ΑΟΖ, για το οποίο η Αλβανική κυβέρνηση ακολουθεί ένα μοντέλο αδιαλλαξίας ανάλογο των Τούρκων.
Περίπλοκες ισορροπίες στον χώρο της ενέργειας
Αντιμέτωπη με τον κίνδυνο να απολέσει ακόμα μία ευκαιρία να καταστεί γεωπολιτικός κόμβος μεταφοράς ενέργειας είναι η Ελλάδα, μετά την ανακοίνωση της κοινοπραξίας που εκμεταλλεύεται τα κοιτάσματα φυσικού αερίου Σαχ Ντενίζ, στο Αζερμπαϊτζάν, ότι εφόσον επιλεγεί η μεταφορά του φυσικού αερίου στην Ιταλία, θα προτιμηθεί ο αγωγός ΤΑΡ και όχι η ελληνοϊταλική πρόταση για τον αγωγό ITGI (μεταφορά του φυσικού αερίου μέσω Τουρκίας και Ελλάδας στην Ιταλία). Η ΔΕΠΑ και η ιταλική εταιρεία Edison, που κατέθεσαν την πρόταση για τον αγωγό ITGI, θεωρούν ότι η απόφαση της κοινοπραξίας Σαχ Ντενίζ είναι προσωρινή και ότι όλα είναι ανοιχτά. Η επίσημη αντίδραση της ελληνικής κυβέρνησης είναι στο ίδιο μήκος κύματος. Ωστόσο, πληθαίνουν οι φωνές που επιμένουν ότι, ακόμα κι αν ο ITGI δεν έχει τεθεί εκτός παιχνιδιού, η Αθήνα θα πρέπει να κινηθεί άμεσα σε σχέση με τον ΤΑΡ, διότι, διαφορετικά, η Ελλάδα κινδυνεύει να μείνει εκτός στη μεταφορά του αζέρικου φυσικού αερίου, την οποία η Ευρώπη θεωρεί καθοριστικής σημασίας για τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης από τη Ρωσία. Στον ΤΑΡ συμμετέχουν η ελβετική εταιρεία EGL, η νορβηγική Statoil και η γερμανική E.ORuhgas. Ο αγωγός που προτείνουν ξεκινά από την Κομοτηνή, διασχίζει τη Μακεδονία, περνάει στην Αλβανία και από εκεί, υποθαλάσσια, στην Ιταλία.
Για τον ΤΑΡ, ωστόσο, δεν υπάρχουν διακρατικές συμφωνίες, που είναι απαραίτητες για να προχωρήσει η κατασκευή. Η επιδείνωση στις ελληνοαλβανικές σχέσεις τα τελευταία χρόνια, μετά και την απόφαση του αλβανικού Ανωτάτου Δικαστηρίου να ακυρώσει τη συμφωνία για καθορισμό ΑΟΖ ανάμεσα στις δύο χώρες, αποτελεί εμπόδιο σε αυτή την κατεύθυνση. Ο γενικός διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Θάνος Ντόκος, εκτιμά, ωστόσο, ότι ο ΤΑΡ μπορεί να αξιοποιηθεί ως ευκαιρία αναδιάταξης των σχέσεων με την Αλβανία, που έχει να κερδίσει πολλά από την κατασκευή του συγκεκριμένου έργου. Σε κάθε περίπτωση, τονίζει ο κ. Ντόκος, η Ελλάδα δεν θα πρέπει να δείξει ότι αμφιταλαντεύεται ως προς την επιθυμία της να συμμετάσχει στον «χάρτη» μεταφοράς του αζέρικου φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
Τα χρονοδιαγράμματα έχουν τεθεί: η κοινοπραξία του Σαχ Ντενίζ εξετάζει αυτή τη στιγμή το ενδεχόμενο να διοχετεύσει το φυσικό αέριο μέσω Ιταλίας, διαδρομή για την οποία δίδει προτεραιότητα στον ΤΑΡ. Εναλλακτικά, εξετάζεται το ενδεχόμενο το φυσικό αέριο να διοχετευθεί απευθείας στην κεντρική Ευρώπη, στον διαμετακομιστικό σταθμό του Μπαουμγκάρντεν της Αυστρίας. Για αυτόν τον τερματικό υπάρχουν, επίσης, δύο προτάσεις αγωγών: ο Nabucco West, μια «κουτσουρεμένη» εκδοχή του αρχικού Nabucco, που ουσιαστικά παραλείπει το ασιατικό κομμάτι του αγωγού και προβλέπει αυτός να ξεκινάει από την Αδριανούπολη και να συνεχίζει σε Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία, για να φτάσει στην Αυστρία. Η δεύτερη πρόταση είναι ο αγωγός SEEP, ένα κάπως ασαφές σχέδιο που θα συνδέει Τουρκία με Βουλγαρία και θα φτάνει μέχρι την Ουγγαρία, χρησιμοποιώντας, όπου υπάρχουν, ήδη υφιστάμενες υποδομές. Μέχρι τον Ιούνιο, θα αποφασισθεί ποια από τις προτάσεις για κεντρική Ευρώπη θα προτιμηθεί και μέχρι τα μέσα του 2013 αναμένεται η οριστική απόφαση, αν δηλαδή το αζέρικο φυσικό αέριο θα διοχετευθεί στην Ιταλία ή στο Μπαουμγκάρντεν.
Σε μελέτη που εκπόνησε για το ΕΛΙΑΜΕΠ ο καθηγητής Θεόδωρος Τσακίρης, επισημαίνεται ότι ο ITGI, με ικανότητα μεταφοράς 10 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου ετησίως, δεν καλύπτει την προοπτική διπλασιασμού της ποσότητας αυτής, που επιθυμεί η κοινοπραξία του Σαχ Ντενίζ για τις αρχές της επόμενης δεκαετίας. Ο πρέσβης του Αζερμπαϊτζάν στην Αθήνα, Ραχμάν Μουσταφάγεφ, μιλώντας στην «Κ», απορρίπτει τη φημολογία ότι ο ITGI απορρίφθηκε διότι συνεκτιμήθηκε η οικονομική αστάθεια στην Ελλάδα, λέγοντας ότι και ο ΤΑΡ από την Ελλάδα διέρχεται. Θεωρεί, δε, ότι με τον ΤΑΡ η Ελλάδα διατηρεί την ευκαιρία να μπει δυναμικά στον ενεργειακό χάρτη προσελκύοντας μια μεγάλη επένδυση, η οποία θα αυξήσει την επενδυτική εμπιστοσύνη προς τη χώρα μας, θα προσφέρει πολλές θέσεις εργασίας και θα την ενισχύσει γεωστρατηγικά.
Καθημερινή 26 Φεβρουαρίου
http://news.kathimerini.gr/
