφασίσουμε ως πολιτική, ως πνευματική κοινότητα, ως κοινωνία τελικά τι χαρακτηριστικά θέλουμε να έχει το εκπαιδευτικό μας σύστημα και για ποιους λόγους πρέπει να έχει αυτά τα χαρακτηριστικά.
Συνήθως αναλωνόμαστε να συζητάμε ότι παράγουμε φοιτητές και στη συνέχεια ανέργους. Δεν μπήκαμε ποτέ στη λογική να δούμε τι φοιτητές και κυρίως τι πολίτες δημιουργεί το σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα. Αυτός πιστεύω ότι πρέπει να είναι ο προβληματισμός και αυτός πρέπει να είναι ο στόχος.
Όλοι θυμόμαστε τι έγινε πριν από λίγο διάστημα στο Πανεπιστήμιο Πατρών όταν μία ομάδα νεαρών ασκώντας ωμή βία επιτέθηκε στον Τζέιμς Γουότσον, τον επιστήμονα που ανακάλυψε το DNA, δυσφημώντας έτσι τη χώρα μας διεθνώς. Όλοι μας έχουμε να καταθέσουμε ανάλογα παραδείγματα.
Οι εν λόγω νεαροί δεν είναι οι μόνοι υπεύθυνοι για τη συμπεριφορά τους. Πρωτίστως είναι η ελλιπής παιδεία που οδηγεί αυτούς τους νέους σε τέτοιες ενέργειες, καθώς πιστεύουν ότι επιτελούν δημοκρατική πράξη όταν απειλούν κάποιον ή όταν καταστρέφουν πανεπιστημιακούς ή άλλους δημόσιους χώρους. Η ευθύνη ανήκει στο παιδαγωγικό σύστημα, στην κουλτούρα του νεοέλληνα και σ’ όλους όσοι έχουν συμβάλει με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στη διαμόρφωση της προσωπικότητας των νέων που σε συνδυασμό με τα υπαρκτά προβλήματά τους -που εν πολλοίς δημιουργήσαμε ή προκαλέσαμε κι εμείς οι μεγαλύτεροι τους- οδηγούν σε τέτοιες αντιδράσεις, καταντώντας τους μια «καμένη» γενιά.
Η συζήτηση λοιπόν για την παιδεία και για το εκπαιδευτικό μας σύστημα θα πρέπει να μετατοπιστεί στην ουσία, να ξεφύγουμε καταρχήν από τα τεχνικά θέματα και να συσχετίσουμε το εκπαιδευτικό μας σύστημα με την αλλαγή της κοινωνικής νοοτροπίας, να δούμε σε τελική ανάλυση τι πολίτες θέλουμε να παραδώσουμε σ’ αυτή την κοινωνία. Χρειαζόμαστε παιδεία που να δίνει εφόδια στους πολίτες για τη συμμετοχή τους στις διαδικασίες της πολιτικής, να προάγει την ενεργοποίηση και την κριτική στάση των πολιτών, να διαμορφώνει πολίτες με διάθεση να συνεισφέρουν στην ευημερία της κοινωνίας. Μόνο μ’ αυτό τον τρόπο θα μπορέσουμε να φωτίσουμε τα προβλήματα της παιδείας, αλλά και τα κοινωνικά ζητήματα που μας απασχολούν όλα αυτά τα χρόνια. Η παιδεία ως θεσμός πρέπει να ιεραρχηθεί ψηλά στην πολιτική ατζέντα και όχι πάντα ως εξεταστικό σύστημα.
Το ότι δεν τα καταφέρνουμε στην κοινωνία, στην πολιτική, στην οικονομία είναι γιατί το εκπαιδευτικό μας σύστημα δεν καταφέρνει να τροφοδοτήσει όλους αυτούς τους τομείς της κοινωνικής ζωής με το κατάλληλο κοινωνικό κεφάλαιο γιατί πάντα πάσχει ως θεσμός.
Ας μην ξεχνάμε ότι η ποιότητα και οι στόχοι της κοινωνίας, της πολιτικής, της οικονομίας εξαρτώνται από την ποιότητα και τους στόχους του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Αυτό διαμορφώνει και τους πολίτες και τους ηγέτες.
Συνεπώς, αν οι διαρκείς στόχοι της κοινωνίας μας και της πολιτικής είναι η ευημερία, η ανάπτυξη, η ελευθερία, η υπευθυνότητα, η συνοχή, η κοινωνική δικαιοσύνη, τότε οι ίδιοι στόχοι πρέπει να υποστηρίζονται από το εκπαιδευτικό μας σύστημα.
Χρειαζόμαστε, λοιπόν, ένα σύστημα το οποίο μέσω της γνώσης, να προάγει τις έννοιες της κοινωνικής και της ατομικής προόδου, της κοινωνικής και της ατομικής ευθύνης, της ευημερίας της κοινωνίας και της ισότητας.
Παράλληλα, έχουμε ανάγκη και από ένα σύστημα το οποίο σε όλες του τις βαθμίδες να καλλιεργεί μαθητές, φοιτητές στην ουσία, και πολίτες με αναλυτικό, κριτικό και δημιουργικό πνεύμα.
Σήμερα, κάτω από αυτές τις δύσκολες συνθήκες, αυτή η ανάγκη είναι πιο ξεκάθαρη από ποτέ. Η Παιδεία είναι ο μόνος θεσμός που μπορεί να φέρει την επανεκκίνηση που χρειαζόμαστε τόσο σε πολιτικό όσο σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο. Η Παιδεία πρέπει να μπει ψηλά σε προτεραιότητα στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, να μπει σε επαναπροσδιορισμό, γιατί μόνο έτσι μπορούμε να αποκτήσουμε ελπίδα και μέλλον.
Σάββας Ι. Αναστασιάδης- Βουλευτής Ν.Δ. Β΄Θεσσαλονίκης
