του Χρήστου Μακρή
Δικηγόρου Σερρών
Μέχρι σήμερα τα πολυτεκνικά επιδόματα, τα επιδόματα τρίτου παιδιού και οι ισόβιες συντάξεις καταβάλλονται σε τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες ανεξαρτήτως του ύψους του συνολικού ατομικού ή οικογενειακού εισοδήματος των δικαιούχων. Προσφάτως έγινε γνωστό ότι ..
εντάχθηκε στο νομοσχέδιο "Ανασυγκρότηση του Εθνικού Συστήματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης και άλλες διατάξεις" του Υπουργείου Υγείας, διάταξη σύμφωνα με την οποία διακόπτεται η καταβολή πολυτεκνικών επιδομάτων σε τρίτεκνους και πολύτεκνους με εισόδημα άνω των 55.000 ευρώ ανεξαρτήτως των μελών της δικαιούχου οικογένειας. Υπολογίζεται ότι με την νέα ρύθμιση, εφόσον τεθεί σε ισχύ, χιλιάδες πολύτεκνες οικογένειες θα χάσουν τα επιδόματα και τις συντάξεις που λαμβάνουν εξαιτίας της θέσπισης του παραπάνω εισοδηματικού κριτηρίου ως προϋπόθεσης για τη χορήγησή τους. Φαίνεται ότι η σοβούσα οικονομική κρίση της χώρας μας δεν αφήνει ανέγγιχτη και την δημογραφική πολιτική της χώρας μας. Και ναι μεν μπορεί το ποσό των 55.000 ευρώ να θεωρείται καταρχήν ως εύλογο για τον προσδιορισμό του παραπάνω εισοδηματικού κριτηρίου, ωστόσο δεν μπορεί να υποστηριχθεί εύκολα το ίδιο αναφορικά και με μία υπερπολύτεκνη οικογένεια με δέκα λ.χ. παιδιά.
Υπενθυμίζεται ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας με την με αριθμό 1095/2001 απόφασή του έχει αποφανθεί ότι ήταν αντίθετη στο άρθρο 21 παρ. 2 του Συντάγματος διάταξη νόμου (συγκεκριμένα το άρθρο 39 του ν. 2459/1997) που θέσπιζε ανώτατο όριο ετήσιου οικογενειακού εισοδήματος για τη χορήγηση επιδόματος και ισόβιας σύνταξης στις πολύτεκνες μητέρες. Κατά το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο, ο συνταγματικός νομοθέτης θεσπίζοντας ειδική κρατική φροντίδα υπέρ των πολύτεκνων οικογενειών, δεν απέβλεψε στην ενίσχυση αυτών ως κατηγορίας οικονομικά αδύνατων ή αναξιοπαθούντων, αλλά στην αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος της χώρας και ως εκ τούτου στην ειδική φροντίδα όλων των πολυτέκνων, ανεξαρτήτως εισοδηματικών κριτηρίων.
Πράγματι, τα πολυτεκνικά επιδόματα αποβλέπουν στην ενθάρρυνση της αναπαραγωγικής συμπεριφοράς μέσα από την εγγύηση μιας οριζόντιας αναδιανομής του εισοδήματος (από τους ανύπαντρους και τα άτεκνα ζευγάρια προς τις πολύτεκνες οικογένειες). Έτσι, τα εν λόγω επιδόματα, ως μέτρα για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος, θα πρέπει να επιτρέπουν σε κάθε οικογένεια που αποκτά παιδιά, ανεξάρτητα από τα εισοδήματά της, να διατηρεί αμετάβλητο το επίπεδο διαβίωσής της . Συνεπώς, η εξάρτηση των πολυτεκνικών επιδομάτων από τα εισοδήματα του δικαιούχου αλλοιώνει τη λογική των μέτρων για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος. Καμιά πολύτεκνη οικογένεια δεν μπορεί να αποκλειστεί από τη χορήγηση των επιδομάτων. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν επιτρέπεται κλιμάκωση του ποσού των επιδομάτων ανάλογα με το εισόδημα της οικογένειας: όσο χαμηλότερο είναι το ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα τόσο υψηλότερα μπορούν να είναι τα επιδόματα.
Η χορήγηση των πολυτεκνικών επιδομάτων πρέπει να σέβεται την οριζόντια και κάθετη αναδιανομή. Τα πολυτεκνικά επιδόματα ως κίνητρα κάμψης της υπογεννητικότητας δεν αποβλέπουν μόνο στην αντιμετώπιση των οικονομικών δυσκολιών λόγω χαμηλών εισοδημάτων. Πρωταρχικά, τα εν λόγω επιδόματα στοχεύουν στην αντιστάθμιση των οικογενειακών βαρών. Η επιδίωξη της οριζόντιας αναδιανομής ευνοεί τη γεννητικότητα όλων των οικογενειών και όχι μόνο των οικονομικά ασθενέστερων. Κατά βάση, δεν υπάρχει αντινομία ανάμεσα στην οριζόντια και την κάθετη αναδιανομή. Η αναζήτηση επικεντρώνεται περισσότερο στον άριστο συνδυασμό τους.
Ενόψει των παραπάνω και επειδή από την υπό ψήφιση διάταξη θα θιχθεί μεγάλος αριθμός πολύτεκνων οικογενειών ενώ το αντίστοιχο δημοσιονομικό όφελος δεν αναμένεται να είναι μεγάλο θα ήταν πολύ πιο σκόπιμο οι αρμόδιο Βουλευτές να επιλέξουν την αντικατάσταση του υπό ψήφιση μέτρου με κάποιο άλλο ηπιότερο και συγκεκριμένα με την πρόβλεψη κλιμάκωσης του ποσού των χορηγούμενων επιδομάτων ανάλογα με το εισόδημα της κάθε δικαιούχου οικογένειας. Έτσι, θα αποφευχθούν και τυχόν προβλήματα αντίθεσης της υπό ψήφιση νομοθετικής διάταξης με το ισχύον Σύνταγμα και επίσης θα προληφθούν τυχόν αδικίες, προκειμένου λ.χ. να μην συμβαίνει το παράδοξο μια οικογένεια με εισόδημα 55.001 ευρώ να μην λαμβάνει καθόλου επιδόματα και μια άλλη οικογένεια με εισόδημα μικρότερο της πρώτης κατά μόλις λίγα ευρώ να λαμβάνει τις διάφορες παροχές υπέρ των πολυτέκνων.
Ελπίδα όλων είναι οι παραπάνω προτάσεις να εισακουστούν και να μην θυσιαστεί η δημογραφική πολιτική της χώρας μας στο βωμό της οικονομικής κρίσης, διότι ως πρόβλημα το δημογραφικό είναι πολύ πιο σοβαρό και αποτελεί μια βραδυφλεγή βόμβα που είναι ικανή να τινάξει στον αέρα τα θεμέλια του έθνους μας.