Του Γ. Μπλιώνη*
Από τον οικολογικό χώρο της Θεσσαλονίκης έχει συχνά εκφραστεί ένας κριτικός λόγος για τα έργα ανάπλασης της Νέας Παραλίας Θεσσαλονίκης. Έχει γίνει λόγος για πολύ τσιμέντο, λίγα δέντρα και σκιά, «Λουδοβίκεια» αισθητική (υπερβολικά τεχνητοποιημένο και επιτηδευμένο αρχιτεκτονικά περιβάλλον) και κατακερματισμένες παρεμβάσεις, σε αντίθεση με μια οικολογική προσέγγιση που ...
θα αντιμετωπίζει την περιοχή ως ενιαίο οικοσύστημα και θα λαμβάνει υπόψη ιστορικά χαρακτηριστικά, όπως οι εκβολές χειμάρρων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο αισθητικός κατά τα άλλα, αλλά καθόλου ρεαλιστικός και οικολογικός κήπος του νερού, όπου ένα υγροτοπικό βαλτώδες οικοσύστημα αναπαρίσταται εντός ενός μαρμάρινου περίγυρου! Και αυτό σε προσπάθεια συνδυασμού με τον κήπο των αγαλμάτων ή τον κήπο των ρόδων και διάσπαρτες κατασκευές για εμπορευματοποιημένη διασκέδαση.
Δυστυχώς μετά την ανάπλαση του ανατολικού τμήματος (Ιστιοπλοϊκός Όμιλος – Μέγαρο Μουσικής), και ενώ πιστέψαμε ότι γλυτώσαμε από τα «οράματα» του «Ατσαλάκωτου», η νέα διοίκηση Μπουτάρη έρχεται να ολοκληρώσει το έργο και στο τμήμα από το Βασιλικό Θέατρο έως τον Ιστιοπλοϊκό Όμιλο, αν και ως αντιπολίτευση είχε ασκήσει και αυτή έντονη κριτική και είχε καταψηφίσει το έργο. Έτσι ένα μεγαλεπήβολο και φαραωνικό έργο θα συνεχιστεί, στα πλαίσια της λογικής των «μεγάλων έργων» της προηγούμενης διοίκησης του δήμου, καταδικάζοντας την παραλία σε μια εικόνα κατακερματισμένη και ξένη προς το φυσικό περιβάλλον, αλλά και ελάχιστα φιλική προς τους πολίτες.
Το ήδη «αναπλασθέν» από το 2008 τμήμα της Νέας Παραλίας είναι μάρτυρας της τύχης που θα έχει το παραλιακό μέτωπο της πόλης μας. Σημαντικότατος περιορισμός της έκτασης του προϋπάρχοντας πρασίνου, επιλογή ειδών άσχετων με το φυσικό περιβάλλον της πόλης, ελάχιστη σκιά και δροσιά, πολλές και άσκοπες τσιμεντένιες και μεταλλικές κατασκευές, κατασκευαστικές αστοχίες που είναι ήδη ορατές μετά από μόλις σχεδόν 3 χρόνια λειτουργίας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα της λογικής της τσιμεντοποίησης που ακολουθεί η αρχιτεκτονική μελέτη για το υπό ανάπλαση τμήμα είναι ότι από το συνολικό προϋπολογισμό των 43.2 εκατ € του έργου, μόνο τα 2,2 εκατ. € (μόλις δηλαδή το 5%) προορίζονται για έργα πρασίνου. Σύμφωνα με τη μελέτη σχεδιάζεται η καταστροφή του φυτοφράκτη κατά μήκος όλης της παραλίας, καθώς και της βλάστησης όλων των παλιών πάρκων. Επιπλέον ο όλος σχεδιασμός είναι σαφώς πιο ενεργοβόρος και υδροβόρος.
Η Θεσσαλονίκη είναι προικισμένη με ένα υπέροχο θαλάσσιο μέτωπο. Με ήπιες, οικονομικές και περιβαλλοντικά φιλικές παρεμβάσεις, με συνεισφορά από εθελοντές, θα μπορούσε να αποτελέσει μια πράσινη «όαση», να φέρει τη φύση μέσα στον αστικό ιστό και να προσφέρει ανάσες δροσιάς και αναψυχής για τους πολίτες, μακριά από τη λογική της τσιμεντοποίησης. Μια οικολογική προσέγγιση θα έβαζε τα θεμέλια για τη δημιουργία ενός δικτύου αστικού πρασίνου, με υψηλό βαθμό φυσικότητας και δασοκάλυψης, με σεβασμό σε φυσικά στοιχεία, όπως τα ρέματα και σε συνδυασμό με πολιτιστικά μνημεία, με ενοποιητικούς διαδρόμους για τους πεζούς και πεζογέφυρες, με ενιαία οικολογική διαχείριση. Δυστυχώς, άλλη μια ευκαιρία φαίνεται να χάνεται. Σε μια δύσκολη περίοδο σαν και αυτή που περνάμε, η πόλη φαίνεται σα να φορά ένα φόρεμα από αταίριαστα αστραφτερά κομμάτια, καθόλου προσαρμοσμένα, ωστόσο, στα μέτρα της και στην κατάστασή της. Ίσως είναι κι αυτό ένα άλλο δείγμα ξεπεσμού.
*O Γιώργος Μπλιώνης είναι βιολόγος, διδάκτωρ Οικολογίας ΑΠΘ, μέλος της παράταξης ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ – Οικολογία στην Πράξη του Δήμου Θεσσαλονίκης
