Με αφορμή την τρίτη κατά σειρά απόπειρα «ανοικοδόμησης» των ΑΛΕΥΡΟΜΥΛΩΝ ΑΛΛΑΤΙΝΙ με εν κρυπτώ προωθούμενη τροπολογία σε νομοσχέδιο του..
ΥΠΕΚΑ, επαναφέρουμε, και εν όψει του «ιωβηλαίου» της πόλης, την από 4/3/2010 πρότασή μας να μετατραπούν σε πολιτιστικό κέντρο-οικομουσείο βιομηχανικής κληρονομιάς – αρχείο για την Κοινωνική Ιστορία της Θεσσαλονίκης – θεματικό σχολικό συγκρότημα.
Οι μύλοι Αλλατίνι κατασκευάστηκαν το 1854. Το 1898 οι μύλοι καίγονται ολοσχερώς και ξαναχτίζονται. Το Σεπτέμβριο του 1900 εγκαινιάζονται οι νέοι μύλοι, που θα λειτουργήσουν μέχρι τη δεκαετία του ‘80.Το 1971 το οικόπεδο χαρακτηρίζεται “κοινόχρηστος χώρος πρασίνου“, αλλά το Δημόσιο δεν προχώρησε ποτέ στην απαλλοτρίωσή του, ως όφειλε. Το 1991 η τότε υπουργός Πολιτισμού Άννα Ψαρούδα-Μπενάκη έλαβε απόφαση, βάσει της οποίας ολόκληρο το βιομηχανικό συγκρότημα, τόσο τα κτίρια όσο και το σύνολο του οικοπέδου, χαρακτηρίστηκε «ιστορικά διατηρητέο μνημείο». Το 1992, με νέα υπουργική απόφαση και έπειτα από αφόρητες πιέσεις ξεκινά ντόμινο αποχαρακτηρισμών και έπειτα από διαδοχικές υπουργικές αποφάσεις-Προεδρικά Διατάγματα η ιδιοκτήτρια του οικοπέδου εταιρεία απέκτησε το δικαίωμα οικοδόμησης κτισμάτων συνολικού εμβαδού 110.000 τ.μ.
Η τεράστια αυτή επιφάνεια προέκυψε από τον αυθαίρετο και σκανδαλώδη ορισμό του συντελεστή δόμησης στο 4,2%! Αμέσως μετά, με Π. Δ. οι δικαιούχοι πέτυχαν μεταφορά συντελεστή δόμησης για τα 70.350 τ.μ., διεκδικώντας την οικοδόμηση άλλων 43.000 τ.μ. στο οικόπεδο των Μύλων Αλλατίνι. Είναι η εποχή που μέλος της κυβέρνησης Μητσοτάκη ήταν και ο μέτοχος της “ΑΛΛΑΤΙΝΗ Α.Ε.” Στέφανος Μάνος και «σύντροφος» του Γ. Μπουτάρη στις προηγούμενες ευρωεκλογές με το ψηφοδέλτιο της «Δράσης».
Το 2003 εκπονείται σχέδιο ανοικοδόμησης του Αλλατίνι και εγκρίνεται με απόφαση του τότε υπουργού Πολιτισμού Ευάγγελου Βενιζέλου. Αντίθετοι στην απόφαση του τότε υπουργού Πολιτισμού είναι οι κάτοικοι της περιοχής. Είναι η εποχή που η εταιρία «Αλλατίνη ΑΕ» ανακοινώνει σε πανηγυρικό κλίμα, ότι «τον Απρίλιο του 2002, οι εταιρείες ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΕΙΣ Α.Ε και Θεμελιοδομή Α.Ε ήρθαν σε συμφωνία με την Αλλατίνη Α.Ε για την εξαγορά του 50% του οικοπέδου. Οι τρεις εταιρείες συνεργάστηκαν για την επίλυση όλων των προβλημάτων που είχε το οικόπεδο και στις αρχές Απριλίου του 2003 υπέγραψαν το οριστικό συμβόλαιο μεταβίβασης του 50% (25% εις έκαστη εκ των δύο) εξ αδιαιρέτου του ιστορικού ακινήτου επί της οδού Λασκαράτου στην Θεσσαλονίκη». Στο site της εταιρίας αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι «στη Θεσσαλονίκη, πρόκειται να δημιουργηθεί η “Πολιτεία Αλλατίνη”. Κύριος σκοπός είναι η ανάπλαση των χώρων του οικοπέδου και του παλιού μύλου και η δημιουργία ενός πρωτοποριακού αστικού χώρου που θα συνδυάζει αρμονικά κατοικίες, επαγγελματικές, πολιτιστικές και ψυχαγωγικές χρήσεις. Οι επενδυτές προσδοκούν η “Πολιτεία Αλλατίνη” να αποτελέσει το ιδανικό περιβάλλον κατοικίας, προσφέροντας υπηρεσίες υψηλής ποιότητας στους κατοίκους της, αλλά και στους περίοικους».
Η Δημοτική Κίνηση «Θεσσαλονίκη των Πολιτών και της Οικολογίας», η «Οικολογική Κίνηση Θεσσαλονίκης» και 19 κάτοικοι — εννέα από τους οποίους στην πορεία αποσύρονται από την προσφυγή, καθώς απειλούνται με αγωγές και διώξεις – προσφεύγουν στο ΣτΕ, με στόχο την αναστολή της υπουργικής απόφασης και το πάγωμα των οικοδομικών εργασιών.
Αντίθετα, ο δημοτικός σύμβουλος τότε με την παράταξη του ΚΚΕ και μέλος της «Ένωσης Πολιτών Θεσσαλονίκης» Γιάννης Μπουτάρης, σε δήλωσή του προς το ΣτΕ στις30/7/2003, αναφέρει: «δηλώνω ανεπιφύλακτα ότι δεν συμφωνώ με το περιεχόμενο, τον επιδιωκόμενο σκοπό και την υποβολή ενώπιον του ΣΤΕ εκ μέρους της αστικής αυτής μη κερδοσκοπικής εταιρίας της υπ’ αριθ. Καταθέσεως Ε 5494/16.7.2003 αιτήσεως ακυρώσεως της υπ’ αριθ. ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/3692/ΠΕ/8402/2003 αποφάσεως του υπουργού πολιτισμού, ούτε με την υπ’ αριθ. Καταθέσεως Ε 5495/16.7.2003 αίτηση αναστολής εκτελέσεως της αποφάσεως αυτής και ότι επιθυμώ την εφαρμογή της απόφασης αυτής».
Αποδεικνύεται δηλαδή ότι ο νυν δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης, που στο επίκεντρο της προεκλογικής του εκστρατείας είχε τα ζητήματα του πρασίνου και δημόσιων χώρων, μόλις λίγα χρόνια πριν, είχε ταχθεί απερίφραστα υπέρ της οικοδόμησης του χαρακτηρισμένου «ιστορικά διατηρητέου μνημείου» των αλευρόμυλων Αλλατίνι.
Αμέσως, όπως αναφέρθηκε, προσέφυγαν στο ΣτΕ η Δημοτική Κίνηση «Θεσσαλονίκη των Πολιτών και της Οικολογίας» μέσω του τότε επικεφαλής της Τάσου Κουράκη και η «Οικολογική Κίνηση Θεσσαλονίκης», καθώς και 19 κάτοικοι της περιοχής του βιομηχανικού συγκροτήματος της «ΑΛΛΑΤΙΝΙ», με αποτέλεσμα δύο χρόνια μετά το Ε’ τμήμα του ΣτΕ να ακυρώσει εκείνη την απόφαση, σε βάρος της οποίας είχαν προσφύγει οι κάτοικοι της περιοχής. Αυτή είναι η περίοδος που ο τέως δήμαρχος Β. Παπαγεωργόπουλος, ο τέως νομάρχης Π. Ψωμιάδης και ο Γιάννης Μπουτάρης κάνουν παρέμβαση στο ΣτΕ, υπέρ της απόφασης Βενιζέλου και εναντίον της προσφυγής των κατοίκων!
Έπειτα από λίγους μήνες οι ιδιοκτήτες επανήλθαν υποβάλλοντας νέο σχέδιο ανοικοδόμησης, που ελάχιστα διέφερε από το προηγούμενο και το οποίο ενέκρινε τον Απρίλιο του 2006 ο τότε υπουργός Γ. Βουλγαράκης. Με προσωρινή διαταγή του στις 5 Δεκεμβρίου 2007 ο πρόεδρος του Ε’ τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας Κ. Μενουδάκος είχε εκδώσει προσωρινή εντολή απαγόρευσης κάθε οικοδομικής ή χωματουργικής εργασίας, η οποία δεν σχετίζεται “με την αποτροπή της διατάραξης της δομής των διατηρητέων κτηρίων“.
Από εκείνη τη στιγμή οι εργασίες ανοικοδόμησης στο Αλλατίνι παγώνουν και τον Απρίλιο του 2010, το ΣτΕ βάζει οριστικό φρένο στην κατασκευή νέων κτηρίων, καθώς επικαλούμενο το άρθρο 24 του Συντάγματος κρίνει ότι είναι παράνομη η ανέγερση των οικοδομών, εφόσον για την κατασκευή τους είχε προβλεφθεί συντελεστής δόμησης 4,2, ενώ ο επιτρεπόμενος για την περιοχή είναι στο 2,2.
Στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου (4/3/2010), η «Θεσσαλονίκη των Πολιτών και της Οικολογίας» – προκάτοχος της «ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ-ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ» – πρότεινε, μετά πλέον και την πανηγυρική ετυμηγορία του ΣτΕ, οι «ΑΛΕΥΡΟΜΥΛΟΙ ΑΛΛΑΤΙΝΙ» να απαλλοτριωθούν από το Δήμο Θεσσαλονίκης, να μετατραπούν σε πολιτιστικό κέντρο-οικομουσείο της βιομηχανικής κληρονομιάς της πόλης, να φιλοξενήσουν ένα αρχείο για την Κοινωνική της Ιστορία ή ένα συναφές προς το χώρο θεματικό σχολικό συγκρότημα – σε μια περιοχή μάλιστα που «αναστενάζει» από την έλλειψη σχολικής στέγης. Γιατί, όπως τονίζει η «Διεθνής Χάρτα για την αναγνώριση και προστασία της Βιομηχανικής κληρονομιάς» θα πρέπει να παραχθεί ειδικό εκπαιδευτικό υλικό που να αφορά στο βιομηχανικό παρελθόν και την κληρονομιά του για τους μαθητές της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Και προσθέτει:
«Το ενδιαφέρον του κοινού και η αγάπη για τη βιομηχανική κληρονομιά καθώς και η εκτίμηση για τις αξίες που εκπροσωπεί αποτελούν τον ασφαλέστερο τρόπο για τη διατήρησή της. Οι αρχές του δημόσιου τομέα θα πρέπει να επεξηγήσουν έμπρακτα τη σημασία και τις αξίες των βιομηχανικών τόπων μέσω εντύπων, εκθέσεων, της τηλεόρασης, του διαδικτύου και άλλων μέσων, επιτρέποντας την πρόσβαση με τρόπο συμβατό σε σημαντικούς τόπους και προωθώντας τον τουρισμό σε βιομηχανικές περιοχές.» Γιατί η βιομηχανική κληρονομιά δεν είναι μόνο ένα διεπιστημονικό πεδίο αλλά και ένα σύγχρονο σχολικό αντικείμενο, καθώς στον ευρύτερο «περιβάλλοντα χώρο των σχολείων βρίθουν τα κατάλοιπα της ανθρώπινης δραστηριότητας στο παρελθόν». Με την προϋπόθεση βέβαια ότι οι κατ’ ευφημισμόν υπουργοί Πολιτισμού και τα πολιτικοί τους ακόλουθοι στην Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν θα την «οικοπεδοποιούν» και δεν θα την «καταχώνουν» για να ικανοποιούν την απληστία της αδηφάγου «ιδιωτικής πρωτοβουλίας»!
