Έπεσα από τα σύννεφα όταν τυχαία έφθασε στα χέρια μου η με αρ. πρωτ. 2456/07-09-2011 περιβόητη επιστολή του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης – γνωστού και μη εξαιρετέου – κ. Θ. Πάγκαλου, προς διαφόρους φορείς του Δημοσίου, σχετικά με την αναζήτηση στοιχείων με σκοπό την ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΗ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ή συγχώνευσή τους. Στους αποδέκτες της επιστολής αυτής διαπίστωσα ότι αναφέρεται φαρδιά πλατιά και το Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης! Το μοναδικό δηλαδή Κρατικό Ωδείο της χώρας μας, με ιστορία σχεδόν 100 ετών και από το οποίο έχουν αποφοιτήσει σπουδαίοι καλλιτέχνες της
πατρίδας μας τόσο του προηγούμενου όσο και του τρέχοντος αιώνα. Θα ΤΡΙΖΑΝ ΤΑ ΚΟΚΑΛΑ του Λόρη Μαργαρίτη, του Αιμίλιου Ριάδη και του Σόλωνα Μιχαϊλίδη κ. Πάγκαλε αν έπεφτε στην αντίληψή τους η εν λόγω επιστολή, εάν και αμφιβάλλω και εάν τους γνωρίζετε καν και εάν σας απασχολεί! Πως όμως φθάσαμε μέχρι εδώ;
Κατά τη διάρκεια της θητείας της προηγούμενης κυβέρνησης, η ετήσια επιχορήγηση της πολιτείας στο ΚΩΘ ήταν περίπου 1.200.000,00€ και με τα χρήματα αυτά καλύπτονταν έστω και μετά βίας η μισθοδοσία του διδακτικού προσωπικού του. Μεμονωμένες όμως έκτακτες επιχορηγήσεις που δόθηκαν, εξασφάλισαν παράλληλα τη δυνατότητα στο Ωδείο να πραγματοποιήσει έστω και στοιχειώδη καλλιτεχνικό προγραμματισμό με τη διοργάνωση διεθνούς θερινής ακαδημίας, εκπαιδευτικών προγραμμάτων, σεμιναρίων, συναυλιών, παραστάσεων, και με την συμμετοχή σε Φεστιβάλ του εξωτερικού.
Με την έλευση της κυβέρνησης των ΔΩΣΙΛΟΓΩΝ του ΠΑ.ΣΟ.Κ., η ετήσια επιχορήγηση του ΚΩΘ για το 2010 έπεσε στις 800.000,00€, οι καθηγητές έμεναν απλήρωτοι για πολλούς μήνες και κάποιοι από αυτούς αναγκάστηκαν να παραιτηθούν. Ο δε Υπουργός Πολιτισμού κ. Γερουλάνος με αντισυνταγματικό άρθρο σε Νόμο που σκαρφίστηκε (άρθρο 22 του Ν.3878/2010), έπαυσε τον γράφοντα τότε Διευθυντή του ΚΩΘ και άφησε το Ωδείο ακέφαλο για έναν σχεδόν χρόνο! Όσον αφορά στον ορισμό του Δ.Σ. μία από τα ίδια. Αφού η διευθύντρια του Γραφείου του κ. Γερουλάνου απέλυσε τους προηγούμενους δια τηλεφώνου, στη συνέχεια διόρισε νέο Δ.Σ. με την ελπίδα τα πρόσωπα αυτά να υλοποιήσουν τις προσδοκίες της κυβέρνησής τους για συρρίκνωση του Ωδείου, που αποτελούσε βάρος όπως φαίνεται γι’ αυτούς. Εν τέλει, το μόνο που πέτυχαν, είναι οι παραιτήσεις των περισσοτέρων μελών του ΔΣ που οι ίδιοι διόρισαν! Ακέφαλο και από Δ.Σ. το Ωδείο λοιπόν για ολόκληρους μήνες. Μόλις πριν ένα μήνα διορίστηκε το νέο! Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω, οι καταλήψεις από τους σπουδαστές, επισχέσεις εργασίας από τους διδάσκοντες, παραιτήσεις αναπληρωτών διευθυντών, μηνύσεις, προσαγωγές στην Εισαγγελία – με μία λέξη ΜΠΑΧΑΛΟ, που θα έλεγαν και οι σπουδαστές του!
Πάμε στο έτος 2011. Η επιχορήγηση του Ωδείου πέφτει πλέον στις 650.000,00€ και έπειτα με νέα απόφαση της κυβέρνησης πέφτει στις 330.000,00€ (!). Χρήματα δεν υπάρχουν φυσικά ούτε για τις βασικές λειτουργικές ανάγκες (ρεύμα, νερό, θέρμανση, τηλέφωνο), ενώ τα χρέη σε προμηθευτές έχουν συσσωρευτεί και ήδη κάποιοι εξ αυτών έχουν προσφύγει στη δικαιοσύνη. Οι καθηγητές μειώνονται σωρηδόν. Ακόμη και αυτοί που έχουν απομείνει είναι απλήρωτοι για μήνες, ενώ το Ωδείο αδυνατεί να πληρώσει ακόμη και τις εισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία. Η απουσία καθηγητών συνεπάγεται αυτομάτως και αδυναμία συγκρότησης των απαραίτητων σχολών (πχ. Βιολοντσέλου, Ξύλινων και Χάλκινων Πνευστών κ.λ.π.) που προβλέπονται για τη λειτουργία του. Ακόμη και ΕΝ ΚΑΙΡΩ ΠΟΛΕΜΟΥ αυτές οι σχολές είχαν συγκροτηθεί και δέχονταν κανονικά σπουδαστές…! Πρώτη φορά στα χρονικά, έχουμε φθάσει μήνα Οκτώβριο και ούτε καθηγητές έχουν προσληφθεί, ούτε εισαγωγικές εξετάσεις για τους σπουδαστές δεν έχουν γίνει καν!
Ο κ. Γερουλάνος δεν ασχολήθηκε φυσικά ούτε με τα άλλα τρία ακανθώδη προβλήματα του Ωδείου: Το κτιριακό του πρόβλημα, τη διαβάθμιση των σπουδών και την τροποποίηση του απαρχαιωμένου οργανογράμματός του σύμφωνα με τα πρότυπα των μεγάλων ξένων μουσικών ακαδημιών. Δεν τα άγγιξε γιατί έχει σχεδιάσει αργά ή γρήγορα το ΚΛΕΙΣΙΜΟ του; Ή μήπως γιατί δεν προλαβαίνει επειδή έχει να ασχοληθεί με επιχορηγήσεις σαν αυτή των 3,6 εκατ. Ευρώ μέσω του Ο.Π.Α.Π. για μία έκθεση που θα διοργανώσει η μητέρα του, μετά από δύο χρόνια στις Η.Π.Α.(!); Μήπως αυτές οι επιχορηγήσεις είναι και ο πραγματικός λόγος της σχεδόν πλήρους εξάλειψης της επιχορήγησης του ΚΩΘ;
ΠΟΥ ΕΙΣΑΙ ΒΕΝΙΖΕΛΕ (τον Ελευθέριο εννοώ) να τα δεις αυτά, όταν στις αρχές του προηγούμενου αιώνα οραματιζόσουν και εν τέλει ίδρυσες το ΚΩΘ το 1914; Να δεις τι κάνουν οι ΓΕΡΟΥΛΑ-ΓΝΟΙ της εξουσίας, γράφοντας στα παλαιότερα των ακριβών υποδημάτων τους την πολιτιστική ιστορία του τόπου μας. Εξάλλου και στο Ωδείο Αθηνών τα ίδια ακριβώς κάνουν, έστω κι αν αυτό δεν είναι κρατικό σαν το ΚΩΘ. Κατάντησαν επαίτη τον Πρόεδρο και Διευθυντή του Δημήτρη Γαρουφαλλή, όχι πλέον μόνο για τη χρηματοδότηση του Ωδείου, αλλά και για να σωθεί από τα Δικαστήρια που το ίδιο το κράτος τον σέρνει ως εργοδότη (!) επειδή δεν πληρώνονται οι καθηγητές και οι ασφαλιστικές εισφορές τους!
Ένα μόνο πράγμα σκέφτομαι και ένα στόχο θα έχω από εδώ και στο εξής εάν αποτολμήσει ο κ. Γερουλάνος ή ο κ. Πάγκαλος ή όποιος άλλος από αυτούς τους ΚΗΦΗΝΕΣ της εξουσίας να προχωρήσει στην κατάργηση–συγχώνευση του Ωδείου. Πρόθεσή μου είναι να ηγηθώ πρωτοβουλίας ευαισθητοποίησης για το θέμα στο εσωτερικό αλλά και στο εξωτερικό. Σκοπεύω να κινητοποιήσω οργανωμένα τόσο ξένους καλλιτέχνες παγκόσμιας εμβέλειας που είτε έχουν ερμηνεύσει σε συνεργασία με το ΚΩΘ είτε έχουν διδάξει σε αυτό είτε απλώς αναγνωρίζουν τη σημασία του για την πρόοδο της τέχνης τους. Αλλά επίσης θα προσπαθήσω να ενεργοποιήσω Έλληνες αποφοίτους του που αυτή τη στιγμή διαπρέπουν σε όλον τον κόσμο. Ελπίζω τότε λοιπόν να κατορθώσει ο κ. Γερουλάνος να σταθεί μπροστά τους και να τους κοιτάξει κατάματα. Πιστεύω ότι όλοι εμείς οι απόφοιτοί του, αυτοί που το αγαπάμε, πρέπει να αντιδράσουμε. Εγώ θεωρώ αυτή την αντίδραση σαν το μικρότερο καθήκον μου για το Ωδείο που αγάπησα, για το Ωδείο που μεγάλωσα, για το Ωδείο που με έκανε να είμαι έστω αυτό το ελάχιστο που είμαι σήμερα!
Γιώργος Κωνσταντινίδης
Πιανίστας, Δικηγόρος,
Συντονιστής Πολιτισμού “Ομάδας Δημιουργίας”,
Πρόεδρος Συνδέσμου Αποφοίτων Ωδείων Θεσσαλονίκης,
Αντιπρόεδρος Φίλων Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης,
Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρίας για τον Χορό και τις Παραστατικές Τέχνες
Πρ. Διευθυντής Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης,
Πρ. Υπεύθυνος Μουσικών Δραστηριοτήτων ΒΠΚ