Μπροστά στη διπλή πρόκληση της άμεσης κεφαλαιακής ενίσχυσης αλλά και της συγκράτησης των «κόκκινων» δανείων, που «φουντώνουν» διαρκώς, βρίσκονται οι τράπεζες το 2012, όπως επισημαίνεται στην...
ετήσια έκθεση της Τραπέζης της Ελλάδος για τη νομισματική πολιτική. Ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας κ. Γ. Προβόπουλος προειδοποιεί ότι οι τράπεζες θα κληθούν να προχωρήσουν σε πλήρη επαναπροσδιορισμό των επιχειρησιακών τους σχεδίων, ώστε να είναι σε θέση να αντεπεξέλθουν στις αυξημένες προκλήσεις που δημιουργεί η ύφεση και ταυτόχρονα να προχωρήσουν σε σημαντικού ύψους ενίσχυση των κεφαλαίων τους μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου.
Ο κ. Προβόπουλος τονίζει χαρακτηριστικά ότι «το 2012 θα αποτελέσει ορόσημο για τη διαμόρφωση της φυσιογνωμίας του τραπεζικού συστήματος στις νέες συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί στην οικονομία», επισημαίνοντας ότι είναι καθοριστικής σημασίας η ανακεφαλαιοποίηση, οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας και η διαχείριση των επισφαλειών και των «κόκκινων» δανείων.
Δυσκολίες…
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης, οι ελληνικές τράπεζες συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν σημαντικού ύψους εκροή καταθέσεων από επιχειρήσεις και νοικοκυριά (ύψους περίπου 35 δισ. ευρώ συνολικά για το 2011), ενώ η ένταση της ύφεσης μεγάλωσε τις δυσκολίες των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών να εκπληρώνουν με συνέπεια τις δανειακές τους υποχρεώσεις.
Αποτέλεσμα της ύφεσης και της υψηλής ανεργίας ήταν η έκρηξη των «κόκκινων» δανείων σε όλες τις κατηγορίες χορηγήσεων. Η κατάσταση είναι δραματική, ιδίως στα καταναλωτικά, όπου έχει «κοκκινίσει» το 26,4% των δανείων. Η εικόνα επιδεινώνεται ραγδαία και στα στεγαστικά δάνεια, τα οποία θεωρούνται τα πλέον ασφαλή λόγω της προσημείωσης των ακινήτων, με το 14% των δανειοληπτών να μην μπορεί να εξυπηρετεί στα τέλη Σεπτεμβρίου 2011 τις δόσεις του, από ποσοστό 10% που ήταν στα τέλη του 2010.
Συνολικά ένα στα επτά δάνεια (ποσοστό 14,7%) βρισκόταν τον Σεπτέμβριο σε καθεστώς καθυστέρησης, από 10,5% τον Δεκέμβριο του 2010, ενώ η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά ότι σημειώθηκε περαιτέρω άνοδος του δείκτη επισφαλειών στο τέλος Δεκεμβρίου 2011.
Κεφαλαιακή ενίσχυση
Σε ό,τι αφορά τη θωράκιση των τραπεζών, η ΤτΕ επιμένει ότι το τελικό ύψος των απαιτήσεων σε κεφάλαια θα πρέπει να είναι επαρκές ώστε ο Δείκτης Κύριων Βασικών Ιδίων Κεφαλαίων (Core Tier 1) να διαμορφωθεί τουλάχιστον στο 9% μέχρι το τέλος του γ’ τριμήνου του 2012 και στο 10% στο β’ τρίμηνο του 2013. Για την κάλυψη των κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών ο κ. Προβόπουλος εκτιμά ότι «πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην προσέλκυση κεφαλαίων από επενδυτές του ιδιωτικού τομέα, ενώ τυχόν απαιτούμενα πρόσθετα κεφάλαια μπορούν να αντληθούν από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας μέσω κοινών μετοχών (με υπό προϋποθέσεις περιορισμένα δικαιώματα ψήφου) και μετατρέψιμων ομολογιών».
Οι επιπρόσθετες -τελικές- κεφαλαιακές απαιτήσεις για τις τράπεζες θα προκύψουν με την ολοκλήρωση της άσκησης ανακεφαλαιοποίησης που διεξάγει η κεντρική τράπεζα σε συνεργασία με την Τρόικα αφού παραδοθεί η έκθεση της BlackRock, που διενεργεί το σχετικό έλεγχο. Για τον ακριβή προσδιορισμό του ελάχιστου ύψους των αναγκαίων πρόσθετων κεφαλαίων θα ληφθούν υπόψη 4 στοιχεία: η απομείωση της αξίας των χαρτοφυλακίων ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου που κατέχουν οι τράπεζες (PSI+), οι αναμενόμενες ζημίες στα χαρτοφυλάκια δανείων των τραπεζών όπως θα προκύψουν από την BlackRock, οι ήδη σχηματισθείσες προβλέψεις για τις προαναφερθείσες ζημίες και, τέλος, η εκτιμώμενη για την προσεχή περίοδο κερδοφορία των τραπεζών.
Από εβδομάδα
Σύμφωνα με πληροφορίες του «Ε.Τ.», τα αποτελέσματα από τη διαγνωστική μελέτη της BlackRock αναμένεται να δημοσιοποιηθούν από την ΤτΕ την ερχόμενη εβδομάδα. Με βάση αυτά τα δεδομένα, στις αρχές Απριλίου και πιθανότατα πριν από το Πάσχα κάθε τράπεζα θα γνωρίζει τι κεφάλαια απαιτούνται για να καλύψει αυτή τη «μαύρη τρύπα».
Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι ο δανεισμός των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ σημείωσε αύξηση κατά 2,76 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο και ανήλθε συνολικά σε 76,16 δισ. ευρώ από 73,4 δισ. ευρώ τον Νοέμβριο. Επίσης, οι ελληνικές τράπεζες άντλησαν από το μηχανισμό στήριξης των τραπεζών (ELA) μέσω της ΤτΕ το ποσό των 38,03 δισ. ευρώ έναντι 42,85 δισ. ευρώ τον Νοέμβριο.
